ZYNNIKI ROZWOJU TURYSTYKI MIĘDZYNARODOWEJ

WPROWADZENIE DO TURYSTYKI MIĘDZYNARODOWEJ - 7.10.2008 r.

Turystyka międzynarodowa to kategoria turystyki obejmująca ogół czynności osób, które podróżują i przebywają poza krajem stałego zamieszkania w celach wypoczynkowych, służbowych lub innych dłużej niż 24 godziny i nie dłużej niż rok.

Turystyka międzynarodowa i zagraniczna
Niektórzy polscy autorzy nie różnicują pojęć turystyki międzynarodowej i zagranicznej. Wodejko uważa, że określenie ?zagraniczny? odnosi się do jednego państwa (np.. zagraniczny ruch przyjazdowy do Polski) podczas, gdy określenie ?międzynarodowy? dotyczy regionów, ewentualnie grupy państw. W literaturze międzynarodowej pojęcia te stosowane są wymiennie.

Turystyka międzynarodowa jako element międzynarodowej wymiany handlowej
? Turystyka międzynarodowa to część międzynarodowej wymiany handlowej
? Jest to szersze pojęcie od międzynarodowego handlu usługami turystycznymi, ponieważ obejmuje także kupno produktów za granicą, a także niekiedy nieformalny handel zagraniczny.
? Ze względu na dokonywane przepływy pieniężne turystyka międzynarodowa jest częścią międzynarodowych przepływów gospodarczych, które dzieli się wg kierunku transferu na eksport i import
? W ujęciu usługowym eksport oznacza świadczenie usług cudzoziemcom a import to przyjęcie usług od cudzoziemców
? Turystyka zagraniczna bywa często określana jako eksport (import) niewidoczny. Jest to ogólne określenie tych pozycji w bilansie płatniczym, których źródłem jest sprzedaż usług za granicę.

Znaczenie turystyki międzynarodowej dla gospodarki światowej
? Turystyka międzynarodowa to skuteczny środek redystrybucji dochodów między krajami i w ten sposób przyczynia się bardziej równomiernemu rozwoju gospodarki światowej
? Turystyka międzynarodowa to zjawisko gospodarcze, które w ciągu ostatnich lat bardzo zyskuje na znaczeni, czego konsekwencją są liczne badania oraz próby deregulacji sektora turystycznego.

GENEZA TURYSTYKI
Zjawisko turystyki międzynarodowej może być wyjaśnione na wiele sposobów:
1. Różne państwa mają różne zasoby środowiskowe; turyści kierują się do państw posiadających specyficzny klimat lub warunki naturalne, których brakuje w kraju emisji (kraju pochodzenia $turystów zagranicznych ? inne określenie to źródło turystyki wyjazdowej lub krajowej wyjazdowej lub krajowej generujący turystykę wyjazdową). Kraj pochodzenia turysty to kraj, w którym osoba ta mieszka na stałe (taka osoba to rezydent) bądź przez okres dłuższy niż rok.
2. Popyt turystyczny kieruje się różnymi gustami, upodobaniami, okresową modą.
3. Zgodnie z zasadą podziału pracy każde państwo specjalizuje się w produkcji usług turystycznych zgodnie z jego zasobami naturalnymi. Implikuje to produkcję po najniższych kosztach.
4. Każde państwo specjalizuje się w produkcji usług turystycznych zgodnie z zasobami środków produkcji. Bezpośrednia produkcja usług turystycznych nie wymaga wysoko wykwalifikowanej siły roboczej, podczas gdy wymaga jej działalność organizacyjna. Państwa mający dany typ środków produkcji będą produkowały odpowiednie usługi, kraje biedniejsze dysponują zwykle tańszą siłą roboczą, co implikuje produkcję tych usług właśnie tam.
5. Poszukiwanie różnorodności; turysta za roku na rok zmienia kraj recepcji turystycznej (kraj przyjmujący turystów zagranicznych ? inne określenie to kraj destylacji turystycznej), poszukuje jednak ciągle tego samego typu usługi. Ten typ turystyki określany jest jako turystyka pozioma, stymulowana przez popyt na różnorodność i ekonomikę skali, natomiast hamowana jest przez koszty transportu.

