6

1.czlowiek nie rodzi się ludzkim

Człowiek jest gatunkiem zoologicznym, który staje się ludzki pod wpływem kultury i

zachowania. Od momentu przyjścia na świat podlega procesowi socjalizacji tj.

przekształcaniu biologicznego organizmu noworodka w aktywnego uczestnika życia .

społecznego i kulturalnego W wyniku socjalizacji kształtuje się osobowość jednostki

Człowiek jest istotą społeczną jego rozwój przebsega pod wpływem czynników

społecznych, pod wpływem ciągłego wzajemnego oddziaływania jednostek,

zbiorowości przebywających w odpowiednio wyodrębnionej przestrzeni

2.stratyfikacja spol

To uwarstwienie,hierarchiczny ukl warstw spol o większych/mniejszych szansach dostępu do społecznie cenionych dobr np.zdrowia,edukacji,bogactwa,władzy.jej podst element to warstwa spol-zbior ludzi/zbiorowość spol uplasowana na podobnej pozycji pod wzgl stosunku do jakiejs cechy społecznie donioslej.warstwami sa:zbory, zbiorowości wyodrębnione ze wzgl na poziom dochodow,wykształć,prestiż spol…lub ze wzg na plec

3.wywiad,ankieta

Wywiad jest to jedna z podstawowych metod badawczych w naukach behawioralnych. Wywiad polega na zadawaniu badanym przez ankietera, mniej lub bardziej sformalizowanych pytań. ankieta-w przypadku, gdy badany odpowiada sam na pytania zawarte w przesłanym mu lub podanym kwestionariuszy.typów wywiadów:a)wywiad swobodny * focus * wywiad biograficzny, b)wywiad kwestionariuszowy * wywiad telefoniczny * wywiad ze wspomaganiem komputera c)ankietę

Techniki ankiety można z kolei w dalszej mierze podzielić na: ankietę pocztową i ankietę audytoryjną. +gdzies: *grupowy-ma 12os-filmowane,kasa dla nich za wywiad *indywidualne-1x1

4.cechy tworzące gr

• W grupie społecznej zachodzą trwałe interakcje i wspólne osiąganie celu,zgodnie z przyjętymi w tej grupie normami. • Grupa społeczna charakteryzuje się trwałą strukturą społeczną. Każdy jej członek zajmuje określoną pozycję(status społeczny) i między nim a innymi członkami występują więzi społeczne. • Grupę społeczną ująć można więc jako system statusów społecznych a także jej strukturę można ujmować jako powiązane ze sobą role społeczne wynikające z pozycji społecznych odgrywających je członków. • Członkowie należący do grup społecznych mają świadomość przynależności do grupy oraz istnieją mniej lub bardziej wyraźne kryteria wyodrębniające tę grupę z szerszego otoczenia.

Elementy składowe potrzebne do powstania grupy:-członkowie, grupa rzuca im wzór

fizyczny i moralny- ośrodki skupienia- cele i zadania, które grupa realizuje- zasada odrębności, wyznacza zasięg działania grupy i decyduje o trwałości grupy

5.narodziny socjologii

Tworca francuski myśliciel August Comte (1798-1857).termin socjologia uzyty1x w 1837 w dziele”kurs filozofii pozytywnej”.za przedmiot badan socjologii uznal on społeczeństwo stanowiace zharmonizowana całość,skladajaca się z elementarnych czastek-rodziny.skonstruowal i unaukowil metody badania zjawisk zpolecznych,którymi zajmuje się socjologia:obserwacja,oxperyment,metoda porownawcza,analiza historyczna

5

1.historia socjo w pl

W Polsce rozwój socjologii odbywał się w 4 etapach: I. okres międzywojenny II. okres wojenny III. okres po 1956r IV. okres po 1989r

Pierwsza katedra Socjologii w Polsce => zał. przez Leona Petrażyckiego, w 1919r na Wydziale Prawa i Nauk Politycznych,przestała istnieć wraz z jego śmierciąKatedra Socjologii w Poznaniu=>zał. przez Floriana Znanieckiego 1920r Katedra Socjologii na UJ=>do 1945rW Łodzi utworzono Katedrę Socjologii i Studia Socjologiczne1946r. -Wrocław- Instytut Socjologii zał. przez Pawła Rybickiego; działa przez 4 lata<=zaostrzenia polityczne

