M. Friedman
1. Dlaczego wg Friedmana w latach 30-50 wśród większości ekonomistów panowało przekonanie o nieefektywności polityki pieniężnej?
W latach 30-50 polityka pieniężna spotkała się z nast. zarzutami:
-wg. Keyenes'a: jeżeli preferencja płynności jest absolutna lub prawie absolutna (co możliwe w okresach poważnego bezrobocia) nie można obniżyć stóp procentowych za pomocą środków polityki pieniężnej
-wg. Hansena: jeżeli stopy procentowe w niewielkim stopniu wpływają na inwestycje i konsumpcję to nawet gdyby można było je obniżyć to niewielki byłby z tego pożytek
Argumentowano, że kryzysu wywołanego przez skurczenie się inwestycji lub brak okazji do inwestowania, lub przez uporczywe oszczędzanie nie można powstrzymać środkami polityki pieniężnej.
2. Jakie były przyczyny zmiany tego stanowiska i odrodzenia wiary w „moc polityki pieniężnej” w latach 60.?
Zmiana stanowiska nastąpiła na mocy zawartego układ między Systemem Rezerwy Federalnej a Skarbem Państwa w 1951 r. Był on następstwem pogarszającej się sytuacji i rozczarowania do polityki gospodarczej (do praktycznych i politycznych możliwości wykorzystywania jej w celu oddziaływania na ogólny popyt).
- polityka taniego pieniądza ponosiła fiasko w wielu krajach
- Banki Centralne zmuszone były zaniechać utrzymywania stopy procentowej na niskim poziomie
3. Dlaczego wg Friedmana polityka pieniężna nie może w długim okresie utrzymywać stopy procentowej na wybranym poziomie? Opisz mechanizm wskazany przez Friedmana.
W długim okresie pieniądz jest neutralny. Nie ma wpływu na sferę realną:
wielkość produkcji, poziom bezrobocia, ceny względne, stopę procentową. Wpływ na wielkości realne pieniądz ma tylko w krótkim okresie.
4. Jakiego typu polityka pieniężna mogła by wg Friedmana, pomimo wszystko, w długim okresie zmniejszyć stopę bezrobocia?
5. Co to jest „naturalna stopa bezrobocia”? Jakie są jej charakterystyczne cechy (np. s. 274 i inne)?
W każdym momencie istnieje pewien poziom bezrobocia, którego cechą jest to, że odpowiada stanowi równowagi w strukturze realnych stawek płac.
Wtedy płace realne mają tendencję do podnoszenia się przeciętnie wg normalnej długookresowej stopy (takiej, że akumulacja kapitału, ulepszenia technologiczne przebiegają wg długookresowych trendów).
6. Czy „naturalną stopę bezrobocia” można zmniejszyć środkami polityki gospodarczej? Jeżeli tak - to jakimi?
Istnieje wiele właściwości rynku, które determinują poziom naturalnej stopy bezrobocia. Nie jest ona stała i niezmienna.
Można ją zmniejszyć przez ograniczony interwencjonizm:
-zniesienie związków zawodowych
-dostarczanie ludziom informacji
Istnieje zawsze przejściowa substytucyjność między inflacją, a bezrobociem; nie ma substytucyjności permanentnej. Rosnące tempo inflacji może zmniejszyć bezrobocie, wysoka inflacja - nie może go zmniejszyć.
7. Jakie trzy cele może zrealizować polityka pieniężna?
Cele te to:
- niedopuszczenie, aby sam pieniądz stał się poważnym źródłem wstrząsów gospodarczych
- zapewnienie gospodarce stabilnego zaplecza tzn. system będzie funkcjonował lepiej, gdy podmioty będą działać z pełnym zaufaniem, że przeciętny poziom cen będzie się w przyszłości kształtować w sposób wiarygodny, że będzie w wysokim stopniu stały
-kompensowanie poważniejszych zakłóceń w systemie gospodarczym pochodzących z innych źródeł
8. Jakie wielkości mogą regulować władze pieniężne?
Władze pieniężne powinny kierować się tymi wielkościami, które mogą regulować, a nie tymi, na które nie mają wpływu. Spośród alternatywnych wielkości, które władze mogą regulować, najbardziej kuszącymi wskazówkami dla polityki są kursy walut, poziom cen określony przez odpowiedni wskaźnik i rozmiary ogólnej masy pieniądza.