„WIECZÓR WRÓŻB ANDRZEJKOWYCH”
Scenariusz imprezy przygotowanej dla klas I - III
Przygotowanie sali:
Dekorację stanowiły rekwizyty wprowadzające w nastrój wieczoru andrzejkowego: okna przyciemniono granatową tkaniną, na której zawieszono gwiazdy i księżyc. W różnych miejscach sali ustawiono lampki elektryczne. Ich światło spowijało pomieszczenie aurą tajemniczości. Nastrój wieczoru potęgowały „wróżki” siedzące przy stolikach, służące swoimi umiejętnościami wszystkim tym, którzy chcieli poznać swoją przyszłość oraz chcącym się zabawić. Uzupełnieniem dekoracji była gazetka ścienna o odpowiedniej tematyce.
Cele imprezy:
zapoznanie uczniów ze zwyczajami andrzejkowymi oraz przysłowiami związanymi z andrzejkami,
integracja zespołu poprzez tworzenie warunków do wspólnych zabaw,
kształcenie umiejętności wyrażania swoich uczuć i właściwego reagowania w danej sytuacji,
wdrażanie do kulturalnego zachowania się,
wdrażanie do porządku podczas zabawy,
zachęcenie uczniów do organizowania zabaw dla rówieśników.
Metody:
zabawy tematyczne, zabawy muzyczno - ruchowe, konkursy, pogadanka.
Środki dydaktyczne:
tekst gawędy o ludowych tradycjach wróżb i przepowiedni andrzejkowych, kartki z przysłowiami, rekwizyty potrzebne do wróżb: serca z tektury z wypisanymi na odwrocie imionami dziewcząt i chłopców, „koło fortuny”, papierowe statki, miska z wodą, talerzyki, koraliki, koszyczek, szpilki, balony, kapelusz, magnetofon.
Przebieg imprezy:
Uczniowie siedzą w kręgu. Słuchają gawędy o źródłach ludowej tradycji wróżb i przepowiedni:
Wigilia świętego Andrzeja, przypadająca 29 listopada, to tradycyjny wieczór wróżb poświęconych miłości i małżeństwu. Dziewczęta usiłowały w tym dniu dowiedzieć się o swym przyszłym losie. Wróżby andrzejkowe były rozpowszechnione w całej chrześcijańskiej Europie (św. Andrzej jest uznany za patrona panien chcących szybko zmienić swój stan cywilny). Łączą się one jednak ze znacznie starszymi wierzeniami, według których w tym okresie przybywają na ziemię duchy z zaświatów. Istnieje wtedy możliwość zapytania ich, za pośrednictwem wróżb, o najbliższą przyszłość.
Święty Andrzej miał pomóc dziewczętom w odkrywaniu przyszłości, chłopcy gromadzili się na podobne wróżby w wigilię św. Katarzyny, czyli 24 listopada. Jednak katarzynki były mniej atrakcyjne od dziewczęcych andrzejek i z czasem uległy zapomnieniu. Obecnie oba obrzędy zostały połączone i są obchodzone jako andrzejki. Jest wtedy okazja, by poznać z przyjaciółmi andrzejkowe wróżby, przesądy i zaklęcia. Ale uwaga: jeśli chcemy ten wieczór spędzić miło, należy zrezygnować z kpin i ironii. Tajemnicze istoty, które mogą przybyć do nas tego wieczoru z zaświatów, mogą poczuć się urażone i wtedy nie tylko nic nam nie powiedzą, ale jeszcze złośliwie nakłamią.
Po wysłuchaniu gawędy dzieci losują kartki z przysłowiami:
Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni śnieg na polu leży.
Śnieg na Andrzeja, dla zboża zła nadzieja.
Kiedy na Andrzeja poleje, poprószy, cały rok nie w porę moczy i suszy.
Na świętego Andrzeja trza kożucha dobrodzieja.
Jeżeli na świętego Andrzeja wiatr i mgła, to od Bożego Narodzenia będzie sroga zima.
Odczytanie przysłów i objaśnienie ich (praca w grupach).
Zabawa integrująca „Dwa koła”:
Dzieci tworzą dwa koła. Wewnętrzne tworzą chłopcy, odwracają się plecami do środka koła. Dziewczynki tworzą koło zewnętrzne, tuż za chłopcami. Dzieci tańczą w rytm muzyki, każde koło w innym kierunku. Kiedy muzyka milknie, chłopcy odwracają się i podają ręce dziewczynkom stojącym przed nimi. Dzieci wzajemnie kłaniają się sobie i „przybijają piątkę”.
