WYKŁAD 1 - Wprowadzenie
Strona podmiotowa (odbiorca, adresat normy prawnej) :
- osoby fizyczne (ja, ty, on)
- osoby prawne (skarb państwa, przedsiębiorstwa państwowe, spółdzielnie,
fundacje, stowarzyszenia, NBP, uczelnie państwowe, związki zawodowe,
partie polityczne, związki wyznaniowe)
- jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (sp. jawna, sp. partnerska, sp. komandytowa, sp. komandytowo-akcyjna)
WYKŁAD 2 - Spółki, zdolność prawna.
Zdolność prawną (czyli to że prawo kogoś dotyczy) mają wszyscy, dożywotnio.
Przedawnienie bycia karanym lub wierzytelności - 5 lat.
Zdolność do czynności prawnych:
- pełna: osoby pełnoletnie, nieubezwłasnowolnione.
- ograniczona: osoby 13-18lat, oraz osoby ubezwłasnowolnione częściowo.
- brak zdolności: 0-13lat, oraz całkowicie ubezwłasnowolnione.
Osoby z ograniczoną zdolnością mogą :
Dokonywać czynności nieprzekraczających bieżących, prostych spraw codziennych.
WYKŁAD 3 - Pełnomocnik, prokurent.
Nieletni nie może udzielić pełnomocnictwa!
Mogą to za niego zrobić opiekunowie.
Pełnoletni może udzielić pełnomocnictwa osobie 13-18 lat.
Prawo można wyłączyć aktem niższego rzędu (np. regulamin bankowy):
W większości banków: „Pełnomocnikiem posiadacza rachunku może być tylko osoba mająca pełną zdolność prawną.”
KPC - Kodeks Postępowania Cywilnego
KPK - Kodeks Postępowania Karnego
KPA - Kodeks Postępowania Administracyjnego
Prokurent - pełnomocnik przedsiębiorcy.
Prokurentem może być wyłącznie osoba o pełnej zdolności prawnej!
Nie można ograniczyć prokury!
Są tylko 4 rzeczy których prokurent nie może zrobić:
- zbyć przedsiębiorstwa
- dokonać czynności prowadzącej do czasowego przekazania przedsiębiorstwa (dzierżawa,
wynajem, pożyczka)
- zbyć nieruchomość należącą do przedsiębiorstwa
- obciążyć nieruchomość (hipoteka)
Do każdej z tych czterech czynności potrzebne jest dodatkowe pełnomocnictwo.
Pożyczam - oddaję tyle samo (forsy, mąki, farby)
Użyczam - oddaję ten sam (samochód, długopis, zegarek)
Nieruchomościami są:
- grunty (działki)
- budynki trwale z gruntem związane.
- lokale
WYKŁAD 4 - Przedawnienie roszczeń.
Z zastrzeżeniem wyjątków (roszczenie o współwłasności nie przedawnia się) roszczenia majątkowe ulegają przedawnieniu. Najkrótszy okres: 10lat generalnie.
3lata: roszczenia o świadczenia okresowe (płacone co jakiś czas) oraz związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.
Terminy przedawnienia nie mogą być skracane ani przedawniane poprzez czynność prawną.
Bieg przedawnienia zaczyna się od dnia kiedy roszczenie jest wymagalne (minął termin).
Jak przerwać przedawnienie ?
- Przez każdą czynność przed sądem lub organem powołanym do rozpoznania lub uznania
roszczenia (5% wartości sporu to koszta sądowe „na wejście”).
- Przez uznanie roszczenia (np. prośba o rozłożenie na raty) przez osobę przeciwko której
roszczenie się toczy.
WYKŁAD 5 - Prawo rzeczowe.
1) Własność
2) Użytkowanie wieczyste (tylko grunty!)
3) Prawa rzeczowe ograniczone:
- zastaw
- hipoteka
- użytkowanie
- służebność gruntowa i osobista
- spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu
(umowa przenosząca własność nieruchomości musi być spisana w formie aktu notarialnego, koszt: 2-3% wartości)
Jednostki samorządu terytorialnego: gmina, powiat, województwo - właściciel mogący oddać w użytkowanie wieczyste.