Rozwój turystyki międzynarodowej w latach 1950 ? 2004
? Turystyka międzynarodowa na wielką skalę rozpoczęła się w połowie XX w. a zwłaszcza na początku lat 70? ubiegłego stulecia i od tego czasu stale się rozwija (rośnie).
? W latach 1950 ? 2004 międzynarodowy ruch turystyczny zwiększył się 30 ? krotnie, co dowodzi względnie wysokiego tempa jego wzrostu. Twierdzi się, że podczas gdy w indywidualnych wyjazdach turystycznych stale występują spadki i wzrosty, to w skali globalnej turystyka ?
? W latach 1950 ? 2004 turystyka światowa wskazywała stały wzrost. Jednak średnie roczne tempo tego wzrostu w kolejnych dekadach malało.
? W latach 1950 ? 60 wynosiło ono 10,9%, w latach 60?, 70? spadło do 8,3% i w latach 70?, 80? wynosiło już tylko 6%.
? Wzrost liczby przyjazdów z 25 mln w 50? do 7632 mln w 2004 r. to wynik dynamicznego rozwoju światowego ruchu turystycznego oraz stosunkowo niskiej podstawy wyjściowej.

Prognoza rozwoju turystyki mię(wg WTO) do 2020 r.
Według Światowej Organizacji Turystyki wielkość światowego rynku turystycznego wyniesie do roku 2020 ? 1,6 mld osób, co odpowiada rocznej stopie wzrostu o 4,3%, a przychody z turystyki wzrosną d 1,9 biliona USD (roczna stopa wzrostu ? 6,4%).
Prognoza ta przewiduje zmianę kierunku światowej turystyki z stronę Azji Wschodniej, gdzie średnio roczny wzrost ma wynieść 6,5%.
Prognoza WTO przewiduje ponad to, że w 2020 r. do Azji Wschodniej uda się do czwarty turysta.
Najchętniej odwiedzanymi krajami świata w 2020 r. mają być: Chiny, USA, Francja, Hiszpania, Hongkong.

Licznik jednostek turystycznych jako praktyczny miernik ruchu turystycznego:
? Liczba jednostek turystycznych to liczba aktów przekroczenia granicy przez podróżujących. Jest ona większa od liczby turystów, gdyż nie uwzględnia wielokrotnych przekroczeń granicy.
? Jest to jednak najbardziej praktyczny miernik ruchu turystycznego.


14.10.2008 r.

Rozwój turystyki międzynarodowej w latach 1950 ? 2004:
- przychody z turystyki międzynarodowej
A. Miarą rozwoju turystyki światowej są przychody z turystyki międzynarodowej określane jako wydatki osób odwiedzających dany kraj (łączne z opłatami za transport międzynarodowy na rzecz ,miejscowych przewoźników)
B. W całym okresie lat 1950 ? 2004 (wyjątek stanowią lata 1982, 1983, 2001) turystykę międzynarodową cechowała (pod względem przychodów) tendencja wzrostowa.

Z punktu widzenia wpływu turystyki międzynarodowej na dochód narodowy, dzielimy na :
? Turystykę międzynarodową przyjazdową, obejmującą przyjazdy zagranicznych turystów do kraju (incoming)
? Turystykę międzynarodową wyjazdową, obejmującą wyjazdy obywateli danego kraju

Turystyka międzynarodowa na świecie w 2005 r.
1. Terroryzm, klęski, naturalne, zagrożenia zdrowotne, wzrost ceny ropy naftowej, fluktuacje kursu walutowego, a także brak stabilności w sferze ekonomicznej czy politycznej to zasadnicze kwestie dotyczące gospodarki turystycznej
2. Jeśli chodzi jednak o turystykę międzynarodową to trzeba stwierdzić, że liczba przyjazdów zagranicznych turystów na całym globie ziemskim była wyższa niż zakładały to prognozy roku 2004 i przekroczyła 800 mln. Był to najlepszy wynik do tej pory.

Szacowany wzrost obejmował liczbę 42 mln. Dodatkowych przyjazdów turystów zagranicznych, w ramach których 18 mln. przypadło na Europę, 11 mln. to przyjazdy turystów do Azji i Pacyfiku, 7 mln. na obie Ameryki, 3 mln. do Afryki i 2 mln. Środkowy Wschód.
Rok 2005 w turystyce międzynarodowej na świecie przyniósł 5,5% wzrostu. Był on przeważnie wyższy o 1,5 punktu procentowego od długookresowej przeciętnej stopy rocznego wzrostu (4%).
Mimo zmian w otoczeniu, destynacja turystyczna odnotowuje kolejne, dodatkowe przyjazdy zagranicznych turystów.
Począwszy od roku 2002 do2005 jest to liczba dodatkowych 100 mln. przyjazdów w ramach turystyki międzynarodowej.

Udział światowy w turystyce międzynarodowej
o Europa - 54,9%
o Azja i Pacyfik - 19,3%
o Ameryki ? 16,5%
o Europa Pd. ? 19,6%
o Europa Zach. ? 17,5%
o Europa Śr.-Wsch. ? 11,4%
o Europa Pn ? 6,4%
W 2006 r. wzrost liczby przyjazdów zagranicznych turystów wyniósł 5,4% a w Euroie 5,1%.


21.10.2008 r.