2.rodzaje obserwacji

1.uczestniczaca-badacz probuje wniknąć w gr,która go interesuje,staje się jej członkiem,nie ujawnia misji badawczej 2. nieuczestniczaca-badacz obserwuje z boku nie jest członkiem tej zbiorowości 3.niekontrolowana-pojedynczy badacz nie można zweryfikowac spostrzeżeń 4. kontrolowana-w proc badawczym uczestniczy wieksza l.osob,eliminacja niepotrzebnych spostrzezen

3.jaźnie

Jaźń - różnica wewnętrzna z samym sobą, inaczej sumienie. Wg. Podgóreckiego4 wersjach:- pierwiastkowa - najbardziej osobista bez względu na otoczenie, jest przeciwieństwem jaźni odzwierciedlonej.(„ja wiem na co mnie stać, znam siebie najlepiej”)- fasadowa - reklamowanie własnej osoby (samochwalstwo) czynniki reklamujące samego siebie bez względu na subtelność ich zachowania i obiektywizm.- odzwierciedlona - wyobrażenie jednostki o tym co sądzą o niej inni, jest to dystans do samego siebie.- zobiektywizowana - suma wiedzy, mądrości i doświadczenia, które jednostka zdobyła w procesie rozwoju osobniczego, stanowi najbardziej trafne spojrzenie na samego siebie i globalną ocenę.

4.koncepcje struktury socjologii

5.opis migracji,jaki to rodzaj rchu

Migracje-przemieszczanie się ludzi z jednego położenia geo w inne,,celem zmiany miejsca zam.jest to ruchliwość przestrzenna.kierunki migracji:migr spol-horyzontalna(pozioma) ruchliwość spol może oznaczac zmiane pozycji na inna,o identycznym.zblizonym statusie lub przemieszczenia o chartka.terytorialnym. migr wew-odbywa się w obrebie społeczeństwa,migr miedzynarodowa(zew)-pomiedzy społeczeństwem.imigracja-przybywanie o danego kraju emigracja-opuszczanie danego kraju.migracje zarobkowe,Polit, relig,stale,okresowe,sezonowe(pora roku),ze wsi do miast,z miasta do wsi,zmiast do miasta.ze wsi do wsi

4

1.ruchliwosc spol

to jeden z procesów społecznych, polega na zmianie pozycji społecznej w tej samej zbiorowosci lub tez na przeniesieniu się do innej zbiorowości i zajęciu tam innej pozycji Zmieniac pozycję mogą jednostki, grupy,kategorie zawodowe, społecznosci lokalne itd Jednym z czynników powodującym ruchliwosc społeczną jest industrializacja, która sprawia, ze coraz więcej jednostek zamiast pracy w rolnictwie, wykonuje zawody związane z przemysłem, handlem,pracą umysłową.

2.socjometria

to metoda badawcza w socjologii i psychologii społecznej polegająca na badaniu struktur władzy i komunikacji pomiędzy jednostkami w populacji. Przeważnie badane są relacje komunikacji jednostek w grupie lub relacje władzy i współpracy. Podobną do socjometrii, lecz bardziej rozbudowaną metodą jest analiza sieciowa.max 50os(okresla strukt grupy-zwarta czy nie, kto dominuje,jakie sa nastawienia w gr)

3.znaniecki i wpływ na socjo

Florian Witold Znaniecki(15.1.1882-23.3.1958) - wybitny polski filozof i socjolog. Twórca polskiej socjologii akademickiej w poznaniu,uniwerek,”przegląd socjologiczny”-czasopismo Jego prace są znane w świecie, szczególnie w USA, gdzie mieszkał i pracował przez wiele lat.był zwolennikiem punktu widzenia, który nazwał "kulturalizmem". Sądził, że socjologia powinna zajmować się wytworami kultury, ponieważ jest ona nauką o kulturze. Kultura która się różni nie tylko od przyrody (natury), ale także od świadomości jednostkowych. Wg niego rzeczywistość składa się z wielu porządków: fizyczno-przyrodniczego, psychicznego, społecznego i idealnego. Sformułował zasadę "współczynnika humanistycznego"-zjawiska społeczne należy traktować jako przedmiot czyichś czynności. Dlatego tak wielki nacisk kładł na doświadczenia i poglądy jednostek. przedmiotem socjologii są układy społeczne, które składają się z wartości. Człowiek jest podstawowym elementem każdego układu. Inne elementy które wchodzą do jednego układu to wartości wtórne.

