Zadaniem mojego referatu jest znalezienie argumentów uzasadniających prawdziwość tezy , że dzisiejsza cywilizacja europejska jest dzieckiem starożytnych Greków i Rzymian .

Najpierw postaram się nakreślić ramy chronologiczne starożytności greckiej i rzymskiej . Starożytności jest to długi okres w dziejach historii świata , obejmuje okres od ok. 4000 r. P.n.e. do 4-5 w n.e. w przypadku Grecji od ok. 2000 P.n.e. do 4w. N.e. , a Rzymu od ok. 8 w. P.n.e. do 5 w. n.e. .

2000 r p.n.e. 4 w. n.e.
7 w p.n.e. 5 w n.e.

Starożytna Grecja i Rzym , ich dokonania kulturowe , historyczne i cywilizacyjne wpłynęły na rozwój całej Europy . Wiele kolejnych epok sięgało po dawno wypróbowane wzory nazywane później klasycznymi.
Korzystano nie tylko z tematów , motywów , toposów , ale także z utrwalonych już gatunków literackich .
W swojej pracy postaram się udowodnić , że kultura europejska jest dzieckiem starożytnych Greków i Rzymian . Pisząc kultura europejska mam na myśli wszystkie zdobycze cywilizacyjne , które Europa zawdzięcza starożytnym cywilizacjom Grecji i Rzymu . W rozważaniach zajmę się następującymi problemami :

* Jakie są źródła teatru ?
* Wpływ literatury antycznej ( Grecja , Rzym )na literaturę współczesnej Europy. ( wątki mitologiczne)
* Eposy Homera i ich kontynuacja .
* Demokracja ateńska .
* Republika rzymska , prawo rzymskie .
* Olimpiada-Grecja .
* Gimnazjum i liceum .
* Muzeum Aleksandryjskie (Akademia Nauk )
* Aleksandria - biblioteka Ptolemeuszów .
* Filozofia i myśl społeczna starożytnej Grecji * Pojęcie estetyki .
* Akwedukty .
* Rzymianie świetnymi budowniczymi .
* Przysięga Hipokratesa .
* Chodniki w starożytnym Rzymie .
* Greckie wozy bojowe
* Liczydło greckie .
* Rzymskie machiny oblężnicze .
* Cyfry rzymskie .



* Jest wiele argumentów przemawiających za tezą , że Europa zawdzięcza starożytnej Grecji i antycznemu Rzymowi bardzo wiele . Do niewątpliwych osiągnięć kultury greckiej należy powstanie dramatu . Gdyby nie antyczni Grecy Europa nie znałaby teatru . Na szczególną uwagę zasługuje dramat , który wywodzi się ze świąt Dionizosa - boga urodzajów i wiecznej beztroski , lecz także boga narodzin i śmierci . Ze świętem Dionizosa łączyły się specjalne obrzędy i procesje . W miastach (wiosną ) odprawiano Dionizje Wielkie ,a na wsiach (jesienią) Dionizje Małe . Pieśni obrzędowe nazywane były dytyrambami . Z dytyrambu wykształcił się dialog Koryfeusza (przewodnika chóru) z chórem . Koryfeusz dał także początek pierwszemu aktorowi , którego wprowadził Tespis (6w . p.n.e.) . Ajschylos wprowadził drugiego , a Sofokles trzeciego aktora . W ten sposób powstała tragedia grecka , ograniczająca się do trzech aktorów . Dionizje Wielkie dały początek tragedii- a Dionizje Małe -komedii . Dziś dramat to jeden z trzech rodzajów literackich , a komedia i tragedia to gatunki dramatu.
* Starożytna Grecja , jej dokonania kulturowe ,historyczne i cywilizacyjne wpłynęły na rozwój kulturalny całej Europy . Wiele kolejnych epok sięgało po dawno
wypróbowane wzory nazywane później klasycznymi Korzystano nie tylko z tematów , motywów , toposów , ale także z utrwalonych już gatunków literackich . Zacznę od tego , że np. mity greckie i rzymskie powstałe w starożytności funkcjonują w literaturze współczesnej . Mitologia miała bardzo duży wpływ na powstanie i rozwój wierzeń , poglądów i literatury w całej Europie . Nawet nazwa naszego kontynentu jest dawnym imieniem mitologicznej królewny , Europy , o tak niezwykłej piękności , że aż zakochał się w niej sam Zeus . Starożytni Rzymianie stworzyli własny zbiór mitów na wzór greckich . Bogowie , bóstwa i bohaterowie mitologiczni greccy i rzymscy są źródłem tematów w literaturze i sztuce wszystkich krajów Europy . Polska też do nich należy .
Na potwierdzenie stanowiska przedstawionego przeze mnie w referacie dodam
następny argument -
Plemiona greckie przybyły na południową część Półwyspu Bałkańskiego i wyspy Morza Egejskiego znad Dunaju , w początkach 2 tysiąclecia p.n.e. .
Zastały tam niekorzystne- w porównaniu z cywilizacjami wielkich rzek - warunki rozwoju . Górzyste ziemie nie mogły dać takich plonów jak np. w Mezopotamii. Grecję wychowała bieda , twierdził grecki historyk Herodot .
W antycznej Grecji powstały 2 najstarsze cywilizacje : mykeńska ( od miasta Mykeny) i minojska (od króla Krety Minosa ) .