Czynniki stymulujące ruch turystyczny w skali międzynarodowej
Pojęcia:
? Międzynarodowy ruch turystyczny polega na przenoszeniu się ludzi nie tylko w przestrzeni geograficznej, ale przede wszystkim międzypaństwowej co jest połączone z przekraczaniem granic państwa.
? Międzynarodowy ruch osobowy to pojęcie szersze od międzynarodowego ruchu turystycznego, które obejmuje zarówno przenoszenie się osób na stałe, jak i okresowo i dotyczy opuszczania terytorium danego państwa przez jego własnych obywateli, jak i przyjęcia obywateli innych krajów na terytorium danego państwa.

Specyfika międzynarodowego ruchu osobowego
? Ważna cechą międzynarodowego ruchu osobowego jest całkowita dobrowolność przenoszenia się osób przez granice państwowe
Międzynarodowy ruch osobowy dotyczy tylko warunków pokojowych i nie obejmuje przemarszów wojsk w czasie wojny oraz przymusowych przesiedleń ludności.

Klasyfikacja międzynarodowego ruchu osobowego
Międzynarodowy uch osobowy dzieli się na kilka rodzajów, według różnych kryteriów; socjologicznych, ekonomicznych, geograficznych, formalnych, czasu podróży i celu przebywania na terytorium innego państwa, formy podróży (indywidualna, zbiorowa).

Stosując kryterium czasowe, międzynarodowy ruch osobowy można podzielić na dwie duże grupy:
? Do pierwszej zaliczamy wyjazdy tych osób, które kierując się różnymi powodami opuszczają kraj, w którym dotychczas mieszkali, w celu stałego lub nieokreślonego czasu osiedlenia się w innym kraju. Ten rodzaj wyjazdów określony został emigracją.
? Drugą grupę wyjeżdżających stanowią osoby, które: udają się za granicę na określony czas, od kilku godzin do kilku miesięcy, ale nie przekraczający w zasadzie roku czasu. Ten rodzaj zagranicznych wyjazdów określany jest jako ruch turystyczny wyłącznie czasowy.


Podział czasowego ruchu osobowego

Ruch czasowy dzielimy na trzy podgrupy
1. Mały ruch graniczny
Podróże osób zamieszkałych w przygranicznych obszarach danego państwa udających się do strefy przygranicznej kraju sąsiadującego w różnych celach, w tym również dla wypoczynku.
2. Sezonowe, migracje pracownicze
Obejmują pracowników rolnych lub przemysłowych, którzy wyjeżdżają z kraju swego stałego pobytu na krótki okres, który nie przekracza kilku miesięcy, udając się za granicę dla podjęcia pracy sezonowej w celu zarobienia i przywiezienia do kraju pieniędzy.

Sezonowe migracje pracownicze w całości i mały ruch graniczny w znaczącym stopniu polegają na poza turystycznych wyjazdach zagranicznych. Głównym ich wyróżnikiem jest zarabianie pieniędzy z zamiarem ich wydawania w kraju stałego zamieszkania.

3. Międzynarodowy ruch turystyczny
Podstawowym kryterium międzynarodowego ruchu turystycznego, jest obok ograniczeń czasowych pobytu za granicą, wydawanie pieniędzy w kraju świadczącym usługi turystyczne.

Turystyka zagraniczna jako rodzaj międzynarodowego ruchu osobowego

Turystyka zagraniczna jako rodzaj międzynarodowego ruchu turystycznego oznacza całokształt stosunków wymiany usług i świadczeń za te usługo pomiędzy stałymi mieszkańcami danego regionu turystycznego lub miejscowości turystycznej i ludźmi przyjeżdżającymi do tego regionu lub miejscowości (którzy mieszkają stale poza tym obszarem) wydającymi pieniądze na zaspokojenie swych potrzeb (zarobione poza terytorium chwilowego pobytu).

Turystyka zagraniczna jako rodzaj międzynarodowego ruchu osobowego

? Definicje dotyczące turystyki zagranicznej podkreślają ekonomiczny wymiar turystyki (akcentowanie miejsca pochodzenia środków pieniężnych wydawanych przez turystę)
? Pojęcie turystyki zagranicznej obejmuje także ruch osobowy w celu odwiedzenia rodziny, znajomych czy w celach służbowych lub handlowych.

Czynniki determinujące wyjazd turysty do kraju recepcji

Czynniki determinujące wyjazd turysty do kraju recepcji, można podzielić na sześć grup:
? Ekonomiczne,
? Polityczne,
? Administracyjne,
? Społeczno-kulturowe,
? Geograficzne,
? Pozostałe,
Uwarunkowanie ekonomiczne wyjazdów turystów za granicę

Czynniki ekonomiczne oddziałują na wielkość turystyki międzynarodowej z dwóch stron.
? Z jednej strony, na turystykę masową mogą sobie pozwolić społeczeństwa relatywnie bogate
? Z drugiej strony turystyka wybiera najczęściej kraj recepcji, który jest rozwinięty ekonomicznie, z odpowiednią infrastrukturą która będzie w stanie zaspokoić jego potrzeby.

