EKONOMIKA

Usługi w teorii ekonomi:
Dziedziny które, tworzyły gosp XIX w:
-rolnictwo
-przemysł
-usługi

senacyzacja - wzrost znaczenia w gospodarce usług. Ekonomika w tur jako problem pojawiła się niedawno

Cechy ekonomiki:
-konsumpcja dóbr i usług oraz dostarczanie czynników do ich wytwarzania

Wyznaczniki w działalności gospodarczej:
-korzyści
-koszty
-środki

Elementy które decydują, że ekonomika jest obecna w tur:
- akceptacja społ
- cena
- zdolność do wymiany

Ekonomika nauka opisująca relacje turystki z ekonomią

Człowiek - racjonalnie, kieruje się własnym interesem
Funkcja produkcji:
- wielkość nakładów kapitałowych
- wielkość nakładów pracy
- wielkość nakładów związanych z wykorzystaniem przyrody
- problem zatrudnienia

Rola państwa w turystyce:
-polityka ingerencji państwa w gospodarkę dała pewne pozytywne rezultaty
zakresy interwencji:
I. ramy prawne działalności:
zwolennicy: -wchodzenie do różnych ugrupowań
- konieczne jest by ktoś skonkretyzował całokształt skłonności w zakresie przemieszczania się
przeciwnicy: - uważają, że nie ma potrzeby ingerencji w ramy prawne w turystyce
- państwo może być nadmiernie obciążone sprawami turystyki
- bo państwo może się kierować wąskimi interesami jednostki
II. kwestia uznania antymonopolowego:
zwolennicy: -dezorganizacja bez ingerencji państwa
- obce firmy łatwiej wejdą na rynek
- nieuczciwa konkurencja
- małe i średnie firmy sobie nie poradzą
przeciwnicy: - trzeba zapewnić możliwość wejścia firmom zachodnim na nasz rynek (racjonalizacja kosztów)
III. dobra publiczne (transport, sieć energetyczna, pola biwakowe)
zwolennicy - finansowanie publicznych inwestycji strukturalnych i zagospodarowanie przestrzeni
przeciwnicy: - istnieje możliwość oddania rynkowi znacznej części dóbr publicznych na poziomie regionalnym lub lokalnym
- wpłynie na wzrost efektywności ekonomicznej tych dóbr
IV. efekty zewnętrzne działalności turystycznej
zwolennicy: - musi ingerować w te działania gospodarcze zachodzące w turystyce, które prowadzą do degradacji ekologicznej
- powinno ingerować w procesy gosp. Poprzez informacje, reklamy-strategia międzynarodowego pokazania polski jako miejsc atrakcyjnych turystycznie
przeciwnicy: - wystarczy że istnieje odpowiedni system prawowłasności i kwestii reprezentowania interesów
- to eliminuje negatywne konsekwencje
- nierynkowe agencje turystyczne nie działają wg zasad rynkowych
- jeżeli państwo pomaga im działają wg normalnych zasad rynkowych

V. turystyka jako dobro społeczne

zwolennicy: - zapewnienie warunku wzrostu uczestnictwa w turystyce
- aktywne formy uczestnictwa w turystyce
- podnosi to poziom zdrowotny i edukacyjny społeczeństwa
przeciwnicy: - jest obciążona wieloma cechami patologicznymi
-popieranie państwa tur przynosi więcej szkody
VI. redystrybucja dochodów
zwolennicy: - musi chronić poszkodowane grupy społ poprzez tur socjalną
przeciwnicy: - jeżeli programy socjalne są rozbudowane to działa to niekorzystnie na ludzi

VII. cykliczność gospodarki
zwolennicy: - stabilizacja polityka fiskalna, pieniężna może dać pozytywne rezultaty w walce z cyklicznością
- zwiększenie dochodu państwa
- stawianie odpowiednich kredytów
przeciwnicy: - racjonalizm gospodarowania powinien być motorem zapewniającym rozwój w sferze usług i eliminowani złych skutków cykliczności gospodarki
- polityka fiskalna i pieniężna może spowodować szkody

VIII. umiędzynarodowienie gospodarki
zwolennicy: - gosp staje się elementem międzynarodowym
- kurs walutowy należy poddawać kontroli ze strony państwa
przeciwnicy: - ingerencji nie powinno być
- powinniśmy się zdecydować na płynne kursy walutowe

VIII. metainterwencjonizm - jaka rola państwa powinna być w okresie kiedy dokonuje się transformacja gosp
zwolennicy: -powinny istnieć szerokie zakresy interwencjonizmu
- istnieje rozbudowany sektor państwowy, który bez ingerencji sobie by nie poradził
- państwo powinno stworzyć wizję jednolitej polityki w tur
przeciwnicy: - sektor publiczny jest nieefektywny jeżeli chodzi o stymulowanie gosp tur
- gwarantem rozwoju tej branży jest sektor prywatny


