opr uw 030528b, PRAWO RODZINNE


PRAWO RODZINNE

MACIERZYŃSTWO i OJCOSTWO.

1/ Sposoby ustalenia ojcostwa

→ domniemanie pochodzenia dziecka od męża matki

→ uznanie dziecka przez ojca, który się poczuwa

→ ustalenie ojcostwa przez sąd

2/ Możliwości wycofania się z tego

→ domniemanie tylko na skutek powództwa o zaprzeczenie ojcostwa, gdzie legitymowani są tylko:

- terminy zawite

- rygory dowodowe

- niedopuszczalne po śmierci dziecka

PRZESŁANKI:

  1. sytuacja typowa (gdy dziecko urodziło się po upływie 180 dnia od zawarcia małżeństwa)

obalenie domniemania ojcostwa może nastąpić tylko poprzez wykazanie niepodobieństwa, żeby mąż mógł być ojcem dziecka (np.: badanie krwi, bezpłodność)

  1. sytuacja szczególna - dziecko urodziło się przed 180 dniem po zawarciu małżeństwa, a powództwo wytacza mąż matki

 wystarcza oświadczenie męża (o. Wiedzy) że nie jest ojcem. Wyjątki:

    1. jeżeli mąż obcował między 300 a 181 przed urodzeniem się dziecka

    2. zawierając małżeństwo wiedział, że żona jest w ciąży

wtedy trzeba wykazać niepodobieństwo

Skutki zaprzeczenia ojcostwa

Ustają wynikające ze stosunków rodzicielskich prawa i obowiązki

Sporne, czy wyrok jest konstytutywny czy deklaratywny, ale ma moc wsteczną od urodzenia dziecka, a nawet od jego poczęcia

Ale mąż nie może żądać zwrotu alimentów

Upadek ojcostwa występuje także na skutek zaprzeczenia macierzyństwa

→ proces o unieważnienie uznania dziecka - legitymacja: ten kto uznał, osoby które się zgodziły, dziecko, prokurator

Niedopuszczalne po śmierci dziecka

PRZESŁANKI - wady oświadczenia woli (poza pozornością)

→ obalenie sądowego ustalenia ojcostwa oraz podważenie wyroku oddalającego powództwo o takie ustalenie - przez wznowienie postępowania

3/ Macierzyństwo - obowiązek zgłoszenia porodu w ciągu 14 dni, przy czym obowiązek ten ciąży kolejno na:

Zdarzeniem równoznacznym z ustaleniem macierzyństwa jest prawidłowo dokonany wpis do aktu urodzenia

4/ Dochodzenie macierzyństwa i ojcostwa przed sądem

5/ Zaprzeczenie macierzyństwa

DOWODY

  1. dowód z niezdolności płciowej mężczyzny (do współżycia albo do zapłodnienia)

  2. dowód z zestawienia czasu obcowania domniemanego ojca z matką ze stopniem rozwoju noworodka - na 6 mcy przed urodzeniem się dziecka

  3. dowód związany z obcowaniem z matką w okresie jej zmniejszonej zdolności do zapłodnienia

dowód z podobieństwa - gdy dziecko ma minimum 3 lata, poprzedzony badaniem krwi

dowód z DNA

dowód z linii papilarnych, śliny czy właściwości smakowych człowieka (!)

  1. krew

PRZYSPOSOBIENIE.

1. Przesłanki:

→ odnoszące się do przysposobionego

  1. jedynie osoba małoletnia, w chwili składania wniosku o przysposobienie. Ustawa nie zakazuje przysposabiania dzieci mających rodziców, z tym że sąd powinien się w takich wypadkach jeszcze uważniej pochylić nad losem

  2. Zgoda przysposabianego, który skończył 13 lat, chyba że jest chory psychicznie albo wychowując się w rodzinie nie wie że nie jest ich dzieckiem

  3. Nie można orzec przysposobienia po śmierci dziecka

  4. Tylko dla dobra przysposabianego

→ dotyczące przysposabiającego

  1. zgoda w postaci wniosku - prawo osobiste (jedyna osoba legitymowana czynnie)

  2. odpowiednia różnica wieku (co najmniej około 18 lat, górnej granicy nie ma)