Zaproszenie dzieci przez wróżki do zabawy w odgadywanie przyszłości.
Niespodzianka pod spodeczkiem
Na stole ustawione są talerze, pod którymi znajdują się przedmioty symbolizujące różne sytuacje życiowe. Osoba, która chce poznać, co przyniesie jej los, odkrywa jeden talerzyk. I tak: listek oznacza staropanieństwo lub stan wolny, obrączka symbolizuje ślub i wesele, kartka z książki oznacza karierę naukową, a różaniec zapowiada życie w zakonie lub daleką, samotną podróż.
Koło fortuny
Na kole naklejone są różne rysunki przedmiotów - symboli. Dziecko kręci strzałką, która ma mu wskazać przeznaczenie, np.
kwiatek - Czeka cię miła niespodzianka.
moneta - Osiągniesz jakiś sukces.
pióro - Zdobędziesz podziw i szacunek.
płot - Uda ci się pokonać przeszkody.
drzewo - Czeka cię radość i dobrobyt.
słońce - W najbliższym czasie odpoczniesz od obowiązków,
cukierek - Życie słodkie i wesołe,
muszelka - Będziesz żył w dalekim kraju.
Kogo poznam w przyszłości
Wróżka podaje chłopcom tekturowe serduszko, na odwrocie którego znajdują się imiona dziewcząt. Chłopcy przekłuwają szpilką serce w dowolnym miejscu. Wróżka odczytuje imię dziewczyny, którą chłopiec pozna w przyszłości. (Dziewczynki otrzymują serce z imionami chłopców.)
Statki
Do miski z wodą wpuszczamy dwa papierowe statki, na których wypisujemy imiona osób mających się ku sobie. Jeśli statki dopłyną do siebie i spotkają się - wróżba jest pomyślna.
Kim zostaniesz w przyszłości
W koszyczku znajdują się karteczki z wypisanymi nazwami różnych zawodów. Dziecko wybiera karteczkę i podaje ją wróżce, która odczytuje jej treść.
Szpilka prawdę ci powie
Dziecko rozrzuca szpilki (7 - 14 sztuk) jednym ruchem ręki. Po rozrzuceniu utworzą one figury geometryczne lub litery, które są podstawą przepowiedni.
Figury:
trójkąt - poważna rozmowa z partnerem,
kwadrat - ktoś, na kim ci zależy, zapomniał o tobie,
pęk szpilek wychodzący - sukces w miłości,
trzy szpilki leżące równolegle - uważaj, możesz paść ofiarą oszustwa,
dwie szpilki leżące równolegle - przed tobą poważny problem,
krzyż z trzech szpilek - kłopoty ze zdrowiem,
krzyż z dwóch szpilek - czeka cię nieszczęście,
kąt - nadchodzą korzystne zmiany.
Litery:
A - przypływ pieniędzy,
E - pomyślność w życiu osobistym,
F - czeka cię strata cennego przedmiotu,
H - możesz liczyć na pomoc przyjaciela,
K - otrzymasz niekorzystną propozycję,
L - szczęście w miłości,
Ł - będzie ci sprzyjać zdrowie,
M - los ci sprzyja, wykorzystaj ten fakt,
N - ktoś złoży ci korzystną propozycję,
T - zdobędziesz osobę, na której ci zależy,
W - osiągniesz zwycięstwo, pokonasz rywali,
V - osiągniesz wytyczone cele,
X - powinieneś odpocząć.
Symbolika daty urodzin
Podstawą do wyliczeń przepowiedni jest data urodzenia, wyrażona jedną cyfrą (należy kolejno sumować cyfry tworzące pełną datę, otrzymana cyfra jest podstawą wróżby).
1 - to symbol Słońca. Urodzeni pod tą cyfrą są ambitni i pewni siebie. Są osobami upartymi, wytrwałymi w dążeniu do celu, godnymi zaufania, ale lubiącymi dominować. Często są to urodzeni wodzowie. Ich kolory to: żółty, złoty, pomarańczowy. Szczęśliwy kamień - bursztyn.