Pośrednie oddziaływania państwa na przedsiębiorstwo turystyczne:
1. metody oddziaływania państwa na decyzje przedsiębiorstw:
-system kształtowania instrumentów ekonomicznych, które wyznaczają zasady gry rynkowej
- instrumenty -> parametry
- podatki
- oprocentowanie kredytów
- przepisy prawa celnego
- amortyzacja
- ustawy antymonopolowe
- kursy walutowe
- płace
- elementy kosztotwórcze - energia elektryczna
- planowanie indykatywne: a) wskazujące b) narzucające
2. skuteczność oddziaływania państwa na przedsiębiorstwa zależy od:
- uwarunkowań ogólnych - ustrój, polityka kraju
- uwarunkowania rynkowe - pozycja przedstawiana a rynku
- stan równowagi na rynku
te uwarunkowania zależą od założeń państwa

CELE ZAŁOŻEŃ POLITYKI EKONOMICZNEJ:
1. działania proeksportowe - dążenie do wzrostu eksportu
cel ten jest zbieżny z celem turystyki, chodzi o turystykę przyjazdową, musi być baza turyst. Musi być promocja. Ważne by również gminy promowały swój teren, ale muszą mieć na to kasę
2. walka z bezrobociem
tu też istnieje zbieżność interesu państwa z rozwojem branży. Turystyka jest jednym z najważniejszych narzędzi walki z bezrobociem
3. utrzymanie inflacji na niskim poziomie
częściowa zbieżność interesów państwa z branżą turyst, proces aprecjacji pieniądza pogarsza konkurencję, karze zagranicznym partnerom płacić więcej, jeśli zysk się umacnia, droższe są kredyty
4. pobudzanie produkcji
częściowo dobre bo wiąże się z inwestycjami. Państwo może stosować ulgi podatkowe dla inwestorów - sprzyjają dalszemu umocnieniu pozycji większych firm a małe są spychane na margines. Całkowite rozejście się interesów pastwa a branży tur, jeśli chcemy ograniczy wydatki wysoka centralizacja wpływów budżetowych, branża tur
5. zrównoważenie budżetu
da sobie radę, dochody są zabierane i nie przekazywane, fiskalizm, państwo nie chce myśleć do końca rozważnie tylko chce załatać dziury w budżecie
automatyczne stabilizatory koniunktury - zmiany nagłe, wzrost znaczenia usług


ZALOŻENIA POLITYKI A ZAŁOŻENIA TURYSTYKI:
č cele zbieżne i rozbieżne
č jakie ułatwienia tworzy WTO dla tur aby ją rozwinąć?
1) wydatki bezpośrednie - granty i substydia długoterminowe i niskoprocentowe kredyty udział państwa w części majątku i finansowanie oddań z zakresu turyst
2) decyzje regulujące ciężar finansowy działalności - zwolnienia czy też redukcja podatku częściowego lub całkowicie, preferencyjne warunki sprzedaży, bezcłowy import towarów
3) gwarancje - gwarancje kontaktów kredytowych gwarancje pozwolenia na płace obcokrajowców

Klasyfikacja usług
1. klasyfikacja gospodarki
organizacje statystyczne i GUS, urzędy wojewódzkie mu podlegające. Rozdział na klasyfikacje działalności i produktu, jednostek organizacji gospodarczych celu przedstawienia struktury gosp i jej wewnętrznych powiązań. Klasyfikacja produktu służy do klasyfikacji efektów działalności podmiotów gospodarczych i innych jednostek organizacji gospodarczych narodowych

2. etapy dostosowania klasyfikacji działalności do wymogów unijnych
a) '91 proces wdrażania europejskiej klasyfikacji działalności, która to zastąpiła klas gosp narodowej
b) 01.01.98 rozpoczął się gdy wprowadzono polską klasyfikację działalności (PFD) EKD (europejską klasyf działaln) czyli zmodyfikowanie tej wersji
c) do XII '98 r wspólne funkcjonowanie PKD i EKD
d) 01.01.01 obowiązuje klasyfikacje PKD (polska klasyfikacja działalności) jedynie obowiązującą klasyfikacją

PKD - ustala symbole, nazwę, zakres działalności na 5 poziomach, przydziela się pewne formy działalności

Czynniki w zakresie rozwoju turyst (WTO) :
1) czynniki ekonomiczne
- umiarkowane tempo wzrostu
- wzrost pozycji gosp Chin, Indonezji, Rosji, Indii, Brazylii
- proces globalizacji działalności gosp
- proces ujednolicania walut
2) czynniki polityczne
- usuwanie barier ograniczonych podróże
- ułatwienia paszportowe, wizowe
- obniżanie taryf tranzytowych
3) czynniki demograficzne
- związane ze starzeniem się społ w krajach rozwiniętych
- wzrost liczby ludności w krajach rozwijających się
- nasilenie się migracji z płd na płn
- rozluźnienie się więzi rodzinnych w krajach zachodnich
4) czynniki społ-środowiskowe
- wzrost świadomości dotyczącej zagrożeń środowiska przyr i społ-kulturowego

