ZAJĘCIA RUCHOWE W KSZTAŁCENIU
ZINTEGROWANYM Kl. I-III
SCENARIUSZ ZAJĘĆ RUCHOWYCH
Konstrukcja zajęć jest połączeniem edukacji ruchowo-zdrowotnej z
elementami edukacji przyrodniczej i społecznej, a nawet matematycznej
(stosunki potrzebne, kierunki, kształty geometryczne w otoczeniu, liczby
porządkowe) i polonistycznej (wypowiedzi uczniów podsumowujące zajęcia,
kultura słuchania i mówienia) w ramach kształcenia zintegrowanego
obowiązującego w klasach I - III.
Czynności ruchowe połączono fabułą odnoszącą się do działu
tematycznego związanego z Puszczą Augustowską i przyrodą naszego regionu.
Zajęcia te można przeprowadzić w naturalnym środowisku, ale można
treści przyrodnicze traktować jako osnowę zabaw ruchowych i ćwiczeń
realizowanych w pomieszczeniach szkolnych - KORYTARZ. W drugim
przypadku odwołujemy się do wyobraźni i zdobytych wcześniej wiadomości
przyrodniczych.
BLOK TEMATYCZNY: W Puszczy Augustowskiej
Zwierzęta: roślinność w naszych lasach
OBSZARY EDUKACJI: ruchowa, zdrowotna, przyrodnicza i
społeczna 2
TEMAT ZAJĘĆ RUCHOWYCH:
POKONYWANIE TORU PRZESZKÓD
Miejsce: zastępcza sala gimnastyczna, korytarz szkolny
Przybory i sprzęt: materace, ławeczki gimnastyczne, obręcze, pachołki,
piłki lekarskie 1kg.
Czas trwania: 45 min.
Liczba uczestników: cała klasa (20 - 26 uczniów)
CELE OGÓLNE:
9 ćwiczenie umiejętności skupienia uwagi podczas zabawowych czynności
ruchowych
9 wyrabianie nawyku bezpiecznego wykonywania ćwiczeń
9 kształtowanie szybkiej i celowej reakcji spostrzegawczości orientacji
9 kształtowanie dyscypliny, umiejętności współdziałania w grupie
9 kształtowanie odpowiednich postaw w toku współzawodnictwa
9 rozwijanie wyobraźni
¾ ćwiczenie wytrwałości
¾ doskonalenie naturalnych form ruchu
¾ kształtowanie właściwej postawy ciała
¾ kształtowanie cech motoryki (szybkość, wytrzymałość, zwinność)
¾ wzmocnienie aparatu kostno - stawowo - więzadłowego
¾ doskonalenie umiejętności efektywnego relaksu
¾ utrwalanie pojęć związanych z edukacją ruchową
• utrwalenie pojęć związanych z tematyką przyrodniczą (nazwy zwierząt,
roślin, ciekawych miejsc w Puszczy Augustowskiej)
• kształtowanie poczucia przynależności do regionu
• przypomnienie zasad zachowania się w lesie
• kształtowanie postaw proekologicznych 3
CECHY OPERACYJNE
Uczeń potrafi:
- przygotować się do zajęć ruchowych
- zastosować się do zasad bezpieczeństwa podczas zajęć ruchowych
- wykonywać czynności ruchowe na miarę swoich możliwości zgodnie z
poleceniem
- porządkować i przygotować sprzęt sportowy pod kontrolą nauczyciela
- wyjaśnić znaczenie odpoczynku po intensywnej pracy i wysiłku
- zapamiętać określone pojęcia związane z krajobrazem i przyrodą Puszczy
Augustowskiej
- wyjaśnić jak należy zachować się na szlaku turystycznym
- współdziałać w grupie podczas zabaw ruchowych
METODY: słowna (opowiadania, opis, rozmowa kierowana
samorzutne wypowiedzi) praktycznego działania
FORMY PRACY: indywidualna, grupa (jednorodna i zróżnicowana)
zbiorowa 4
PRZEBIEG ZAJĘĆ
SYTUACJE DYDAKTYCZNE / OBSZARY EDUKACJI
SYTUACJE EDUKACYJNE-OPIS ĆWICZEŃ I ZABAWWIADOMOŚCI
