FINANSE:
1. Sektor finansów tworzą:organy admin.rządowej, gminy,powiaty, samo.wojew, jedno.budżetowe,zakłady budżetowe,gospod.pomocnicze,fundusze celowe,szkoły wyższe,zoz-y,zus,krus,nfz,pan
2. Środki publiczne:dochody publiczne,środki z UE,bezzwrotne z zagranicy, przychody(ze sprzedaży pap.wart,z prywatyzacji majątku,z otrzymanych pożyczek)
3. Dochody publiczne: podatki,sładki,opłaty,wpływy ze sprzedaży wyrobów i usług, dochody z mienia,sadki,darowizny,odszkodowania,
4. Rozchody publiczne: spłaty otrzymanychpożyczek i kredytów,wykup pap.wart,udzielone pożyczki,
5. Jednostka budżetowa-wydatki/wpływy do/z budżetu,tworzą ministrowie,kierownicy urzędów centralnych itp.,organ tworzący nadaje statut,uzyskuja dochody(opłata za udostępnienie dokumentacji przetargowej,spadki,zapisy,odszkodowania,opłaty egzamin,ze sprzedaży zapasów mobiliz.z czynności za bezpieczeństwo imprez masowych,z odsetek z lokat na rach.bankowych placówek zagranicą)
6. Zakłady budżetowe-odpłatnie wykonują zadania,utrzymują się z własnych przychodów;może otrzymać dotacje przedmiotowe,,jeśli nowy zakład może dostać dotacje na środki obrotowe,dotacje nie mogą przekroczyć 50%kosztów działalności,do budżetu wpłaca nadwyżki środków obrotowych,tworzą ministrowie,kierown.urzędów centralnych itp.
7. Gospodarstwo pomocnicze: wyodrębiona część jedno.budżetowej,koszty pokrywając z działalności działalności;może otrzymać dotacje przedmiotowe i jako nowe gospo-na środki obrotowe,sprzedaje usługi na rzecz macierzystej jednostki wg.kosztów własnych,do budżetu wpłaca połowę osiągniętego zysku
8. Fundusz celowy-ustalony ustawowo,może działac jako osoba prawna lub stanowić odrębny rach.bankowy;może zaciągać kredyty i pożyczki,w planie finansowym ujmuje wydatki na cel wskazany w ustawie budżetowej,jeśli się nie wykorzysta wszystkich rodków trzeba oddać różnicę do 15stycznia,
9. Dług publiczny-nominalna wartość zobowiązań,nie może przekroczyć 60%PKB,kontrolę sprawuje Min.Finansów
a) 50-55%-w nastepnym roku dług nie może być wyższy,jest to górne ograniczenie
55-60%-j.w+górne ograniczenie deficytu pomniejszone o współczynnik R,RM przedstawia program sanacyjny, =>60%-po 7dniach jedn. Nie mogą udzielać poręczeń i gwaaancji,do30dni RM przedstawia program sanacyjny Sejmowi,w kolejnym roku budżetowym jest zakaz udzielania nowych poręczeń i gwarancji
BUDŻET :
przychód - uzyskany lub należny wpływ wartości, korzyści materialnych w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.
dochód - dochód jest w praktyce równy sumie wpływów (przychodów) z różnych tytułów. Np. w budżecie gminy znajdujemy takie pozycje jak czynsze dzierżawne, opłaty za świadectwa, zaświadczenia i inne dokumenty
wydatek - to każdy rozchód środków pieniężnych z kasy lub rachunku bankowego jednostki gospodarczej, w związku z zapłatą za określone dobra lub usługi w związku z regulowaniem różnych zobowiązań jednostki
1. Dochodem budżetu są - podatki i opłaty, cła, wpłaty z tyt.dywidend , z zysku NBP, z nadwyżek, z najmu i dzierżawy, odsetki na rachunkach bankowych, od lokat terminowych, od udzielonych pożyczek, spadki i zapisy, środki z budżetu UE
2. Wydatki przeznaczone są na: utrzymanie i funkcjon. org. władzy publicznej, funkcjonowanie sądów i trybunałów, subwencje ogólne dla samorządu terytorialnego, dotacje, subwencje dla partii politycznych, obsługę długu publicznego.
3. Ustawa budżetowa ustala: deficyt i źródło jego porycia, limit zatrudnienie w budżetówce, przychody, rozchody, dotacje celowe dla samorz.teryt., zakres i kwoty dotacji przedmiotowych
4. Ustawa budżetowa zawiera: zest.przych. i dochodów zakładow budżetowych i gospod.pomocniczych. plany finansowe panstwowych funduszy celowych, wykaz programów i inwestycji wieloletnich, wykaz jednostek otrzymujących dotacje podmiotowe i celowe oraz ich kwoty
5. Z budżetu mogą być udzielone pożyczki: dla jedn.sam.terytor. w ramach działań naprawczych lub ostrożnościowych, wynikające z umów międzynarod, wynikających z innych ustaw
6. Rezerwy - rezerwa ogólna nie większa niż 0,2% wydatków budżetu - rezerwa celowa nie większa niż 5% wydatków budżetu
7. Wydatki dzielą się na: dotacje i subwencje, świadczenia na rzecz osób fizycznych, wydatki bieżące jedn.budżet., wydatki majątkowe, wydatki na obsługę długu Skarbu Państwa, środki własne UE.