Wrodzona stopa końsko- szpotawa

Jest to zespół zaburzeń rotacyjnych i torsyjnych. Dotyczy układu kostno stawowego stopy i goleni. Jego centrum znajduje się w stawie skokowo-piętowo- łódkowym, punktem obrotu jest więzadło skokowo-piętowe międzykostne. Wrodzona stopa końsko szpotawa może występować jedno lub obustronnie, oraz jako wada samodzielna lub połączona z innymi zaburzeniami narządu ruchu. Wada częściej dotyczy chłopców niż dziewczynek - 2 do 3 razy częściej.

Cechy wady:

1. stopa ustawiona końsko - zgięta podeszwowo

2. supinacja zgięcia

3. przywiedzenie przodostopia

4. wydrążenie sklepienia podłużnego stopy

5. rotacja kompleksu podskokowego w płaszczyźnie horyzontalnej

6. młotkowate palce

etiologia :

nie jest znana.

Wadzie towarzyszą:

1. zmiany w mięśniach, torebkach stawowych, więzadłach

2. zmniejszenie i skrócenie stopy

3. wyszczuplenie łydki związane ze zmniejszeniem ilości włókien mięśniowych

4. skrócenie podudzia

5. przeprost w stawie kolanowym

6. uszkodzenie nerwu strzałkowego

przykurczone mięśnie :

1. zginacze i supinatory stopy

2. ścięgno achillesa

3. piszczelowy tylny

rozciągnięte:

1. mm. prostowniki

2. mm. Strzałkowe

Często dochodzi do hipoplazji tętnicy piszczelowej przedniej i grzbietowej stopy. Przykurcze utrwalają się zgodnie z prawem Wolffa Delpeche'a- ze względu na nie symetryczne obciążenie dochodzi do nierównomiernego rozrostu i deformacji kości.

Odmiany kliniczne wrodzonej stopy końsko szpotawej

1. postać habitualna - złożeniowa- stopa ma normalną wielkość i smukły kształt. Podczas pierwszego badania możliwa jest bierna korekcja. Dalszy rozwój po zaopatrzeniu ortopedycznym - normalny

2. postać Idiopatyczna- stopa nieco mniejsza, dość smukła. Podczas pierwszego badania możliwa niepełna korekta. U części przypadków możliwe leczenie zachowawcze

3. stopa krótka, sztywna, szeroka- podczas pierwszego badania obserwuje się zatarte obrysy stopy, duże zniekształcenie, szpotawość i końskie ustawienie stopy. Wada trudna w korekcji, raczej nie da się uniknąć leczenia operacyjnego.

Leczenie

Leczenie polega na prepozycji podwichniętej kości łódkowatej i kości piętowej względem kość skokowej, oraz prawidłowym ustawieniu kości skokowej względem goleni.

Etapy leczenia

1. uzyskanie korekty

2. utrzymanie korekcji , aż do momentu uzyskania prawidłowego wzrostu stopy

leczenie zachowawcze:

prowadzi się ćwiczenia, polegające na pobudzaniu mięśni strzałkowych poprzez drażnienie brzegu zewnętrznego stopy. Efekt ćwiczeń stabilizuje się opatrunkiem gipsowym syntetycznym lub za pomocom zaopatrzenia ortopedycznego. Przedwczesne przerwanie leczenia prowadzi do nawrotu zniekształcenia.

• Ćwiczenia redresyjne 2-3 razy w tygodniu

• Ćwiczenia odruchowe Vojty

• Elektrostymulacje mięśni poprzez nerw strzałkowy wspólny

• Masaże

• Galwanizacje

Wskazania do leczenia operacyjnego:

• Gdy nie skuteczne jest leczenie zachowawcze, lub gdy powstają korekcje rzekome

• 6-9 miesiąc życia

• odpowiednia długość stopy 8-10 cm

• zwykle poprzedzone kilkoma gipsami redresyjnymi

postępowanie po operacji:

długie postępowanie zachowawcze i rehabilitacyjne. Przez 2 tygodnie łuska gipsowa, następnie usunięcie gwoźdź i stabilizujących, gips udowy po 4-5 tygodni, a na końcu zakłada się gips marszowy. Łączny czas unieruchomienia to ok. 3-5 miesięcy.

Pomoce ortopedyczne

• łuska do zakładania na noc

• szyna Denis- Browna

• obuwie ortopedyczne

• wkładka pronująca

• odwrócony obcas Thomasa

bibliografia

Nowotny- zarys rehabilitacji w dysfunkcjach narządów ruchu

Dega- ortopedia i traumatologia

Weiss i Zębaty- Fizjoterapia

Marcinkowski- wrodzona stopa końsko szpotawa

---