Zarządzanie i Ekonomika W4 9.03.2006

Programy profilaktyczne i promocja zdrowia

1. Program profilaktyki chorób układu krążenia

• Cel główny: obniżenie o ok. 20% zachorowalności i umieralności z powodu chorób układu krążenia populacji objętej programem poprzez wczesne wykrywanie, redukcje występowania i natężenia czynników ryzyka.

• Populacja: osoby ubezpieczone z NFZ w wieku 35-55 lat, u których nie rozpoznano choroby układu krążenia i nie miały wykonywanych badań objętych programem w ciągu ostatnich 3 lat

• Procedury:

• Zaproszenie ubezpieczonych poprzez akcję medialną

• Przeprowadzenie wywiadu wykonanie badań biochemicznych krwi

• Pomiar ciśnienia tętniczego

• Określenie BMI

• Wykonanie EKG

• Konsultacje z lekarzami

• Itd.

• Na ten cel przeznaczono ok. 902 tys. PLN

• W poprzednim roku przebadano ok. 23 tys. osób

• Przeciętny uczestnik: o umiarkowanym ryzyku ChUK; z podwyższonym cholesterolem; z nadwagą; z podwyższonym ciśnieniem; palący papierosy

2. Program profilaktyki przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP)

• Cel: ograniczenie zachorowalności i inwalidztwa poprzez działania w grupach wysokiego ryzyka. Program nie obejmuje osób chorych.

• Populacja: ubezpieczeni w NFZ, między 40-65 rokiem życia, palące papierosy, bez badań objętych programem przez ostatnie 3 lata

• Procedury:

• Zaproszenie

• Ankieta

• Edukacja o zdrowym trybie życia

• Badanie spirometryczne wynik ujemny badania pogłębione

• Badanie fizykalne

• Itd.

• W roku 2005 przebadano ok. 25 tys. osób

• Przeciętny uczestnik: palący; były palacz; zakwalifikowany do grupy ryzyka „0” POChP

3. Program profilaktyki raka piersi (najczęstszy rak u kobiet) (24% zgonów z powodu nowotworu w Polsce)

• Cel: zmniejszenie umieralności kobiet z powodu raka piersi, obniżone wskaźnika umieralności z powodu raka piersi do poziomu w krajów Unii Europejskiej

• Populacja: kobiety w wieku 50-69 lat, ubezpieczone w NFZ, które nie miały mammografii przez ostatnie 2 lata lub te, które miały powtórzyć badanie po roku

• 2 etapy programu:

1. podstawowy:

• zaproszenie indywidualne + akcja medialna

• wywiad

• mammografia

• karta badania w formie elektronicznej

• pogłębionej diagnostyki - dalsza diagnostyka i leczenie:

• porada

• mammografia lub/i USG

• biopsja pod kontrolą USG

• decyzja co do dalszego postępowania

• Nowotwory złośliwe objęte są obowiązkiem zgłoszenia do Wojewódzkiego Rejestru Nowotworów

• W tym roku przeznaczono na ten cel 1 723 tys. PLN

• Przebadano 27 tys. kobiet z woj. Pomorskiego

4. Program profilaktyki raka szyjki macicy

• Cel: zmniejszenie umieralności kobiet na raka szyjki macicy, dostosowanie się do krajów UE

• Populacja: kobiety ubezpieczone w NFZ w wieku 30-59 lat, badania raz na 3 lata

• 3 etapy programu:

1. podstawowy: zaproszenie; rejestracja; wywiad; edukacja; pobranie i wysłanie materiału

2. diagnostyki: wykonanie oceny mikroskopowej; komputerowa archiwizacja danych

3. pogłębionej diagnostyki: badanie kolposkopowe; pobranie celowanych wycinków do badania histopatologicznego; decyzja o dalszym postępowaniu

• budżet - ok. 1200 tys. PLN

• w 2005 r. - 43000 badań cytologicznych (u 210 kobiet dalsza diagnostyka)

5. Program badań prenatalnych

• Umożliwienie wczesnej identyfikacji ryzyka wystąpienia wad płodu

• Popularyzacja badań prenatalnych, zwiększenie dostępności tych badań w Polsce

• Populacja: kobiety w wieku pow. 35 lat, występowanie aberracji chromosomowych u płodu lub w rodzinie, kobiety np. z translacją genetyczną

