Obligacje
“Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym
w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatariusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (wykupu obligacji)”.
Z tytułu posiadania obligacji jej posiadaczowi przysługują prawa do określonego świadczenia:
- pieniężnego (odsetki)
- wykupu obligacji,
- udziału w zyskach emitenta,
- objęcia akcji w zamian za posiadane obligacje
(obligacje zamienne),
- subskrybowania akcji z pierwszeństwem przed
akcjonariuszami (obligacje z prawami pierwszeństwa).
Najważniejsze pojęcia związane z obligacjami
EMITENT - podmiot, który w wyniku sprzedaży obligacji zaciąga dług i zobowiązuje się do zwrotu pożyczonej kwoty wraz z odsetkami.
CENA (WARTOŚĆ) NOMINALNA - wartość, od której naliczane są odsetki. Jest to równocześnie cena, po jakiej emitent wykupuje obligacje po upływie terminu ich zapadalności.
CENA EMISYJNA - cena, po jakiej kupujemy obligacje bezpośrednio od emitenta na rynku pierwotnym. Może być ona równa, niższa lub wyższa, od ceny nominalnej. Uzależniona jest od przewidywanego zainteresowania zakupem obligacji i ich oprocentowania.
CENA RYNKOWA (GIEŁDOWA) - cena ustalona przez rynek, na podstawie notowań giełdowych i relacji pomiędzy popytem a podażą. Określana w procentach wartości nominalnej.
LIST EMISYJNY - dokument określający szczegółowe warunki emisji obligacji. List emisyjny w szczególności zawiera: datę i podstawy prawnej emisji, wartość nominalną emisji, cenę sprzedaży, stopę procentową lub sposób jej obliczania, sposób, miejsce i terminy wypłaty odsetek oraz datę wykupu.
OPROCENTOWANIE - to stopa odsetek należna właścicielowi, wyrażona jako określony procent od wartości nominalnej.
Rodzaje obligacji
Z uwagi na miejsce emisji:
- krajowe: emitowane są w kraju emitenta, wystawiane
najczęściej w walucie krajowej i przeznaczone głównie dla nabywców krajowych;
- zagraniczne (zewnętrzne): emitowane poza granicami kraju emitenta, wystawiane w walucie obcej
z nastawieniem na nabywców zagranicznych. Podlegają regulacji prawa obowiązującego w państwie lub
w państwach, w których są emitowane.
Z uwagi na termin wykupu:
- krótkoterminowe - okres wykupu krótszy niż 5 lat,
- średnioterminowe - okres wykupu od 5 do 10 lat,
- długoterminowe - okres wykupu powyżej 10 lat.
Z uwagi na sposób oprocentowania:
- o oprocentowaniu stałym - przynoszą właścicielom równe kwoty odsetek w określonych terminach do momentu ich wykupienia,
- o oprocentowaniu zmiennym - przynoszą właścicielom różne kwoty odsetek w określonych terminach, zależnie od formuły ich naliczania,
- indeksowane - przynoszą właścicielom różne kwoty odsetek zależnie od wysokości inflacji,
- zerokuponowe - nie dają odsetek, a zysk inwestora polega na ich zakupie po cenie emisyjnej niższej, niż nominalna.
Z uwagi na emitenta:
- skarbowe,
- przedsiębiorstw,
- komunalne.
Z uwagi na zabezpieczenie:
- zabezpieczone całkowicie,
- zabezpieczone częściowo,
- bez zabezpieczenia.
Rodzaje ryzyka z punktu widzenia posiadacza obligacji
Kredytowe - dotyczy dotrzymania przez emitenta warunków umowy, np. opóźnienia lub zaniechanie płacenia odsetek lub kapitału w ustalonych terminach.
Stopy procentowej - oznacza możliwość zmiany wartości obligacji w sytuacji zmiany stopy procentowej. Im bardziej wartość obligacji reaguje na zmiany stóp procentowych, tym większe jest to ryzyko.
Płynności - oznacza łatwość zbycia obligacji bez utraty ich wartości w stosunku do aktualnej ceny rynkowej. Ryzyko to zależy od rodzaju obligacji. Największą płynność mają obligacje Skarbu Państwa, niższą komunalne niewielkich miast, gmin oraz obligacje mało znanych przedsiębiorstw.
Wycena obligacji
Powody dokonywania:
- określenie wartości wewnętrznej (niedowartościowanie, przewartościowanie, wartość równa cenie rynkowej),
aby porównać z ceną rynkową,
- określenie rentowności w celu porównania z innymi
alternatywami inwestowania środków.
Określenie wartości wewnętrznej polega na obliczeniu aktualnej wartości odsetek i ceny emisyjnej obligacji.
WWO wartość wewnętrzna obligacji
O1, O2, On odsetki od obligacji
Wn wartość nominalna obligacji
n lata do wykupu obligacji
r wymagana stopa zwrotu inwestora
Wycena obligacji
Jaka jest wartość wewnętrzna obligacji o wartości nominalnej 100 PLN, której termin wykupu przypada za trzy lata, oprocentowanej na 6,4% z odsetkami płatnymi na koniec każdego roku, jeśli wymagana stopa zwrotu inwestora wynosi:
- 5,4%,
- 6,4%,
- 7,4%?
Wycena obligacji
Rc całkowita (prosta) stopa zwrotu
Cs cena sprzedaży
Cz cena zakupu
So suma otrzymanych odsetek
Jaką całkowitą stopę zwrotu osiągnie inwestor, który nabył 5 - cio letnią obligację za kwotę 98,5 jednostek, jeżeli jej oprocentowanie wynosi 5,75%, a odsetki płacone są co pół roku z dołu? Wartość nominalna obligacji wynosi 100 jednostek.
CY = (C / Cz) * 100%
CY bieżąca stopa zwrotu
C wartość kuponu odsetkowego (kwotowo)
Cz cena zakupu obligacji
Jaka jest bieżąca stopa zwrotu z inwestycji w obligację
o wartości nominalnej 100 jednostek, zakupionej za kwotę 110 jednostek, oprocentowanej na 7% z odsetkami płatnymi na koniec roku?
SY prosta stopa zwrotu w terminie do wykupu
M wartość nominalna
n ilość lat do terminu zapadalności
Jaka jest prosta stopa zwrotu w terminie do wykupu obligacji 5- cio letniej o wartości nominalnej 100 jednostek, zakupionej za 105 jednostek, jeśli jej oprocentowanie wynosi 5,95% ?
YTM stopa zwrotu w terminie do wykupu
!!! Wzór ten można porównać do formuły służącej do obliczania IRR !!!
Jaka jest stopa zwrotu w terminie do wykupu obligacji
5-cio letniej, zakupionej za 106 jednostek z wartością nominalną 100 jednostek i oprocentowanej na 6,25% ?
koniec
4