MS-DOS  

MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) opracowany w 1981 roku przez firmę Microsoft pod kierownictwem Tima Petersona. Od samego początku miał to być system dla komputerów IBM PC, który był zleceniodawcą. Po przekazaniu wersji 1.00 system został przemianowany przez IBM na PC-DOS (Personal Computer Disk Operating System). Od tego czasu równocześnie był rozprowadzany ten system przez IBM'a jako PC-DOS i Microsoft, jako MS-DOS. 

Różnice między tymi systemami jednak były niewielkie, z czasem na rynku został tylko MS-DOS. DOS w przeciwieństwie od większości współczesnych systemów jest systemem jednozadaniowym (single user-system), to oznacza że w dowolnej chwili tylko jeden program może pracować pod jego kontrolą. System zasadniczo składa się z trzech powłok: "command.com" - interpretuje wszystkie polecenia systemu ( wydawane wyłącznie za pomocą klawiatury ), "io.sys" i "msdos.sys". Działa głównie w trybie tekstowym, co znacznie utrudnia pracę, dlatego też stworzono ogromną ilość menagerów plików jak np. Norton Commander, Volcov Commander oraz nakładek pozwalających na pracę w środowisku graficznym. Najpopularniejszą taką nakładką używaną do dnia dzisiejszego jest MS Windows :-). Dzisiaj "czysty" DOS jest używany tylko na bardzo słabych PC służących np. do prowadzenia prac magazynowych oraz przez ludzi z demosceny PC

HISTORIA WERSJI: 