4.uwarstwienie spoleczne

Inacz.stratyfikacja-hierarchiczny ukl warstw spol o większych/mniejszych szansach dostępu do społecznie cenionych dobr np.zdrowia,edukacji,bogactwa,władzy.jej podst element to warstwa spol-zbior ludzi/zbiorowość spol uplasowana na podobnej pozycji pod wzgl stosunku do jakiejs cechy społecznie donioslej.warstwami sa:zbory, zbiorowości wyodrębnione ze wzgl na poziom dochodow,wykształć,prestiż spol…lub ze wzg na plec

5.rola spol i jej wpływ na osobowosc

to zespół oczekiwań wobec jednostki związany z posiadaniem określonego statusu społecznego. Jest to zespół praw i obowiązków wynikających z zajmowania pozycji społecznej. Każda rola posiada swoje nakazy, zakazy i wyznacza margines swobody. Osobowość to element społeczny w człowieku,zinternalizowana kultura,organizacja postaw,nawykow.osobowosc charakteryzuje człowieka bo może on być czynny,mieć znajomych-zyc w społeczeństwie/być odrzucany.i tak rola spoleczna wpływa na osobowość,bo wywolana jest ona przez kulture,strukture społeczeństwa,w której czl przeszedl przez proc socjalizacji.z rola związane sa pewne zachowania,których inni od nas oczekuja, zostajemy nauczeni tych zachowan i to wpływa na osobowość

2

1.proc industrializacji

Industrializacja jest procesem, który powoduje zarówno szybkie zwiększanie udziału przemysłu, wielkoprzemysłowej techniki i wzrost liczby robotników w gospodarce oraz wywołuje w związku z tym określone procesy polityczne, kulturowe, ekologiczne.

Socjo: to przede wszystkim zmiany w strukturze życia społecznego, w zainteresowaniach, ambicjach, aspiracjach społecznych, które powoduje zlokalizowany w danej wsi czy mieście rodzaj przemysłu.

powoduje na ogół poważne zmiany w stylu życia np. odwróciły się proporcje ludności rolniczej i pozarolniczej

2.stratyfikacja i jej formy

hierarchiczny ukl warstw spol o większych/mniejszych szansach dostępu do społecznie cenionych dobr np.zdrowia,edukacji,bogactwa,władzy.jej podst element to warstwa spol-zbior ludzi/zbiorowość spol uplasowana na podobnej pozycji pod wzgl stosunku do jakiejs cechy społecznie donioslej.warstwami sa:zbory, zbiorowości wyodrębnione ze wzgl na poziom dochodow,wykształć,prestiż spol…lub ze wzg na plec

formy(?):prestiż spol-osobisty(szacunek,uznanie za to kim jest,właściwości osobowościowe),społeczne(pewne cechy spol,decydujące o ich miejscu w społeczeństwie,awansie spol) pozcja spol-m zajmowane przez członka gr w strukturze spol,wartość pozycji zalezy od roli pełnionej w gr status funkcja spol-sposób w jaki dana osoba wykonuje swoja role

3.opisz struk zawodowo-spoleczna

Jest to kategoria spoleczna.kryteria do opisu*sposób uzytkowania pracy *stanowisko ogolne *wykształcenie *złożoność pracy,kwalifikacji *wylaczenie z rynku:bezrobotny,rencista *branze,zakłady np.nauczyciel,żołnierz *stosunek do srodkow produkcji *ukl władzy i wiedzy *wykonywana funkcja zroznicowa spol-zaw-elementarne fakty odmienności, różnice występujące wśród członków danego społeczeństwa. Mogą byc fizyczne, demograficzne, psychiczne i społeczne. Te społeczne to posiadane wykształcenie i zawód, Są om bezpośrednią podstawą kształtowania się zbiorowości spolecznej: klas, warstw, grup zawodowych. Zróżnicowanie objawia się w różnym dostępie do wartości ogólnie pożądanych w społeczeństwie.

