Wykład 1

Czym jest socjologia?

Socjologia jest nauką opisującą i wyjaśniającą zjawiska i procesy zachodzące w zbiorowościach.

Jest formą samowiedzy społecznej, uświadamianiem sobie faktów życia społecznego przez członków społeczeństwa

PRZEDMIOT BADAŃ SOCJOLOGICZNYCH

ZJAWISKA I PROCESY TWORZENIA SIĘ ZBIOROWOŚCI

STRUKTURA TYCH ZBIOROWOŚCI

ZJAWISKA I PROCESY ZACHODZĄCE W TYCH ZBIOROWOŚCIACH

SIŁY SKUPIAJĄCE I ROZBIJAJĄCE TE ZBIOROWOŚCI

ZMIANY I PRZEKSZTAŁCENIA ZACHODZĄCE W ZBIOROWOŚCIACH

ZAKRES BADAŃ SOCJOLOGICZNYCH

BADANIE INSTYTUCJI SPOŁECZNYCH /INSTYTUCJE RELIGIJNE, WYCHOWAWCZE, GOSPODARCZE/

BADANIE TYPÓW ZBIOROWOŚCI /KATEGORIE ZAWODOWE, KLASY, GRUPY/

BADANIE PROCESÓW SPOŁECZNYCH /PROCESY RUCHLIWOŚCI SPOŁECZNEJ, DEZORGANIZACJI SPOŁECZNEJ/

Przedsocjologiczna wiedza społeczna

1. Wiedza potoczna: zbiór spostrzeżeń przypadkowych, osobistych, fragmentarycznych, niespójnych. Nie tworzy systemu, jest pochopna i apodyktyczna

2. Sztuka, wrażliwość artystyczna: tematem sztuki jest los człowieka, np.

literatura (Balzac, Zola)

poezja, dramat (Szekspir, Mickiewicz)

malarstwo (Goya, Bosch)

film, reportaż telewizyjny

3. Filozofia społeczna: odkrywanie prawdy o świecie, przekracza ramy indywidualnych doświadczeń, opiera się na porównawczych opisach społecznych, formułuje, uzasadnia wnioski, tworzy systemy normatywne.

Socjologiczna wiedza społeczna

Nauka empiryczna, eksperymentalna zmierzająca do formułowania ogólnych praw rzeczywistości.

Posiada metodę naukową, czyli standaryzowany sposób osiągania i uzasadniania tez.

Posiada zdefiniowane, mierzalne pojęcia - język dyscypliny

Socjologia a inne dziedziny nauk

Postępowanie socjologiczne

Jak jest naprawdę?

Weryfikowanie faktów

Dlaczego tak jest?

Szukanie przyczyn. Odkrywanie mechanizmów zjawisk

Jak będzie?

Wyprowadzanie z praw naukowych spodziewanych tendencji.

Prognoza naukowa

Co zrobić, aby zmienić społeczeństwo?

Inżynieria społeczna

Metody i techniki badań społecznych

Metody badań:

Metoda historyczno-porównawcza

Metoda eksperymentalna

Metoda statystyczna

Metoda typologiczna

Techniki badań społecznych

Wywiad

Ankieta

Obserwacja

(zewnętrzna i uczestnicząca)

Analiza dokumentów osobistych

Analiza dokumentów urzędowych

Studium przypadku

Socjometria

Testy i skale

Socjologia

Antropologia

społeczna i kulturowa

Psychologia

Psychologia

społeczna

Historia

Historia społeczna

Socjologia

historyczna

Ekonomia

Socjologia

ekonomiczna

---