1.00 (1981) pierwsza wersja wprowadzona wraz komputerem IBM PC, bardzo podobna do systemu CP/M. Obsługiwała tylko jednostronne, 8 sektorowe dyskietki o pojemności 160 kB 
1.05 (1981) wersja 1.00 z usuniętymi kilkoma błędami 
1.10 (1982) dodano obsługę dwustronnych, 8-sektorowych dyskietek o pojemności 320 kB 
2.00 (1983) wersja przeznaczona dla IBM XT, umożliwiała m.in. obsługę 9 sektorowych dyskietek o pojemności 360 kB, obsługę dysku twardego o pojemności do 10 MB, nowe polecenia systemowe backup, cd, md, path, rd, restore i tree, goto, if, echo, print, hierarchizację struktur skorowidzów dyskowych, ulepszony interpretator Basic'a 
3.00 (1984) wersja przeznaczona dla IBM AT, umożliwiała m.in. uruchamianie programów przez podanie ścieżki dostępu, obsługę dysku twardego o pojemności do 20 MB, RAM-dysk ( symulacja dysku w pamięci operacyjnej), obsługę dyskietek 5,25'' o pojemności 1,2 MB, nowe polecenia systemowe country, keybxx, select, attrib, graftabl, label i share 
3.10 (1985) ulepszona wersja 3.00 z możliwością obsługi sieci i nowymi poleceniami systemowymi join i subst 
3.20 (1986) dodano obsługa dyskietek 3,5'' o pojemności 720 kB, zabezpieczenie przed przypadkowym formatowaniem dysku twardego, możliwość kontroli urządzeń niestandardowych i logicznych, nowe i ulepszone polecenia systemowe replace, xcopy, attrib, command, format, graphics, select oraz shell 
3.30 (1987) wersja wprowadzona wraz z komputerami IBM PS/2, dodano obsługę dyskietek 3,5'' o pojemności 1,44 MB' programy sterujące : DISPLAY.SYS i PRINTER.SYS, dodano i ulepszono polecenia systemowe append, call, chcp, fastopen, nlsfunc, attrib, backup, date, time, fdisk, restore, xcopy 
4.00 (1988) dodano obsługę pamięci RAM powyżej 640 kB EMS ( Expanded memory ), obsługiwanej przez programy XMA2EMS.SYS i XMAEM.SYS, obsługa dysków większych niż 32 MB, graficzne środowisko systemu - DOSSHELL, programy VDISK.SYS i DEBUG.COM oraz nowe i ulepszone polecenia mem, install, switches, append, chkdsk, erase, fastopen, fdisk, format, graphics, mode, rem, replacem select, sys 
5.00 (1991) wersja ta pozwalała na umieszczenia części systemu w niewykorzystywanych dotąd przez niego obszarach pamięci (za pomocą sterownika HIMEM.SYS), co pozwalało programom użytkowym wykorzystywać większy obszar pamięci konwencjonalnej. Ponadto dodano selektor zadań, język programowania QBasic, pełnoekranowy edytor tekstu EDIT , program DOSKEY , nowe polecenia systemowe unformat, undelete, mirror 
6.00 (1993) dodano programy Memmaker, Doublespace, ulepszony Smartdrive, Interlink ( do przesyłania danych ) możliwość uruchomienia systemu menu w pliku "config.sys" 
6.20 (1993) dodano program MemMaker, możliwość połączenia dwóch komputerów, kompresja dysków twardych i dyskietek, ochrona antywirusowa 
6.22 (1993) kilka kosmetycznych zmian w porównaniu z wersją 6.20 
7.00 (1995) znacząco uproszczona wersja zrobiona na potrzeby Windows 95 CP/M System operacyjny CP/M został napisany przez Garego Kildall'a jako poważny system do zastosowań profesjonalnych, działający na komputerach 8-bitowych z procesorem Intel 8080 i jego bratnim procesorze Zilog Z-80. Aby sprzedać swój produkt, Gary Kildall (przedtem pracownik Intel'a) założył firmę Digital Resarch. CP/M zdobył olbrzymią popularność wśród naukowców , biznesmenów, pracowników biurowych, słowem ludzi profesjonalnie wykorzystujących niedoskonałe jeszcze komputery osobiste. Było to możliwe dlatego, że ogromna większość mikrokomputerów używała procesorów Intel 8080 lub Zilog Z-80. System CP/M pozwolił wielu użytkownikom używać tych samych programów (edytorów tekstów, arkuszy kalkulacyjnych ) na całkowicie różnych komputerach. Nazwę CP/M rozwija się jako Control Program for Microcomputers, czyli w wolnym tłumaczeniu Program Kontrolujący dla Mikrokomputerów. Nazwa jak na OS'a bardzo adekwatna. CP/M jest systemem "jednoużytkownikowym", podobnie jak popularny MS-DOS, co oznacza, że mógł wykonywać tylko jedno zadanie na raz i nie mógł być używany przez więcej niż jednego użytkownika. Do ówczesnych zastosowań wystarczało to w zupełności. Dodane później możliwości sieciowe (współużytkowanie stacji dysków, drukarek, ploterów itp.) znacznie podniosło jego atrakcyjność. Przed epoką PC system CP/M był najlepiej oprogramowanym systemem na komputery 8-bitowe. Do najpopularniejszych programów należały min. Procesor tekstów WordStar, baza danych DBase, czy program narzędziowy SideKick. Wiele z tych programów przeniesiono później pod system MS-DOS i były używane na popularnych PC-tach. Z nastaniem ery PC również CP/M przeniesiono na tę platformę. Nie zdobył on jednak większego znaczenia na PC. Pojawił się o wiele za późno niż jego główny rywal MS-DOS. Nie pomogło nawet wypuszczenie wielozadaniowej wersji CP/M Plus (Locomotiv Software). 

Polecenia DOS-a w kolejności alfabetycznej:                        

