Wykład 1
Czym jest socjologia?
Socjologia jest nauką opisującą i wyjaśniającą zjawiska i procesy zachodzące w zbiorowościach.
Jest formą samowiedzy społecznej, uświadamianiem sobie faktów życia społecznego przez członków społeczeństwa
PRZEDMIOT BADAŃ SOCJOLOGICZNYCH
ZJAWISKA I PROCESY TWORZENIA SIĘ ZBIOROWOŚCI
STRUKTURA TYCH ZBIOROWOŚCI
ZJAWISKA I PROCESY ZACHODZĄCE W TYCH ZBIOROWOŚCIACH
SIŁY SKUPIAJĄCE I ROZBIJAJĄCE TE ZBIOROWOŚCI
ZMIANY I PRZEKSZTAŁCENIA ZACHODZĄCE W ZBIOROWOŚCIACH
ZAKRES BADAŃ SOCJOLOGICZNYCH
BADANIE INSTYTUCJI SPOŁECZNYCH /INSTYTUCJE RELIGIJNE, WYCHOWAWCZE, GOSPODARCZE/
BADANIE TYPÓW ZBIOROWOŚCI /KATEGORIE ZAWODOWE, KLASY, GRUPY/
BADANIE PROCESÓW SPOŁECZNYCH /PROCESY RUCHLIWOŚCI SPOŁECZNEJ, DEZORGANIZACJI SPOŁECZNEJ/
Przedsocjologiczna wiedza społeczna
Wiedza potoczna: zbiór spostrzeżeń przypadkowych, osobistych, fragmentarycznych, niespójnych. Nie tworzy systemu, jest pochopna i apodyktyczna
Sztuka, wrażliwość artystyczna: tematem sztuki jest los człowieka, np.
literatura (Balzac, Zola)
poezja, dramat (Szekspir, Mickiewicz)
malarstwo (Goya, Bosch)
film, reportaż telewizyjny
3. Filozofia społeczna: odkrywanie prawdy o świecie, przekracza ramy indywidualnych doświadczeń, opiera się na porównawczych opisach społecznych, formułuje, uzasadnia wnioski, tworzy systemy normatywne.
Socjologiczna wiedza społeczna
Nauka empiryczna, eksperymentalna zmierzająca do formułowania ogólnych praw rzeczywistości.
Posiada metodę naukową, czyli standaryzowany sposób osiągania i uzasadniania tez.
Posiada zdefiniowane, mierzalne pojęcia - język dyscypliny
Socjologia a inne dziedziny nauk
Postępowanie socjologiczne
Jak jest naprawdę?
Weryfikowanie faktów
Dlaczego tak jest?
Szukanie przyczyn. Odkrywanie mechanizmów zjawisk
Jak będzie?
Wyprowadzanie z praw naukowych spodziewanych tendencji.
Prognoza naukowa
Co zrobić, aby zmienić społeczeństwo?
Inżynieria społeczna
Metody i techniki badań społecznych
Metody badań:
Metoda historyczno-porównawcza
Metoda eksperymentalna
Metoda statystyczna
Metoda typologiczna
Techniki badań społecznych
Wywiad
Ankieta
Obserwacja
(zewnętrzna i uczestnicząca)
Analiza dokumentów osobistych
Analiza dokumentów urzędowych
Studium przypadku
Socjometria
Testy i skale
Socjologia
Antropologia
społeczna i kulturowa
Psychologia
Psychologia
społeczna
Historia
Historia społeczna
Socjologia
historyczna
Ekonomia
Socjologia
ekonomiczna