Fenomen - (łc. phaenomenon z gr. phainómenon `ukazujący się; widoczny') fakt ogólny stanowiący podstawę naukowych badań empirycznych; także rzecz lub zjawisko poznawalne; według filozofii Kanta obraz rzeczy, na który składa się suma wrażeń podmiotu poznającego, będący jedynie dostępnym przedmiotem naszego poznania, w odróżnieniu od rzeczy niepoznawalnych za pomocą zmysłów.
Fetyszyzm - 1.(łac. facticius sztuczny; kunsztowny) to zachowanie polegające na uzyskiwaniu satysfakcji seksualnej w wyniku kontaktu z obiektem pobudzającym - fetyszem. Fetyszami mogą być wszystkie obiekty powodujące podniecenie seksualne drogą skojarzeń, np: części ciała, części odzieży, pewne cechy anatomiczne, które metodą imprintingu znalazły się w świadomości fetyszysty; 2. religiozn. zespół wierzeń związanych z kultem fetyszów. Kult przedmiotów martwych, którym przypisywane są cechy pozanaturalne i takież funkcje, co sprawia, iż człowiek oczekuje od nich określonych działań. Fetyszyzm stanowi składnik wielu religii pierwotnych.
Fideizm - (łac. wiara) pogląd filozoficzny przyjmujący prymat wiary i religii nad rozumem jako źródłem poznania; według fideistów jedynie objawienie, potwierdzone aktem zawierzenia, daje niepodważalną pewność osiągnięcia prawdy; do fideistów zalicza się, m.in. Tertuliana i Ockhama, a w czasach nowożytnych P. Bayle'a, J.G. Hamanna, J.B. Bousseta, L. De Bonalda i F.R. de Lamennaisa. Termin fideizm wprowadzili w XIX w. protestanccy myśliciele - A. Sabatier i E. Ménégoz.
FILOZOFIA DIALOGICZNA- nurt w filozofii, który rozwinął się podczas I wojny światowej oraz w latach 20. i 30. XX w., zyskując współcześnie coraz większe znaczenie w filozofii, pedagogice, literaturze, socjologii i w innych naukach. Inspiracje do jej powstania były dwojakie - z jednej strony była reakcją na filozofię subiektywistyczną, z drugiej wynikała z tradycji dialogicznej w judaiźmie. Złoty wiek filozofii dialogicznej reprezentują m.in.:M. Buber,F. Rosenzweig, E. Grisebach, E. Levinas, J.L. Marion, M. Theunissen, w pewnym sensie również K. Jaspers, współcześnie zaś w Polsce J. Tischner.
FILOZOFIA GENEZYJSKA- koncepcja zakładająca duchową istotę wszelkiego istnienia, wg której materia stanowi jedynie formę ducha, określona przez J. Słowackiego w utworze mistycznym Genesis z Ducha. Rozwój wszechrzeczy to nieustanne dążenie do osiągania wyższego stopnia doskonałości, które może mieć charakter gwałtowny, a nawet rewolucyjny, ponieważ tworzenie nowych form materialnych, będących doskonalszą powłoką ducha, wymaga burzenia, niszczenia starych. W myśl tej teorii rewolucja to tylko unicestwienie przeżytej już formy ducha, niezbędne, aby się wznieść ku doskonałości. Filozofia genezyjska zakłada możliwość godzenia romantycznych antynomii, takich jak jednostka - zbiorowość, duch - materia, tradycja - postęp, życie - śmierć łagodząc wewnętrzne rozdarcie człowieka wynikające z konieczności wyboru.
FILOZOFIA KULTURY- szeroko rozumiany nurt filozoficzny refleksji nad kulturą, rozwijający się w połowie XIX w. oraz na początku XX w., o charakterze społeczno-politycznym i intelektualno-światopoglądowym, związany zarówno z kształtowaniem nowych porządków społecznych, jak kryzysem wartości; zainteresowanie problematyką rozwoju cywilizacji, kulturotwórczą działalnością człowieka i jej rezultatami (m.in. w dziedzinie sztuki, języka, religii, nauki); dzieli się na ontologię, epistemologię i aksjologię kultury; do przedstawicieli f.k. należą m.in.: W. Dilthey, O. Spengler, E. Cassirer, F. Znaniecki, H. Marcuse, J. Ortega y Gasset, C. Lévi-Strauss.
FILOZOFIA LITERARURY- nauka obejmująca ontologię dzieła, teorię poznania dzieła literackiego, estetykę i aksjologię literatury traktującą o wartościach. R. Ingarden w swej publikacji O dziele literackim uznał, że filozofia literatury i nauka o literaturze są dyscyplinami wzajemnie się uzupełniającymi.
Beata Bałdyga