  3. pełna zdolność do czynności prawnych

  4. odpowiednie właściwości osobiste

  5. przysposabiający musi być żywy. Wyjątki:

na miejsce zmarłego wchodzi kurator

  1. możliwość wychowywania dziecka bez nadmiernego dla przysposabiającego uszczerbku

→ dot. os. 3, których przysposobienie dotyka (muszą się zgodzić)

    1. rodziców dziecka (muszą się zgodzić, gdy mają władzę rodzicielską ograniczoną lub zawieszoną lub nie mają zd. Pr, dopiero po 6 tygodniach od urodzenia, można ją odwołać przed wszczęciem sprawy

    2. małżonka przysposabiającego

    3. opiekuna dziecka

      1. Tryby przysposobienia

A/ kontraktowy

B/ sądowy: u nas: postępowanie nieprocesowe, szczególny tryb właściwy dla sądu opiekuńczego

Udział zainteresowanych (są wyjątki)

      1. Skutek przysposobienia konstytutywny ex tunc

      2. TRZY POSTACIE PRZYSPOSOBIENIA

NIEPEŁNE

PEŁNE (rozwiązywalne)

PEŁNE (nierozwiązywalne, całkowite)

Nie niweczy to powiązań z rodziną

Anonimowe nie może być

Nowy stan cywilny przysposobionego, ale nie traci starego

Rozwiązywalne

Utrata władzy rodzicielskiej przez rodziców naturalnych jest ostateczna

Sposoby utajnienia

1/ wzmianka w akcie ur., której nie podaje się w odpisach

2/ nowy akt urodzenia

Anonimowe

1/ utrata dotychczasowego stanu cywilnego - nie można ustalać

2/ ujawnienie starego aktu ur. Tylko na żądanie sądu i pełnoletniego dziecka

3/ nowe nazwisko

4/ nie stoi na przeszkodzie ponowne przysposobienie za życia przysposabiającego

5/ nie może małżonek

6/ dziedziczenie na zas. Ogólnych

7/ nierozwiązywalne

      1. ADOPCJA ZAGRANICZNA - konwencja o prawach dziecka z 1991r stosowana bezpośrednio. Polskie dziecko może wyjechać za granicę tylko, gdy w kraju nie można znaleźć rodziców, chyba że jedzie do krewnych (powinowatych) lub ktoś adoptował już rodzeństwo

      1. ROZWIĄZANIE PRZYSPOSOBIENIA

A/ całkowicie bezskuteczne, gdy ktoś adoptował → własne dziecko lub już przysposobione

B/ nie można umową ani na zgodny wniosek stron

C/ proces o rozwiązanie przysposobienia

Legitymowani: przysposobiony (ew. kurator), przysposabiający, prokurator (przeciwko obojgu)

D/ brak ograniczenia terminem (niedopuszczalne po śmierci przysposabiającego, chyba że zmarł w trakcie procesu)

      1. PRZESŁANKI ROZWIĄZANIA

A/ ważne powody: rozkład więzi rodzinnej, odnalezienie rodziców małoletniego, rozwód przysposabiających

B/ dobro małoletniego dziecka

C/ wina - nie może żądać rozwiązania strona, która zawiniła

      1. SKUTKI - wyrok konstytutywny ex nunc (!art. 126§1)

Wyjątki od zasady ustania skutku przysposobienia przez jego rozwiązanie:

1/ nazwisko - zachowuje (z ważnych powodów sąd może zezwolić na powrót do starego

2/ imię j.w.

3/ sąd może utrzymać obowiązek alimentacyjny

WŁADZA RODZICIELSKA - wykonywanie zgodne z dobrem dziecka i interesem społecznym

1/ Powstaje → od urodzenia, wyjątki:

    1. ubezwłasnowolnieni, pozbawieni praw rodzicielskich lub opiekuńczych

    2. matka, która nie jest w sensie prawnym znana

    3. uznanie - od daty, w której uznanie stało się skuteczne

    4. sądowe ustalenie ojcostwa - gdy przyzna mu ją sąd

2/ Treść:

a/ piecza

b/ zarząd majątkiem (cz. faktyczne + cz. prawne + cz. procesowe)

- zwykły zarząd (zezwolenie sądu na przekroczenie)

- czysty dochód: na dziecko, nadwyżki - na potrzeby rodziny

c/ reprezentowanie dziecka → wyjątki:

  1. przy czynnościach prawnych między dziećmi pozostającymi pod władzą rodzicielską

  2. przy czynnościach prawnych między dzieckiem a 1 z rodziców lub jego małżonkiem.

