Skażenia środowiska metalami ciężkimi
Akumulacja w organizmach żywych
Ołów:
Źródło: huty metali kolorowych (ołowica), trójetylek ołowiu w benzynie - związek przeciwstukowy - podnosi ilość oktanów, naturalne pokłady, motoryzacja, preparaty chemiczne, rolnictwo, gospodarstwo domowe. Jako Pb2+ kumuluje się w organizmach, proces stopniowy wolny
Działanie na: błony śluzwe, kumuluje się jako fosforan ołwiu w kościach i organach (nadmiar -> osteoporoza), ukł. Naczyniowy, moczowy, rozrodczy, nerwowy (ołowica u dzieci; Roosvelt chorował na ołowicę), czynnik etiologiczny nowotworów. 1924 fabryka etyliny New Jersey - ostre zatrucia -> śmierć lub demencja
Wnikanie: droga wziewna, droga pokarmowa (sole ołowiu odkładają się w kościach), przez skórę
Objawy zatrucia: bladoszara skóra, rąbek ołowiczy na dziąsłach - niebiesko - szara obwódka, osłabienie i bezsenność, niedokrwistość, częste bóle głowy, drżenie mięśni
Upadek starożytnego Rzymu nastąpił przez ołów - akwedukty i ołowiane wino (sztuczny słodzik - octan ołowiu blokujący proces fermentacji)
Rtęć:
Przykład skażenia - zatoka Mine Mata (?) w Japonii - napady drgawek, tiki, porażenia. Przyczyna - ponad 150t metylortęci na dnie z fabryki celulozy. Akumulacja w planktonie-> rybach -> itd.
Badania Hipokratesa nad rtęcią, leczenie związkami rtęci kiły - Paracelsus
Atakuje: system nerwowy, błonę śluzową górnych dróg oddechowych i pokarmowych, skórę.
Powoduje zmniejszenie odporności -> większa napadalność na nowotwory
Głuchota, ślepota, w drastycznych przypadkach - śmierć. Rtecia skażony jest dosyć mocno Bałtyk.
Siarka:
Źródło: odsiarczanie ropy i gazu. W Kanadzie powstaje 1700t czystej siarki każdego dnia, składowanych jest już 5 mln ton. W Kazachstanie znajduje się hałda 7,8 mln ton
Działanie: drażnienie systemu oddechowego przez pył siarki, niszczy oczy. Alergie skóry i bóle głowy. Skażenie wody. Pył może być samozapalny, zagrożenie ekologiczne. Kwaśne deszcze - zagraża zabytkom, roślinom.
Azbest:
40 km od Tarnowa w Szczucinie jest fabryka eternitów1959 - 1999 (choroba po 40 latach); kiedyś w niektórych miastach wszystko budowano z eternitow, dachówki z azbestu, drogi, boiska szkolne, poidła dla zwierząt itd.
Działanie: choroby ukł. oddechowego - azbestoza, nowotwory jelit, trzustki, , włókna azbestu mogą być w płucach przez wiele lat i wywoływać międzybłoniak opłucny, na który w Szczucinie mężczyźni chorują 70, a kobiety 30 razy częściej niż średnia krajowa. Włókna azbestowe są niezniszczalne, a objawy przypominają grypę - brak apetytu i osłabenie.
2003 - program usuwania azbestu z rur kanalizacyjnych rozłożony na 30 lat.
Arsen:
Problem występuje głównie w Indiach, Nepalu,
Występuje w minerałach, w pirycie. Arszenik As2O3 stosowany kiedyś jako lek. Współcześnie w insycystydach.
Przykład - skażone studnie w Bangladeszu. ¼ ludzi piła arsen w ilościach zagrażających życiu; skażone są też gleby -> pożywienie
Działanie: Ciemne plamy na nogach, piersiach, dłoniach, rogowacenie skóry stóp i dłoni -> gangrena -> amputacja; nowotwory
Mangan:
metal zwiększający twardość stali, używany przy produkcji gumy, farb, nawozów sztucznych.
Działanie: akumuluje się głównie w narządach z duża ilością mitochondriów - nerki, trzustka, wątroba, jelita; może działać mutagennie na mitDNA; przenika przez łożysko; działa szkodliwie na ośrodkowy ukł. nerwowy, objawy piramidowe, móżdżkowe itd. Nadmiar może prowadzić do psychoz; działa szkodliwie na wątrobę, powoduje zmiany w gonadach męskich, zaburza spermatogenezę
Kadm:
cierpliwości...