Służebność gruntowa: to umowa pozwalająca przemieszczać się po terenie sąsiada gdy istnieje zależność, że z jednej działki można dostać się do głównej drogi tylko przez działkę obok.
Jedna Nieruchomość jest wówczas służebna a druga władnąca.
Służebność osobista: sprzedajesz dom za grosze i mieszkasz w nim do końca życia.
Rodzaje nieruchomości:
Zasiedzenie to nabycie praw własności w skutek przebywania przez:
20 lat - w dobrej wierze: moje ale nie mam aktu własności.
30 lat - w złej wierze: nie moje ale nikt się nie upomniał to biorę.
WYKŁAD 6 - Zobowiązania
Źródła zobowiązań:
- umowy
- bezpodstawne wzbogacenie
- czyny niedozwolone (delikty)
Rodzaje odpowiedzialności cywilnej:
Kontraktowa
deliktowa
Obowiązek naprawienia szkody deliktowej:
Restytucja naturalna (przywrócenie stanu poprzedniego)
Restytucja pieniężna (zapłata odpowiedniej sumy za szkodę)
Zasady ogólne odpowiedzialności cywilnej:
Szkoda
Sprawca
Związek przyczynowy między szkodą i sprawcą.
Anatocyzm: zakaz kapitałowania odsetek. (naliczania odsetek od odsetek, art. 482)
13% - cywilnoprawne
11,5% - publicznoprawne
Odsetki, kara umowna: świadczenia pieniężne (art. 481, 482 K. C.)
Jak kara jest w umowie to nie można jej podnieść bez względu na poniesione straty z winy dłużnika (pracownika) który nie wykonał zlecenia. Można jednak zastrzec taką możliwość w umowie.
WYKŁAD 7 - Prawo spadkowe (kodeks cywilny, księga 4)
Dziedziczenie z ustawy lub z testamentu.
W pierwszej kolejności dzieci i małżonek w częściach równych, jednak spadek małżonka to min. 25%. Spadek można przyjąć (w ciągu 6 miesięcy) w całości lub z dobrodziejstwem inwentarza (odpowiedzialność ograniczona tylko do wartości spadku).
Zstępni - dzieci, wnuki itp.; wstępni - rodzice dziadkowie itp.
W przypadku braku potomstwa: połowa dla małżonka, reszta dla rodziców, rodzeństwa.
Zachowek - jeżeli uprawniony (dziecko, małżonek) nie dostał zapisu w testamencie to może się ubiegać o połowę swojej części spadku w forsie (2/3 dla nieletnich).
Wydziedziczenie to pozbawienie możliwości otrzymania zachowku.
Uznanie za niegodnego spadku to pozbawienie wszystkiego.
WYKŁAD 8 - Prawo pracy 1
Zapobieganie zawieraniu umów na zbyt długo: jeżeli strony zawarły już dwie umowy na czas określony to nie można zawrzeć trzeciej bez zrobienia przed nią30-dniowej przerwy bo automatycznie przejdzie na czas nieokreślony. Nie dotyczy agencji pracy tymczasowej.
Umowa ustna jest ważna. Dla pracownika nie ma sankcji. Dla pracodawcy duże. „Umowę o pracę zawiera się na piśmie.” W razie sprawy w sądzie pracy i braku dowodów pracownikowi przyznaje się możliwie najlepsze warunki (duża pensja, czas nieokreślony).
„Kto będąc pracodawcą nie spisuje umowy z pracownikiem, podlega karze 1-30 tyś. zł.”
Rodzaje umów o pracę:
na czas nieokreślony
na czas określony
na czas wykonywania określonej pracy (bez wypowiedzenia!)
na zastępstwo (bez wypowiedzenia!)
na okres próbny (maks. do 3 miesięcy)
Zerwanie umowy:
1. wypowiedzenie (jednostronna czynność prawna ze skutkiem dla drugiej strony, 7dni na
odwołanie w sądzie)
2. bez wypowiedzenia (musi być uzasadnienie)
3. za porozumieniem (dogadujcie się jak chcecie)
4. z upływem czasu
5. z wykonaniem określonej pracy (4. i 5. - wygaśnięcie)
Porzucenie pracy - dziękuję bardzo, dowidzenia! (wtedy pracodawca ma prawo do odszkodowania w wysokości 3x pensja z dnia odejścia)
Wolno zapisać karę umowną w umowie o zakazie konkurencji, w umowie o pracę nie.