4.metody badan w socjo

Met empiryczne:Analiza tresci-obiektywny i systemat opis jawnej tresci przekazow informacyjnych.mozna wyciągać wnioski o własnościach i zachowaniach ludzi i zbiorowosciach spol.jezyk to tez wazna kategoria zachowan spol (przekazy medialne,dokumenty tworzone przez rozne instyt spol np..sady, publikacja i dokumenty wydawane przez urzedy statystyczne,inne-texty piosenek),projekcyjne-wykorzystanie projekcji do opisu spol zachowan ludzi i zbiorowości(techniki słowne,obrazkowe,zabawowe,psychodramatyczne),socjometria.kwestionariusz socjo-drukowana lista pytan,badanie opinii publ

5.podział spol

3

1.warstwa spol-gr wewnątrzklasowa .podzial:chłopi i ziemiaństwo ,robotnicy ,bogate mieszczaństwo (burżuazja) ,drobnomieszczaństwo (inteligenckie,właściciele drobnych przedsiebiorst).natura ludzka : to zespol trwałych zdolności motorycznych działających w organizmie ludzkim, zmuszających go nie tylko do zaspojonienia potrzeb biologicznych, ale również do aktywnego przystosowania do widowiska społecznego i kulturalnego.Osobowość spoleczna : zespol trwałych cech jednostki wpływających na jej postepowanie, wyrastających na podbudowanie cech biologicznych i psychicznych a pochodzących z wpływu kultury i struktury zbiorowości, w których jednostka wychowala się i uczestniczy w toku całego zycia.

2.spol otwarte(-j rekrutacji)-spoleczenstwo do którego latwo wstąpić jednostce.nie jest jej to prawnie zabronione,ani obwarowane jakimis szczególnymi wymogami lib przepisami formalnymi np.gr kolezenska,zamknięte np.mafia

3.tworca socjologii

Auguste Comte Termin "socjologia" wprowadził w 1837 r.. Jako samodzielna dyscyplina naukowa socjologia wyodrębniła się pod koniec XIX wieku: pierwszy wydział socjologii powstał w 1892 r. na Uniwe w Chicago. stworzył nową klasyfikację nauk, rozróżniając nauki abstrakcyjne (zajmujące się prawami łączącymi fakty przyrody) oraz nauki konkretne (opisujące fakty, np. mineralogia). Za nauki abstrakcyjne uważał matematykę, astronomię, fizykę, chemię, biologię i socjologię. Comte uzył (1837/38) nazwę socjologia dla odróżnienia od używanego przez jego rywali intelektualnych terminu "fizyka społeczna". Nakreślił również jej program: badanie metodą przyrodniczą i historyczną ludzkich społeczeństw, panującego w nich porządku i warunków postępu.

4.kwestionariusz+elementy

Podst narzedzie socjologa,to lista pytan która badacz posluguje się podczas badan

Czynniki istotne przy formulowaniu kwestionariusza badań

- temat badania tzn. co, jakie zjawiska będą przedmiotem badania, - cel badania tzn. wyjaśnienie po co chcemy badać dane zjawisko, co chcemy osiągnąć, - zakres badania - określenie społecznodemograficznego zakresu badań, czyli populacji - określenie geograficznego zakresu badań- sposób doboru próby badawczej - forma pomiaru tzn w jaki sposób będziemy mierzyć poziom badanych zjawisk (skala, mierniki)itp.). - hipotezy dotyczące oczekiwanych wniosków.

• Kwestionariusz ankiety i wywiadu stanowi całościową strukturę. W skład kwestionariusza wchodzą: - wstęp - temat badania - informacje o instytucji prowadzącej badania - wyjaśnienie celu badania dla respondenta - zachęta do wypełnienia kwestionariusza i udzielania wyczerpujących i prawdziwych odpowiedzi - pytania rekrutacyjne (opcjonalnie) - instrukcja wypełniania kwestionariusza - część merytoryczna - pytania wprowadzające - pytania filtrujące - pytania otwarte

