Fundamenty
Rodzaj fundamentu zależy bezpośrednio od:
- rodzaju obiektu budowlanego, jego przeznaczenia i wielkości obciążeń;
- warunków gruntowo wodnych;
- warunków techniczno - ekonomicznych.
Od wielu lat podstawowym materiałem wykorzystywanym w konstrukcji fundamentów pozostaje beton, zwłaszcza zbrojony. Co prawda na fundamenty wykorzystuje się również drewno (jedynie bardzo lekkie konstrukcje), kamień i cegłę, jednak najczęściej używanym zestawem materiałów są beton, żelbeton i stal.
W budownictwie jednorodzinnym wykorzystuje się jedynie fundamenty betonowe lub żelbetowe.
Ławy fundamentowe - ich długość jest wielokrotnie większa od szerokości. Stosuje się je pod ścianami i wykonuje z betonu (z reguły zbrojonego). Wylewane są w odpowiednich wykopach bezpośrednio w gruncie (wykop na wymiar ławy) lub w deskowaniu (wykop szerszy o 20-30 cm, aby zmieściło się deskowanie wysokości 30-40 cm). Grubość ław zbrojonych może wynosić 30-40 cm, natomiast szerokość jest obliczana pod kątem obciążeń konstrukcją budynku - najczęściej wynosi 60-80cm. Ława niezbrojona powinna być zdecydowanie grubsza i szersza.
Płyty fundamentowe - niezbyt popularny dotychczas w Polsce sposób fundamentowania, nadający się głównie do domów niepodpiwniczonych, choć można go stosować również do domów podpiwniczonych. Niemal bezpośrednio na gruncie układa się lub wylewa w odpowiednio przygotowanym szalunku płytę żelbetową, pogrubianą w miejscach oparcia ścian. Z płyt fundamentowych korzysta się najczęściej wtedy, gdy grunt jest niepewny lub ma bardzo słabą nośność.
Stopy fundamentowe - długość i szerokość mają bardzo podobną. Stosowane są najczęściej jako wzmocnienie pod słupami i kominami, a wykonywane są podobnie jak ławy fundamentowe.
Fundamenty domów niepodpiwniczonych powinny być posadowione głębiej, niż poziom przemarzania gruntu. W Polsce jest kilka stref, dla których ustalono różne poziomy przemarzania - od 0,8m do 1,4m. W przypadku domu podpiwniczonego zagłębienie fundamentów określa wysokość piwnicy.
Konstrukcja fundamentów i materiały użyte do ich wykonania muszą być odpowiednio dobrane do nośności gruntu. W związku z tym dobrze jest wykonać badania geotechniczne podłoża, na którym ma stanąć dom - dobra nośność gruntu to przynajmniej 150 kPa. Nie jest to konieczne, o ile w pobliżu stoją już domy i możemy skorzystać z wiedzy przyszłych sąsiadów. Jeśli nośność terenu jest bardzo słaba, można stosować fundamenty posadowione pośrednio na palach lub studniach

