rodzaje włókniaka,
-durum - duzo zrebu
-molle - duzo fibroblastow
-fibrosarcoma - złośliwy
-polyposum - polipowaty
-pendulans - uszypulowany
po łacinie cialko piszczakowate - psammoma, w oponiaku /meningioma/ - frg zwapnialych, zluszczonych komorek
co to granulation - ziarninowanie, rodzaj naprawy /reparatio/
reunio per primam - gojenie sie przez rychłozrost, gdy brzegi sa rowne, nieza daleko od siebie i nie sa zanieczyszczone. Włóknik delikatny, nbl i tk. laczna
torbiel - cystis, jama w narzadzie patologiczne
Onkowirusy
DNA wirusy:
-herpes - EP, HS2
-hepadna - WBZb
-adeno
-papowa - SV
RNA
Retrowirus typu B
Retrowirus typu c
metaplazja (po łacinie i po polsku) - metaplasia, kom morfologicznie i czynnościowo inne od kom macierzystych narzadu. Proces ten jest nieodwracalny, maja wspolne pochodzenie komorki np. nbl oddechowy papierosy plaski
nowotwory ogólnie różnice złośliwy i łagodny
Złosliwe
Rosna szybko
Przerzuty /metastases/
Do naczyn
Brak torebki
Naciekaja /infiltratio/
Jest wznowa /recidiva/
Często zm wsteczne ale GL martwice
anaplazja
Łagodne
Rosna wolno
Brak przerzutow
Nie wnikaja do naczyn
Nie naciekaja
Maja torebke
Brak wznowy
Podobne do tk z ktorej się wywodzi
Zmiany wst. rzadko
antyonkogeny - SA to inaczej geny supresorowe, znajdujące się w każdej komorce. Przeciwdzialaja one transformacji nowotworowej. Natomiast, gdy dojdzie do mutacji nawet pkt, to spada ochrona takiej kom i się zaczyna nowotworzyc. Np. antyonkogen p53
kilka pytań na temat gojenia i ziarniny /reunio s. sanatio vulnerus/
rychłozrost /reunio s. sanatio per primam intentionem s. per crustam/
ziarninowanie /reunion s.sanatio per secundam intentionem/ granulation cicatrix
reunion s. sanatio suppurationem - z wytworzeniem ropska
hyperplasia - rozrost. Zwiekszenie ilości Komorek. Pierwotny o nieznanej etiologi i wtorny o znanej etiologi, po odnowie naprawie, wynikajacy z przecieczenia (ST zapalny/ obciążenie hormonalne), wyrównawczy (przy za duzej il Ca rozrost tarczycy) rozrost ex vacuo = zwieksz. Tk lacznej wokół miedniczej nerkowych
coś z charakterystyki guza Stickera
-guz weneryczny psow
-atakuje narzady rozrodcze zewnatrzene, z czasem dostaje się do ww. chłonnych i innych narządów
-zlosliwy
-po duzej aktywności seksulanej
barwiak to : chromaffinoma lub phaeochromocytoma lub guz chromochłonny, należy do nowotworow kom nerwowej, produkuje aminy katecholowe, złośliwy, nadnercza i trzyzwojowy, daje przerzuty może Gromadzic brunatny plyn
kom Reede ( i jeszcze jednego gościa) są w - lymphogranulomatosis maligna (ziarnica złośliwa = ch. hodgkina)
TNF produkowany przez monocyty i makrofagi /układ MN/
metaplazja bezpośrednia dotyczy /metaplasia directa/ jest to przekształcenie kom zróżnicowanej w inna kom zroznicowana
rak /carcinoma/ wywodzi się z nablonka a mięsak /sarkoma/ z mezenchymy/ mezodermy
ziarnina (charakterystyczne rzeczy w tych 3 fazach)
- faza 1 - fibronektyna, zwiekszenie lepkości włóknika, osadzanie się śródbłonka pod nim oraz zwiekszenie fibroblastow
-faza 2 - namnożenie śródbłonka, wnikanie fibroblastow, miofibroblastow, uprzątanie wloknika
-Faza 3 - włóknienie, tworzenie blizny, przewaga wl kolagenowych
odrost (co zachodzi w nim) - regeneratio, namnożenie Komorek przez podzial albo podzial kom macierzystych, uzupełnienie ubytkow przez kom, które SA czynnościowo i fizjologiczne jak kom pierwotne
naprawa to reparatio, uzupełnienie ubytku przez tk laczna ziarninowanie
zrąb w nowotworze to - podścielisko dzieki któremu zyje, odzywia się, roznicuje. Tk laczna