EDUKACJA RUCHOWA I
ZDROWOTNA
EDUKACJA PRZYRODNICZA
I SPOŁECZNA
POJĘCIA
UTRWALANE
W TOKU
ZAJĘĆ
POSTAWY
ZACHOWANIA
KSZTAŁTOWANIE W
TOKU ZAJĘĆ
1. Moment organizacyjny:
zbiórka, sprawdzanie strojów
sportowych przedstawienie tematyki
zajęć przypomnienie zasad
zachowania się podczas zajęć
ruchowych
¾ Przypomnienie tematu dnia,
podkreślenie przynależności
do regionu i środowiska
przyrodniczego,
przypomnienie nauczania
współodpowiedzialności za
bezpieczeństwo
czystość, higiena
osobista,
bezpieczeństwo,
dyscyplina,
region
przyrodniczy
troska o własną higienę
(odpowiedni strój
sportowy, kultura
słuchania
2. Zabawa orientacyjno-porządkowa
cz. I - na sygnał (gwizdek)
1x bieg w dowolnym kierunku
2x ustawienie się dz. I chł. W dwóch
szeregach na wymaganych liniach
(DWA SZEREGI „DRZEW”)
3x dzieci naśladują sposoby
poruszania się zwierząt [dz. - sarenki,
chł. - wilki] Zabawa ze zmianą ról np.
zające
cz. II - na sygnał (klaśnięcie)
1x uczniowie ustawiają się w dwóch
kołach (chł. i dz.)
2x wszyscy uczniowie tworzą jedno
koło
3x ustawienie w rzędach dziewczynek
i chłopców
4x ustawienie w jednym szeregu
WIADOMOŚCI PUSZCZY
AUGUSTOWSKIEJ
¾w Puszczy rosną drzewa
iglaste i liściaste
¾w lesie żyje wiele gatunków
zwierząt, poruszają się w
charakterystyczny dla siebie
sposób (uczniowie w oparciu
o swoją wiedzę naśladują
zwinne sarenki i sprytne liski i
inne zwierzęta)
¾w Puszczy Augustowskiej jest
wiele różnych jezior
¾wyobrażam sobie jezioro
Necko - najlepiej nam znane
¾ścieżki leśne są wąskie i
długie
Puszcza Park
Narodowy
drzewa iglaste,
drzewa liściaste,
nazwy zwierząt,
zwierzęta
chronione
jezioro,
kształt-koło,
owalny,
wielkość,
długość,
szerokość
Bezpieczne wymijanie,
uważne słuchanie,
przygotowanie do
zachowań
proekologicznych
szybkość reakcji,
ostrożność,
współdziałanie w
zespole
3. Doskonalenie naturalnych form
ruchu
a)marsz po obwodzie koła
- na palcach - RR uniesione w górę
krążenie dłoni
WIADOMOŚCI: „W LESIE”
¾zrywamy szyszki, szukamy
nasionek
¾chodzimy po wąskich leśnych
szyszki, nasiona
szlak turystyczny
zainteresowanie
otaczającym
środowiskiem
przyrodniczym 5
- na piętach - RR - w bok,
wyprostowane, zaciskanie pięści
- na zewnętrznych krawędziach stóp
RR swobodnie
- w przysiadzie
b) bieg po obwodzie koła
- ze zmianą tempa
- ze zmianą kierunku
- na czworakach
c) skoki
- podskoki obunóż
d) chód
- po wyznaczonych liniach
ścieżkach omijając wystające
korzenie i kamiennie
¾zbieramy grzyby i jagody
¾chowamy się w krzakach
¾myśliwy ucieka przed dzikiem
¾zając ucieka przed wilkiem
¾spłoszone jelonki uciekają
przed hałasem
¾na łące skaczą żabki, zajączki
¾chodzimy po kładce nad
strumieniem
grzyby - nazwy
jagody
nazwy krzaków
ssaki leśne
mieszkańcy łąk
dokładność podczas
ćwiczeń
kształtowanie szybkości
reakcji
kształtowanie cech
motorycznych
- zwinność, gibkość
ostrożność podczas zajęć
ruchowych i wycieczek
4. Przygotowanie toru przeszkód:
wskazanie grupy uczniów rozkładających sprzęt w wyznaczonych
miejscach. Zwrócenie uwagi na geometryczne kształty sprzętu (materace,
ławeczki, obręcze, piłki, itp.)