Sciany
Ściana jest to element konstrukcyjny służący do przenoszenia obciążeń (głównie pionowych) oraz stanowiący przegrodę oddzielającą pomieszczenia między sobą (ściany wewnętrzne) lub od środowiska zewnętrznego (ściany zewnętrzne).
Ściany wewnętrzne międzymieszkaniowe powinny chronić pomieszczenia przed utratą ciepła, jeżeli rozgraniczają one pomieszczenie ciepłe od zimnego, a poza tym powinny izolować pomieszczenie od przenikania dźwięków powietrznych (hałasów).
W zależności od konstrukcji i przeznaczenia rozróżniamy ściany: nośne, samonośne, osłonowe, działowe.
Przy projektowaniu ścian samonośnych główną uwagę zwraca się na spełnienie przez nie wymagań w zakresie izolacji termicznej.
Głównym wymaganiem stawianym ścianom osłonowym jest spełnienie warunków odpowiedniej izolacji termicznej i akustycznej.
Wnęki i bruzdy instalacyjne należy wykonywać jednocześnie ze wznoszeniem murów.
Ściany zewnętrzne powinny powinny być wykonane co najmniej na grubość dwóch cegieł pełnych. Ściany te powinny chronić pomieszczenia przed utratą ciepła.
W zależności od konstrukcji i przeznaczenia wyróżniamy ściany:
* nośne
* samonośne - przenoszą własny ciężar, a nie przenoszą obciążenia od stropów
* oslonowe (wypełnieniowe) - ściana samonośna może przechodzić przez kilka kondygnacji i przenosić obciążenie na fundament i podłoże, natomiast osłonowa przekazuje obciążenie na element konstrukcji
* przegrodowe (działowe)cechy ścian: wytrzymałość, względy zdrowotne, trwałość, ekonomika, wytrzymałość użytych materiałów
Rodzaje ścian:Ściany dzielimy uwzględniając ich usytuowanie na zewnętrzne (wydzielające budynek z otoczenia) i wewnętrzne (dzielące przestrzeń wewnątrz budynku na pomieszczenia). Ze względu na zastosowany materiał rozróżniamy ściany z drewna i materiałów drewnopochodnych, z ceramiki, z elementów gipsowych, z betonu, które wykonywane są jako murowane lub prefabrykowane, a ze względu na swoją strukturę dzielimy je na:
* jednorodne, wykonane z jednego materiału, np. z pustaków ceramicznych, betonowych, bloczków gazobetonowych;
* mijankowo-szczelinowe ze szczeliną powietrzną lub wypełnioną materiałem izolacyjnym;
warstwowe, wykonane z warstwy konstrukcyjnej, izolacji cieplnej i zewnętrznej warstwy chroniącej izolację;
* skrzynkowe, najczęściej z warstwą izolacji cieplnej wzmacniane żelbetowymi słupami wykonywanymi w skrzynce.
♣ Konstrukcyjne
- Zewnętrzne
- Wewnętrzne
♣ Niekonstrukcyjne


RODZAJE ŚCIAN
a) jednowarstwowe

b) dwuwarstwowe

c) trójwarstwowe


Zalety ścian jednowarstwowych: *mikroklimat* stateczność ciepła *komfort akustyczny* ekologia* bezpieczeństwo* łatwość projektowania* łatwość murowania* wielopokoleniowa trwałość