Do istotnych czynników ekonomicznych należy zaliczyć także
? Wahania kursów walutowych, np. mocne euro w 2003 roku spowodowało wzrost cen usług turystycznych w krajach strefy euro oraz relatywne potanienie usług turystycznych w krajach poza tą strefą dla mieszkańców strefy euro.
? Poziom cen kraju emisji. Na turystykę wakacyjną oraz odwiedziny znajomych i rodziny może mieć negatywny wpływ na poziom cen (kraju emisji), gdyż reprezentuje on wydatki substytucyjne do turystyki.
Poziom cen może jednak mieć pozytywny wpływ na turystykę biznesową, ponieważ oznacza wzrost aktywności biznesowej.

Wielkość (poziom) wymiany handlowej to najważniejszy czynnik stymulujący turystykę biznesową. Inne to no.: poziom cen, wielkość kredytów w bankach krajowych, liczba rejestracji nowych samochodów.
Dla turystyki wakacyjnej duże znaczenie ma poziom cen w gospodarce kraju recepcji. Istotne są także:
? Liczba rejestracji nowych samochodów,
? Poziom PKB.

Najważniejsze ekonomiczne czynniki ruchu turystycznego (odwiedziny znajomych i rodziny) to:
? Liczba rejestracji nowych samochodów,
? Poziom cen,
? Koszt podróży,
? Poziom PKB,
? Wielkość handlu,
? Współczynniki zaufania konsumentów.

Czynniki politycznej turystyki międzynarodowej

Czynniki polityczne są utożsamiane z ryzykiem, jakie ponosi turysta decydując się na wyjazd do danego kraju. Może to być wojna, która z reguły uniemożliwia świadczenie (produkcję usług turystycznych, może to być niebezpieczeństwo ataków terrorystycznych)
? Kryzys w Iraku uderzył przede wszystkim w Bliski Wschód (nałożył się na to nasilający się kryzys palestyńsko-izraelski)
? Przejawy terroryzmu ? w 2005 roku były przyczyną spadku zainteresowania przyjazdami turystycznymi do metropolii europejskich (m.in. zamach w Londynie) i krajów Bliskiego Wschodu (głównie do kurortów egipskich).


Czynniki administracyjne turystyki zagranicznej

Do czynników administracyjnych można zaliczyć:
? Obowiązek posiadania paszportu przy wyjazdach zagranicznych,
? Obowiązek wizowy, meldunku,
? Konieczność wymiany walut
? Formalności celne
? Kontrole paszportowe



Przykłady:
? Po 11 września 2001 roku kontrole wyjazdowe oraz procedura wydawania wiz w USA zaostrzyła się, co miało niekorzystny wpływ na wielkość ruchu turystycznego
? Od 1 października 2003 roku obowiązują wizy dla obywateli polskich podróżujących na Białoruś i do Rosji. Może to znacznie ograniczyć ruch turystyczny pomiędzy Polską i Rosją
? Zniesienie kontroli paszportowych oraz wprowadzanie wspólnej waluty w większości krajów europejskich z pewnością stymulowało wzrost ruchu turystycznego w krajach UE


28.10.2008 r.

Czynniki geograficzne rozwoju turystyki zagranicznej
? Do czynników geograficznych zalicza się położenie kraju oraz środowisko naturalne
? Kreacja tych czynników jest utrudniona (trudno bowiem zmienić odległości do krajów recepcji czy diametralnie zmienić warunki naturalne). Możliwa jest natomiast właściwa pielęgnacja?
? Ważnym czynnikiem geograficznym powiązanym z położeniem geograficznym jest klimat i klęski żywiołowe. Na wielkość przyjazdowego ruchu turystycznego wpłynęło m.in. trzęsienie ziemi, które wywołało tsunami w Azji Południowo-Wschodniej w grudniu 2004 czy huragany w basenie Karaibów jesienią 2005 r.

