UNIWERSYTET WARMIŃSKO - MAZURSKI W OLSZTYNIE Olsztyn, 07.04.2009 r.

WYDZIAŁ GEODEZJI I GOSPODARKI PRZESTRZENNEJ

KIERUNEK: GEODEZJA I SZACOWANIE NIERUCHOMOŚCI

Sprawozdanie 2

Ocena krajobrazu metodą krzywej wrażeń Wejcherta

Łukasz Chmielewski Rok II Gr. 2

Opis metody

Metoda ta jest jedną z prostszych metod w sensie technicznym, ale wymaga dużego doświadczenia oceniającego i ogromnej wiedzy z zakresu teorii estetyki. Opisana i zastosowana została przez Wejcherta, do oceny krajobrazu otwartego obszarów wiejskich w warunkach polskich.

Metoda krzywej wrażeń zaproponowana przez Wejcherta przedstawia w sposób graficzny napięcia wrażeń, doznań oraz napięcia emocjonalne związane z postrzeganiem krajobrazu, jakie występują u obserwatora w trakcie przemieszczania się obserwatora w danym ciągu ocenianego krajobrazu, z konkretnie ustalonych stanowisk. Technika oceny polega na opisywaniu, na poprzednio dobranej skali, natężenia wrażeń w określonych odstępach czasowych, lub co pewne odległości między stanowiskami, z których dokonywaliśmy oceny.

Na podstawie naszej oceny, odpowiedniej liczby punktów jakie przyznaliśmy ocenianemu krajobrazowi powstaje niemianowana krzywa wrażeń. Służy ona jedynie do porównywania wybranych przez nas fragmentów przestrzeni, a przedstawione na wykresie napięcia wrażeń są umownym i względnym porównaniem oddziaływania kolejnych krajobrazów.

Wykres

1. Zawiera się między dwoma prostopadłymi osiami.

- poziomą - stanowi skalę czasową i liniową identyfikującą kolejne punkty widokowe marszruty obserwatora.

- pionową - na niej oznacza się napięcia wrażeń, powstających pod wpływem krajobrazów o różnych wartościach estetycznych i przestrzennych.

2. Wykres to graficzne zestawienie ocen i porównań walorów ciągu czasoprzestrzennego w określonym kierunku, w którym porusza się obserwator i przy założeniu skali punktu wyjściowego, który stanowi poziom odniesienia dla kolejnych wartości estetycznych zostają ocenione różne miejsca wybranego terenu.

3. Parametry , którymi należy się kierować przy ocenie z poszczególnych stanowisk widokowych:

- stopień różnorodności krajobrazu,

- poziom dewastacji,

- nasycenie infrastrukturą,

- harmonia kompozycji wszystkich występujących elementów.

Podczas oceny i przyznawania punktów kierujemy się własnymi odczuciami, wyczuciem i doświadczeniem.

Przebieg oceny krajobrazów przestrzeni wiejskiej zaadoptowaną metodą krzywej wrażeń:

1. Podział ocenianego terenu na sfery ograniczone granicami naturalnymi lub będące w przybliżeniu kwadratami o boku ok. 1km.

2. Przemieszczamy się wzdłuż, wyznaczonych przez granice stref naturalnych lub boków kwadratów, trasach.

3. Robimy przerwy w marszu co 2-5 min. lub 200-500m. i wtedy oceniamy krajobraz według uprzednio dobranej skali, która nie powinna być zbyt obszerna, gdyż z tego powodu pojawią się niejednoznaczności w ocenie, oraz mimo ogromnego doświadczenia nie będziemy w stanie drugi raz ocenić krajobrazu z tego samego stanowiska na tą samą ilość punktów.

4. Wykonanie wykresów krzywych wrażeń dla poszczególnych tras.

5. Oznaczenie na wykresie miejsc wymagających estetycznego dowartościowania w różnym stopniu.

6. Przeniesienie treści na mapę obszaru z uprzednio wykonanych wykresów , w celu wyznaczenia obszarów o różnym stopniu zapotrzebowania na dowartościowanie estetyczne.

Opis terenu

Przedmiot badań:

Okolice Pięknej Góry oraz jeziora Skanda w Olsztynie.

