W-6

Akty prawa (wyznaniowego) powszechnie obowiązującego w Polsce

Art. 87, 91 Konstytucji RP

1) KONSTYTUCJA RP z dnia 2 kwietnia 1997 r.

Art. 25 - określa pozycję kościołów i innych związków wyznaniowych oraz ich relację z Państwem (wolność sumienia i wyznania w sensie instytucjonalnym

Art. 53 - gwarantuje wolność sumienia i religii oraz zakres podmiotowy i przedmiotowy tej wolności (wolność sumienia i wyznania w sensie indywidualnym)

2)

RATYFIKOWANE UMOWY MIĘDZYNARODOWE

Wielostronne (multilateralne)

Dwustronne (bilateralne)

O zasięgu uniwersalnym (2a)

O zasięgu regionalnym (2b)

Konkordat (2c)

(2a):

• Karta Praw Człowieka (San Francisco, 26.06.1945; Dz.U. z 1947, Nr 23, poz. 90, 92 ze zm.);

• Powszechna Deklaracja Praw Człowieka (Paryż, 10.12.1948);

• Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych (Nowy Jork, 16.12.1966; Dz.U. z 1977, Nr 38, poz. 169);

• Deklaracja w Sprawie Wyeliminowania Wszelkich Form Nietolerancji i Dyskryminacji Opartych na Przekonaniach (Nowy Jork, 25.11.1981);

• Konwencja o Prawach Dziecka (Nowy Jork, 20.11.1989; Dz.U. z 1991, Nr 120, poz. 526);

• Deklaracja w Sprawie Osób Należących do Mniejszości Narodowych lub Etnicznych, Religijnych i Językowych (Nowy Jork, 18.12.1992).

(2b):

• Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Rzym, 411.1950; Dz.U. z 1993, Nr 61, poz. 284);

• Protokół Nr 1 do Konwencji o ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności (Paryż, 20.03.1952; Dz.U. z 1995, Nr 36, poz. 175);

• Akt Końcowy Konferencji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (Helsinki, 1.08.1975).

(2c):

• Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską podpisany w dniu 28.07.1993 r. i ratyfikowany 23.02.1998 r. (Dz.U. z 1998, Nr 51, poz. 318).

3)

USTAWY

Dotyczące wszystkich związków wyznaniowych (3a)

Indywidualne

Dotyczące Kościoła Katolickiego (3b)

Dotyczące innych związków wyznaniowych (3c)

(3a):

- Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. Nr 29, poz. 155 ze zm.);

- Ustawa z dnia 15 marca 1933 r. o zbiórkach publicznych (Dz.U. Nr 22, poz. 162 ze zm.);

- Ustawa z dnia 20 marca 1950 r. o przejęciu przez Państwo dóbr martwej ręki, poręczeniu proboszczom posiadania gospodarstw rolnych i utworzeniu Funduszu Kościelnego (Dz.U. Nr 9, poz. 87 ze zm.);

- Ustawa z dnia 31 marca 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (t.j. Dz.U. z 1972, Nr 47, poz. 298 ze zm.);

- Ustawa z dnia 7 kwietnia 1989 r. - Prawo o stowarzyszeniach (Dz.U. Nr 20, poz. 104 ze zm.);

- Ustawa z dnia 5 lipca 1990 r. o zgromadzeniach (Dz.U. 51, poz. 297 ze zm.);

- Ustawa z dnia 27 września 1990 r. o szkolnictwie wyższym (Dz.U. Nr 65, poz. 385 ze zm.);

- Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. Nr 95, poz. 425 ze zm.);

- Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.);

- Ustawa z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. Nr 210, poz. 2135 ze zm.);

- Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. Nr 137, poz. 887 ze zm.);

- Ustawa z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. Nr 144, poz. 930 ze zm.);

- Ustawa z dnia 24 lipca 1998 r. o zmianie ustaw - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, Kodeks postępowania cywilnego, Prawo o aktach stanu cywilnego, ustawa o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 117, poz. 757).

(3b):

• Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 29, poz. 154 ze zm.);

• Ustawa z dnia 9 kwietnia 1938 r. o nadaniu Katolickiemu Uniwersytetowi Lubelskiemu pełni praw państwowych szkół akademickich (Dz.U. Nr 27, poz. 242);

• Ustawa z dnia 14 czerwca 1991 r. o finansowaniu Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego z budżetu państwa (Dz.U. Nr 61, poz. 259);

• Ustawa z dnia 26 czerwca 1997 r. o finansowaniu Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie z budżetu państwa (Dz.U. Nr 103, poz. 650);

• Ustawa z dnia 3 września 1999 r. o utworzeniu Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie (Dz.U. Nr 79, poz. 884).

(3c):

• Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r. o stosunku Państwa do wschodniego Kościoła Staroobrzędowego, nie posiadającego hierarchii duchownej - tzw. Bezpopowcy (Dz.U. Nr 38, poz. 363 ze zm.);

• Ustawy z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Muzułmańskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 30, poz. 240 ze zm.);

• Ustawa z dnia 21 kwietnia 1936 r. o stosunku Państwa do Karaimskiego Związku Religijnego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 30, poz. 241 ze zm.);

• Ustawa z dnia 4 lipca 1991 r. o stosunku Państwa do Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego (Dz.U. Nr 66, poz. 287 ze zm.);

• Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 73, poz. 323 ze zm.);

• Ustawa z dnia 13 maja 1994 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 73, poz. 324 ze zm.);

• Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 479 ze zm.);

• Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Chrześcijan Baptystów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 480 ze zm.);

• Ustawa z dnia 30 czerwca 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 481 ze zm.);

• Ustawa z dnia 23 sierpnia 1995 r. o stosunku Państwa do Kościoła Polskokatolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 97, poz. 482 ze zm.);

• Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Gmin Wyznaniowych żydowskich w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 41, poz. 251 ze zm.);

• Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 41, poz. 252 ze zm.);

• Ustawa z dnia 20 lutego 1997 o stosunku Państwa do Kościoła Starokatolickiego Mariawitów w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 41, poz. 253 ze zm.);

• Ustawa z dnia 20 lutego 1997 r. o stosunku Państwa do Kościoła Zielonoświątkowego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. Nr 41, poz. 254 ze zm.).

4) ROZPORZĄDZENIA

Dotyczące wszystkich związków wyznaniowych (4a)

Dotyczące poszczególnych związków wyznaniowych

Dotyczące instytucji Kościoła Katolickiego (4b)

Dotyczące innych związków wyznaniowych (4c)

(4a): Przykłady:

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 23 sierpnia 1990 r. w sprawie rozszerzenia zakresu celów Funduszu Kościelnego;

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 31 marca 1999 r. w sprawie rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych;

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w publicznych przedszkolach i szkołach;

(4b): Przykłady:

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 19 listopada 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu uprawnień i obowiązków nauczycieli i wychowawców zatrudnionych w niepublicznych przedszkolach i niepublicznych placówkach prowadzonych przez kościelne osoby prawne

5) AKTY PRAWA WEWNĘTRZNEGO

Zarządzenia ministrów

6) INNE ŹRÓDŁA PRAWA WYZNANIOWEGO

Zwyczaj prawny

Orzecznictwo

Sądów Polskich

Międzynarodowego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu

Sądów i Trybunałów Unii Europejskiej

Trybunał Konstytucyjny

Sąd Najwyższy

Naczelny Sąd Administracyjny

4

---