Stropy

1.STROP-przegroda pozioma w budynku, która dzieli budynek na kondygnacje,zadania:- przenieść obciążenia własne lub użytkowe na ściany lub słupy,- usztywnić budynek w kierunku poprzecznym,- izolować pomieszczenia (funkcje wizualne, termiczne i akustyczne),- uniemożliwić rozprzestrzenianie się pożaru. Części składowe: sufit, konstrukcja nośna, podłoga. Klasyfikacja a)w zależności od położenia w budynku: nadpiwniczne, międzykondygnacyjne, strop poddasza lub stropodach b) od rodzaju materiału konstrukcyjnego: drewniane, na belkach stalowych, stalowo-ceramiczne, żelbetowe i ceramiczno-żelbetowe, c) na rodzaj konstrukcji nośnej: płytowe, belkowo-płytowe, belkowo-pustakowe, belkowo-łupinowe, płytowo-żebrowe, gęstożebrowe, d) w zależności od ognia odporności użytego materiału; palne, niepalne. Strop drewniany: w budownictwie jednorodzinnym, regionalnym, wiejskim i budynkach tymczasowych, obiekty przemysłu chemicznego.-Łatwopalność, podatność na gnicie i zagrzybienie, mała sztywność i twardość,+łatwość wykonania, możliwość wykonania w warunkach zimowych, izolacyjność cieplna, odporność na działanie gazów agresywnych, szybkość i niski koszt wykonania. Elementy: belki(przenoszą obciążenie na ściany lub podciągi), deskowanie górne, ślepy pułap, podsufitka, legary, polepa. Układ belek stropu drewnianego- belkowanie. Największa rozpiętość belek drewnianych nie powinna przekraczać 6 m. Przy większych rozpiętościach przykrywanych pomieszczeń stosuje się: belki złożone, zbijane ( w przekroju skrzynkowym), wiązary ratowe. Wymian to belka usytuowana poprzecznie do belek głównych, połączona z nią na nakładkę ukośnie ściętą lub prostą. Rodzaje stropów drewnianych: nagi, nagi z polepą, z podsufitką, listwowy, ze ślepym pułapem i ślepą podłogą oparta na legarach. Strop na belkach stalowych: rzadko stosowane ze względu na duże zużycie stali i znaczny ciężar, stosowane w budynkach o szkielecie metalowym, w rekonstrukcjach metalowych, przy remontach. Elementy nośne: kształtowniki( dwuteownik, ceownik, teownik), przestrzenie między belkowe wypełnione cegłą, płytami z cegły, płytami żelbetowymi. Rodzaje: sklepienie odcinkowe z cegły, płytka Kleina(z cegły dziurawki pełnej lub kratówki), strop z wypełnieniem przestrzeni między belkowej płytą żelbetową monolityczną lub prefabrykowaną. Sklepienie odcinkowe z cegły: nad piwnicami, piwnicami w magazynach i budynkach inwentarskich. Rozstaw belek do max 1,5 m, grubość sklepienia 0,5 cegły. Strop Kleina: skład: belki dwuteowe, płaskie płyty z cegieł, zbrojony płaskownikami lub prętami stalowymi o śred.8mm opartych na dolnych stropach belek. W stropie tym występują naprężenia ściskające w strefie górnej i rozciągające w strefie dolnej, dlatego dół płyty wzmocniony zbrojeniem w spoinach pionowych prostopadłych do belek. Przestrzenie między belkowe w postaci płyt:typu lekkiego grubości 0,25 cegły, typu półciężkiego gr. 0,25 cegły z żebrami cegieł ustawionych na rąb, typu ciężkiego gr. 0,5 cegły. Belki w tym stropie rozstawia się w granicach od 1-1,6 m. Strop ceramiczno-stalowy: składają się z pustaków ceramicznych, żeber żelbetowych, czasami także z płyty betonowej nad pustakami. Rodzaje: strop Stalica, DS, Fert, F. Strop