Z całą pewnością współczesna cywilizacja europejska przejęła od tych dwóch antycznych cywilizacji co najmniej kilka dziedzin : rolnictwo , żeglugę umiejętność budowania , rzemiosło , a przede wszystkim pismo linearne (alfabet polski pochodzi od alfabetu antycznych Greków ) .
Też ze starożytności ( rzymskiej ) pochodzą słynne słowa :
,, Non omnis moriar `' ,, Nie wszystek umrę , będę żył w moich utworach `' .
Sentencja ta jest żywotna w wielu utworach poetyckich . Słowa te , zaczerpnięte ze słynnej ody Horacego (znakomitego łacińskiego poety ) , mogą służyć za ocenę wartości całej literatury starożytnej , która stała się wzorem wszystkich późniejszych prądów artystycznych i na długie wieki . Poezja starożytna określała europejskie kanony piękna . Uznano ją za wzór doskonały - klasyczny . Pojęcie to należy odnosić tak do literatury naśladującej wzory starożytne , jak i do dzieł doskonałych powszechnie uznanych w tradycji europejskiej lub rodzimych tradycjach poszczególnych narodów . Literaturę grecką można podzielić na 4 okresy , biorąc pod uwagę gatunek literacki dominujący w tym czasie . Stąd mówić możemy o wieku epiki (8w p.n.e.) liryki ( 7-6w p.n.e. ) dramatu (5w p.n.e. ) epigramatu(3w p.n.e.) . Grecy stworzyli najwspanialszą bodaj literaturę starożytną , której dotąd jesteśmy dziećmi . Literatura narodziła się z ustnej opowieści ludzi o zdarzeniach mitycznych i historycznych . Początkowo była to pieśń śpiewana przy dźwiękach instrumentu , sławiąca bohaterów i hymn wysławiający jakieś bóstwo .