succus cancrosus to..mleko rakowe, czyli przerzuty rakowe rozpadaja się w centrum tworząc plyn taki mlekowy
przebieg (etapy) onkogenezy to.. (inicjacja - jakas mutacja, zadzialanie czynnika onkogennego, promocja - tworzenie się komplx elektronowofilnych reagujących ze skld komorkowymi, dojscie do pelnej transformacji nowotworowej, progresja - wzrost, wtedy obserwujemy raka)
TAA -co to, na jakich komorkach wystepuje - antygeny nowotworowy /tumor associated antigens/
które z wymienionych komórek nalezą do komórek kambialnych: pneumocyty II, kom satelitarne w mm i kom w oskrzelach
ktore z wymienionych naleza do kom pomitotycznych odwracalnych: hepatocyty i nefrocyty
coś o błędniku /hamartoma/ - w zyciu plodowym wpelni wykształcony narzad, w dobrej okolicy ale o zjebanej architektonice, skórzaku /dermoides/ - przykład przemieszczaka w oczach i jajnikach, przemieszczaku /choristoma/ - rodzaj frg, odprysku w zlej okolicy (podane tylko po łacinie może być) - dysembrioplasia to wszystko jest
caro luxurians - która zaburzona faza prowadzi do tego? Faza II ziarninowania - za duze namnożenie kom śródbłonka i wytworzenie za duzo naczyn, i za duzo miąższu, za Malo zrebu (kolagenu).dzikie miesko
nerwiak poimputacyjny /neuroma post amputationem/- czego jest przykładem? Przykład guzowatosci po amputacji wynikającego z nadmiernego odrostu. Guzowatość nienowotworowa /tumor s. noduli non neoplasmatica hyperplastici)
stan przedrakowy - status praecancerosus - stan który predysponuje org do raka, np. niewłaściwe=rzadkie owrzodzenia, nadżerki, polipowatość albo właściwe = czeste:polipy, leukoplakia, keratinosis, cornu cutaneum
zapalenie w nowotworze- korzystne czy niekorzystne?(wskazac zdania parwdziwe i fałszywe) srednio korzystne i tak i nie: pob ukl odpornosciowego, rozpuszczenie patogenu w wysieku ale może dochodzic do intoksykacji, rozsiewu itp
które nowotwory wytwarzaja zrąb (miesaki/mezenchymalne) a które korzystają z zrębu tkanek (nabłonkowe/raki), cos o zrębie indukowanym
erytrocytoza jak jest po łacinie erytrosis lub erytroblastoma - nowotwor, zwiekszenie nieprawidłowych erytrocytow
kachektyka = TNF alfa, prod przez MN
co oznacza „carcinoma”- w sensie czy raka czy mięsaka czy guza niezłośliwego, jeszcze cos innego -raka zlosliwego
anaplazja / anaplasia/ jest to powstanie populacji kom niezróżnicowanych. Cala energia idzie na rozplem, typowe dla nowotworu złośliwego, duzo kom anaplastycznych
przerost- jaki rodzaj np. po wycięciu jednego z narządów parzystych - hypertrophia vera- przerost zastępczy, np. nerka
torbiel prawdziwa i rzekoma
-cystis vera - jama wypelniona kom nbl, np. zamkniecieujscia przwdowyprowadzajacego
-cystis spuria s. pseudocystis - jama pusta,uprzatnieta np. lacuna post apoplecticam
wzrost mezofityczny - egzo i endofityczny
charakterystyka komórki nowotworowej - niepohamowany wzrost kom, bezcelowy, niekontrolowany, spontaniczny. Dod może być naciek i przerzuty. Komorka taka ma inny metabolizm, kinetyke, wlasne antygeny, pasozytuje z organizmu
mięśniak gładkokomórkowy - ze 2 pyt odnośnie niego leiomyoma,tepe jadra, dotyczy macicy /l. submucosa, subserosa, intramurale i nascens/
carcinoma intraepitheliale
struniak - chordoma, nowotwor mc złośliwy z grupy zawiązków narzadow
perły rakowe Waldeyera → hyperkeratosis, parakeratosis i homogenisatio
cos o nowotworach wywodzących się z osłonek nerwowch - shwannoma, neurinoma, neurilemmoma + neurofibroma (ale tutaj schwanna +fibroblasty)