2 - jest symbolem Księżyca. Są to osoby łagodne i wrażliwe, mają wiele fantazji, są uzdolnione artystycznie. Ich szczęśliwymi kolorami są odcienie zieleni i barwy od jasnożółtej do białej. Pomyślność przynosi im perła.
3 - to symbol Jowisza. Osoby spod tej cyfry są dynamiczne, godne zaufania, ambitne i odpowiedzialne. Ich kolory to: fiolet, wszystkie odcienie głębokiego błękitu i czerwieni. Szczęśliwy kamień to ametyst.
4 - jest związana z Uranem. Urodzeni pod czwórką są uparci i sentymentalni. Mają duże poczucie sprawiedliwości. Są wiernymi przyjaciółmi. Szczęśliwe kolory to: jasny błękit, odcienie szarości i szarosrebrzystości. Kamienie: szafir i opal.
5 - jest symbolem Merkurego. Ludzie spod znaku piątki są pogodni, impulsywni, żywotni, inteligentni, towarzyscy i wszechstronni. Ich kolor to biały i wszystkie jasne odcienie żółtych barw. Kamień - diament.
6 - to symbol planety Wenus. Są to osoby serdeczne, spokojne, towarzyskie. Ich najszczęśliwszymi kamieniami są turkusy, a kolorami - wszystkie odcienie niebieskiego, fioletu i czerwonego.
7 - siódemka jest symbolem Neptuna. Są to romantyczne, niespokojne duchy, tęskniące za przygodą. Szczęśliwe kolory tej cyfry to wszystkie odcienie zieleni. Kamienie - opal, agat.
8 - ósemka jest symbolem Saturna. Osoby spod tej cyfry są zamknięte w sobie i przez to często niedoceniane. Często, gdy stają przed trudnościami, rezygnują z działania, ale gdy uda im się przez nie przebrnąć - dochodzą do sukcesów i zaszczytów. Kolory to: ciemnozielony, ciemnoniebieski, purpurowy, czarny. Szczęśliwy kamień - granatowy szafir.
9 - jest symbolem Marsa. Są to osoby niezależne i pełne pasji, mają wojowniczą naturę, nie boją się konfliktów. Ich szczęśliwe kolory to wszystkie odcienie czerwieni. Kamienie: rubin, granat, koral.
Prorocze koraliki
W szkatułce znajdują się różnego koloru koraliki. Osoba biorąca udział w zabawie wybiera jeden koralik, zaś wróżka interpretuje jej los. I tak:
bezbarwny - szczęście i poprawa zdrowia,
biały - pomyślne przedsięwzięcie, nie bój się ryzyka,
czarny - rozczarowania, długa podróż,
czerwony - przypływ gotówki,
fioletowy - kłótnia, nieprzewidziane wydatki,
kremowy - wesele, miłe spotkanie,
niebieski - szczęście i harmonia w miłości, pomyślność,
zielony - pomyślne rozwiązanie problemów.
Wróżki zapraszają dzieci do wspólnych zabaw.
Zabawa z kapeluszem
Dzieci tańczą przy muzyce i przekazują sobie kapelusz, zakładając go na głowę kolejnej osobie. Gdy muzyka milknie, dziecko posiadające kapelusz na głowie, odchodzi z zabawy.
Konkurs z krzesełkami
Na środku sali wróżki ustawiają sześć krzeseł i wybierają do zabawy siedmioro dzieci. Tańczą one przy muzyce wokół krzeseł. W czasie przerwy w muzyce każdy z uczestników zabawy stara się zająć krzesło. Odpada dziecko, które nie zdąży usiąść. Odchodząc, zabiera ze sobą krzesełko.
Taniec z balonikiem
Chłopcy losują karteczki z imionami dziewczynek. Następnie zapraszają je do tańca. Pary tańczą w rytm muzyki, trzymając balonik między głowami. Wygrywa ta para, która nie upuści balonika na podłogę.
Rzucanie butem za siebie
Dzieci stoją tyłem do drzwi i kolejno rzucają swój but za siebie. Jeśli but upadnie tak, że jego czubek skierowany będzie do wyjścia - osoba rzucająca wyjdzie za mąż, ożeni się. Jeśli but zwrócony będzie do wnętrza - rzucający pozostanie w domu w stanie bezżennym.
Na zakończenie imprezy wróżki posypują wszystkie dzieci „magicznym pyłem” i żegnają je zaklęciem; Aby wróżby się spełniły, musisz być grzeczny i miły.