Psychologia kliniczna wykład I
Psychoanaliza
Signumd Schlomo Freud 06.05.1856- 23.09.1939- austriacki neurolog i psychiatra.
Założenia psychoanalizy:
- poznanie podstawowych motywów ludzkiego zachowania
- człowiek jako jednostka podlegająca prawom natury
- u podstaw wszelkich zachowań leżą popędy instynktowne, rozumiane jako wrodzone biologicznie uwarunkowane siły napędowe
- głównym czynnikiem decydującym o dysfunkcjach psychologicznych jest konflikt seksualny
Podświadomość i osobowość- metafora góry lodowej
świadomość EGO
podświadomość ID, SUPEREGO
Struktura osobowości wg Zygmunta Freuda
ID: system pierwotny, tu kształtuje się ego i superego, zbiornik energii psychicznej, prawdziwa rzeczywistość psychiczna, rządzi się zasadą przyjemności
EGO: podporządkowane zasadzie rzeczywistości, przystępuje do działania, negocjuje potrzeby id i superego
SUPEREGO: wewnętrzna reprezentacja wartości standardów społecznych, dąży do doskonałości
Lęk jako emocja podstawowa
Lęk jest wynikiem odrzucenia popędu, powstrzymywanie ujawnienia się jego psychicznej reprezentacji
Źródła lęku:
- kary stosowane w dzieciństwie za próby zaspokojenia potrzeb
- samokaranie ze względu na wymagania superego
Mechanizmy obronne- forma przemiany zablokowanego popędu
Wyparcie:
- zaprzeczenie- zaprzeczamy
- reakcja upozorowana- oznacza że robimy coś pozornie jeśli ktoś się mocno angażuje to sam ma jakieś problemy
- humor-oznacza, że ludzie leczą swoje lęki poprzez humor
- identyfikacja- utożsamianie się z pewną postacią celu zastąpienia swoich lęków
- substytucja- dzieli się na sublimację (zastępowanie) i kompensację. Sublimacja- zachowanie bardziej akceptowalne przez społeczeństwo. Kompensacja- zamiana jednego w drugie. Substytucja jest to jedyna dobra forma wyparcia.
- idealizacja- idealizacja kogoś by nie dopuścić myśli że ma jakieś słabości np. idealizacja rodziców.
- racjonalizacja- szukamy racjonalnych argumentów dla naszych lęków
- proporcja- rzutowanie swoich lęków na innych
Nerwica
Zaburzenia psychiczne:
- o zróżnicowanym obrazie klinicznym
- u źródeł nerwicy leży nieuzasadniony, nieproporcjonalny do skali zagrożenia lęk (jako projekcja wrogości)
Źródła lęku neurotycznego:
- nierozwiązane konflikty wewnętrzne
- rozbieżność między dążeniami a faktycznymi potrzebami jednostki
- czynniki biologiczne (temperament, okres dojrzewania)
- defekt opieki rodzicielskiej
- przeżycia traumatyczne
- sytuacje codzienne wywołujące stres
Nerwicowe błędne koło
Karen Horney: trzy naturalne dążenia człowieka:
zwracanie się ku ludziom (miłość)
zwracanie się przeciw ludziom (władza)
ucieczka od ludzi (niezależność)
Cztery sposoby na życie z lękiem podstawowym:
miłość
uległość
wycofanie się
władza
Neurotyczna duma
Lęk- brak zaufania- podejrzliwość- kontrola siebie i innych- ataki złości- wypieranie złości- poczucie winy
Osiągnięcia psychoanalizy:
- opis podświadomości
- postawienie ważnych pytań o motywy ludzkiego zachowania i ujęcie ich w kategoriach dynamicznych
- przypisanie znaczącej wagi dzieciństwu człowieka
- odkrycie mechanizmów obronnych
- odkrycie psychoterapii, opis nerwicy
Błędy psychoanalizy:
- nadmierna generalizacja wniosków wobec zebranego materiału badawczego
- próba wyjaśnienia dysfunkcji psychicznych za pomocą jednego czynnika
- koncentracja tylko na dysfunkcjach
- dualizm poglądów Freuda
- pominięcie kontekstu kulturowego