komórki wchodzące w skład guza z kom histiocytarnych - histiocytoma, dermatofibroma, xanthoma, xanthofibroma
odontoma -zebiniak: nbl zebopochodny i niedojrzala tk laczna lub dentinoma zebiak:- szkliwo, zebina i kostniwo skład, zaburzona architektonika
leiomyoma i fibroma-> barwienia van gieson różnicujący jest, miesnie na zielono, fuksyna na rozowo wlokna
współistnienie dysplazji, embriodysplazji -> dotyczy wielu tkanek, anaplazji i kat aplazji -> dotyczy jednej tkanki
erytroza - erytrosis, erytroblastoma
odrost - uzupełnienie ubytku w kom/ tk przez podzialy kom lub ich form macierzystych
przerost - definicje - jest to zwiekszenie się objętości lub masy Komorek, ale ogolna liczba kom pozostaje niezmieniona
naprawa reparatio - wypelnienie ubytku tkanki lub kom przez tk laczna w Komorkach rzadko dzielących się lub nie dzielących sie
komórki pomitotyczne nieodwracalne - nerwowe, kom wydzielnicze
przerost wyrównawczy - hypertophia compensativa - gdy jest nadmierna praca/ pobudzenie, np. przerost lk serca przez zwiekszenie cisnienia na obwodzie
co to akrecja - acretio - pozorny przerost, zwiekszenie subst miedzykom, a kom pozostaja bez zmian
charakterystyka kom. Reed i Sternberga - płatowate jadro duzo cytoplazmy, komorki jasne, lacularne powoduja włóknienie w ch. Hodgkina / ziarnicy złośliwej (lyphogranulomatosis maligna)
zaznacz kom labilne - kom nbl, krwi, tk limfatycznej
gdzie wyst. lipoma pendulans - podskórze i krezka
ecchondroma - chrzestniak okolokostny, pod okostna się lokuje /ecchondroma s. chondroma periostale s. iuxtracorticale/
jakie kom ma miesak Evinga - sarcoma Evingii, drobne komorki i silnie hiperchromatycznym jadrze, wywodzi się z łącznotkankowego szpiku
przez co prod. jest TNF i co to jest - makrofagi i monocyty, (Ew limfocyty) czynnik martwicy nowotworu/kachektyka/limfotoksyna
zaznacz nowotwory nerwowe
-szyszyniak pinealocytoma
-oponiak meningioma
-rdzeniak medulloblastoma
-gwiazdziak astocytoma
-gabczak wielopostaciowy glioblastoma multiforme
-skapodrzewiak oligodendroglioma
-wysciolczak izomorficzny ependymona izomorfum
-nowotwor kieszonki rathkego -craniopharyngioma
-nowotwor z kom nerwowych neuroblastoma
-barwiak/ guz chromochłonny chromaffinoma/ phaeochromocytoma
-guz oponek nerwowych - neurilemmoma s. neurimona s. schwannona
-nerwiakowlokniak -neurofibroma
-nerwiak przyzwojowy - ganglioneurona
-zwojak zarodkowy przywspółczulny - neuroblastoma s. sympathicoblastoma
chorioblastoma s. chorioepithelioma to rak kosmowkowy
szyszyniak to pinealocytoma
jakie kom wyst z ziarninie: limfocyty, granulocyty, plazmocyty, mastocyty i kom olbrzymie
reunio per primam to gojenie przez rychlozrost
reunio per secundam powoduje tworzenie się ziarniny
stan przedrakowy właściwy to: pilopy j. grubego, rog skory, rogowacenie skory i rog biale bl sluzowych. Często to zachodzi
cechy dysplazji zaznacz
-dotyczy kilku tkanek
-kom SA roznej wielkości/ kształtu/barwliwości i SA anaplastyczne
-zmiana architektoniki narzadu
co to inwazyjnosc nowotworu - jest to zdolność nowotworu do wnikania do naczyn, dawania przerzutow i naciekania/infiltratio neoplasmatica/
nowotwor łagodny rosnie w sposób: egzotroficzny
przykładem dysplazji jest ( lagodna dysplazja sutka dysplasia cystica et fibrosa mamary i zniekształcające zap kosci= ch. Pageta osteitis deformans s. osteodystrophia deformans)
hyperplazja to zmiana- rozrostowa, ilosciowa
płaszcz cukrowy występuje u kogo i jaka funkcja jego - nowotworow. Maskuje determinanty antygenowe, skladowa MHC i decyduje i adhezji kom