Stalica: wykonywany w 2 etapach: I etap- prefabrykowanie belek stalowo-ceramicznych, II etap- po uzyskaniu wytrzymałości i związaniu i stwardnieniu betonu układa się tak skonstruowane belki na podporach i zapełnia spoiny między belkami zaprawą cementową. Strop Fert: stosowany w budownictwie jednorodzinnym. Elementy:- belki prefabrykowane,- pustaki ceramiczne,- płyty betonowe wylewane na pustakach. Trzy typy stropu Fert: Fert 40, 45, 60. Belki tego stropu składają się z : pasa dolnego ceramicznego, zbrojenia w formie kratowniczki, betonu wypełniającego kształtki ceramiczne i łączącego kratowniczkę z ceramiką w jeden element. Strop F: konstrukcja belek taka sama jak w stropie Fert, pustaki niższe o innym kształcie. Dwie odmiany tego stropu: F-45 o rozstawie belek 45 cm, gr. stropu 22cm, F-60 rozstaw belek- 60 cm, wys. 22 cm. Stosowane w budownictwie jednorodzinnym, wiejskim( nie wymagają ciężkiego sprzętu montażowego). Strop żelbetowe: Zalety: duża sztywność, trwałość, duża odporność ogniowa, odporność na chwilowe przeciążenia i dobrze znoszą obciążenia dynamiczne, dobra współpraca poszczególnych elem. występujących w konstrukcji stropu, dobrze usztywniają ściany budynku, wzmacniają budynek na działanie sił wywołanych nierównomiernym osiadaniem gruntu, silnymi wiatrami, wstrząsami. Wady: mała izolacyjność termiczna i akustyczna, wrażliwość na działanie związków chemicznych, znaczne zużycie drewna w wypadku wykonania stropów monolitycznych, betonowych w deskowaniu. Podział ze względu na sposób wykonania: monolityczne( płytowe, płytowo-żebrowe, gęstożebrowe, grzybkowe), prefabrykowane(z elementów drobno i średnio wymiarowych, z elem. wielkowymiarowych).Rodzaje: jednokierunkowe lub krzyżowo zbrojne umożliwiają pokrycie rozpiętości od 2,5 m. Stropy płytowo żebrowe: stosowane w przypadku przekroczenia grubości ekonomicznej płyty, przy większych rozpiętościach niż 3,5 m. Składa się z płyty powiązanej w sposób sztywny z żeber, które przekazują obciążenia na ściany nośne lub podciągi. St. gęstożebrowe składają się z płyty żelbetowej i żeber rozstawionych nie więcej niż 90 cm. Rodzaje: str. bez wypełnienia-Stropy skrzynkowe( zakres stosowania ograniczony do pomieszczeń piwnicznych, magazynowych oraz obiektów przemysłowych), przemysłowych wypełnieniem nietrwałym- str. Skrzynkowe ze skrzynkami straconymi, z wypełnieniem trwałym- Str. Akermana- wykonywany z pustaków ceramicznych na deskowaniu ażurowym, lekki, Str. Kontra, Str. TK- obecnie nie stosowany tylko przy robotach remontowych i przebudowie budynków, rodzaje: z łupinami, z pustakami. Strop Terrira: to strop gęstożebrowy, żelbetowy, belkowo-pustakowy. Przeznaczenie: budo. powszechne realizowane metodami tradycyjnymi i udoskonalonymi. Strop w dwóch grubościach: 22cm i 24 cm. Strop grzybkowy: składa się z płyty żelbetowej, opartej na słupach rozszerzonej na górze. Stosowane przy dużych obciążeniach użytkowych, w magazynach, bud. Przemysłowych, bibliotekach, szpitalach, sanatoriach. Zalety: zwiększają użytkową objętość kondygnacji, mniejsze zużyci drewna na deskowaniu w porównaniu ze str. płytowo-żebrowym, stwarzają dobre warunki oświetlenia wnętrza oraz ułatwiają utrzymanie czystości.