Pozostałe czynniki determinujące wyjazdy zagraniczne
Do pozostałych czynników rozwoju turystyki zagranicznej należy zaliczyć zagrożenia dla życia i zdrowia turysty związane z:
? Wybuchem epidemii
? Trudnymi warunkami życia w kraju recepcji (w tym także brak wody pitnej)
? Niski poziom usług medycznych
? Niebezpieczeństwo napaści na turystę, a nawet porwania

Globalizacja a turystyka
? Globalizacja to szeroki i złożony proces toczący się w sferze ekonomicznej i społecznej, podlegający w pewnej mierze wpływom innych dziedzin życia (kultury i polityki).
? Jest to wyższy, bardziej złożony i zaawansowany etap procesu umiędzynarodowienia działalności gospodarczej.
? Zasadniczą cechą globalizacji jest integrowanie działań, procesów i podmiotów w ogólnoświatowy (globalny) system funkcjonujący na jednym z trzech poziomów:
1. Przedsiębiorstw
2. Rynków / gałęzi
3. Gospodarki światowej, ale powiązany z pozostałymi poziomami
? Według W.W. Gaworeckiego globalizacja to mega trend, który prowadzi do internacjonalizacji stosunków społecznych, kulturalnych i politycznych.
Postępujący proces globalizacji napędza zasadnicze zmiany ekonomiczne, polityczne, technologiczne występujące w tym samym czasie, takie jak:
? Zmiany w gospodarce rynkowej, którym towarzyszył odwrót gospodarki planowej.
? Oparcie światowej konkurencji na etyce wolnego handlu i normach globalnych
? Polepszenie poziomu życia
? Obniżenie kosztów transportu i komunikacji.
Rozwój turystyki przyśpiesza te zmiany. Mają one z kolei duży wpływ na rynek turystyczny, np. konkurencja tworzy warunki dla postępu techniczno-technologicznego, a ten z kolei pomaga przyśpieszyć proces globalnej integracji.
Współczesna turystyka korzysta z przyśpieszenia, które jest częścią procesu globalizacji. Rozszerzenie rynku światowego sprawiło bowiem, że w centrum zainteresowania turystów znalazły się nowe miejsca. Nowe cele podróży prześcigają tradycyjne destynacje turystyczne.
Wysoka dynamika wzrostu turystyki międzynarodowej ostatnich lat to efekt podboju czasu i przestrzeni, dokonanego dzięki technologii oraz obniżeniu kosztów transportu i zwiększeniu dostępności komunikacyjnej różnych regionów świata.
? Głównym wskaźnikiem globalizacji jest turystyka międzykontynentalna lub podróże do odległych miejsc docelowych. Według WTO obecnie sektor ten obejmuje 18% światowej turystyki.
? W 2020 roku wskaźnik ten ma osiągnąć wartość 24%
? W porównaniu do turystyki krajowej i międzyregionalnej, turystyka międzykontynentalna nie jest jeszcze uznawana za wiodącą na świecie.
Globalizacja w turystyce jest nadal we wczesnym stadium. Można jednak zauważyć pierwsze
strukturalne jej konsekwencje. Tradycyjne kraje turystyczne tracą swe udziały w rynku wraz z
coraz szybszym wzrostem nowych konkurentów.
W związku z nadmiernym rozwojem sieci firm wzrasta konkurencja cenowa, co stawia małe i
średnie firmy w niekorzystnej sytuacji.
? Procesy globalizacji prowadzą do światowej standaryzacji komfortu i jakości.
? Podmioty gospodarki turystycznej działają według strategii globalnej, wykorzystując walory konkurencyjności na światowym rynku


Polityka państw w zakresie międzynarodowego ruchu turystycznego

Polityka państwa wobec międzynarodowego ruchu turystycznego
? Współczesne państwa przejawiają duże zainteresowanie międzynarodowym ruchem turystycznym. To zainteresowanie wyraża się w prowadzeniu polityki turystyczne w odniesieniu do zagranicznej turystyki przyjazdowej i wyjazdowej.
? Polityka turystyczna w sferze turystyki międzynarodowej uzewnętrznia się przede wszystkim w formalnościach dotyczących przyjazdów cudzoziemców i wyjazdów własnych obywateli do innych krajów. Dotyczą one przekraczania granic państwowych i z tego powodu ogólnie nazywamy je formalnościami granicznymi.

Formalności graniczne jako element polityki turystycznej
Formalności graniczne obejmują zespół czynności, aktów i decyzji, których wypełnienie, załatwienie, podjęcie warunkuje powstanie prawnej możliwości przekroczenia granicy państwa ojczystego (czy państwa stałego zamieszkania) oraz państwa zamierzonego czasowego pobytu (czy osiedlenia się), a nawet państwa ? przejazdu tranzytem.


Formalności graniczne jako element polityki turystycznej
Formalności graniczne to inaczej:
? Mniej lub bardziej rygorystyczne (uciążliwe) warunki związane z uzyskiwaniem prawa wjazdu i wyjazdu;
? Ograniczenia poruszania się podróżnych w czasie i w przestrzeni
? Przestrzeganie przepisów dotyczących wwozu i wywozu walut
? Poddanie się na granicy odprawie celnej i wniesienie stosownych opłat za przewożone przedmioty
? Stosowanie się do ograniczeń związanych z ochroną zdrowia i zapobiegania szerzeniu się chorób epidemiologicznych
Formalności graniczne wiążą się z posiadaniem przez podróżnego paszportu, ważnej wizy, przejściem na granicy odprawy celnej, odprawy dewizowej i odprawy sanitarnej.