jaki to jest rak delmoplastyczny - cracinoma desmoplasticum lub fibrosum lub scirrhosum odmiana zróżnicowanego raka gruczolowego, zawierającego duzo zrebu
cystis to torbiel
co wyst. w warstwie najmłodszej ziarniny : kom nabłonka=srodblonka, fibroblasty i monocyty i włóknik plus skrzeplina
enchondroma wyst w chrzestniak wewnatrzkostny, rosnie w jamie szpikowej
gojenie sie ran przez ziarninowanie - reunio per secundam intentionem - gdy brzegi SA ostro zakonczone, daleko od siebie. Zachodzi tez w skrzepach, zatorach, krwiakach, cialach obcych itp
czy torbiel prawdziwa jest zawsze pokryta od wewnatrz nabłonkiem -
/jest pokryta ale nie musi
cos o sarkoidzie u muła - jest możliwa /fibropapilloma/
przed czym chroni otoczka cukrowa - nowotwor przed ukl immunologicznym
cechy nowotworow łagodnych
Wskazać zdanie nieprawidłowe (dotyczyło zrębu lub miąższu mięsaków i raków)
Przez co wytwarzana jest torebka nowotworu - jest to tkanka laczna luzna, u lagodnych nowotworow
Jaką postać ma brodawczak - papilloma, palczastą/ durum/ molle/ inversum?
Co to jest medulloblastoma - rdzenia, złośliwy z mozdzku
Jakiego nowotworu złośliwą postacią jest sarcoma neurogens - nerwiaka osłonkowego = neurilemmoma s. neurimona s. schwannona
Przykłady dysplazji - lagodne dysplazje sutka i zniekształcające zap kosci
Co to jest dysembrioplazja - zmiana architektoniki narzadu w czasie zycia plodowego, wada rozwojowa
Keloid z czym jest związany z ranami głębokimi, pooparzeniowymi, nadmierne włóknienie przy ziarninowaniu, należy do guzow rozrostowych, bliznowiec
Po łacinie jakiś przerost i jaki to jest hypertrophia vicaria/zastepcza/, wyrownawcza /compensoria/ zalezna /collerativa
Pytanie o nowotwór (?) atypowy i anaplastyczny - podobny do kom zarodkowych. B zlosliwy
torbiel rzekoma (nabłonek czy nie) - nie ma!
przerost (rodzaje)
umiejscowienie
-h. vera - gdy dotyczy miąższu
-h. spuria - gdy dotyczy tk lacznej
Obszar
-h. totalis
-h. partialis
Przyczyna
h. spontanea/ prymaria
h. secundaria
h. corellativa - wspozalezna
h. vicaria - zastepcza
h. compensatoria - wyrownawcza
HLA - antygen zgodności tkankowej inaczej MHC (ale dotyczy tylko ludzi bo H= human)
wytwory nienowotworowe: guz rozrostowy /noduli s. tumor hyperplastici/, torbiel /cystis/, siniaki /sugilationes/, obrzek zapalny /oedema inflammatorium/
plaskonabl kolczysto komórkowy - carcinoma planoepitheliale spinocellulare, tworza się perly wladeryera
efekty gojenia sie rany przez ziarninowanie - blizna / cicatrix/, albo dziekie mieso albo keloid
teratoma - potworniak terminalny, Misz masz, potworniak tkanek
rak sródnablonkowy - haemangioendothelioma
miesniak gladkokom w macicy - leiomyoma
-submucosum
-sub serosum
-intramurale
modulacja - przejsciowa zmiana tk/ kom pod wzgl budowy i fuj w inna (ucho-stopa)
anizocytoza - krwinki czerwone roznej wielkosci
kom stabilna - Komorka o niskich zdolnościach regeneracyjnych, chrzastka, kosc, miesnie, kom miąższowe, sciegna
rak przedinwazyjny carcinoma praeinvaniosus - dotyczynbl, ograniczone miejsce, ma nietypowe mitozy ale nie daje przerzutow ani nie nacieka
rak niezróżnicowany carcinoma indifferentiatum s. anaplasticum BZ!
gąbczak wielopostaciowy - glioma multiforme
nowotwory z melanocytami
-melanoma malignum
-melanoma amelanoticum
-naevus pigmentosus
zebiaki - odontoma
naczyniaki - haemangioma/ lymphoangioma
na jakiej podst różnicujemy nowotwory - na podst pochodzenia, złośliwości i zroznicowania