Wypowiedzenie trwa trzy pełne miesiące od pierwszego dnia miesiąca następującego po tym w którym złożono wypowiedzenie.
Dlaczego pracodawcy wolą zawierać umowy na czas określony?
Paragraf 4 - tylko przy umowie na czas nieokreślony:
Pracodawca musi wykazać przyczynę, powód rozwiązania umowy. I to bardzo dokładnie (konkretne powody poparte przykładami, wręcz dowodami)
Długość wypowiedzenia (umowa na 5 lat - 2 tygodnie; nieokreślona - pełne 3 miesiące)
Jedyna umowa której rozwiązanie trzeba konsultować ze związkami zawodowymi.
WYKŁAD 9 - Prawo Pracy 2
Umowa wygasa w przypadkach szczególnych (np. śmierć pracownika lub pracodawcy, tymczasowe aresztowanie)
Choroba trwająca ponad 3 miesiące (do 6 miesiąca pracy) lub ponad 6 miesięcy (ponad pół roku pracy) pozwala pracodawcy rozwiązać umowę bez wypowiedzenia.
Art. 264 K.P.: (za wyp. - 7 dni; bez wyp. - 14 dni)
„Odwołanie do sądu pracy od niezgodnego z prawem lub nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę wynosi 7 dni od doręczenia pisma o rozwiązaniu umowy.
Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania w przypadku rozwiązania umowy bez wypowiedzenia wnosi się do sądu pracy w terminie 14 dni od doręczenia pisma o rozwiązaniu umowy.”
Pracodawca musi o tym poinformować włącznie z adresem sądu, w przeciwnym wypadku termin jest nieokreślony!!
RODZAJE SĄDÓW
1. Sądy powszechne:
a) Rejonowe (I inst.)
b) Okręgowe (I i II inst.)
c) Apelacyjne (II inst.) (tylko od wyroków sądów okręgowych I inst.)
d) Sąd najwyższy (kasacyjny)
izby: wojskowa, karna, cywilna, pracy (i ubezpieczeń społecznych)
2. Sądy Szczególne:
a) Sądy administracyjne (dwuinstancyjne)
- Wojewódzkie sądy administracyjne (tylko I inst.)
- Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) (II inst.)
(sąd kasacyjny, może anulować wyrok)
b) Sądy wojskowe
- sądy garnizonowe (tylko I inst.)
- wojskowe sądy okręgowe (I lub II instancja)
Postępowanie odwoławcze:
Krótki przewodnik:
1.W terminie 7 dni od dnia ogłoszenia wyroku występujemy z pisemnym wnioskiem o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku.
2.Od momentu doręczenia uzasadnienia wyroku mamy 14 dni na wniesienie apelacji.
3.Apelację wnosimy na piśmie do Sądu Odwoławczego za pośrednictwem Sądu, który wyrok wydał.
Wyrok sądu rejonowego ----(apelacja)---> Okręgowy (II inst.)
Wyrok sądu okręgowego ---(apelacja)---> Apelacyjny
Wyrok sądów II inst. -------(kasacja)----> Sąd najwyższy
WYKŁAD 10 - Prawo Pracy 3
Nawiązanie stosunku pracy poprzez: powołanie, mianowanie, wybór.
Stosunek pracy - pracowniczy (5 rodzajów umów o pracę + 3 pozaumowne)
- spółdzielczy (spółdzielcza umowa o pracę)
Umowa zlecenia i o dzieło to umowy cywilne a nie stosunek pracy.
Umowę na czas określony (poniżej 6 miesięcy - bez wypowiedzenia, powyżej 6 miesięcy - min. 2 tygodnie) i próbny można rozwiązać za wypowiedzeniem.
Umowa na zastępstwo - 3 dniowy okres wypowiedzenia (sobota wg. prawa pracy to dzień roboczy) nie wliczając dnia doręczenia pisma o rozwiązaniu umowy.