POLITYKA PAŃSTW W ZAKRESIE MIĘDZYNARODOWEGO UCHU TURYSTYCZNEGO 18.11.2008 r.


Formalności graniczne jako element polityki turystycznej

Paszport ? dokument uprawniający do odbywania podróży międzynarodowej
Wydawani paszportów należy wyłącznie do wewnętrznej kompetencji danego państwa, które na podstawie swego prawa wewnętrznego powierza wydawanie tych dokumentów odpowiednim organom państwowym. Są to z reguły urzędy paszportowe podporządkowane ministerstwom spraw wewnętrznych.

Typy paszportów zagranicznych
W międzynarodowym ruchu turystycznym ukształtowało się kilka zasadniczych typów paszportów zagranicznych:
? Zwykłe
? Konsularne (książkowe i blankietowe)
? Urzędowe (dyplomatyczne i służbowe)
? Zbiorowe

Podział paszportów wg kryterium ?liczba dopuszczalnych przekroczeń granicznych?
? Jednokrotne ? uprawniające do jednorazowego przekraczania granicy (tam i z powrotem)
? Wielokrotne ? uprawniające do przekraczania granicy be żadnych ograniczeń ilościowych

Podział paszportów wg kryterium ?liczba osób uprawnionych o przekroczenia granicy?
Paszporty dzielimy na:
? Indywidualne
? Wspólne (rodzinne) ? umożliwiające wszystkim członkom danej rodziny udanie się w podróż zagraniczną
? Zbiorowe ? uprawniające do przekroczenie granicy określonej liczbie osób wymienionych na specjalnym imiennym druku, osób udających się wspólnie na wyjazd zagraniczny

Paszporty zbiorowe zostały wprowadzone państwach należących do rady europy na podstawie umowy z 1961 r. dotyczące warunków podróży gryp młodzieżowych do lat 21 w celach turystycznych między państwami członkowskimi tej organizacji.


Paszporty obowiązujące w międzynarodowym ruchu turystycznym
? W wyjątkowych przypadkach konsularne blankietowe- są one wydawane obywatelom danego państwa w celu umożliwienia im powrotu do rodzinnego kraju, jeżeli utracili paszport wydany w kraju
? W krótkoterminowej turystyce związanej z małym ruchem granicznym z reguły zamiast paszportów stosowane są specjalne zezwolenia na przekraczanie granicy tzw. ?karty graniczne? lub przepustki wydawane przez miejscowe władze administracyjne w trybie uproszczonym bez ponoszenia opłat jakie związane są z otrzymaniem paszportu.


Rodzaje paszportów w Polsce
W Polsce w ustawie o paszportach ustalone zostały następujące rodzaje paszportów:
? Paszport
? Paszport dyplomatyczny
? Paszport służbowy Ministerstwa Spraw Zagranicznych
? Paszport blankietowy

Wiza ? dokument związany z formalnościami granicznymi
Wiza to potwierdzenie w paszporcie lub innym międzynarodowym dokumencie podróży przez misję dyplomatyczną lub urząd konsularny, że posiadacz dokumentu jest upoważniony do przekraczania granicy państwa, w którego imieniu adnotacji dokonano.
Wiza pozwala wystawiającemu ją państwu na prowadzenie ścisłej kontroli i na regulowanie wg własnych przepisów, ocen i kryteriów ruchu przyjazdowego obywateli innych państw.

Rodzaje wiz:
? Zwykłe ? zezwalające na wjazd na terytorium państwa i na pobyt w określonym czasie, bez konieczności wskazania celu pobytu
? Zwykłe turystyczne wizy pobytowe upoważniające do wjazdu na terytorium państwa i do pobytu w określonym czasie bez prawa do podjęcia pracy zarobkowej
? Upoważniające do jednorazowego wjazdu i wielokrotnego wjazdu
? Tranzytowe zwane przejazdowymi dające prawo do jednorazowego lub wielokrotnego przejazdu przez terytorium państwa, najczęściej bez prawa zatrzymywania się z reguły nie przekraczające 3 dni. Wizę tranzytową wydaje się tylko wówczas, gdy cudzoziemiec posada wizę do państwa docelowego
? Turystyczne wizy tranzytowe o terminie ważności do 7 dni, a ostatnio nawet do 14 dni, które uprawniają posiadacza do zatrzymania się w kraju tranzytowym w zakreślonych w wizie granicach czasowych
? Wyjazdowe dawniej szeroko stosowane przez kraje socjalistyczne. Oznaczały dodatkowe specjalne zezwolenie wpisywane przez władze państwa ojczystego do paszportu uprawniającego do przekroczenia granicy własnego państwa. Wizy wyjazdowe stosowano również wobec członków wyjeżdżających z państwa ich czasowego pobytu.