Powstanie literatury stało się możliwe dopiero wtedy , gdy Grecy przyjęli za pośrednictwem Fenicjan pismo prasemickie około 8 w p.n.e. . Powstały wówczas największe poematy epickie starożytności , opisujące wojnę trojańską Iliada i Odyseja Homera . Kolejne etapy to doskonalenie się liryki i rozwój dramatu .
Cała współczesna literatura europejska wykorzystuje różne wątki mityczne , np.
(Dedal i Ikar , prometejska postawa , Demeter i Kora , 12 prac Heraklesa , labirynt ) .
* Z pewnością w literaturze europejskiej prawzorem eposu są dwa arcydzieła staro-greckie ,,Iliada'' i ,,Odyseja `'. Do wzorca eposu homeryckiego nawiązywała epika rzymska m. in. Eneida Wergiliusza . Inne epopeje to "Orland Szalony" , Ariosta i "Jerozolima wyzwolona " Tassa . Ostatnim wielkim dziełem literatury europejskiej odwołującym się wprost do tradycji eposu jest " Pan Tadeusz " * Następnie przytoczę argument potwierdzający , że ustrój demokratyczny , to także wynalazek , który swoje korzenie ma w starożytnej Grecji . Państewka Greków były , jak na nasze wyobrażenia małe . Rzadko przekraczały liczbę100 tysięcy obywateli . Były to charakterystyczne dla kultury helleńskiej państwa-miasta , czyli polis . Słowo to zrobi zawrotną karierę od niego wywodzi się wyraz "polityka "policja " . Mała liczebność państw-miast miała na ogół swoje piękne strony . Wszyscy obywatele mogli uczestniczyć w życiu publicznym , religijnym , a przede wszystkim sprawować władzę w radzie wybranej przez zgromadzenie powszechne .
Było to niesłychane novum w świecie boskich faraonów , perskich "królów królów " i ich satrapów . Tak zrodziła się i przeniknęła do świadomości historycznej demokracja , czyli najogólniej biorąc władza ludu (wolnych obywateli ) .
W 5 w p.n.e. w Atenach , w czasach , gdy przywódcą politycznym był Perykles funkcjonował ustrój demokratycznych , który do dziś jest dla nas klasycznym wzorem demokracji . Ateny stały wówczas na czele Związku Morskiego i prawie bez ograniczeń korzystały z funduszy tego związku .
Rozwijały się gospodarczo i kulturalnie . Wprowadzono również zasadnicze
zmiany polityczne , które zadecydowały o demokracji .

Zgromadzenie Rada Ludowe Pięciuset

Sędziowie Urzędnicy

POWOŁYWANI SPOŚRÓD OGÓŁU OBYWATELI W LICZBIE 6 TYSIĘCY

* Nie tylko starożytność grecka , ale i rzymski antyk jest kolebką cywilizacji europejskiej . Myśl prawnicza starożytnych Rzymian jest powszechnie uznawana za znawców przedmiotu za jedno z najdoskonalszych osiągnięć tego społeczeństwa . Niektórzy humaniści twierdzą nawet , iż obok filozofii greckiej oraz chrześcijaństwa prawo rzymskie jest tą dziedziną kultury antycznej , która wywarła największy wpływ na losy cywilizacji ludzkiej . Prawo rzymskie obowiązywało przez 22 wieki - od założenia Rzymu (753 p.n.e. ) do upadku cesarstwa bizantyjskiego (1453) . Źródłami tego prawa były (leges) i obyczaje (mores ) . Pod pojęciem leges kryje się całość prawa stanowionego . Terminem mores Rzymianie określali zwyczaje i obyczaje przyjęte i stosowane w państwie rzymskim . Oba te źródła prawa były równorzędne i ściśle ze sobą powiązane . Wielkim dziełem prawniczym , dzięki , któremu rzymska myśl prawnicza przeniknęła do różnych systemów prawniczych , były kodyfikacją prawa rzymskiego dokonana w latach 530-533 na rozkaz cesarza Justynian . Najważniejszą częścią owej kodyfikacji było sporządzenie systematycznego wyciągu z 2000 prac 40 największych prawników pod nazwą Digesta seu Pandecta .

WIELCY PRAWNICY RZYMSCY :
Tiberius Coruncanius
Publiusz Mucjusz Scewola
Kwintus Mucjusz Scewola
Marek Antistiusz Labeo
Emiliusz Papinian
Domicjusz Ulpianus


ZNACZENIE PRAWA RZYMSKIEGO DLA WSPÓŁCZESNOŚCI :

1). W ciągu wieków różnorodne terminy i pojęcia przeniknęły do teorii poszczególnych systemów prawnych . Myśl prawników rzymskich stała się podstawą wielu historycznych i współczesnych systemów prawnych . W ciągu wieków zbieżność pojęć występujących w odmiennych systemach a , wywodząca się właśnie z prawa rzymskiego , pozwalała prawu stać się podstawą naukowego porozumiewania uczonych zajmujących się kwestiami prawniczymi .
2). Rzymski system prawny pokazuje w sposób jasny i wyraźny ,iż nie można oddzielić prawa od etyki i moralności . W przekonaniu rzymskich prawników tylko prawo zgodne z powszechnym poczuciem słuszności i sprawiedliwości może uzyskać aprobatę społeczną . Nabiera to w dniu dzisiejszym szczególnego znaczenia , kiedy to systemy prawne oparte są wyłącznie na prawie stanowionym , które wymaga bezsprzecznej od wszystkich członków społeczeństwa niezależnie od ich społecznych przekonań .
3). W systemie nauczania prawa w dniu dzisiejszym prawo rzymskie traktuje się jako wstęp , który ma przygotować przyszłych prawników m.in. do precyzyjnego i racjonalnego myślenia . Prawo rzymskie jako przedmiot akademicki traktowane jest jako niezbędny element wykształcenia każdego pracownika , który poszerza jego kulturę prawną i wzbogaca osobliwość .