Omówienie zasad podczas pokonywania toru przeszkód
sprzęt sportowy
ład i porządek
kształty
geometryczne w
naszym
otoczeniu
współdziałanie
zdyscyplinowanie
odpowiedzialność
bezpieczeństwo
5. Pokonywanie toru przeszkód
WERSJA I - „Na skraju lasu”
a) przeskok przez materac (rys. pkt.
1)
b) bieg po slalomie (rys. pkt.2)
c) przeskoki zawrotne przez
ławeczkę (rys. pkt. 2)
d) bieg na czworaka po slalomie (np.
pkt.4)
e) skoki obunóż na materacach (np.
pkt. 5)
f) przejścia równoważne przez
ławeczkę (rys. pkt. 6)
g) skoki obunóż przez leżące obręcze
(rys. pkt. 7)
WIADOMOŚCI:
„WĘDRUJEMY LEŚNYM
SZLAKIEM”
¾przeskakujemy nad
strumykiem
¾mijamy krzewy malin i
jałowców
¾przeskakujemy przez zwalone
drzewo leżące na leśnej
ścieżce
¾biegniemy pod nisko
opadającymi gałęziami,
złamanymi przez burzę
¾zające skaczą po leśnej
polanie
¾przejście po wąskiej kładce
nad głębokim strumykiem
¾chcemy wyjść z lasu, ale z
nogi spadł but, skaczemy na
jednej nodze
tor przeszkód
slalom
kierunki
szlak
turystyczny,
krzewy, drzewa,
prostokąt,
koło,
wielkość
długość,
szerokość,
liczebniki
porządkowe
uważne słuchanie,
zapamiętanie,
kolejność ćwiczeń,
wytrwałość w
pokonywaniu trudności,
dokładność,
zachowanie ostrożności,
wzbogacenie wyobraźni
dziecka 6
POWYÓRZENIE TORU 3 RAZY
WERSJA II - „W głębokim lesie”
a) obiegnięcie leżącego materaca
(rys. pkt 1)
b) skoki obunóż po slalomie (rys.
pkt. 2)
c) w leżeniu na brzuchu
przeciągnięcie po ławeczce (rys.
pkt. 3)
d) dowolne przeskoki przez piłki
lekarskie (rys. pkt. 4)
e) przetaczanie się po materacach
RR nad głową (np. pkt. 5)
f) przejście przez ławeczkę na
czworakach (np.-pkt.6)
g)szybkie przejścia przez leżące
obręcze (np. pkt. 7)
POWTÓRZENIE TOKU 3 RAZY
WIADOMOŚCI:
„W REZERWACIE
PRZYRODY”
¾musimy ominąć wielkie
mrowisko na ścieżce
¾zauważyliśmy młode
drzewka, podskakujemy
między nimi, aby zobaczyć
wierzchołki
¾pod gałęziami musimy
pokonać zasadzone drzewo
¾przeskakujemy przez duże
kamienie
¾na słonecznej polanie bawimy
się na pięknej trawie
¾przejść po wąskim drzewie
zwalonym nad strumykiem
¾podmokłe bagienko, szybko
przeskakujemy, żeby nie
przemokły nam buty
rezerwat
przyrody,
leśna polana,
teren bagienny
uważne słuchanie,
zapamiętanie,
kolejność ćwiczeń,
wytrwałość w
pokonywaniu trudności,
dokładność,
zachowanie ostrożności,
wzbogacenie wyobraźni
dziecka
6. Porządkowanie sprzętu:
Wyznaczona grupa uczniów pod kontrolą nauczyciela odnosi sprzęt na
wskazane miejsca.
sprzęt sportowy,
ład i porządek po
skończonej
zabawie
Współdziałanie,
współodpowiedzialność,
pomoc koleżeńska
7. Ćwiczenia uspokajające:
a) ćwiczenia oddechowe
b) ćwiczenia relaksacyjne
¾leżymy pod drzewem,
spadający listek utrzymujemy
nad buzią jak najdłużej
wydmuchując powietrzem
¾siad klęczny - naśladujemy
ruchy skrzydeł ptaków
relaks,
odpoczynek po
wysiłku
troska o własne zdrowie,
rola wypoczynku na
świeżym powietrzu
8. Podsumowanie zajęć, pożegnanie,
wypowiedzi uczniów związane z
przebiegiem zajęć, ukierunkowane
pytaniami nauczyciela
¾Co robiliśmy podczas
dzisiejszych zajęć?
