18.12.2002 r.
WYKŁAD 12: WSPÓLNY RYNEK, EUROPEJSKA UNIA GOSPODARCZO-WALUTOWA.
WSPÓLNY RYNEK
EWWiS, EWG i Euroatom tworzą instytucję gospodarczą EWG. Jej cele:
Zapewnienie harmonijnego przepływu dóbr;
Podniesienie i wyrównywanie poziomu życia,
Równość kobiet i mężczyzn,
Wysoki poziom zdrowia.
Wspólny rynek i wspólnota walutowa należą do wspólnych instrumentów.
Zasady traktatu o WE:
Niedyskryminacja ze względu na obywatelstwo
Subsydiarność i związana z nią proporcjonalność;
Lojalność;
Solidarność.
Działalność gospodarcza we wspólnotach jest prowadzona na podstawie przepisów obowiązujących w państwach wspólnot.
Zasada traktowania narodowego - traktowania obywateli innych państw członkowskich jak swoich.
Zasada lojalności - dwa aspekty: pozytywny (państwa członkowskie zobowiązane są do działań zapewniających skuteczność prawa wspólnotowego) i negatywny (powstrzymywanie się od działań mogących podważyć skuteczność prawa wspólnotowego w wewnętrznych systemach prawnych.
Zasada subsydiarności - podejmuje się decyzje (w sprawach nie należących do wyłącznych kompetencji UE) na możliwie niskim szczeblu. Wspólnota może podjąć działania, gdy planowany skutek działań nie może być osiągnięty.
KE zobowiązana jest do przestrzegania zasady subsydiarności, gdy opracowuje projekt legislacyjny. Powinna traktować ją jako punkt odniesienia do działań legislacyjnych.
Uzupełnieniem są zasady: kompetencji przyznanych i proporcjonalności.
Zasada kompetencji przyznanych - WE może działać, gdy posiada odpowiednie kompetencje. Reguła to kompetencje państw, a wyjątek kompetencje wspólnoty. Działania wspólnot dopuszczane są, gdy dana kwestia ma charakter transgraniczny.
Zasada proporcjonalności - instytucje UE w ramach kompetencji mogą podejmować tylko działania niezbędne dla celów określonych w traktatach.
Zasada równowagi instytucjonalnej (solidarności) - we wspólnotach nie stosuje się trójpodziału władzy. Opinia sformułowana przez ETS zawiera trzy elementy:
instytucje wspólnot mogą działać w ramach przyznanych im kompetencji;
żadna instytucja nie może zastąpić innej w działaniu;
należy przestrzegać procedur zawartych w traktatach, wszystkie instytucje mają obowiązek realizowania zadań wyznaczonych przez traktaty.
Celem WE jest budowa Jednolitego Rynku. Jest to przestrzeń bez granic wewnętrznych, w której zapewniony jest swobodny przepływ osób, usług, towarów i kapitału. W obrocie wewnętrznym zniesiono cła, a dla państw trzecich jest wspólna taryfa celna. Towary z państw trzecich mogą krążyć po całym obszarze unii. Zasady określania pochodzenia towarów określa kodeks celny wspólnoty z 1992 r. (RUE). Klasyfikacja celna towarów opiera się na scalonej nomenklaturze brukselskiej - kwalifikuje towary do okresloej grupy.
Unia celna opiera się na:
Zakazie wprowadzania ceł i opłat o podobnych do ceł skutkach;
Zakaz opodatkowania dyskryminowanych towarów z państw trzecich;
Zakaz ograniczeń ilościowych i środków o podobnych skutkach.
Definicja opłaty pozataryfowej, ale powodującej skutki podobne do ceł. ETS - opłata nakładana na towary np. przepisów innych niż taryfa celna, np. opłata za przepisowe poświadczenie bezpieczeństwa. Państwo odprawiające towary nie może na tym zarabiać.
Można stosować dwie procedury opodatkowania w kraju pochodzenia lub przeznaczenia. Nie można nakładać dodatkowego opodatkowania, innego niż to, którym objęte są towary rodzimej produkcji.
Definicja środków o skutkach podobnych do ograniczeń ilościowych. TS w sprawie Dassonville - środkami o skutku podobnym do ograniczeń ilościowych są regulacje państwowe w ograniczeniach w handlu, które pośrednio lub bezpośrednio, rzeczywiście lub potencjalnie mogą ograniczać handel.
Wyrok ETS w sprawie Cassis de Dijon definiował czym są środki o znaczeniu ograniczeń ilościowych.
SWOBODNY PRZEPŁYW TOWARÓW
Zakazuje się wprowadzania ceł importowych i eksportowych między państwami członkowskimi oraz opłat o skutku równoważnym. W stosunkach z państwami trzecimi państwa członkowskie posiadają wspólną taryfę celną.
SWOBODA PRZEPŁYWU OSÓB
Pod warunkiem, że osoby posiadają środki utrzymania i ubezpieczenie. Pracownik - osoba wykonująca uzasadnione ekonomicznie, wymierne czynności na własny rachunek. Najbliższa rodzina ma podobne prawa co pracownik. Dwojakie ograniczenie - w służbie publicznej państwa członkowskie mogą narzucać ograniczenia. Ze względu ochrony zdrowia i porządku publicznego można ograniczyć przyjęcia osób.
SWOBODA PRZEPŁYWU USŁUG
Ograniczenia w swobodnym świadczeniu usług wewnątrz wspólnoty są zakazane.
Usługi - formy działalności gospodarczej nie objęte przepisami traktatu dotyczącymi innych swobód. Jednorazowe działanie usługodawcy, za które pobiera opłatę. Istnieje element transgraniczny. Granicę przekracza usługa, usługobiorca lub dawca. Nadzór w państwie, na którego terytorium usługodawca ma siedzibę.
RUE wydała wiele aktów dotyczących uznania dyplomatów.
SWOBODA PRZEPŁYWU KAPITAŁU
Zakazuje się wprowadzania jakichkolwiek ograniczeń w swobodzie przepływu kapitału, a swoboda ta oznacza transfer środków finansowych nie związanych z przepływem towarów lub usług pomiędzy państwami członkowskimi, a także w stosunkach między państwami członkowskimi, a państwami trzecimi. Wszelkie kontrole wwozu lub wywozu dewiz mogą być prowadzone wyłącznie dla celów statystycznych lub administracyjnych, w egzekwowaniu przepisów podatkowych oraz nadzoru nad instytucjami finansowymi - ale nawet te nie mogą prowadzić do ograniczenia w swobodnym przepływie kapitału.
RUE uzyskała kompetencje do stanowienia przepisów prawa dotyczącego swobodnego przepływu kapitału z założeniem maksymalnych ułatwień. Państwa członkowskie mogą wprowadzać pewne ograniczenia w interesie publicznym np. ograniczenia w nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.