5) czynniki środowiska życia i pracy
- skutki urbanizacji
- wyjazdy osób z terenów gęsto zaludnionych dot to i biednych i bogatych krajów
6) czynniki technologiczne
- rozwój telekomunikacji
- rozwój infrastruktury
- systemów informatycznych
- szybkich środków transportu
7) czynniki
- przejście od działalności nastawionej na proste świadczenie usług tur, na dostarczanie możliwości doświadczania i przeżywania
- rozrywka, chęć poznania, dostarczanie emocji

czynniki marketingowe
- wykorzystywać najnowsze techniki marketingowe, dotychczas był nastawiony na turyst masową, teraz ma być ukierunkowany na konkretny segment turyst
- w 2020 r turyst będzie miała charakter masowy, zorganizowany, nad morze, sportowa, dla przeżyć, ma nastąpić rozwój turyst morskiej


Do najistotniejszych zadań strategicznych które mają pomóc rozwojowi turyst :
1) tworzenie baz danych, statystyk dotyczących rynku turyst w skali poszczególnych regionów
2) opracowanie systemów planowania rozwoju tur międzynar i procedur ich wdrążania
3) rozwój partnerskiej współpracy sektora publicznego i prywatnego
4) zapewnienie rentownych warunków działalności wszystkich uczestników rynku tur w krajach recepcyjnych i kształtowanie takiego modelu tur który zapewni korzyści zarówno turystom jaki organizatorom tur
5) prowadzenie odp działalności marketingowej na rzecz wykorzystania dostępnych a niewykorzystywanych rodzajów turystyki


Gospodarkę tur dziali się na :
a) bezpośrednią - funkcjonują tu takie jednostki gosp, których działalność służy turystyce, które istnieją ze względu na rozwój tego sektora
-typowa - tworzą się takie przedsiębiorstwa i organizacje które zapewniają usługi dla osób podróżujących, hotelarstwo z gastronomią organizowanie wystaw, kongresów
- uzupełniająca - obejmuje te przedsiębiorstwa i organizacje które były zaliczane do różnych działów lub gałęzi branż pozatur, ale które miały wyraźnie wydzielone zakresy działalności produkcyjnej lub usługowej które są niezbędne w zakresie realizacji podróży, ubezpieczenia, wymiana walut, czasopisma, mapy
b) pośrednią - takie jedno gosp, których działalność nie
c) .. - służy w pełni turystyce, ale które oprócz zaspokajania potrzeb innych osób zaspokajają potrzeby turysty

ROLA I ZNACZENIE TUR ZAGRANICZNEJ W GOSPODARCE:

Wpływa na państwo:
- przepływ pieniędzy i kapitałów
- pobyt tur wiąże się z ruchem towarów i usług
- kwestia kursów walutowych
- przedsiębiorstwa tur

tur zagraniczna przyjazdowa ŕ NIEWIDZIALNY EXPORT
tur zagraniczna wyjazdowa ŕ NIEWIDZIALNY IMPORT

Próg odczuwalności wpływów z zagranicznej tur przyjazdowej w gospodarce:
Pojęcie tego progu zostało przyjęte w 1966r, w ramach zgromadzenia WTO. Uważa się, że jeżeli dana gosp osiąga wpływy w wysokości przynajmniej 1 % PKB to można mówić że wywiera ona odczuwalny wpływ na rozwój gosp krajowej.
Globalny wpływ ŕ przynajmniej 1 % PKB

NIEWIDZIALNY EXPORT:
Turyści przyjeżdżając dokonują wydatki:
1) zakwaterowanie i wyżywienie
2) wydatki związane komunikacją
3) różne: zakup napoi, rozrywka, sport, pamiątki
Nie należy do wydatków zaliczać: zakupów, które mają być potem sprzedane ŕ handel

1) turysta za towar płaci cenę detaliczną więcej pieniędzy zostaje w kraju
2) jeżeli w kontaktach handlowych mamy do czynienia z płatnością odroczoną to nie jest to dla turysty, bo nikt nie da mu kredytu
3) są pewne towary, które nie są przedmiotem handlu ale turysta przyjeżdża i je kupuje bo dla niego jest to interesujące
4) ograniczenia w exporcie powodują, że rynek krajowy nie rozwija się tak jakby mógł dlatego jak turyści przyjeżdżają i zakupują dobra i pieniądze i tak zostają w kraju

Jeżeli kraj ma duże dochody z turyst to nie znaczy że te pieniądze zostają w kraju, są przetransferowane do krajów -inwestorów










BILANS TURYSTYKI ZAGRANICZNEJ


ROZCHODY
Wydatki turyst własnych obywateli za granicą
1) import towarów
2) komunikacja - część przypadająca na trasy zagraniczne z tytułu przyjazdu włanych obywateli
3) inwestycje tur dokonywane za granicą
4) spłata odsetek od inwestycji zagranicznych spłata kredytu
5) przekazy dochodów wypłacanych cudzoziemcom zatrudnionym w obsłudze ruchu turust
6) reklama, promocja, propaganda