Oceniany teren jest położony w województwie warmińsko - mazurskim w południowo - wschodniej części Olsztyna między dzielnicą Pieczewo, a Osiedlem Mazurskim.

Jest to teren głównie leśny z kilkoma łąkami, nieliczną zabudową oraz małym jeziorem Skanda. Cechą wyróżniającą ten teren jest najwyższa budowla w Polsce jaką jest maszt RTCN o wysokości 365m. Inną cechą charakterystyczną dla tego obszaru jest spore urozmaicenie powierzchni terenu w postaci pagórków, lasów, bagien i jeziora.

Zasady skali oceny i kategorii atrakcyjności

Stopnie skali 8 - 9 - 10:

- wysokiej jakości bodźce, silnie oddziaływujące na zmysły,

- niski poziom dewastacji obszaru, nie przekraczający 10%,

- duża różnorodność krajobrazu,

- małe nasycenie infrastrukturą ( max 10%), występują jedynie pojedyncze budowle,

- wszystkie elementy stanowią dobrą kompozycję, infrastruktura dobrze wkomponowana w przyrodę,

- tereny o bardzo niskiej emisji hałasu.

Stopnie skali 5 - 6 - 7:

- duża ilość pozytywnych wrażeń,

- poziom dewastacji obszaru mieszczący się w przedziale ( 10% - 25% >,

- różnorodność utrzymywana na wysokim poziomie,

- nasycenie infrastrukturą mieszczące się w przedziale (10% - 20%>,

- większość elementów stanowi poprawną kompozycję, niektóre elementy infrastruktury źle wkomponowane w przyrodę,

- tereny o niskiej emisji hałasu.

Stopnie skali 2 - 3 - 4:

- niskiej jakości wrażenia zmysłowe,

- poziom dewastacji obszaru mieszczący się w przedziale ( 25% - 40% >,

- mała różnorodność,

- nasycenie infrastrukturą mieszczące się w przedziale ( 20% - 50% >,

- cześć elementów stanowi dobrą kompozycję, pozostałe nie, np. są wpasowane w rzeźbę, a brak kompozycji z szatą roślinną,

- tereny o dużej emisji hałasu.

Stopień skali 0 - 1:

- niewielka ilość wrażeń w znikomy sposób wpływająca na pozytywną ocenę,

- dewastacja obszaru powyżej 40% ,

- monotonność, jednorodność,

- nasycenie infrastrukturą powyżej 50%,

- brak harmonii,

- tereny o bardzo wysokiej emisji hałasu.

Badanie

Nr stanowiska	Ocena
		Dzień I				Dzień II
		tam		powrót		tam		powrót
		Strona lewa	Strona prawa	Strona lewa	Strona prawa	Strona lewa	Strona prawa	Strona lewa	Strona prawa
1	3	6	6	2	2	5	5	2
2	8	8	8	8	7	8	8	7
3	4	6	6	4	3	7	7	2
4	5	4	3	5	6	4	4	5
5	5	7	7	4	6	6	6	6
6	8	7	7	7	6	5	5	5
7	7	9	9	7	6	7	7	6
8	7	9	9	6	7	8	8	6
9	7	10	10	7	6	9	9	6
10	4	3	3	4	4	3	3	4

Wnioski

1. Dotyczące metody:

Ocena poszczególnych terenów metodą krzywej wrażeń Wejcherta jest oceną subiektywną i w zależności od sposobu postrzegania danej osoby oraz czułości na piękno (bądź jej braku) może być zmienna. Jednak elementy krajobrazu, takie jak zielona roślinność, intensywne barwy oraz zaśmiecenie przestrzeni, oddziaływają zarówno na osoby mało, jak i bardzo wrażliwe. Na nasz układ nerwowy ma szczególny wpływ roślinność, która działa uspokajająco i pozwala na regenerację sił.