Sprawy celne jako element formalności granicznych
Sprawy celne są związane z formalnościami granicznymi ? jest to ustalenie i pobór opłat celnych a także sprawdzanie czy podróżny przewozi przedmioty objęte zakazem wwozu lub wywozu.

Sprawy dewizowe jako element formalności granicznych
W wielu państwach obowiązują przepisy ograniczające, ze względu na sytuację gospodarczą (ujemny bilans płatniczy), możliwość wywozu przez turystę walut.
W niektórych państwach istnieją rygorystyczne ograniczenia deklaracji przewozu przez turystę zagranicznego obcych walut i obowiązek ich wymiany w określonych przez państwo bankach.
Część państw, mając na uwadze dopływ walut obcych do skarbu, stosuje tzw. przymus voucheowy polegający na obowiązku zakupienia przez turystę zagranicznego z góry świadczeń za usługi turystyczne na określoną kwotę związaną z czasem pobytu określonego w wizie Lu czasu pobytu turystycznego.

Odprawa sanitarna
Państwo mając na uwadze ochronę stanu zdrowotności na swoim terytorium może zastosować ograniczenia przyjazdu turystów z regionów (krajów), w których panują choroby epidemiologiczne oraz z regionów o dużym ryzyku występowania chorób zakaźnych.
W odniesieniu do chorób zakaźnych wymagane są, szczególnie od turystów zamorskich, świadectwa szczepień. Obowiązek przestrzegania przepisów sanitarnych spoczywa także na biurach podróży i przewoźnikach turystycznych.



2.12.2008 r.

Uwarunkowania rozwoju turystyki światowej do 2020 roku (mega trendy cywilizacyjne).
Główne segmenty rynku turystycznego. Strategia działania sektora turystyki.

Czynniki rozwoju turystyki światowej do 2020 roku
? O rozwoju turystyki międzynarodowej w przyszłości będą decydować czynniki uniwersalne i te bezpośrednio związane z rynkiem turystycznym
? Do podstawowych (uniwersalnych), czynników które prawdopodobnie będą kształtować rozwój cywilizacji w obecnym stuleciu, w tym kierunku turystyki należy zaliczyć:
o demograficzne, socjalne i społeczno-kulturowe, technologiczne, polityczne, ekonomiczne, ekologiczne

Czynniki demograficzne:
Do czynników demograficznych należy zaliczyć następujące zjawiska:
? starzenie się społeczeństw
? tendencje do zakładania rodziny w późniejszym okresie,
? mniejsza liczebność gospodarstw domowych, dominujący model rodziny 2 1
? wzrost liczby osób samotnych
? wzrost liczby małżeństw bezdzietnych,
? wzrost liczby pracujących kobiet,
? nasilające się migracje siły roboczej z Południa na Północ.

Czynniki socjalne i społeczno-kulturowe
Do tej grupy należy zaliczyć:
? skracanie czasu prac
? wydłużanie urlopów wypoczynkowych
? wcześniejsze emerytury
? wzrost liczby czasu przeznaczanego na dodatkową pracę
? wzrost liczby ?dwudochodowych? gospodarstw domowych
? zwrot w kierunku zdrowego trybu życia
? kryzys rodzinny
? konflikty między tożsamością a dążeniem do nowoczesności, szczególnie w krajach rozwijających się.

Czynniki technologiczne
Czynniki te obejmują:
? automatyzację i komputeryzację
? rozwój telekomunikacji
? rozwój systemów informatycznych
? rozwój infrastruktury transportowej
? wykorzystanie nowoczesnych technologii w codziennym życiu

Czynniki polityczne
Ta grupa czynników obejmuje m.in.:
? zmiany w Europie Środkowo-Wschodniej
? proces integracji europejskiej i rozszerzenie Unii Europejskiej
? liberalizację migracji międzynarodowych
? ułatwienia paszportowe, celne i dewizowe,
? niestabilną sytuację polityczną w wielu regionach świata
? radykalizację żądań i wzrost znaczenia ruchów etnicznych, religijnych itp., terroryzm międzynarodowy.