PRZYCHODY
Wpływy z turystki
1) export towarów
2) komunikacja-przyjazd cudzoziemców
3) inwestycje zagraniczne w turystyce
4) dochody z tytułu inwestycji tur dokonywanych za granicą
5) przekazy dochodów własnych obywateli zatrudnionych w obsłudze tur za granicą
6) reklama, promocja, propaganda





Przemysł tur - dobra i usługi ściśle związane z turystyką
Gosp turyst - dobra i usługi służące nie tyko konsumpcji turyst ale też innym dziedzinom, komunikacja, loty

PROCES GLOBALIZACJI TURYSTYKI
Fale globalizacji:
1) proces rozprzestrzeniania się religii uniwersalizujący życie społeczne
2) związane z podbojem kolonialnym i odkryciem geograficznym
3) fala - oznaczało dążenie do ekspansji państw i wojny domowe, globalne.
4) Etap - został wyznaczony przez rozwój telegrafów i kolei żelaznych
5) Rozpoczyna się po zakończeniu I WW
6) Zaczyna się w latach 80tych

Globalizacja nie jest nowa, nieznana, w rozwoju świata można rozróżnić okresy jej występowania
ŕ wg Oko-Hydryńskiej to najbardziej zaawansowana forma międzynarodowej działalności gosp
ŕ to zrost różnego rodzaju powiązań między podmiotami międzynarodowymi
ŕ to forma wzajemnego najczęściej asymetrycznego oddziaływania we wszystkich sferach życia gosp (rynki międzynarodowe, kultura)
ŕ to stan gosp światowej w której nasilają się procesy umiędzynarodowienia oraz integracji
ŕ pewien system zarządzania, przenikania struktur, wzrastającej roli korporacji transportowych, organizacji międzynarodowych oraz sfer nauki, technologii i informacji

Globalizacja - korzyści:
- stwarza lepsze warunki gospodarcze dla producentów otwiera nowe rynki zbytu, stwarza możliwość korzystania z niższych cen
- poprawia jakość życia
- poprawia produkcyjność
- w jej wyniku mamy lepszy dostęp do kapitału, informacji, technologii
- stwarza podwaliny do wykorzystania korzystnych warunków skali produkcji
- promuje efektywność i wydajność, tworzy sprzyjający klimat do rozwoju eksportu dla inwestycji zagranicznych = wzrost gospodarczy
- wpływa na podniesienie ogólnego dobrobytu - pozwala na ujawnienie korzyści z tytuły lepszej współpracy między państwami

Globalizacja - wady:
- powoduje upadek tradycyjnej wartości, upadek solidarności społecznej, ograniczenie roli państwa
- powoduje wzajemne uzależnienie zmiany kursu walut, stop procentowych, cen akcji, w różnych krajach, w konsekwencji możliwość wystąpienia kryzysów społecznych i ekonomicznych ( bo rynki międzynarodowe są niestabilne)
- wyłączenie z udziału w światowym rynku zasobów pracy, krajów, które nie są konkurencyjne a stwarzanie możliwości tylko pewnym grupom zasobów pracy
- spadek płac realnych, utrata bezpieczeństwa pracy, wystąpienie zjawiska bezrobocia strukturalnego
- pogłębiają się nierówności w krajach i między krajami, ma miejsce proces marginalizacji pewnych grup społ lub narodów
- globalne „mega” przedsiębiorstwa stają się zbyt wielkie aby mogły upaść, skutkiem tego że swoje niepowodzenia przerzucają na społeczeństwo
- korporacjonizm

Cechy procesu globalizacji:
- integracja
- współzależność międzynarodowa
- związek z postępem nauki, techniki i organizacji
- kompresja czasu i przestrzeni
- wielopoziomowość zjawiska

integracja - zcalenie w różnoraki sposób podmiotowo między państwami, firmami
współzależność m - to co się dzieje gdzie indziej jest dla nas ważne
kompresja CZ i P - wydaje się że świat się kurczy, staje się mały przez postęp nauki (rozmowa z kimś z drugiego końca świata)

rynek globalny - cecha, która mówi, że traktuje się gospodarkę międzynarodową jako całość, narasta konkurencja, ale różne rynki są inaczej podatne na globalizację
-podatne
ŕ to takie na których występują produkty łatwe do standaryzacji
ŕ dziedziny w których występują wysokie koszty stałe
ŕ dziedziny w których koniunktura wysokich kosztów postępu technicznego związana jest z krótkim okresem życia produktu
ŕ dziedziny których łatwiej możemy ujednolicić metody marketingu
ŕ wytwórczość która angażuje specyficzne umiejętności

Przejawy globalizacji w procesach gospodarczych sektora usług:
1) wzrasta międzynarodowa wymiana usług
wg Gats układ ogólny w sprawie handlu usługami w latach 1990-2002 następuje wzrost exportu usług, tempo wzrostu rocznie około 6%
2) wzrost bezpośrednich inwestycji zagranicznych
inwestycje - ulokowanie kapitału w celu uzyskania trwałego wpływu, uzyskania zysków
3) proces fuzji i przejęć
fuzja-dochodzi wtedy gdy 2 przedsiębiorstwa łączą się w wyniku umowy i tworzą 1 przedsiębiorstwo
4) rozwój gospodarki elektronicznej
5) rozwój franschisingu

Potrzeba - pożądanie czegoś niezbędnego do zapewnienia odpowiednich warunków funkcjonowania i rozwoju człowieka
Subiektywnie odczuwamy brak czegoś co jest niezbędne do funkcjonowania
Potrzeba rodzi konsumpcję, jest motywacją do działania. Z kolei konsumpcja rodzi potrzeby.

