Temat 4: Fundusze pomocowe i strukturalne
Polityka strukturalna Unii Europejskiej
Spójność gospodarcza
Zrównoważony wzrost gospodarczy
Harmonijny rozwój regionów
Łagodzenie zacofania regionów mniej rozwiniętych
Agenda 2000. Unia Europejska rozszerzona i silniejsza”
Stworzony przez KE dokument wieloletniego planowania finansowego
Przyjęty w 1999 r. przez państwa członkowskie
Określający wielkość środków finansowych UE i ich podział (ramy finansowe)
Perspektywa finansowa na lata 2007-2013
Kategorie wydatków:
Zrównoważony wzrost (konkurencyjność dla wzrostu i zatrudnienia oraz spójność dla wzrostu i zatrudnienia)
Ochrona i zarządzanie zasobami naturalnymi
III. Obywatelstwo, wolność, bezpieczeństwo, sprawiedliwość
IV. UE jako partner globalny na arenie międzynarodowej
Cele europejskiej polityki regionalnej
Konwergencja
Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie
Europejska współpraca terytorialna
Cele europejskiej polityki regionalnej
Zmniejszenie dysproporcji w rozwoju regionalnym, inwestowanie w kapitał rzeczowy i ludzki, tworzenie nowych miejsc pracy
Polska kwalifikuje się do otrzymania wsparcia
Regiony do 75 % średniego PKB dla 15 państw UE
FS, EFRR, EFS
81,54% środków finansowych
Cel nr 2 - Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie
Regionalna konkurencyjność i zatrudnienie, innowacyjność, przedsiębiorczość, ochrona środowiska itp..
Polska nie kwalifikuje się do otrzymania wsparcia EFRR, EFS
15,95% środków finansowych
Cel nr 3 - Europejska współpraca terytorialna
Współpraca trans-graniczna i transnarodowa, wspólne inicjatywy lokalne i regionalne
Polska kwalifikuje się do otrzymania wsparcia
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
2,51 % środków finansowych
Spójność- fundament integracji.
Płaszczyzny realizacji spójności europejskiej
Ekonomiczna- wysokość PKB na mieszkańca
Społeczna- stopa bezrobocia
Terytorialna- liczba konsumentów w danym okresie na danym obszarze
Zasady obowiązujące przy wykorzystaniu środków funduszy
Programowanie
Pomocniczość
Koncentracja środków
Partnerstwo
Komplementarność i dodatkowość
Koordynacja
Monitoring, kontrola finansowa i audyt
Refundowanie poniesionych wydatków
Zasady obowiązujące przy wykorzystaniu środków funduszy
Programowanie -określenie priorytetów, podejmowanie działań na podstawie strategii, programów operacyjnych, planów wieloletnich, finansowanie ze stabilnych źródeł w ramach rocznych budżetów
Narodowa Strategia Spójności
Minister Rozwoju Regionalnego- centralny organ prowadzący wieloletnią politykę rozwoju
Pomocniczość - realizacja zadań przez jak najniższy szczebel w ramach jego kompetencji.
Koncentracja środków - finansowanie priorytetów, skupienie działań na celach możliwych do realizacji
Partnerstwo - związki podmiotów publicznych i prywatnych, gospodarczych i społecznych, organów UE i instytucji krajowych
Komplementarność oraz dodatkowość- współfinansowanie programów i zadań ze środków krajowych przy częściowym wykorzystaniu funduszy strukturalnych
Koordynacja - harmonijne współdziałanie różnych podmiotów w przygotowaniu, realizacji, kontroli oraz finansowaniu projektów
Monitoring, kontrola finansowa i audyt - wykonywane przez organy UE i krajowe
Refundowanie poniesionych wydatków - konieczność refinansowania z własnych środków
Budżet Wspólnoty roczny plan finansowy w ramach perspektywy wieloletniej (Perspektywy Finansowej), obejmujący dochody oraz limity będące upoważnieniami do dokonywania wydatków
Zasady budżetowe
Roczność budżetu
Jedność
Uniwersalizm
Przejrzystość
Równowaga budżetowa
Roczność budżetu - powiązanie operacji budżetowych wieloletnich z latami finansowymi, plan dochodów i wydatków dla każdego roku finansowego
Jedność- jeden dokument autoryzujący wydatki i dochody
Uniwersalizm- zakaz funduszowania i kompensacji, ( zakaz przypisywania poszczególnych dochodów poszczególnym rodzajom wydatków, wszystkie wpływy i wydatki wykazywane bez potrąceń)
Przejrzystość - jasne reguły procedowania budżetu
Równowaga budżetowa- wydatki zrównoważone przez wpływy
Kompetencje organów UE w zakresie procedury budżetowej
Rada- organ władzy, ustala wytyczne w sprawach budżetowych, określa poziom wydatków obowiązkowych ( na rolnictwo)
Parlament - określa wydatki fakultatywne(fundusze strukturalne, pomoc przedakcesyjna), pełni funkcje kontrolne w stosunku do Rady i Komisji
Komisja Europejska- organ wykonawczy, prawo inicjatywy ustawodawczej, kontroli przestrzegania prawa wspólnotowego
Dochody własne budżetu UE
Opłaty - ponoszone w ramach WPR i składki za cukier
Cła - pobierane na zewnętrznych granicach
Udział w podatku VAT
Udział w PKB państw członkowskich
Pozostałe dochody - podatki, ubezpieczenia f-szy UE, nadwyżki z lat poprzednich
