Modelowanie i analiza systemowa wykład V (05.12.2009)

Modelowanie funkcji i procesów - podstawowa technika w podejściu strukturalnym DFD (diagramy przepływu danych)

Diagram DFD stanowi graficzną mapę procesów i funkcji projektowanego systemu.

Do czego służą diagramy DFD ?

• Pokazują wewnętrzną strukturę systemu łączącą działania (akcje, operacje) z

przetwarzanymi danymi.

• Pokazują procesy w systemie i wymieniane pomiędzy nimi informacje.

• Pokazują zależności pomiędzy procesami wynikające z produkowania i

konsumowania danych.

• Pokazują wymianę danych ze światem zewnętrznym.

• Pomagają decydować o dalszej dekompozycji procesów.

• Stanowią podstawę do specyfikacji aplikacji, procedur ręcznych, urządzeń

elektronicznych.

Czego nie pokazują diagramy DFD ?

• Nie pokazują algorytmu przetwarzania danych wewnątrz procesów.

• Nie pokazują momentów czasowych kiedy proces jest rozpoczynany.

Składniki diagramów DFD:

• proces - jest to jednostki przetwarzania; składnik aktywny - funkcja systemu

• przepływ danych - nazwany zbiór obiektów, atrybutów, związków i innych,

jeszcze niesformalizowanych jednostek informacji, przesyłanych:

• z jednego miejsca w drugie,

• pomiędzy procesami,

• pomiędzy procesem i zbiornikiem danych.

Grot strzałki pokazuje kierunek przepływu danych, a nazwa przepływu w sposób zbiorczy opisuje wszystkie przekazywane informacje.

• zbiornik danych - nazwany zbiór obiektów, atrybutów, związków i innych

jeszcze niesformalizowanych jednostek informacji, które muszą zostać przechowane

przez pewien okres (wycinek bazy danych)

• zbiornik zewnętrzny (jednostka,byt) - obiekt zlokalizowany na zewnątrz systemu, który jest źródłem informacji przesyłanej do systemu lub miejscem przeznaczenia informacji wychodzącej z systemu (np. urząd skarbowy dla firmy)

W wyniku modelowania funkcji i procesów techniką DFD powstaje hierarchia diagramów dla jednego projektowanego systemu. Na szczycie tej hierarchii (na poziomie zerowym) znajduje się diagram kontekstowy. Jego budowa ma na celu wyznaczenie granic systemu i dlatego umieszcza się na nim cały modelowany system jako jeden proces w otoczeniu bytów zewnętrznych oraz przepływy danych pomiędzy nimi.

Kolejne poziomy diagramów powstają w wyniku dekompozycji procesów i tak na poziomie pierwszym występuje jeszcze jeden diagram pokazujący podział systemu na podsystemy.

W następnym kroku rozbijamy każdy z procesów (podsystemów) na podprocesy i tworzymy tyle diagramów ile jest procesów umieszczonych na diagramie nadrzędnym (dla każdego dekomponowanego procesu powstaje oddzielny diagram na poziomie następnym). Dekompozycję procesów i tym samym tworzenie kolejnych poziomów diagramów przeprowadzamy aż do uzyskania procesów elementarnych, które specyfikuje się za pomocą np. języków nieformalnych czy instrukcji SQL-owej.

Niedopuszczalne połączenia:

• między bytami zewnętrznymi (dzieje się to poza granicami naszego systemu)

• między zbiornikami danych (zbiorniki danych jako elementy pasywne, nie mogą inicjować przepływu danych)

• między bytem zewnętrznym a zbiornikiem danych (przetwarzanie danych znajdujących się wewnątrz systemu nie może być realizowane bez udziału procesu)

• pomiędzy dwoma procesami.

Sprawdzanie kompletności i jakości DFD:

• Czy proces ma przynajmniej jeden przepływ wejściowy?

• Czy proces ma przynajmniej jeden przepływ wyjściowy?

• Czy element zbiornika danych jest produkowany przynajmniej przez jeden przepływ

wejściowy?

• Czy element zbiornika danych jest konsumowany przynajmniej przez jeden przepływ

wyjściowy?

• Czy suma logiczna przepływów wejściowych do zbiornika równa jest sumie logicznej przepływów wyjściowych?

• Czy nie ma redundantnych przepływów pomiędzy tymi samymi elementami diagramu?

• Czy można wyprodukować dane wyjściowe na podstawie danych wejściowych?

• Czy wszystkie dane wejściowe są niezbędne?

• Czy dla danych o wyraźnym charakterze przyrostowym, istnieją przepływy opróżniające zbiornik danych?

---