Wyjątki:

    1. czynność polega na bezpłatnym przysporzeniu na rzecz dziecka

    2. dotyczy należnych dziecku środków utrzymania i wychowania (alimenty)

3/ Odpowiedzialność odszkodowawcza

→ wobec dziecka: deliktowa i kontraktowa

→ wobec os. 3: z reguły deliktowa

4/ Postaci rozstrzygnięć przy ingerencji:

  1. pozbawienie władzy rodzicielskiej - trwała przeszkoda albo złe wykonywanie

  2. ingerencja sądu karnego - kara dodatkowa przy niektórych przestępstwach lub środek zabezpieczający dla pijaka

  3. zawieszenie wł. rodz. - przejściowa przeszkoda, opiekun

  4. ograniczenie władzy z powodu nienależytego jej wykonywania - zarządzenie sądu

  5. ingerencja sądu rodzinnego w trybie ustawy z 1982r o postępowaniu w sprawach nieletnich, odpowiadają przy demoralizacji

  6. ograniczenie władzy 1 z rodziców gdy nie mogą jej wykonywać wspólnie

5/ Ustanie władzy rodzicielskiej

a/ zmiany w sytuacji osobistej dziecka lub rodziców (śmierć, ubezwłasnowolnienie, dorosło)

b/ orzeczenia sądowe powodujące zmianę w stanie cywilnym

c/ orzeczenia sądowe wyłączające władzę rodzicielską

6/ Pozostałe stosunki rodzice - dzieci

a/ wzajemne wspieranie się

b/ osobista styczność

c/ nazwisko

→ zmiana nazwiska też w trybie administracyjnym; imię można zmienić w ciągu 6 m-cy od aktu urodzenia

  1. zasada - nazwisko ojca. Oświadczenia w sprawie nazwisk dzieci przy okazji ślubu. Bachory z tego samego małżeństwa tak samo powinny się nazywać

  2. bachor 14 letni powinien się wypowiedzieć co do zmiany

  3. dziecko uznane przez ojca - jego nazwisko, ale niekoniecznie

  4. sądowe ustalenie ojcostwa - brak nabycia nazwiska ojca z automatu. Na wniosek dziecka lub matki

  5. ojcostwo nieustalone - nazwisko matki

  6. oboje rodzice nieznani - nadaje sąd opiekuńczy

  7. nazwisko ojczyma - na wniosek jego i matki, chyba że nosi już nazwisko ojca, chyba że na skutek sądowego ustalenia...

KURATELA.

Rodzaje kurateli

  1. kuratela dziecka poczętego - ustaje z chwilą urodzenia się dziecka

  2. kurator osoby ubezwłasnowolnionej częściowo

  3. kurator dla osoby ułomnej

  4. kurator osoby nieobecnej

  5. kurator zastępujący przedstawiciela ustawowego

  6. kurator w sprawach o prawa stanu

  7. kuratorzy powołani do zarządu majątkiem

  8. kurator procesowy

  9. kurator osoby prawnej

  10. kurator spadku

  11. kurator dla osoby psychicznej

Instytucje zbliżone do kurateli -

- doradca tymczasowy dla osoby, co do której zostaje wszczęte postępowanie o ubezwłasnowolnienie

- zarządca przedmiotów majątkowych wyłączonych w umowie darowizny lub w testamencie spod zarządu majątkiem dziecka sprawowanego przez rodziców

- wykonawca testamentu, zarządca nieruchomości ustanowiony w toku egzekucji

→ kuratela jest w węższym zakresie niż opieka:

- przejściowa

do kurateli stosuje się odpowiednio przepisy o opiece, z uwzględnieniem przepisów szczególnych

kuratora ustanawia się w przypadkach w ustawie przewidzianych - ilekroć jest to bezwzględnie konieczne dla strzeżenia zasługującego na ochronę interesu indywidualnego lub społecznego (kurator do poszczególnej sprawy → ad actum)

sąd opiekuńczy lub inny, lub organ adm.