- pytania zamknięte - metryczka

5

1

1.f socjologii

Diagnostyczna- opisowa,socjograficzna, polega na systematycznym piwadzeniu badań, których celem jest dokładny opis społeczeństwa danym momencie historycznym Teoretyczna-wyjasniajaca,polega na tworzeniu modeli teoretycznych,które sluza do uporządkowania nagromadzonych danych empirycznych iwyjasnienia opisowych prawidłowości i zależności Demaskatorska-odkrywanie tego co świadomie/nie jest ukryte bądź na odkrywaniu tego co nie jest poddane zewn. Obserwacji Apologetyczna-manipulacyjna,jest dla celow pozanaukowych przedstawia wyniki badan empir tak aby uzyskac pewne rozwiązania polityczne,ustrojowe,społeczne Prognostyczna- polega na tworzeniu prognoz, zmian spol,które dot będą roznych struktur spol i proc spol Socjotechniczna-praktyczna,formułowanie konkretnych zalecen, dyrektyw których celem jest świadome przekształcenie rzeczywistości

2.podzial osobowości wg Znanieckiego

człowiek zabawy - kształtuje się pod wpływem kręgu ludzi, którzy mają dużo czasu. Praca dla nich to zabawa. Najważniejsze jest przestrzeganie zasad gry. człowiek pracy - kształtował się wśród ludzi zajmujących się pracą fizyczna. Traktowali oni pracę jako źródło pieniędzy, środków do życia. człowiek dobrze wychowany - kształtował się wśród inteligencji. człowiek zboczeniec (dewiant) - czyli taki który się wyróżnia od innych, niekoniecznie na minus, może to być także geniusz czy artysta.

3.klasa spol wg Marksa

klasa w sobie i klasa dla siebie. w podział społeczeństwa ogranicza się do dwóch klas, proletariatu i burżuazji->konflikt bo tylko burzu. Ma srodki produkcji,a prol.wyzyskiwany jest. Dzięki postrzeganiu wzajemnym swojego położenia przez proletariuszy rodzi się świadomość klasowa, a wraz z nią antagonizm wobec burżuazji. poprzez uśiwadomienie własnego położenia ekonomicznego członkowie klas społecznych podlegają procesowi grupotówrczemu weber- odrębne kategorie ekonomiczne, (traktowane tylko jako kategorie analityczne, a nie wspólnotowe) wyodrębniał także stany i partie.: klasy własności, klasy zawodowo-dochodowe, klasy społeczne. W przypadku klas właścicieli i klas zawodowo dochodowych zakładał istnienie klas pośrednich pomiędzy nimi.

4.roznice miedzy ankieta a wywiadem

Technika ankiety w socjologii polega na rozdawaniu respondentom kwestionariuszy z pytaniami z prośbą o ich wypełnienie.Wyróżnia się różne techniki ankietowe m.in. są to ankieta pocztowa, ankieta audytoryjna, mniej precyzyjne, często używane przez osoby nie prowadzące badań są ankiety prasowe.Ankieta w odróżnieniu od kwestionariusza jest anonimowa i zawiera pytania otwarte.

5.ruchliwosc spol i jej rodzaje

jest to jeden z procesow społecznych, polega na zmianie pozycji społecznej w tej samej zbiorowosci lub tez na przeniesieniu się do innej zbiorowosci i zajęciu tam innej pozycji Zmieniac pozycję mogą jednostki, grupy,kategorie zawodowe, społecznosci lokalne itd

rodz:pionowa (wertykalna) - awans lub degradacja jednostki albo zbiorowości; pozioma (horyzontalna) - zmiana zbiorowości, zawodu, stanowiska itp.; nie powoduje zmiany w pozycji społecznej; fluktuacja - zmiana wewnątrz zbiorowości o tym samym charakterze (np. jeden zakład pracy na inny); wahadłowa - spowodowana lokalizacją instytucji; codzienne przemieszczenia ludzi.

 

Obserwacja-Jest spostrzeganiem celowym,ukierunkowanym i zamierzonym ,systematycznie prowadzonym.metoda zmudna,czaso/parocochlonna.jesli bezposrednia jest to ulatwia bardziej wnikliwe poznanie i zrozumienie Zach ludzi,wada jest dazenie obserwatora do notowania zjawisk wyjatkowych,mylne interpret zaobserwowanych faktow,zawodność pamieci obserwatora

---