Dach

Dach to górna (najwyższa) część budynku składające się z konstrukcji nośnej, pokrycia i ewentualnie z warstwy izolacji cieplnej.Dach osłania wnętrze budynku przed opadami atmosferycznymi, słońcem i wiatrem oraz przenosi obciążenia od śniegu i wiatru. Może być pokryty słomą lub trzciną (strzecha) albo dachówką, gontem, łupkiem, blachą (blacha miedziana, stalowa ocynkowana,), papą, eternitem, itp. W budynkach tradycyjnych konstrukcję nośną dachu stanowi więźba dachowa, której rolę obecnie przejęły wiązary stalowe (kratownice), ew. żelbetowe lub łupiny żelbetowe. Niektóre budynki współczesne dążą do zacierania różnicy między dachem a ścianą. Kształt dachu może być uwarunkowany klimatem (dach cztero- i dwuspadowy) lub względami estetycznymi (dach kopulasty, mansardowy).
Niektóre rodzaje dachów: dach czterospadowy, dwuspadowydach pulpitowy ,dwupłaciowy,czteropłaciowy,mansardowy, naczółkowy, półszczytowy, namiotowy,pilastrywalcowy,paraboliczno-hiperboliczny,złożony z konoid,wieżowy, kopulasty, hełmowy,dwukrzywiznowy wklęsły.
Części dachu: ,kalenica(najwyższa część dachu utworzona na przecięciu połaci dachowych),kosz(krawędź wklęsła powstała na przecięciu dwóch połaci dachowych wzdłuż tzw. linii koszowej),połać dachowa(określenie poszczególnych górnych powierzchni dachu.),okap(dolna, pozioma krawędź dachu, zwykle wysunięta przed płaszczyznę elewacji.)
Odwodnienie dachu: wodę z opadów atmosferycznych, roztopionego śniegu odprowadza się z dachu na zewnątrz - przy pomocy rynien i rur spustowych albo do wewnątrz - przy pomocy wpustów dachowych i rur spustowych usytuowanych wewnątrz budynku. Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu architektury, attyka, stropodach.
Konstrukcja nośna dachu to te elementy, które przenoszą ciężar dachu na ściany budynku. W budynkach tradycyjnych konstrukcję nośną dachu stanowi więźba dachowa, której rolę obecnie przejęły wiązary stalowe (kratownice)lub elementy żelbetowe lub łupiny żelbetowe. Obecnie stosuje się też więźby drewniane z elementów prefabrykowanych.
Rodzaje pokrycia: słoma, trzcina, dranica, łupek, gont, dachówka, papa, eternit
POKRYCIA BLASZANE- dawniej używano blachę płaską: miedzianą, cynkową, ołowianą. Później również blachę mosiężną, stalową ocynkowaną. Współcześnie używane są również blachy profilowane z rdzeniem stalowym lub aluminiowym powleczone kilkoma warstwami ochronnymi. Blachy profilowane (dachówkowe, faliste, fałdowe) w przeciwieństwie do blach płaskich nie wymagają podkładu pełnego z desek, wystarczą łaty drewniane lub stalowe. Blacha ze względu na swoją lekkość nadaje się do renowacji starych dachów. Podobnie jak inne lekkie pokrycia wpływa korzystnie na koszty więźby dachowej
PAPY I FOLIE - stosowane głównie do krycia dachów płaskich i o małym spadku. Podkładem może być gładź cementowa, deski, wełna mineralna, styropian. Układane są w jednej lub dwóch warstwach, mocowane metodą termozgrzewalną lub mechanicznie. Dzięki dużej szczelności można kryć dachy o nachyleniu od 00. Papy- posiadają podkład z tektury, włókniny szklanej lub tkaniny poliestrowej. Nasycane są masą bitumiczną i wykańczane posypką mineralną w różnych kolorach. Folie- produkowane z PVC na welonie z siatki poliestrowej lub włóknie szklanym. Do krycia dachów płaskich o lekkiej konstrukcji oraz do renowacji starych pokryć bitumicznych.
DACHÓWKI CEMENTOWE- przypominają wyglądem dachówki ceramiczne. Stosowane już od ponad 150 lat posiadają różne wzory i kolory. Należą do pokrycia ciężkiego. Produkowane są z piasku, cementu i wody. Nowoczesna technologia produkcji zapewnia wysoką ich jakość i trwałość. Najczęściej można spotkać dachówki esówki i zakładkowe. Ich waga ok. 35-50 kg/m2.
DACHÓWKI BITUMICZNE- należą do pokryć lekkich. Stosowane od około 50 lat przypominają z daleka dachówki tradycyjne. Mają budowę warstwową, składają się z osnowy (włókniny szklanej lub celulozowej) pokrytej obustronnie masą asfaltową i posypką mineralną. Wierzchnia warstwa to posypka gruboziarnista z minerałów o różnych naturalnych barwach. Zapewnia to trwałość i niezmienność barw. Podkładem na ogół jest deskowanie pełne lub sklejka, w przypadku małego nachylenia połaci, pokryte papą podkładową.
DACHÓWKI CERAMICZNE - stosowane od niepamiętnych czasów należą do najchętniej używanego typu pokrycia. Są trwałe, estetyczne, niepalne, odporne na wpływy termiczne. Tak jak wszystkie pokrycia składające się z elementów drobnowymiarowych nadają się do krycia dachów nawet o bardzo skomplikowanych kształtach

---