Z urzędu lub na wniosek

OPIEKA - prawo upoważniające do działań w cudzym interesie (nie: podmiotowe OPIEKUNA, tylko PODOPIECZNEGO)

→ małoletni

→ ubezwłasnowolniony CAŁKOWICIE

1/ Zasady:

2/ Organy opieki

→ sąd opiekuńczy (zwierzchni)

→ kurator sądowy (pomocniczy)

→ opiekun (wyjątkowo kurator lub zarządca majątku)

3/ POWSTANIE OPIEKI

a/ ustanowienie → SĄD

Opiekę ustanawia się w następujących wypadkach:

  1. rodzice dead

  2. rodzice nieznani

  3. nie mają pełnej zdolności do czynności prawnych

  4. zostali pozbawieni władzy rodzicielskiej

  5. ich władza została zawieszona

  6. sąd karny orzekł pozbawienie ich praw rodzicielskich lub opiekuńczych

  7. gdy władza rodzicielska nie została ojcu - mimo sądowego ustalenia ojcostwa - przyznana, a nie przysługuje także matce

b/ powołanie opiekuna → zasada: os. fiz. (!!opieka zakładowa - nie ma rozporządzania)

1. kto nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych

2. kto został pozbawiony praw publicznych albo rodzicielskich i opiekuńczych

c/ objęcie opieki → przyrzeczenie przed sądem opiekuńczym, opiekun dostaje zaświadczenie (sąd może zwolnić do z ważnych powodów)

4/ TREŚĆ I SPRAWOWANIE OPIEKI.

A/ opieka obejmuje

b/ ex lege stały nadzór sądu (zezwolenie na wszystkie ważniejsze sprawy musi mieć)

  1. w postaci regularnych kontroli działalności opiekuna

  2. nadzór doraźny - konkretne zarządzenia (grzywna grozi)

  3. ustanowienie kuratora zastępującego opiekuna (przeszkoda tymczasowa)

  4. nadzór akceptacyjny (zezwolenia)

c/ opiekun odpowiada wobec os. 3 za winę w nadzorze, a wobec pupila ex contractu za szkodę wyrządzoną nienależytym sprawowaniem opieki (przedawnienie 3 lata od ustania opieki / zwolnienia opiekuna)

d/ środki nadzoru SĄDU OPIEKUŃCZEGO

    1. zaznajamianie się przez sąd na bieżąco z działalnością opiekuna

    2. udzielanie mu wskazówek

    3. żądanie od opiekuna wyjaśnień

    4. składanie przez niego sprawozdań - 1 na rok

    5. przedstawianie rachunków z zarządu majątkiem pupila - 1 na rok

5/ KONIEC OPIEKI

a/ USTANIE OPIEKI:

b/ WYGAŚNIĘCIE FUNKCJI OPIEKUNA:

c/ SKUTKI a/ i b/

  1. problem oddania przez opiekuna osobie do tego powołanej majątku małoletniego (art. 174)

  2. kwestia rozliczenia się przez niego z zarządu tym majątkiem - w ciągu 3 mcy rachunek końcowy, tylko osobiście

  3. problem załatwiania przez niego w okresie przejściowym pilnych spraw związanych z opieką - pilne sprawy ma obowiązek prowadzić dalej, przy ustaniu opieki dotyczy to tylko majątkowych

OPIEKA NAD UBEZWŁASNOWOLNIONYM CAŁKOWICIE

Tak samo jak dziecko do lat 13. Przedstawiciel ustawowy - opiekun. Opieka taka jest instytucją osobowego prawa cywilnego. Odpowiednio przepisy o małoletnim - o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej i odpowiednio. Różnice:

opieki nie ustanawia się dla małoletniego 13 - 18 letniego

regułą jest opieka 1 osobowa

piecza nad osobą ma trochę inny charakter

zgoda na ważniejsze czynności

obowiązkiem opiekuna w razie poprawy stanu zdrowia podopiecznego jest skierowanie wniosku do sądu o uchylenie u. lub zmiany go na częściowe

ROZWÓD - z zasady alimenty utrzymują się

Wina - 3 sytuacje:

  1. winny nie może żądać alimentów od niewinnego

  2. winny od winnego, niewinny od niewinnego - w zakresie odpowiadającym usprawiedliwionym potrzebom oraz możliwościom zarobkowym zobowiązanego (stan niedostatku, nie ma prawa do = stopy)