OKRES WYPOWIEDZENIA
Umowa próbna: 1. do 2 tygodni - 3 dni
2. 2tyg. - 3 mies. - 7 dni
3. pow. 3 mies. - 14 dni
Umowa na czas nieokreślony (zależnie od stażu):
poniżej 6 mies. - 2 tygodnie
6 mies. - 3 lata - 1 miesiąc
powyżej 3 lat - 3 miesiące (najdłuższy z możliwych)
Urlop wypoczynkowy - 20 dni lub 26 dni (dla stażu ponad 10 lat)
Na pół etatu tak samo ale liczy się w godzinach czyli 10 lub 13 * 8h.
WYKŁAD 11 - Prawo Pracy 4
Umowa o zakazie konkurencji:
W okresie jej trwania nie można prowadzić podobnej firmy, nawiązać stosunku pracy lub mieć innego związku z firmą działającą podobnie dla tej samej grupy odbiorców.
Ekwiwalenty za urlop: (ilość przepracowanych miesięcy / 12) * 20 (lub 26).
Jak wyjdzie np. 6 z malutkim hakiem to liczymy jako 7.
WYKŁAD 12 - Kodeks Spółek Handlowych
SPÓŁKI OSOBOWE
Jawna - Sp. J.
Partnerska - Sp. P.
Komandytowa - Sp. K.
Komandytowo - Akcyjna - S. K. A.
Cywilna - S. C.
1. Spółki osobowe nie mają osobowości prawnej ale mają zdolność prawną (samodzielność
podmiotową).
2. Powstają z chwilą wpisu do rejestru przedsiębiorców.
3. Podstawą wpisu jest umowa: Sp. J. - zawarta w formie pisemnej.
Sp. P. i Sp. K. i Sp. C. - umowa w formie aktu notarialnego.
S. K. A. (i S.A.) - statut w formie aktu notarialnego.
4. Za zobowiązania spółek osobowych (poza Sp. P) odpowiadają wspólnicy bez ograniczenia całym majątkiem osobistym, solidarnie z innymi wspólnikami oraz ze spółką.
SPÓŁKI KAPITAŁOWE
Spółka akcyjna (skrót SA) - rodzaj spółki kapitałowej. W Polsce spółki akcyjne działają obecnie na podstawie Kodeksu spółek handlowych, wcześniej regulował ją Kodeks handlowy. Kapitał akcyjny spółek akcyjnych podzielony jest na akcje o równej wartości. Akcje te mogą być notowane (kupowane i sprzedawane) na giełdzie.
Sp. z o.o. - spółka prawa handlowego, której funkcjonowanie regulowane jest przez Kodeks spółek handlowych. Może być utworzona przez jeden lub kilku podmiotów (wspólników), przy czym nie odpowiadają oni wobec wierzycieli spółki.
Wierzyciel może prowadzić egzekucję z majątku spółki. Jeżeli jest nieskuteczna to z prywatnego majątku wspólnika lub wspólników - wybór wierzyciela.
WYKŁAD 14 - K. S. H. 2
Spółki akcyjne muszą mieć 3 organy:
W.Z.A.
Zarząd
Rada Nadzorcza.
Źródła prawa:
- ustawy
- umowy międzynarodowe
- rozporządzenia
- akty prawa miejscowego na danym terenie
Każdy kodeks jest ustawą ale nie każda ustawa kodeksem ( jest 11 kodeksów).
Trójpodział władzy: ustawodawcza, wykonawcza, sądownicza.
Naczelne organy władzy wykonawczej: prezydent, prezes rady ministrów, rząd, ministrowie.
WYKŁAD 15 - Prawa autorskie.
Nie stanowią przedmiotu prawa autorskiego:
- akt normatywny
- dokumenty urzędowe
- opisy patentowe
Jeżeli Pracodawca nie zacznie rozpowszechniać utworu w ciągu dwóch lat to prawo autorskie wraca do twórcy. Żeby sprzedać np. program będący elementem pracy magisterskiej trzeba poprosić uczelnię o zgodę.
Twórca i spadkobiercy na zawsze dostają 3 lub 5% od kwoty każdej sprzedaży oryginalnego egzemplarza (np. obrazu) nowemu właścicielowi.
Video, skaner, płyty CD, nagrywarki, xero i wszystko co może pomóc w kopiowaniu - importerzy, producenci i cała reszta muszą płacić 3% swoich zysków organizacji praw autorskich na rzecz twórców i wydawców.
by Diz.