Charakter konsumpcyjny - oznacza, że zaspokojenie tych potrzeb odbywa się bezpośrednio w akcie spożycia dóbr i usług.


Dobra materialne(rzeczowe):
-podstawowe
-wyższego rzędu, luksusowe


Dążenia człowieka mają różne motywacje:
- społeczne
- spotkania rodzinne
- kontakty z naturą
- kontakty z kulturą

Potrzeby turystyczne:

Cechy potrzeb:
-są nieograniczone
-mają dynamiczny charakter
-są pobudzane
-źródło potrzeb jest szerokie, zróżnicowane
-zaspokojenie potrzeb odbywa się przez dostarczenie dóbr

Potrzeby są zgłaszane poprzez:
-podmioty gosp
-indywidualny klient
-państwowe instytucje rządowe
-gospodarstwa domowe


Klasyfikacja potrzeb wg Maslova:
1) estetyki
2) wiedzy
3) samorealizacji
4) szacunku i uznania
5) przynależności i miłości
6) bezpieczeństwa
7) fizjologiczne

Potrzeby turystyczne:
-marzenia
-przeżycia
-regeneracja i wzbogacenie sił fizycznych
-niezbędne walory turyst
-jedzenie i picie
-zakwaterowanie i ubezpieczenie
-zmiana środowiska - przejazd

Potrzeby turystyczne są potrzebami osobistymi związanymi z realizacją funkcji czasu walonego materialnymi i duchowymi oraz dostarczeniem dóbr rzeczowych i usług wyższego rzędu i luksusowymi, masowymi powszechnymi, choć charakteryzującymi się dużym zindywidualizowaniem w zaspokajaniu, a także okresowymi w rozumieniu zarówno periodyczności w życiu człowieka jak i sezonowości w rozkładzie rocznym.


Stymulatory i hamulce rozwoju potrzeb turyst:
1. rozwój gospodarczy kraju - wielkość funduszy które ma do dyspozycji społeczeństwo
2. walory turyst kraju
3. baza materialna turyst - baza noclegowa, gastronomiczna, dostępność komunikacji
4. dostępność komunikacyjna
5. treść polityki tur państwa - określa strategię rozwoju turystyki
6. rozkład potrzeb turyst społeczeństwa - wzorce konsumpcji, moda, referencje
7. aktywność ekonomiczna przedsiębiorstw

dobro - wszystko co jest przez człowieka rozpatrywane, stanowi przedmiot dążeń.

Dobra:
- materialne
- duchowe

dobra:
- ekonomiczne
- naturalne
dobra:
- kulturalne
- witalne

dobra turystyczne - troisi
-naturalne
1) naturalne - tworzą kapitał turyst
2) antropogeniczne - rzadkie, dzieła sztuki, wypr przez człowieka
-komplementarne
wyposażenie recepcyjne kraju czy regionu, baza noclegowa, gastronomia, urządzenia, sport, rekreacja,


cechy dóbr:
- ograniczoność
- potencjalny ukryty kapitał
- nieprzenośny charakter dóbr
- ochrona prawna
- mają charakter monopolu
- nie ulegają spożyciu w trakcie konsumpcji, jeżeli konsumpcja polega na oglądaniu, przeżywaniu, doświadczaniu
- turyści nie mogą dochodzić na drodze prawnej jeżeli nie spełni ich oczekiwań
- niematerialny charakter dóbr materialnych
- podlegają stałej, ilościowej fluktuacji - zmiana, moda

Usługi w gospodarce;
O. Lange usługami nazywa wszelkie czynności związane bezpośrednio lub pośrednio z zaspokajaniem potrzeb ludzkich, ale nie służące do wytwarzania przedmiotów. Usługi są elementem infrastruktury gospodarczej ( komunalne, gastronomiczne, bytowe, ubezpieczeniowe, bankowe, handel) infrastruktury technicznej ( komunikacja, łączność, wodociągi, energetyka) infrastruktury społecznej ( kultura, nauka, oświata, rekreacja, turystyka)

Cechy usług:
- są przedmiotem obrotu
- są wytwarzane w wyniku pracy człowieka, wynik pracy żywej uprzedmiotowionej, pracy fizycznej i umysłowej
- użyteczność i niezbędność
- substytucyjność
- komplementarność
- powiązanie procesu świadczenia ze sprzedażą
- nie podlegają transferowi
- nie mogą być produkowane na zapas
- ma zastosowanie rachunek ekonomiczny
- wysoka elastyczność popytu na usługi (zależność popytu od dochodu)
- silne powiązanie sfery usług z gospodarką i strukturą zatrudnienia

