NATURA I EWOLUCJA NURTU POZNANIA SPOŁECZNEGO
Wybitnym przykładem jest teoria dysonansu poznawczego Festingera i inne teorie równowagi poznawczej.
Podczas ewolucji tego nurtu doszło do zmiany poglądu na naturę i funkcje poznania w zachowaniach społecznych
Rewolucja:
- odrzucenie sprowadzania poznania do formułowania stabilnych przekonań na temat siebie i innych
- odrzucenie poglądu, że przekonania są bezpośrednio odpowiedzialne za podejmowanie przez człowieka racjonalnych ocen i świadome inicjowanie działania.
Główne założenia klasycznego nurtu social cognition:
- nieświadomy charakter operacji poznawczych
- reprezentacje poznawcze jako narzędzia poznania - traktowanie ich jako schematów poznawczych, ukierunkowujących uwagę na ważne treści
- aktywizacja i aplikacja jako warunek wpływu reprezentacji na przetwarzanie - informacje z pamięci długoterminowej wpływają na myślenie
- parcjalny charakter reprezentacji - nie całość a elementy!
- zmienność zachowania
Co się zmieniło w social cognition:
- poznanie „gorące” - poznanie społeczne zależy od stanu emocjonalnego podmiotu
- afekt wpływa na odbiór materiału neutralnego - większe znaczenie, gdy przetwarzanie jest twórcze
- ważna jest motywacja! Motywowany taktyk - wybierając strategię, kieruje się swoimi celami i potrzebami
- 5 fundamentalnych motywów: przynależności (chwalimy swoją grupę, negatywnie o innej), zrozumienia rzeczywistości (zredukować chaos), kontroli (wywierania wpływu na zdarzenia), zaufania do świata i ludzi (świat jest bezpieczny, a ludzie dobrzy i wszystko zajebiście ;-) ), podtrzymania stabilnego pojęcia własnej osoby.
Poznanie społeczne jest twórcze! - nie tylko kopiujemy, ale tworzymy nowe rzeczy, zdobywamy nowe doświadczenia.
Myślenie kontrfaktyczne - myślenie o tym co może być, wytwarzanie hipotetycznych scenariuszów.
JA:
- reprezentacja wyróżniona, centralna
- jej istnienie jest najważniejszym czynnikiem przetwarzania informacji
- ja, jako indywiduum - tożsamość indywidualna
- ja, jako członek grupy - tożsamość społeczna (tendencja do gloryfikowania własnej grupy, aby chronić dobre mniemanie o sobie)
- ja niezależne - kultury indywidualistyczne
- ja współzależne - byt relacyjny
- ja interpersonalne - relacyjne - reprezentacja samego siebie w ważnych relacjach i rolach społecznych
- ja kolektywne - ja jako członek większego społeczeństwa
Kontrola myśli i zachowania - samoregulacja, aby wywierać pożądany wpływ na własne myśli, emocje i zachowanie
Deprywacja kontroli - większy wysiłek poznawczy
Procesy poznania społecznego mogą przebiegać na poziomie:
- interpersonalnym
- międzygrupowym
Porównywanie:
- w dół (ktoś jest gorszy)
- w górę (jestem lepszy)
Egotyzm poznawczy - przypisywanie pozytywnych wyników własnego działania sobie lub przypisywanie negatywnych wyników niesprzyjającym warunkom otoczenia (Jeśli zdałem egzamin to jestem zajebisty i mądry, jeśli nie to pogoda, biometr i inne uje-muje się sprzysięgły przeciwko mnie ;-) )
Dehumanizacja „innych”. Jako ludzi przedstawianie jedynie członków mojej własnej grupy.
Kontekst społeczny, afektywny i informacyjny ma wpływ na aktywizację różnego rodzaju stereotypów - tworzą je nie tylko bodźce zewnątrzpochodne, ale również te pochodzące z wewnątrz nas samych
Byt heterogenny - podmiot - w którym są dwa różne systemy: działający powoli i refleksyjnie oraz szybki i impulsywny (polegający na heurystykach).