FRONT POLARNY

Front polarny oddziela strefę o przeważających wiatrach zachodnich od polarnej strefy wiatrów wschodnich. Gdyby powierzchnia Ziemi była płaska i jednorodna (na przykład wodna) na linii frontu nic by się nie działo (rys. 1). Zróżnicowanie powierzchni Ziemi (zwłaszcza na półkuli północnej)powoduje powstawanie na linii frontu załamań, w których z kolei powstają układy niskiego ciśnienia przemieszczające się w kierunku wschodnim (wędrujące niże) (rys. 2). Niż trwa zazwyczaj od dwóch do pięciu dni i przemieszcza się z przeciętną prędkością 60-100 km/h nad morzem i 30-45 km/h nad lądem. Zimą niże przemieszczają się szybciej niż latem. Szlaki przemieszczania się niżów zmieniają się sezonowo: zimą przemieszczają się znad Ameryki Północnej przez Atlantyk nad M. Śródziemne w stronę Turcji i Ukrainy (stąd opady zimowe nad Morzem Śródziemnym. Latem drogi niżów biegną przez Islandię i dalej nad Skandynawią w stronę Uralu i Syberii. Po stronie zachodniej niżu powietrze zimne (wiatry wschodnie) wypierają powietrze cieplejsze - tworzy sie front zimny. Natomiast po stronie wschodniej niżu powietrze ciepłe (wiatry zachodnie) wypierają powietrze zimniejsze - powstaje front ciepły. Front zimny przemieszcza się szybciej niż front ciepły. Powoduje to zmniejszanie się powierzchni, nad którą napływa powietrze ciepłe, a zwiększanie powierzchni, nad którą napływa powietrze zimne - fronty zbliżają się do siebie (rys. 3). W końcu front zimny dogania front ciepły i nasuwa się na niego. Zjawisko to nazywamy okluzją, a powstały front frontem zokludowanym (rys.4). Następnie niż wypełnia się i zanika, ale zazwyczaj za nim wędruje kolejny niż. (może ich powstać na północnym froncie polarnym nawet kilkaset w ciągu roku).
Teoretyczny model zachowania sie dwóch mas powietrza ścierających się ze sobą oraz rozwój układu niskiego ciśnienia na froncie polarnym przedstawił w pierwszej połowie XX wieku norweski klimatolog V. Bjerknes. Modele te stały sie podstawą prognozowania pogody w umiarkowanych szerokościach geograficznych.

FRONT ZIMNY I CIEPŁY

.

Front chłodny powstaje gdy szybko przemieszczająca się masa chłodnego powietrza napotyka masę powietrza cieplejszego. Chłodne powietrze ma większą gęstość niż ciepłe i dlatego wypycha je do góry tworząc chłodną warstwę powietrza przy powierzchni ziemi. Powietrze ciepłe szybko wznosząc się ulega ochłodzeniu i jeśli zawiera dostatecznie dużo pary wodnej to może dojść do jej skroplenia, powstania chmur i opadów atmosferycznych. Czasami tworzą się chmury o dużym zasięgu pionowym, np. Cumulonimbus, które przynoszą burze i ulewne deszcze. 

Przejściu frontu zimnego towarzyszy:

• początkowo spadek, a potem wzrost ciśnienia atmosferycznego

• szybki spadek temperatury powietrza

• wzrost prędkości wiatru

• rozwój chmur kłębiastych (cumulus) i kłębiasto-burzowych (cumulonimbus)

• krótkotrwałe, ulewne opady, latem burze

Przy powstawaniu frontu ciepłego, ciepłe powietrze wolno wślizguje się na warstwę powietrza chłodnego zalegającego przy powierzchni ziemi. Dzięki temu, że proces ten jest dość powolny, zmiany pogody nie są tak dramatyczne jak w przypadku frontu chłodnego, ale zachodzą w dłuższym czasie (wiele godzin a nawet dni).

Przejściu frontu ciepłego towarzyszy:

• powolny spadek ciśnienia atmosferycznego

• wzrost temperatury powietrza

• rozwój chmur piętra wysokiego (cirrus), a następnie piętra średniego (altostratus i altocumulus) i niskiego (stratus)

• opady atmosferyczne mało intensywne, ale długotrwałe

• niewielkie zmiany siły i kierunku wiatru

 Fronty zokludowane powstają kiedy front chłodny "dogoni" front ciepły. Wyróżnia się dwa podstawowe typy okluzji:

Okluzja o charakterze frontu ciepłego. Zdarza się ona w Europie najczęściej zimą, kiedy w tylnej części niżu znajduje się ciepłe powietrze polarno-morskie, a w części przedniej odstępujące powietrze wyziębione nad kontynentem. Przejście okluzji o charakterze frontu ciepłego powoduje przy powierzchni ziemi pewne ocieplenie
Okluzja o charakterze frontu zimnego.Ten typ okluzji w Europie występuje najczęściej latem, gdy postępujące za frontem powietrze polarno-morskie jest chłodniejsze od powietrza polarno-kontynentalnego znajdującego się przed frontem. Przejście tego typu okluzji wywoła oczywiście niewielkie ochłodzenie.

---