ASSOC - wyświetla lub modyfikuje skojarzenie rozszerzeń plików.
AT - planuje wykonanie poleceń i programów.
ATTRIB - wyświetla lub zmienia atrybut pliku.
BREAK - wyłącza lub włącza rozszerzone sprawdzanie klawiszy CTRL +C.
CACLS - wyświetla lub modyfikuje listy kontroli dostępu (ACL) plików.
CALL - Wywołuje jeden program wsadowy z inego.
CD - wyświetla lub zmienia nazwę bieżącego katalogu.
CHCP - wyświetla lub ustawia numer aktywnej stronie kodowej.
CHDIR - wyświetla lub zmienia nazwę bieżącego katalogu.
CHKDSK - sprawdza dysk i wyświetla raport o jego stanie.
CHKNTFS - wyświetla lub modyfikuje stan sprawdzania dysku przy rozruchu.
CLS - czyści ekran.
COLOR - ustawia domyślny kolor tła i pierwszego planu konsoli.
COMP - porównuje zawrtość dwóch plików lub zestawów plików.
COMPACT - wyświetla i pozwala na modyfikację listy plików skompresowanych na partycji NTFS.
CONVERT - konwertuje wolumin FAT na wolumin NTFS. Nie może konwertować bieżącego dysku.
COPY - kopiuje jeden lub wiele plików w inne miejsce.
DATE - wyświetla lub ustawia datę.
DEL - usuwa jeden lub wiele plików.
DIR - wyświetla listę plików i podkatalogów katalogu.
DISKCOMP - prównuje zawrtość dwóch dyskietek.
DISKCOPY - kopiuje zawartość jednej dyskietki na drugą.
DOSKEY - edytuje wiersze poleceń, przywraca polecenia Windows, tworzy makra.
ECHO - wyświetla komunikaty lub włącza i wyłącza echo poleceń.
ENDLOCAL - kończy lokalne zmiany środowiska w plikach wsadowych.
ERASE - usuwa jeden lub wiele plików.
EXIT - kończy działanie programu CMD.EXE (interpretatora poleceń).
FC - porównuje dwa pliki lub zestawy plików i wyświetla różnice między nimi.
FIND - wyszukuje ciąg tekstowy w pliku lub plikach.
FINDSTR - wyszukuje ciągi znaków w plikach.
FOR - uruchamia podane polecenia dla każdego pliku z zstawu plików.
FORMAT - formatuje dysk do użytku w systemie Windows.
FTYPE - wyświetla i modyfikuje typy plików używane w skojarzeniach rozszerzeń plików.
GOTO - przekazuje sterpwanie interpretatora poleceń systemu Windows do wiersza o podanej etykiecie w pliku wsadowym.
GRAFTABL - włącza wyświetlanie przez sysytem Windows znaków rozszerzonych w trybie graficznym.
HELP - podaje informacje o poeceniach sysytemu.
IF - dokonuje warunkowego przetwarzania w plikach wsadowych.
LABEL - tworzy, zmienia lub usuwa etykietę (etykiety) woluminu dysku.
MD - tworzy katalog.
MKDIR - tworzy katalog.
MODE - konfiguruje urządzenia systemowe.
MORE - wyświetla informacje strona po stronie.
MOVE - przenosi jeden lub wiele plików z jednego katalogu do drugiego.
PATH - wyświetla lub ustawia ścieżkę przeszukiwania dla plików wykonywalnych.
PAUSE - wstrzymuje przetważanie pliku wsadowego i wyświetla komunikat.
POPD - parzywraca katalog zapisny przez PUSHD.
PRINT - drukuje plik tekstowy.
PROMPT - zmienia znak zachety wiersza poleceń.
PUSHD - zapisuje bieżący katalog a następnie zmienia go.
RD - usuwa katalog.
RECOVER - odzyskuje możliwe do odczytania informacje z uszkodzonego dysku.
REM - oznacza komentarze w pliku wsadowym lub pliku CONFIG.SYS.
REN - zmienia nazwę plku lub plików.
RENAME - zmienia nazwę pliku lub plików.
REPLACE - zamienia pliki.
RMDIR - usuwa katalog.
SET - wyświetla, ustawia lub usuwa zmienne środowiskowe systemu.
SETLOCAL - rozpoczyna lokalne zmiany środowiska w plikach wsadowych.
SHIFT - zamienia pozycje parametrów w pliku wsadowym.
SORT - sortuje wprowadzone dane.
START - uruchamia program lub polecenie w oddzielnym oknie.
SUBST - przypisuje ścieżce literę dysku.
TIME - wyświetla lub ustawia czas systemowy.
TITLE - ustawia tytuł okna dla sekcji CMD.EXE.
TREE - wyświetla strukturę katalogów dysku lub ścieżki.
TYPE - wyświetla zawartość pliku tekstowego.
VER - wyświetla wersję systemu.
VERIFY - instrułuje sysytem, aby sprawdzić poprawność zapisu plików na dysku.
VOL - wyświetla etykietę oraz numer seryjny dysku.
XCOPY - kopiuje pliki i katalogi.