  3. niewinny od winnego - jeżeli rozwód pociąga za sobą pogorszenie sytuacji życiowej niewinnego to może on domagać się alimentów chociażby nie znajdował się w niedostatku

obowiązek alimentacyjny wygasa:

    1. poprzez zawarcie przez małżonka uprawnionego ponownego małżeństwa

    2. po 5 latach od rozwodu - tylko gdy zobowiązanym jest niewinny. Sąd może przedłużyć, na czas ograniczony lub nieograniczony

wyjątkowe okoliczności - np.: kalectwo

może być także na podstawie umowy

bierność zobowiązanego nie oznacza automatycznie przedłużenia

obowiązek małżonka wyprzedza obowiązek krewnych

ALIMENTY Z POWINOWACTWA

1/ Dziecko może żądać alimentów od macochy / ojczyma

- jedynie gdy nie ma rodziców obojga (loco parentis)

- wg zws (= stopa życiowa)

2/ Pasierb jako zobowiązany

- tylko gdy wychowała się w rodzinie macochy / ojczyma

- zws

- traktuje się go jak dziecko

Obowiązek alimentacyjny ojca pozamałżeńskiego dziecka wobec jego matki

Musi się przyczynić w rozmiarze odpowiadającym okolicznościom do pokrycia kosztów utrzymania przez 3 miesiące od porodu, z ważnych powodów i dłużej

Inne roszczenia:

  1. z tytułu wydatków związanych z ciążą i porodem

  2. z tytułu innych koniecznych wydatków albo szczególnych strat majątkowych - tych kosztów ojciec ma pokryć „odpowiednią część”

te roszczenia nie mają charakteru alimentacyjnego; przysługują matce także gdy dziecko urodzi się nieżywe

Przedawniają się po 3 latach od porodu

REALIZCJA OBOWIĄZKU ALIMENTACYJNEGO

1/ Instrumenty szczególnej ochrony roszczeń alimentacyjnych

2/ Dochodzenie sądowe

a/ powództwo o zasądzenie alimentów (także na przyszłość)

wyrok ma z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności

- powództwo o alimenty - przed sąd właściwy ze względu na miejsce zamieszkania obu stron

- ustawowe zwolnienie od kosztów sądowych

- pełnomocnikiem oprócz adwokata może być także przedstawiciel organu administracji terenowej oraz jednej z organizacji społecznych wytypowanych przez MS. Powództwo może także wytoczyć prokurator oraz 1 z tych organizacji

b/ trzy drogi szczególne

  1. małżonek może żądać od 2 małżonka w procesie rozwodowym oraz o unieważnienie małżeństwa, wniosek niezależnie od tego czy jest powodem czy pozwanym

także w procesie o separację

  1. art. 27 - jeden z małżonków może żądać od 2 globalnej renty dla całej rodziny

  2. art. 28 - jeśli jeden z małżonków nie przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny, sąd może w postępowaniu nieprocesowym nakazać żeby wynagrodzenie za pracę i inne należności były przekazywane do rąk 2 małżonka

gdy małżonkowie pozostają we wspólnym pożyciu - gdy pożycie ustaje nakaz się utrzymuje

3/ Fundusz alimentacyjny - ustawa z 1974 (komórka ZUS)

alimenty wypłaca się z niego w razie bezskuteczności egzekucji

egzekucja toczy się nadal - fundusz ma regres do D

Egzekucja świadczeń alimentacyjnych

2 kierunki udogodnień dla wierzyciela:

  1. odpowiednie organy są zobowiązane do podejmowania czynności zmierzających do wyegzekwowania alimentów z urzędu, nawet bez wniosku w. (art. 1082, 1085, 1086 kpc)

  2. egzekucja alimentów może być przeprowadzona w dużo szerszym zakresie niż innych wierzytelności

    1. przedmioty w zasadzie wyłączone spod egzekucji, te, które podlegają zajęciu tylko w części, mogą być w większym rozmiarze (wynagrodzenie za pracę - 3/5)

    2. pierwszeństwo w razie zbiegu

Wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego (zmiana wysokości)

→ POTENCJALNEGO

→ KONKRETNEGO (rebus sic stantibus)

  1. uchylenie obowiązku

  2. podwyższenie

  3. obniżenie alimentów

Osoby, którym roszczenia przysługują zawsze:

Miarkowanie:

    1. usprawiedliwione potrzeby uprawnionego (środki utrzymania)

    2. majątkowe i zarobkowe możliwości zobowiązanego

Obowiązek alimentacyjny wynikający z pokrewieństwa - w linii bocznej tylko między rodzeństwem. Obciąża zstępnych przed wstępnymi, wstępnych przed rodzeństwem.