Wydatki Unii Europejskiej finansowanie:
projektów polityki spójności i WPR
projektów w ramach pomocy krajom rozwijającym się ( Unia jako partner globalny)
administracji unijnej oraz niektórych projektów ponadnarodowych
Źródła finansowania wydatków UE
wyodrębnione fundusze
ogólne środki z budżetu Wspólnot
kredyty Europejskiego Banku Inwestycyjnego
Fundusze Wspólnoty wyodrębnione zasoby pieniężne przeznaczone na określone cele publiczne, umożliwiające realizację polityki UE i stanowiące instrumenty tej polityki
( KE wykonuje budżet, dysponuje funduszami)
Rodzaje funduszy
fundusze strukturalne i Fundusz Spójności - korzystają państwa członkowskie
fundusze przedakcesyjne- korzystają państwa kandydujące do UE
inicjatywy wspólnotowe
( nie mają osobowości prawnej ani struktury organizacyjnej)
Przeznaczenie funduszy strukturalnych
Cele regionalne- dofinansowanie beneficjentów określonego regionu
Cele horyzontalne- finansowanie na terenie całego obszaru UE przedsięwzięć określonego rodzaju
Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego
Zmniejszenie różnic rozwojowych
Ochrona środowiska
Tworzenie infrastruktury technicznej
Tworzenie nowych miejsc pracy
Wspieranie badań naukowych
Transfer technologii
Europejski Fundusz Społeczny
Rozwój zasobów ludzkich
Polityka zatrudnienia
Fundusz Spójności
Skierowany do najuboższych krajów UE
Rozwój innowacyjności i społeczeństwa opartego na wiedzy
Środki zaangażowane w Polsce na realizację polityki spójności w latach 2007-2013
88,56 mld euro
11,86 mld euro- publiczny wkład krajowy
67,3 mld euro- fundusze strukturalne i Fundusz Spójności
Inicjatywy Wspólnotowe programy bezzwrotnej pomocy na rzecz określonych grup społecznych
INTERREG III- wzmacnianie współpracy trans-granicznej
EQUAL- zwalczanie dyskryminacji i nierówności na rynku pracy
URBAN- rozwój infrastruktury miast powyżej 100 tys.
Fundusze przedakcesyjne
ISPA- infrastruktura transportu i ochrony środowiska
SAPARD- rozwój terenów wiejskich, działania dostosowawcze w dziedzinie rolnictwa
PHARE- budowanie instytucji, wsparcie inwestycyjne ( wymiar sprawiedliwości, współpraca przygraniczna, itp..)
Polityka regionalna na szczeblu krajowym państwa i samorządów terytorialnych
Terytorialnie ukierunkowane działania krajowych władz publicznych, zmierzające do zapewnienia trwałego, zrównoważonego rozwoju społecznego i gospodarczego poszczególnych regionów kraju
( odpowiedzialność państwa za wykorzystanie funduszy z UE)
Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla spójności ( przyjmuje Rada i Parlament Europejski)
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (określenie priorytetów)
Programy Operacyjne ( podstawowe dokumenty, na podstawie których odbywa się zarządzanie środkami strukturalnymi, akceptowane przez KE)
Program operacyjny
Obejmuje okres od 1.01.2007 do 31.12.2013
Za przygotowanie odpowiada państwo członkowskie
Otrzymuje środki z jednego funduszu
Polityka rozwoju
Strategia Rozwoju Kraju na lata 2007-20015
Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia na lata 2007-2013
( określenie priorytetów i obszarów wsparcia, systemu wdrażania funduszy, stanowi podstawę do przygotowania programów operacyjnych)
Programy operacyjne
Infrastruktura i Środowisko
Kapitał Ludzki
Innowacyjna Gospodarka
Pomoc Techniczna
Rozwój Polski Wschodniej
Europejska Współpraca Terytorialna
16 regionalnych programów operacyjnych)
Instytucja zarządzająca
odpowiada za realizację programu
negocjuje NSRO i PO z UE
minister rozwoju regionalnego
inny minister (program sektorowy)
zarząd województwa (regionalny PO)
Instytucja pośrednicząca
organ administracji publicznej lub inna instytucja sektora finansów publicznych, której w drodze porozumienia z instytucją zarządzającą powierzono część zadań związanych z realizacją PO
Instytucja wdrażająca
podmiot publiczny lub prywatny odpowiedzialny za realizację priorytetów PO na podstawie umowy o dofinansowanie zadań
Beneficjent
osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej realizujące projekty zgodnie z zaleceniami umów o dofinansowanie projektu i zasad wspólnotowych, korzystające ze środków wspólnotowych i krajowych
Tryb postępowania
złożenie wniosku do instytucji zarządzającej, wdrażającej lub zarządu województwa
wniosek opiniuje komitet sterujący
dofinansowanie przyznaje instytucja zarządzająca lub wdrażająca
zawarcie umowy z beneficjentem
Polityka rozwoju regionalnego
Strategia rozwoju województwa
(uchwala sejmik województwa)
Regionalny Program Operacyjny dla Województwa na lata 2007-2013
(określenie priorytetów)
Kontrakt wojewódzki
( umowa pomiędzy MRR i zarządem wojew.
o dofinansowanie regionalnego PO)