Pliki wsadowe      
Plik do przetwarzania wsadowego to specjalny plik zawierający polecenia automatycznie przekazywane do DOS-a. zawiera on zestaw poleceń, jakie zazwyczaj jedno po drugim wprowadzisz z wiersza poleceń.
Plik wsadowy to prosty plik tekstowy, zapisywany z rozszerzeniem BAT, który zawiera listę poleceń DOS-a. Dzięki temu DOS może go przeczytać tak, jakby był to ciąg poleceń podanych za wzorcem systemowej zachęty. Plik wsadowy charakteryzuje się:
Jest to plik tekstowy o kodzie ASCII (czytaj: aski American Standard Code of Information Interchange). Dzięki temu standardowi programy i systemy operacyjne mogą się wzajemnie zrozumieć. Nie można nadać żadnego dodatkowego formatu, czy kroju pisma dokumentowi ASCII. 
Zawiera listę poleceń DOS-a. Z chwilą uruchomienia pliku wsadowego polecenia w nim zawarte są realizowane tak, jakby były napisane w wierszu poleceń. Są wykonywane w kolejności, w jakiej występują w pliku. 
Ma rozszerzenie BAT. Dzięki temu rozszerzeniu DOS jest w stanie odróżnić go od innych plików. 
Tworzenie własnych plików wsadowych:
Wywołaj MS-DOS Editor (polecenie edit), 
Napisz listę poleceń, w takiej kolejności, w jakiej mają być realizowane, 
Zapisz plik na dysku i nadaj mu nazwę z rozszerzeniem BAT, 
Zakończ pracę z edytorem MS-DOS, 
Uruchom plik wsadowy. Napisz nazwę pliku bez rozszerzenia (można napisać nazwę z rozszerzeniem) za znakiem systemowej zachęty. 

Budowa pliku wsadowego:
Aby dobrze zrozumieć budową pliku wsadowego przeanalizujemy poniższy przykład:

@ECHO OFF

MD C:\TYMCZASOWY

COPY C:\WINDOWS\DYSK.TXT C:\TYMCZASOWY

ATRRIB +A C:\TYMCZASOWY\DYSK.TXT

DLE C:\TYMCZASOWY\DYSK.TXT

RD C:\TYMCZASOWY

Plik wsadowy wykonuje polecenia w kolejności w jakiej zostały zapisane w pliku wsadowym. Najpierw wykona polecenie @ECHO OFF. To polecenie spowoduje, że w trakcie wykonywania pliku wsadowego nie będą wyświetlane wykonywane polecenia. @ - spowoduje, że nie będzie także widoczne polecenie ECHO OFF. Następnie zostanie wykonany drugi wiersz pliku wsadowego, czyli polecenie MD, które stworzy katalog na dysku C o nazwie TYMCZASOWY. W następnej kolejności plik wsadowy skopiuje plik tekstowy o nazwie DYSK.TXT z kotalogu WINDOWS do katalogu TYMCZASOWY. Później plikowi DYSK.TXT zostanie dodany atrybut pliku archiwalnego. Następnie zostanie usunięty plik DYSK.TXT. Na końcu za pomocą polecenia RD zostanie usunięty katalog o nazwie TYMCZASOWY. Działanie pliku wsadowego zostało zakończone.  