Warto dodać , że organizowanie olimpiad sportowych to także scheda objęta po starożytnych Grekach . Te najsławniejsze igrzyska odbywały się od776r p.n.e. w Olimpii . Stąd oczywiście wzięły początek współczesne olimpiady . Rzut dyskiem ,oszczepem ,biegi , boks i wiele innych dyscyplin sportowych miały swój początek w Grecji starożytnej . Zawodom , i nie tylko , towarzyszył kult ciała , swoisty podziw jego harmonii . Starożytne olimpiady zakończyły się w 395r . kiedy Olimpię zniszczyły 2 potężne trzęsienia ziemi . W 1896 roku Francuz Pierre de Coubertin zainspirowany ideą starożytnego współzawodnictwa , zorganizował w Atenach pierwsze nowożytne igrzyska olimpijskie ,które do dziś zachowują wiele elementów wywodzących się z czasów starożytności . Olimpiady rozrosły się od 42 konkurencji w Atenach w roku 1986 do 300 w Sydney 2000 .

* Nawet rodzaj szkoły po podstawówce cywilizacja europejska przejęła od starożytnych Greków np. gimnazjum ( gimnazjon) czy też liceum . Jest to kolejny dowód na to , że wiele zawdzięczamy starożytnym .Gimnazjum - dawniej gimnazjon , to w starożytnej Grecji park z budynkiem przeznaczony do uprawiania ćwiczeń fizycznych . Z czasem przekształcił się w miejsce spotkań towarzyskich i dysput politycznych . Od okresu hellenistycznego stanowił rodzaj publicznej szkoły średniej . Ma zatem stary i szacowny rodowód . Liceum Ateńskie - zasługuje niemalże na miano uniwersytetu . Wykładano na nim historię nauki politycznej . Uczono retoryki czyli sztuki pięknego wysławiania się , teorii poezji , astronomii ,fizyki , biologii i medycyny .Oczywiście podstawą wykształcenia była filozofia . Nauka polegała przede wszystkim na odczytywaniu i komentowaniu wykładów Arystotelesa , a było o czy mówić . Dzisiejsze wydania dzieł Stagiryty zajmują niemałą .etażerkę .
* Udowadniając , że dzisiejsza cywilizacja europejska jest dzieckiem starożytnych Greków i Rzymian podaję następny argument - także i dziś istnieją instytucje zwane Akademią Nauk . Na terenie post aleksandryjskim funkcjonowały 3 ważne ośrodki kulturowe : Aleksandria , Antiochia i Pergamon . W Aleksandrii powołano instytucję zbliżoną do Akademii Nauk , tzw . Muzeum ( Muzaion - siedziba muz opiekunek nauk ) . Muzeum Aleksandryjskie to Akademia Nauk , a nie zbiór dzieł sztuki w rozumieniu współczesnym .
Współcześnie trudno sobie wyobrazić jakiekolwiek europejskie miasto , które nie mogłoby poszczycić się zbiorami bibliotecznymi na miarę XXI w . Pierwsze biblioteki powstały w Aleksandrii , która słynęła z biblioteki Ptolemeuszów (władców egipskich ) .
* Zgadzam się z opinią , że dzisiejsza cywilizacja kontynentu europejskiego
jest dzieckiem antycznych Greków i Rzymian -przecież podwaliny filozofii europejskiej mają swoje źródło w dziełach starożytnych ,, miłośników mądrości `'. Starożytna filozofia narodziła się w miastach Jonni , czyli w greckich miastach położonych na wybrzeżach Azji Mniejszej . Za pierwszych filozofów uchodzą : Tales , Anaksymander oraz Anaksymenes . Wszyscy oni rozważali
główne problemy kosmogonii , wśród których najważniejszym było pytanie co jest istotą i zasadą wszystkich rzeczy ? Według Talesa ową substancją , z której wszystko powstało , jest woda , a całość istnienia przyrody i jej przemiany zależą od nieustannej cyrkulacji wody . Anaksymes za osnowę wszystkich rzeczy uznawał powietrze .