• Budżet większy niż wcześniej - 700 tys. PLN

6. Program dla dzieci

• Program wczesnej, wielospecjalistycznej, kompleksowej, skoordynowanej i ciągłej (WWKSC) pomocy dzieciom zagrożonym niepełnosprawnością lub z niepełnosprawnością i ich rodzinom

• Dzieci w wieku 0-7 lat

• Budżet - 1 mln PLN

Łącznie budżet na programy profilaktyczne w pomorskim NFZ 6 mln PLN

Polityka zdrowotna i społeczna

Demograficzne uwarunkowania polityki społecznej - rewolucja demograficzna ( przekroczenie pow. 12% ludzi pow. 60 r. ż. i pow. 7% ludzi pow. 65 r. ż.)

- obniża się poziom urodzeń, przedłuża się przeciętne trwanie życia, wzrasta liczebny udział ludzi starych w społeczeństwie, stanowią one podstawową determinantę aktualnej i przewidywalnej sytuacji zdrowotnej oraz społecznej i ekonomicznej w państwie.

W ciągu drugiej połowy XX w. średnia długość życia wydłużyła się o 20 lat. Populacja uważana jest za dojrzałą wówczas, gdy osoby powyżej 65 r. ż. stanowią 4-7% natomiast za starą, gdy przekroczy 7% (Polska ten próg już przekroczyła - ok. 12%).

Starzenie się społeczeństwa problem natury:

• Medycznej

• Społecznej

• Deontologicznej i obecności grup dyskryminowanych

• Technologicznej

Cywilizacyjne zagrożenia zdrowia:

• Gorszy styl życia zwiększa ryzyko chorób cywilizacyjnych (= „choroby z wyboru” skrajnie syndrom „obwiniania ofiary”)

Źródła zagrożeń zdrowia

Uwarunkowania zdrowia przedstawia się najczęściej w następującym porządku:

1. Czynniki predysponujące - wiek, płeć, przebyte choroby

2. Czynniki umożliwiające - dochody, sposób odżywiania, warunki mieszkaniowe, dieta, opieka medyczna

3. Czynniki przyspieszające (praca, narażenie się na jakiś czynnik)

4. Czynniki wzmacniające (ciągłe narażenie na czynniki drażniące, uciążliwa praca)

4 pola warunkujące zdrowie jednostki (idea pół zdrowia wg Marca Lalonda):

1. Pole genetyczne (pole biologii)

• Czynniki genetyczne

• Procesy dojrzewania i starzenia się

• Wewnętrzne systemy w organizmie człowieka

• 20% wpływu

2. Pole środowiskowe

• Czynniki działające w otoczeniu człowieka, wpływające na jego zdrowie

• 20% wpływu

3. Pole związane z zachowaniem jednostki

• Decyzje jednostki, styl życia

• 50% wpływu

4. Organizacja służby zdrowia

• Zasoby i procedury instytucji na rzecz zdrowia

• 10-15% wpływu

Program „Zdrowie 21” - dla regionu europejskiego przez WHO (51 krajów i 870 mln ludności, cała Rosja też)

(jego efektem - program NPZ, czyli Narodowy Program Zdrowia w Polsce)

• Podstawa: Światowa Deklaracja Zdrowia z 1998 r.

• Cel strategiczny: zadanie stale polegające na uzyskaniu możliwie wysokiego potencjału zdrowotnego dla wszystkich

• 2 główne cele operacyjne:

1. Promocja i ochrona zdrowia ludzi na przestrzeni ich życia

2. Redukcja występowania głównych przyczyn chorób i urazów oraz łagodzenie cierpień z ich powodu

Drugi europejski program - Europejski program walki z chorobami nowotworowymi - „Europe Against Cancer”

• Cel: zmniejszenie zgonów z powodu raka o 15%

• Zapobieganie, badania przesiewowe, edukacja i szkolenie

Kontrakty w służbie zdrowia - zakładanie własnej praktyki lekarskiej

• Podstawa:

• ustawa z dnia 27 czerwca 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych

• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 6 października 2005 r. o zawieraniu kontraktów

• Źródło finansowania Instytucja - NFZ, oddział wojewódzki

• Petent/Świadczeniodawca = Lekarz

• Zasady konkurs

• Pierwsza umowa na rok, później możliwa na max 3 lata (renegocjacje co rok)