PING 
Ping jest podstawowym narzędziem sieciowym, służącym do sprawdzania czy dany komputer (host sieciowy) jest aktualnie dostępny. Pozwala również określić z jaką prędkością wędrują pakiety danych pomiędzy komputerami i czy przypadkiem któryś z pakietów nie ginie po drodze. Program ping wymaga podania nazwy komputera w sieci lub numeru IP. Wysyła on pakiet do drugiego komputera. Kiedy zdalny komputer otrzyma taki pakiet odpowiada komputerowi, który go wysłał. Jeżeli program nie otrzyma odpowiedzi w określonym czasie to informuje, że komputer (host sieciowy) jest niedostępny. Oznacza to, że po między dwoma komputerami nastąpiła przerwa w transmisji, że zdalny komputer jest wyłączony lub w ogóle nie istnieje. Może zdąrzyć się tak, że komputer istnieje i nie ma w.w. przerw a pingu nie ma. Przyczyną takiego zdarzenia może być bardzo duży ruch w sieci lub przeciążenie komputera, który miał być sprawdzany. Mija określony czas i program pingujący interpretuje to jako brak odpowiedzi.

Sposób użycia: ping [-t] [-a] [-n liczba] [-l rozmiar] [-f] [-i TTL] [-v TOS] [-r liczba] [-s liczba] [[-j lista hostów] | [-k lista hostów]] [-w limit czasu] nazwa celu

Opcje:

-t - odpytuje określonego hosta do czasu zatrzymania. Aby przejrzeć statystyki i kontynuować, naciśnij klawisze Ctrl+Break. Aby zakończyć, naciśnij klawisze Ctrl+C.

-a - tłumaczy adresy na nazwy hostów.

-n liczba - liczba wysyłanych powtórzeń rządania.

-l liczba - rozmiar buforu transmisji.

-f - ustawia w pakiecie flagę "Nie fragmentuj".

-i TTL - czas wygaśnięcia.

-v TOS - typ usługi.

-r liczba - rejestruj trasę dla przeskoków.

-s liczba - sygnatura czasowa dla przeskoków.

-j lista hostów - swobodna trasa wg listy hostów.

-k lista hostów - ściśle określona trasa wg listy hostów

-w limit czasu - limit czasu oczekiwania na odpowiedź (w milisekundach).

IPCONFIG
Podstawowe narzędzi informacyjno-konfiguracyjne dla ptotokołu IP. Wyświetla między innymi informacje na temat: adresu IP, maski sieciowej jak i domyślnej bramki.

SPOSÓB UŻYCIA: ipconfig [/? | /all | /renew [karta] | /release [karta] | /flushdns | /displaydns | /registerdns | /showclassid karta | /setclassid karta [identyfikator klasy] ]

Opcje:

Karta - nazwa połączenia.

/? - wyświetla komunikat pomocy.

/all - wyświetla pełne informacje o konfiguracji.

/release - zwalnia adres IP dla określonej karty.

/renew - odnawia adres IP dla określonej karty.

/flushdns - czyści bufor programu rozpoznającego nazwy DNS.

/registerdns - odświeża wszystkie dzierżawy DHCP i ponownie rejestruje nazwy DNS.

/displaydns - wyświetla zawarości buforu programu rozpoznającego nazwy DNS. 

/showclassid - wyświetla wszystkie identyfikatory klas DHCP dozwolone dla karty.

/setclassid - modyfikuje identyfikator klasy DHCP.

Zachowanie domyślne to wyświetlanie tylko adresu IP, maski podsieci i bramy domyślnej dla każdej karty związanej z protokołem TCP/IP. 

Jeśli dla przełączników Release i Renew nie zostanie określona nazwa karty, zwolnieniu lub odnowieniu ulegają dzierżawy adresów IP dla wszystkich kart związanych z protokołem TCP/IP.

Jeśli dla przełącznika Setclassid nie zostanie określony parametr identyfikator klasy, to identyfikator klasy jest usuwany.

TRACERT
Tracert jest jednym z podstawowych narzędzi sieciowych. Za jego pomocą można określić drogę jaką pokonuje pakiet danych pomiędzy dwoma komputerami w sieci INTERNET, wyświetlając nazwy lub adresy poszczególnych hostów (ruterów) przez które przechodzi połączenie.

Problemy na łączach są identyfikowane za pomocą gwiazdek w miejscach przeznaczonych na czas odpowiedzi hosta.

Sposób użycia: tracert [adres serwera]

adres serwera - adres serwera do którego będzie badana droga pakietu danych.

---