NAJWYBITNIEJSI FILOZOFOWIE GRECCY i RZYMSCY :

Heraklit z Efezu (ok.540-580p.n.e.)
Sokrates (470/469-399p.n.e.)
Platon (427-347 p.n.e. )
Arystoteles (384-322 p.n.e. )
Epikur (341-270p.n.e. )
Marek Aureliusz (121-180 )
Augustyn Aureliusz (354-430 )
Tales z Miletu
Euklides
Archimedes
Eratosteles

* Starożytni Grecy dali też współczesnej Europie kanon piękna w sztuce . Sport , radość życia i brak zahamowań seksualnych powodowały , że greckie rzeźby przedstawiały bogów i ludzi nago . Również architektura - wspaniały Akropol z posągiem Ateny ,. dłuta Fidiasza , czy też olbrzymia świątynia Artemidy w Efezie , spalona przez Herostesa - będą wzorami dla pokoleń . Niestety , nie przetrwały dzieła malarskie . O kunszcie artystycznym możemy się jednak przekonać oglądając malowaną ceramikę grecką .

Na zakończenie rozważań o wpływie kultur starożytnych Greków i Rzymian na dzisiejszą cywilizację Europy podaję jeszcze 2 ważne argumenty :

po pierwsze : dzięki starożytnym Rzymianom potrafimy budować kanalizację i wodociągi . Akwedukty - wodociąg podziemny lub nadziemny , doprowadzający wodę ze źródeł do miejsca przeznaczenia glinianymi rurami . Rzymianie na początku wykorzystywali przy budowie akweduktów naturalny spadek terenu , później wznoszono monumentalne rozwiązania architektoniczne-arkadowe przęsła pokonujące nierówności terenu .

Po drugie :O ile Grecy wznosili swe budowle (zwłaszcza te najpiękniejsze i najokazalsze) z kamienia , to Rzymianie posługiwali się powszechnie cegłą . Wynaleźli cement , który umożliwiał im stosowanie techniki przypominający współczesny beton. Mieli też specjalny rodzaj cementu ,który pozwalał im budować pod wodą . Wynalazek ułatwił budowę mostów i portów .
Rzymianie budowali dobrze drogi dlatego mówiono wtedy ''Wszystkie drogi prowadzą do Rzymu " .
Nie sposób w tak krótkim opracowaniu zawrzeć wszystkie argumenty potwierdzające tezę zawartą w temacie : „ Udowodnij ,że dzisiejsza cywilizacja Europy jest dzieckiem starożytnych Greków i Rzymian ” . Pominąłem np. obowiązującą do dziś przysięgę Hipokratesa , ojca medycyny , który głosił naczelną zasadę leczenia chorych - Primum non nocere , nie wspomniałem też o cyfrach rzymskich do oznaczania np. miesięcy w kalendarzu czy zastosowaniu liczydła (greckiego wynalazku w szkole bądź w księgowości (choć ostatnio wyparte przez kalkulator albo komputer ) . Nie napomknąłem także o tym , że wykorzystując wynalazek koła starożytni Grecy używali wozów bojowych . Starożytność to także czas , kiedy powstały pierwsze machiny oblężnicze . Umiejętność budowania taranów też przejęliśmy od Rzymian .

Kultura europejska kształtowała się na przestrzeni wielu lat i wieków, nie mniej jednak elementem, który wpłyną na jej oryginalność oraz niezwykłość było właśnie dziedzictwo starożytne.

Myślę , że moją pracą udowodniłem tezę, iż „ Kultura europejska jest dzieckiem starożytnych Greków i Rzymian ” . Chcąc poszerzyć moją argumentację wykorzystałem „ Encyklopedię Multimedialną PWN ` 98 ” oraz inne źródła informacji .

REFERAT

I

Wpływ kultury antycznej (Grecja, Rzym) na kulturę współczesną.

---