Klasyfikacja usług:
- bytowe - wiążą się z oddziaływaniem na produkty w celu ich dostosowania do zainteresowań konsumpcyjnych jak np. transport. Łączność
- ogólnospołeczne - związane z bezpieczeństwem oddziaływania na człowieka (zbiorowość) jak na usługi kulturalno-oświatowe, administracyjne, informacji
- materialne czynności - dla których tworzywem jest materia
- niematerialne czynności - na rzecz usługodawców bądź tworzące określone warunki

Usługi turystyczne:

To podobnie jak inne usługi, wszelkie wymienne, zbywalne czynności będące wynikiem pracy związane bezpośrednio lub pośrednio z zaspokajaniem potrzeb związanych z samą podróżą oraz realizacją jej celu na obszarze turystycznym tj. przed, w czasie podróży oraz pobytu turyst. Oraz po podróży ale nie służące bezpośrednio do wytwarzania przedmiotów, są uzależnione od pojawiania się klienta turystycznego

Specyfika cech usług turystycznych:
- nieuchwytność
- heterogeniczność - usługa nie jest jednostką
- nierozdzielność
- zniszczalność

Rodzaje usług:
- transportowe
- administracyjno - społeczne
- informacji
- rekreacyjno - sportowe
- handlowe i rzemieślnicze
- kulturalno - rozrywkowe
- noclegowe
- gastronomiczne ( usługi świadczone przez restauracje, bary, hotele, schroniska) Polega na dostarczaniu, oferowaniu dań gościom, różne rodzaje kuchni w restauracjach, elementami składowymi są - obsługa, kuchnia, posiłek, utrzymanie porządku, czystości, w pakiecie z biura podróży


Konsumpcja dóbr i usług:
- udział ludzi w turyst
- określone spożycie dóbr i usług użytych w celu bezpośredniego zaspokajania potrzeb uczestników turystyki

Podstawowe determinanty wielkości konsumpcji turyst:
- dochód rozporządzalny ludności
- czynniki pozadochodowe ( płatny czas wolny od pracy, czynniki demograficzne, poziom cen na dobra i usługi oraz relacje między cenami, czynniki społ-zawodowe, wykształcenie, miejsce zamieszkania)

Wymienione czynniki w istotny sposób wpływają na wielkość i strukturę popytu na dobra i usługi turyst, a tym samym decydują na wielkość konsumpcji turyst.

Dochód rozporządzalny:
- przeznaczony na wydatki konsumpcyjne, na pozostałe wydatki oraz przyrost oszczędności.
- Bieżące pieniężne i niepieniężne dochody gospodarcze pomniejszone o podatki

Klasyfikacja wydatków:
- wydatki poprzedzające podróż
- wydatki ponoszone w trakcie
- wydatki związane z podróżą i ponoszone po powrocie



Klasyfikacja wydatków wg. WTO:
- podróże, wakacje, wycieczki - gotowe
- produkty turystyczne o cenie zryczałtowanej
- zakwaterowanie
- wyżywienie
- komunikacja
- rekreacja i kultura
- zakupy

Wydatkami nie są:
- zakupy w celach handlowych
- inwestycje kapitałowe
- gotówka dawana krewnym podczas urlopu

Narzędziem pozwalającym na oszacowanie wydatków turyst jest: RACHUNEK SATELITARNY TURYSTYKI

Rachunek satelitarny tur - model który w sposób globalny pozwala ocenić ekonomiczne znaczenie sektora tur i podróży dla całej gosp światowej oraz gosp poszczególnych krajów.
Od strony podaży rachunek s. Polega na analizie wielkości sektorów gosp. W produlcietur, jest to sumowanie strumieni.
W założeniu autorów rachunku ma on stanowić podstawę do podejmowania strategicznych decyzji gosp i politycznych zwłaszcza w zakresie aktywizacji zatrudnienia rozwoju infrastruktury, systemu podatkowego, liberalizacji handlu udługami, oziom wydatków z budżetu państwa na turystykę.
Rachunek powinien stanowi płaszczyznę porozumienia między sektorami prywatnymi i państwowymi.

Metodologia została oparta o koncepcję opracowaną przez WTO, Eurosat, oecd.
Prezentuje wszechstronny obraz polskiej gospodarki turyst, w ujęciu statystycznym.
Celem rachunku jest ustalenie wkładu turyst w gosp narodowej na podst. Wybranych parametrów ekonomicznych ŕ PKB, akumulacja, produkcja globalna

Jednym z elementów rachunku jest oszacowanie wydatków:
- konsumpcyjnych
- budżetu
- w tur międzynarodowej
- związane z inwestycjami kapitałowymi
- w tur krajowej

w rachunku wydatki określano jako spożycie turyst.


Spożycie - wg rachunku obejmuje ono elementy popytu krańcowego oraz elementy zużycia pośredniego różnych sektorów instytucjonalnych i jest ograniczone do terytorium ekonomicznego polski.