Dalsi zobowiązani wtedy, gdy bliższych nie ma:

Kategorie krewnych:

  1. nieusamodzielnione dzieci - prawo największe

  2. rodzeństwo

  3. reszta świata (2. i 3. - zależy od niedostatku)

PRZYSPOSOBIONY a ALIMENTY

1/ przy adopcji dziecko nie traci prawa do alimentów od rodziców

2/ może od nich żądać, gdy przysposabiający nie ma

Między małżonkami - przez analogię przepisy o krewnych;

przy separacji niewinny małżonek ma prawo do alimentów

Żona może żądać alimentów najpierw od męża a potem od brata

ORGANY POMOCNICZE SĄDÓW RODZINNYCH:

  1. kuratorzy sądowi

  2. kuratorskie ośrodki pracy z młodzieżą

  3. rodzinne ośrodki diagnostyczno-konsultacyjne

→ wszystkie tworzy Min. Spr.

INSTYTUCJONALNE FORMY ZASTĘPCZEJ PIECZY NAD MAŁOLTNIM:

  1. placówki sprawujące częściową pieczę nad dziećmi

  2. rodziny zastępcze

  3. placówki opiekuńczo-wychowawcze

OBOWIĄZEK ALIMENTACYJNY

1/ Rozszerzenia (poza układ pokrewieństwa i więzów małżeńskich)

2/ PRAWO DO ALIMENTÓW: 3 znaczenia

→ prawo potencjalne

→ konkretny ob. Alimentacyjny

→zobowiązanie ciągłe, okresowe

3/ Cechy alimentów

a/ zobowiązanie wynikające ex lege ze stosunków rodzinnych

b/ dochodzenie nie może być traktowane jako nadużycie prawa podmiotowego (!! Skrajne sytuacje) + 186 kk przestępstwo niealimentacji

c/ potencjalny obowiązek alimentacyjny ma charakter wzajemny (!art.. 141 → matka nieślubnego dziecka)

d/ charakter mieszany majątkowo-niemajątkowy

e/ ściśle związane z osobą uprawnionego

f/ osobisty charakter: konsekwencje

Nie można żądać alimentów za okres przyszły → 2 wyjątki:

  1. gdy pozostają niezaspokojone, a odnoszą się do okresu po9trzeby

  2. gdy na koszty utrzymania zaciągnięto dług u os. 3

Matka ma wobec nie płacącego ojca roszczenie regresowe. Ma go też ten, kto dostarcza „alimentów” (w granicach obowiązku).

PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ ALIMENTACYJNYCH

    1. ogólne prawo nie przedawnia się

    2. o raty → 3 lata

bieg roszczeń dzieci - rodzice zawieszony na czas władzy rodzicielskiej

między małżonkami - na czas małżeństwa

ROSZCZENIA REGRESOWE → 3 lata

AKTA STANU CYWILNEGO

→ urodzenia

→ małżeństwa

→ zgonu

zasady podstawowe:

  1. są jedynym dowodem zdarzeń w nich stwierdzonych

  2. ich niezgodność z prawdą można stwierdzić tylko w postępowaniu sądowym (tryb procesowy lub nieprocesowy)

księgi stanu cywilnego są niejawne (odpisy na wniosek)

NIE UJAWNIA SIĘ ANI NIE ROBI ODPISÓW PIERWOTNEGO AKTU URODZENIA PRZYSPOSOBIONEGO CAŁKOWICIE (chyba, że na żądanie sądu)

SĄD OPIEKUŃCZY rozpatruje sprawy opiekuńcze małoletnich

  1. Funkcje - orzecznicza, mediacyjna, profilaktyczno-wychowawcza

  2. Zasady specjalne

SĄD RODZINNY sprawy małoletnich nieletnich głównie postępowanie cywilne

TRYBY

    1. procesowy