¾Z jakim tematem były
związane nasze zajęcia?
¾Czy wędrówki leśne mogą być
ciekawe?
zabawa ruchowa,
ćwiczenia
gimnastyczne,
ilustrowanie
ruchem
Kultura słuchania i
wypowiedzi
formułowania własnych
sądów 7
RYSUNEK - SCHEMAT TORU PRZESZKÓD
START
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
1. materac gimnastyczny
2. pachołki - slalom
3. ławeczka gimnastyczna
4. piłki lekarskie 1 kg
5. materace gimnastyczne
6. ławeczka gimnastyczna
7. obręcze (hula-hop)
Do obu wersji toru
wykorzystuje się to samo
ustawienie.
UWAGI METODYCZNE
Przedstawiony scenariusz opracowałam w oparciu o: 8
Program kształcenia zintegrowanego klas I-III
Podstawowe zasady prowadzenia zajęć z zakresu wychowania fizycznego
gwarantujące bezpieczeństwo, prawidłowy rozwój fizyczny uczniów i
kształtowanie dyscypliny niezbędnej w toku zajęć ruchowych
Doświadczenia własne z pracy z dziećmi w wieku wczesnoszkolnym
Dobór ćwiczeń i zabaw wynikał z bloku tematycznego dnia. Gwarantował
realizację określonych zadań dydaktycznych zarówno z zakresu edukacji
zdrowotno-ruchowej jak i przyrodniczej i społecznej.
Ćwiczenia i zabawy w naturalnym środowisku mają ogromne znaczenie w
procesie kształcenia. Bardzo dobrą okazją są wycieczki lub zajęcia terenowe,
podczas których można wykorzystać prezentowany scenariusz lub określone
jego fragmenty.
Nie zawsze istnieje jednak możliwość przeprowadzenia zajęć w lesie.
Prezentowany scenariusz jest propozycją przeprowadzenia w szkole ciekawych
zabaw i ćwiczeń wprowadzających dzieci za pomocą ich wyobraźni na „leśny
szlak”, który w rzeczywistości jest torem przeszkód zbudowanym ze sprzętu
sportowego. Z doświadczenia wiadomo, że dzieci lubią takie zajęcia.
Łączenie ćwiczeń i zabaw ruchowych w osnowy tematyczne odwołujące się
do określonych miejsc lub zdarzeń gwarantuje większe zainteresowanie uczniów
zajęciami, pozostawiając w ich pamięci dużą porcję wrażeń.
Prezentowana propozycja przewiduje na realizację zadań i wszystkie sytuacje
edukacyjne jedną godzinę lekcyjną. Przeprowadzenie tych zajęć wymaga jednak
dobrej organizacji, analizy celów i konieczności łączenia różnych form
aktywności dzieci.
Tor przeszkód zaplanowano w dwóch wersjach. Ze względu na obszerny
zakres utrwalonych pojęć z zakresu edukacji przyrodniczej obydwie wersje toru
przeszkód przewidziano w tym samym układzie sprzętu. Można wykorzystać9
jedną z dwóch wersji lub obydwie. Nauczyciel decyduje czy uczniowie będą
wykorzystywać ćwiczenie ponownie ze zmianą fabuły.
Scenariusz zajęć ruchowych zintegrowanych z elementami innych obszarów
edukacyjnych przedstawiono w tabelce, aby ułatwić analizę sytuacji
edukacyjnych. Wyszczególniono też utrwalone pojęcia i kształtowane postawy
uczniów w toku zajęć.
Moim celem było podkreślenie znaczenia planowej i celowej edukacji
ruchowej w kształceniu zintegrowanym, oraz uświadomienie specyfiki i rangi
wychowania fizycznego i kształcenia zintegrowanego we wspólnej szkole.
Powyższa propozycja zajęć zachęca nauczycieli obu specjalności do
współpracy i wymiany doświadczeń.