Przedmiotem rachunku wydatków są więc:
- podróże
- wydatki odwiedzających krajowych
- wydatki odwiedzających zagranicznych poniesione na rzecz krajowych podmiotów gospodarczych
- wydatki polskich odwiedzających wyjeżdżających za granicę w części dotyczących podmiotów gosp

odwiedzający - turysta, odwiedzający jednodniowy

określenie wielkości i struktury spożycia pozwala na oszacowanie udziału wydatków turyst, w wydatkach ogółem mających miejsce w polskiej gosp.

Pomiar turystyki jako zjawiska społ-gospodarczego:
Pomiar ruchu turyst - pomiar migracji ludności
- statystyka ruchu krajowego
- statystyka ruchu wyjazdowego
- statystyka ruchu przyjazdowego

szacowanie wydatków konsumpcji:
- nie rezydentów w krajach recepcyjnych
- rezydentów

szacowanie wpływu tur na gosp kraju:
rachunek satelitarny:
- w skali świata
- dla poszczególnych krajów
- w ujęciu regionalnym

źródła danych:
- raporty gus
- prace badawcze IT
- statystyka straży granicznej
- zbiory PPTK
- eurosat
- org międzynar (WTTC, WTO, OECD)

Rodzaje badań :
-Pierwotne
Prowadzone są wyłącznie w celu ustalenia wielkości ruchu i jego struktury.
Są pełne - obejmują całą zbiorowość uczestników w ruchu tur: badania graniczne, badania w bazie noclegowej
Badania graniczne: nie określają struktury ruchu, celu pobytu, długości pobytu, jest w miarę dokładnie określenie wielkości, określenie struktury od względem środków transportu
Badania bazy noclegowej:
-inf o liczbie osób korzystających
-inf o liczbie udzielonych noclegów
-szersze inf o turyście
-wadą jest to, że 1 tur może korzystać z kilku obiektów tur
-relultaty tych badań to wielkość szacunku
są częściowe: odnośnie pewnej grupy reprezentacyjnej. Może być losowa lub starannie wybrana. Wadą jest błąd statyst, i szacunek, odbywają się przez ankiety, problemem jest dobór próby reprezent.
Podstawą prawną badań są programy rządowe, one je finansują
Cele:
-wydatki tur zagr
-charakterystyka tur zagr
są wykonywane kilkakrotnie, są przeprowadzane na najbardziej uczęszczanych przejściach granicznych przez ankieterów na pewnej grupie osób.
Na tur polskich badane jest uczestnictwo w turystyce. Losowo dobrana próba 4000 osób.



-Wtórne

Gospodarka turyst;
Obejmuje całokształt zasobów, działań prowadzonych w sferze produkcji usług udostępnienia dóbr wolnych, naturalnych w sferze obrotu, podziału z konsumpchi tur, dzięki którym możliwe jest zaspokojenie potrzeb turysty, w ramach systemu rynkowego, jego urządzeń tech, działalności podmiotów gosp, samorządów, instytucji i urzędów.

Gosp. Tur to pojęcie zbiorowe do różnych gałęzi i sektorów gosp narodowych dostarczających produkty, usługi o charakterze turyst.
Gosp bezpośrednia odpowiada przemysłowi tur, jest to zbiór wyspecjalizowanych jedn zajmujących się wyłącznie obsługą ruchu tur.
Gosp pośrednia - są to podmioty dla których obsługa ruchu turystów jest jednym z elementów prowadzących działalności, internet, pamiątkarstwo.

Kryteria klasyfikacji, specjalizacji przedsiębiorstw tur
- rodzaj świadczonych usług
- zasięg przestrzenny działalności
- nabywca
- forma własności
- forma organiczno - prawna
- wielkość
- system dystrybucji

jednostki administracji rządowej:
a) departament turystyki:
- pełni funkcje strategiczne, regulacyjne, koordynacyjne, legislacyjne
- opracowuje narodową strategię rozwoju tur
b) lok. Ogólne - określa przyszłe powiązania ekonomiczne
c) lok. Szczególne - analizuje cechy fizjo-graficzne, położenie względem komunikacji, pozwala na określenie korzyści i niekorzyści przedsiębiorstw. Stworzenie rezerwy towarowej.

Miejsce świadczenia usług:
- wpływa na cenę
- korzystne położenie w stosunku do sektorów tur, tras tur, węzłów komunikacji, branż innych elementów infrastruktury prowadzi do wzrostu wartości usługi hotelarskiej
- decyzja o wyborze lokalizacji obiektu hotelarskiego należy do najważniejszych w procesie inwestycji
- wybór jest ograniczony ze względu na ograniczoną podaż miejsc atrakcyjnych turystycznie.