Subiektywność tej metody przekłada się na niejednoznaczności w ocenianiu, ponieważ każda osoba jest inna, inaczej postrzega świat i to co dla jednej jednostki jest piękne, drugiej może całkowicie nie odpowiadać. Powiązana jest z tym skala oceniania, gdyż nie może ona być zbyt szeroka ponieważ nawet doświadczony i posiadający ogromną wiedzę, z zakresu teorii estetyki, obserwator może mieć problemy z przyznaniem odpowiedniej oceny lub nie będzie w stanie ocenić tego samego obszaru na taką samą ilość punktów.

Zaletą tej metody jest to, że już na pierwszy rzut oka możemy odczytać z wykresu i stwierdzić, które odcinki badanego obszaru są mniej lub bardziej atrakcyjne. Co więcej jest to jedna z prostszych metod w sensie technicznym.

2. Dotyczące wyników:

Porównując otrzymane wyniki możemy stwierdzić, że nawet u tego samego obserwatora oceniającego ten sam teren w różnym czasie pojawiają się niezgodności nawet przy zastosowaniu wąskiej skali oceniania. Wpływ na te niezgodności ma wiele czynników takich jak chwilowy nastrój, zmęczenie, pogoda, hałas i wiele innych.

Z wyników, które otrzymaliśmy wynika, że badany obszar nad jeziorem Skanda i okolicach Pięknej Górki jest dość atrakcyjny, bo posiada wiele pozytywnych walorów, co nie wyklucza tego, że miejscami są tereny, które charakteryzują się niskimi wartościami estetycznymi. Przykładem mogą być zdewastowane płyty i latarnie betonowe, które nie najszczęśliwiej są wkomponowane w leśne środowisko.

Okolice ulicy Masztowej szczególnie na południe od Pięknej Górki są dość mocno zanieczyszczone przez turystów i przechodniów co negatywnie wpływa na ocenę tej części terenu.

Na podstawie wykresu możemy stwierdzić, że najbardziej cenny obszar, jeśli chodzi o walory estetyczne, znajduje się u brzegu jeziora Skanda. Pozytywnie na ocenę tej części obszaru wpłynęły prace związane z zagospodarowaniem brzegu poprawiające estetykę krajobrazu. Jednak i tam nie jest wszystko idealne co widać po ocenie z ostatniego stanowiska, które znajdowało się niedaleko zaniedbanej nieruchomości.

3. Dotyczące wpływu pogody i nastawienia obserwatora na wyniki:

Pogoda i nastawienie operatora ma zasadniczy wpływ na ocenę krajobrazu. Można to zauważyć z wykresów gdzie obserwacje prowadzone w dniu drugim odbyły się przy gorszych warunkach pogodowych. Brzydsza pogoda zmieniła nasze nastawienie psychiczne i ten sam krajobraz uzyskał niższe oceny.

Zasadniczy wpływ na naszą ocenę mogą mieć również pory roku, ponieważ w różnych okresach roku krajobraz zmienia się diametralnie i może uzyskać całkowicie inną ocenę.

Przy porównywaniu krajobrazów warto robić to przy stosunkowo zbliżonych warunkach klimatycznych co będzie prowadziło do bardziej obiektywnej oceny.

Wystarczy deszcz by z pięknej leśnej ścieżki zrobił się błotnisty, nie do przejścia teren, co przyczyniłoby się do obniżenia wartości estetycznych badanego obszaru. Podobna sytuacja zachodzi w powiązaniu z nasłonecznieniem czy oświetleniem, kiedy to w dzień las jest przyjemnym miejscem dla oka, a nocą już niekoniecznie z powodu tego, że przy braku oświetlenia wszystko robi się czarne i nie ma tak pozytywnego wpływu jak za dnia.

Następnym ważnym czynnikiem mającym znaczący wpływ na ocenę ma samopoczucie i stan zdrowia oceniającego. Kiedy obserwator nie czuje się najlepiej ciężko jest mu dostrzec pozytywne aspekty krajobrazu. Podobny wpływ na ocenę mogą mieć chwilowe czynniki, które mogą zaistnieć na już ocenianym terenie, np. głośne prace drogowe już na zawsze mogą spowodować nasze zniechęcenie związane z tym miejscem. Na tej podstawie możemy stwierdzić, że zmiana pogody lub jakakolwiek zmiana humoru czy też nastawienia może mieć zasadniczy wpływ na dokonanie poprawnej oceny.

---