Czynniki ekonomiczne
Do czynników ekonomicznych, które będą kształtować rozwój cywilizacji w XXI stuleciu trzeba zaliczyć:
? umiarkowany wzrost gospodarczy w skali świata mimo mniejszej dynamiki niż wcześniej
? pogłębienie się dysproporcji między krajami bogatymi a biednymi,
? coraz częstsze kryzysy finansowe w wielu krajach i regionach świata,
? stabilną cenę roby naftowej
? swobodę przepływu kapitału i siły roboczej, liberalizację i rozwój światowego handlu
? koncentrację kapitału i globalizację działalności gospodarczej

Czynniki ekologiczne
Ta grupa czynników obejmuje następujące zjawiska:
? kurczące się zasoby środowiska, np. zmniejszanie się zasobów wody i lasów
? wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa
? troskę rządów poszczególnych państ o stan środowiska, konflikty wywołane rozwojem wielkich aglomeracji zarówno w krajach rozwiniętych, jak i rozwijających się
? rozwój Rochu ekologicznego, a także współpracę międzynarodową w tym względzie

Czynniki rozwoju turystyki o największym znaczeniu (w perspektywie 12 lat)
Do najważniejszych czynników w najbliższym piętnastoleciu zaliczamy uwarunkowania ekonomiczne, w tym:
? kontynuację pozytywnego trendu wzrostu gospodarczego w skali światowej,
? wzrost gospodarczy w krajach Azji Południowo-Wschodniej,
? wzrost znaczenia nowych gospodarek: Brazylii, Chin, Indii, Indonezji i Rosji, pogłębianie się różnic między krajami najbogatszymi a najuboższymi
? rozszerzenie się procesu ujednolicenia i harmonizacji walut

Siła czynników technologicznych w tym okresie zależeć będzie od:
? dalszego rozwoju techniki informacyjnej,
? postępu w technologiach dotyczących środków transportu (poszukiwań sposobów szybkiego przemieszczania się)

Jeśli chodzi o czynniki polityczne to prognozy zakładają:
? usunięcie barier ograniczających podróże międzynarodowe
? deregulacje w zakresie transportu międzynarodowego (zwłaszcza w kwestii taryf)

Wśród czynników demograficznych największe znaczenie odgrywać będzie:
? proces starzenia się społeczeństwa,
? natężenie migracji z Południa na Północ, wynikające z potrzeby przemieszczania zasobów siły roboczej.
Przewiduje się także rozluźnienie tradycyjnych więzi rodzinnych w krajach zachodnich.

Czynniki wynikające z procesu globalizacji:
? rosnące znaczenie międzynarodowych korporacji gospodarczych
? globalne oddziaływanie procesów rynkowych, przynoszące ograniczanie roli poszczególnych państw i instytucji o zasięgu lokalnym.

Czynniki wynikające z procesu regionalizacji, wpływające na kształt prognozy:
? konflikt w krajach rozwijających się między potrzebą utrwalenia tożsamości lokalnej a dążeniem do nowoczesności
? domaganie się praw przez mniejszości wyodrębnione na podstawie przynależności rasowej, religijnej lub społecznej.
Rosnąca świadomość społeczna zagrożeń środowiska przyrodniczego i społeczno-kulturowego jest źródłem nacisku na upowszechnianie świadomości ekologicznej oraz społeczno-kulturowej, a także na zrównoważony rozwój turystyki.
Środowisko życia i pracy jest coraz bardziej obciążone skutkami urbanizacji demograficznej i technologicznej, co wyraża się rosnącym zagęszczeniem obszarów zurbanizowanych zarówno w krajach rozwiniętych jak i rozwijających się.
Przejście od działalności nastawione na proste świadczenie usług turystycznych do działalności skierowanej na dostarczenie możliwości ?doświadczania? i ?przeżywania? to kolejny czynnik rozwoju turystyki w perspektywie obecnego piętnastolecia. Przewiduje się, iż trend ten doprowadzi do koncentracji motywów podróżowania wokół takich celów, jak rozrywka, chęć poznawania i doświadczania emocji.
Wykorzystanie technologii elektronicznych w marketingu prowadzić będzie do realizacji dwóch celów:
? rozpoznania segmentów i nisz rynkowych
? usprawnienia procesu komunikowania się z konsumentami.
Marketing nastawiony na turystykę masową będzie zastępowany marketingiem ukierunkowanym na konkretne segmenty a nawet nisze rynkowe ? stanie się istotnym instrumentem w konkurencji regionów turystycznych.

Główne segmenty rynku turystycznego do 2020 roku wg WTO
? wyjazdy po słońce i nad wodę; obejmują one dalekie podróże i wyjazdy o łączonych celach, np. zwiedzanie miast i wypoczynek nad morzem;
? podróże motywowane sportem; wymienia się zwłaszcza narciarstwo, żeglarstwo i golf;
? podróże motywowane chęcią doświadczenia przygód;
? turystyka kulturalna;
? turystyka wiejska
? turystyka biznesowa (konferencje, spotkania służbowe itp.);
? rejsy morskie

Ranking krajów najczęściej odwiedzanych przez turystów (głównych destynacji turystycznych) w latach 2004 i 2020 (prognoza)
2004 2020
1. Francja 1. Chiny

---