Mnożnik turystyczny:
K=a+b+c
K-regionalny mnożnik tur
a- bezpośredni dochod regionalny (bezpieczny efekt ekonomiczny)- odnosi się do gosp która bezpośrednio zaspokaja popyt tur. Zmiana poziomu produkcji= zmiana popytu tur. ; bezpośredni wpływ na wielkość dochodu będzie związany z poziomem plac i zyskow.
b- pośredni dochod regionalny (pośredni efekt eko) - gdy przedsieb związane z obsluga ruchu tur dokonuje zakupow w innych sektorach gosp. Efekt ten dotyczy sytuacji gdy zakupy sa również dokonywane przez dostawcow przeds. Tur. (wtorny efekt wydatkow tur)
c- indukowany dochod regionalny (ind. Efekt eko) - polega na ogolnym wzroście wydatkow możliwych dzieki zwiekszonym dochodom ludności zatrudnionej w bezp i posr ORT-ego. (wtorny efekt wydatkow tur)

Mnożnik inwestycyjny:
M = 1/(1-(deltaK/deltaY))
Formula wskaźnika informuje jakie efekty osiagnie się z każdej jedn pieniężnej wydanej na zakup towarow i usług w tur Az opuści sfere obrotu gosp.
deltaK - faktyczny wzrost konsumpcji
deltaY - wzrost dochodow ludności
dK/dY - krancowa skłonność do konsumpcji
Wielkość tego wskaźnika zalezy od:
- il pieniędzy wydatkowanych przez turystow i liczba transakcji zawartych podczas obiegu tych pieniędzy w gospodarce
- czynnikow determinujących krancowa skłonność do konsumpcji
- czynnikow wpływających na popyt inwestycyjny przedsiębiorstw

Czynniki produkcji w gosp tur:
- praca - duze wymogi co do wykształcenia i praktykim, jezykow, na szkolenia pracownicy z duzym stazem,
- ziemia - istotna lokalizacja
- kapital - budynki, budowle, wyposażenia hoteli, urządź gastryn, kompy, systemy łączności, urządź transportowe,
- informacja - wykorzystywana jako wiedza, podstawa do podejmowania decyzji rynkowych, baza danych, forma kontaktu, prezentacji oferty i zawierania transakcji.

Czynniki kształtujące ruch tur w skali miedzyn:
- ekonomiczne - kurs walutowy, miejsce recepcyjne - bogote spolecz
- polityczne - ryzyko odwiedzin danego kraju, zamachy terr, sytuacja Polit kraju
- administracyjne - posiadanie dokumentow, kontrola celna, wymiana walut
- spol-kult - stanowia o atrakcyjności danego kraju, duza rola- historycz uzależnienia
- geog - polozenie, środowisko

Metody ustalania cen na usługi turyst:
- kosztowa - cena powinna zapewnic przedsieb pokrycie kosztow wlasnych i rentowność zaangażowanych kapitalow
- konkurencyjna - porównujemy nasza cene z podobna usluga konkurentow, aby je stosowac, ustalamy jaki segment jest dla nas najwazniejszy
- popytowa - polega na obserwacji i analizie zależności miedzy popytem a cena
- porównań miedzynarodoowych- podawanie ceny w walutach swiatowych
- porównań wartości substytutow - ustalamy cene porównując ja z bezpośrednim substytutem ale musza być świadczone w podobnym poziomie jakość i zaspokajaja te same potrzeby
Ceny:- urzedowa, regulacyjna, umowne, negocjowane

9 czynnikow kształtujących cenowa wrażliwość nabywcow usług tur:
1. efekty wartości unikatowej - nabywcy sa tym mniej wrażliwi na cene im bardziej jest ona unikatowa (produkt unikatowy)
2. efekt świadomości istnienia substytutu - im mniej swiadomi tym mniejsza wrażliwość na cene
3. efekt trudnego porównania - mniej wrażliwi jeśli brak takiej możliwości porównania jakości produktow
4. efekt globalnych wydatkow - mniej wrażliwi im mniejsza ich wartość dochodu stanowi wydatek na dane dobro/usługę tur
5. efekt koncowego pożytku - mniej wrażliwi im mniejszy jest wydatek na dane dobro w stosunku do całego kosztu zakupienia całego dobra finalnego
6. efekt podzielonych wydatkow - mniej wrażliwi na cene im wiecej kosztow ponosi ktos inny (gdy on czesc ponosi)
7. efekt utopionych pieniędzy - mniej wrażliwi gdy produkt może być uzywany z innymi, kupionymi wczesniej
8. efekt relacji ceny do jakości - mniej gdy lepsza jakość, bardziej ekskluzywny produkt, prestiżowy
9. efekt zapasow - mniej gdy mniejsza możliwość przechowywania produktu

Funkcje cen w tur:
- agregacyjna - ceny sprowadz do wspólnego mianownika nakłady i wyniki; umożliwiają porownanie
- informacyjna - pochodna optymalnego wyboru usługi przez konsumentow
- dystrybucji zasobow - wpływają na przemieszczenie się srodkow pieniężnych w branzy i regionie
- redystrybucji dochodow- obciążone podatkami stanowia źródło na pokrycie potrzeb panstwa
- stymulacyjna- kształtowane na relacji popytu i podazy, oznacza to ze skłaniają do działań zgodnych z wymogami rynku
- satysfakcji dla klienta - konsument czuje się zadowolony na danym poziomie cen, jest usatysfakcjonowany gdy wierzy ze cena odpowiada wartości uslugii

---