EtykaZawodowa, notatki, Badanie diagnostyczne


Podstawowe zasady działalności zawodowej psychologa

Kodeks etyczny Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego

Kodeks APA

CECHY RELACJI PSYCHOLOG- OSOBA BADANA

1. OCZEKIWANIA BADANEGO

badania Orne'a

Sytuacja jest niejasna - badany zakłada ukryty cel

2. LĘK PRZED OCENĄ, OCZEKIWANIA PSYCHOLOGA
badania Rosenberga

* jak zostanę oceniony przez psychologa

* zderzenie obrazu samego siebie z tym, który może wyłonić się z badania

NASTAWIENIE PSYCHOLOGA
efekt Rosenthala

POTWIERDZENIE WSTĘPNYCH OCZEKIWAŃ

ŹRÓDŁA OCZEKIWAŃ WSTĘPNYCH

ETAPY PROCESU DIAGNOSTYCZNEGO

USTALENIE KONTRAKTU

Ustalenie planu diagnozy

Układ odniesienia

Model statystyczny

Podejście modelowe

Model ipsatywny

Badanie diagnostyczne

Standardy dotyczące warunków badania diagnostycznego

Standardy dotyczące warunków badania dotyczą nie tylko sytuacji diagnostycznej

1. Miejsce badania - nie może być to miejsce publiczne, musi być dostosowane do typu badanych osób. Ważne jest żeby nie było dystraktorów. Musi być odpowiednie oświetlenie, odpowiedniej wielkości litery w kwestionariuszu.

a. oddzielny pokój

b. pokój wyłącznie dla psychologa

c. odpowiedni wygląd w zależności od wieku klientów

d. dodatkowe sprzęty (np. zegar)

2. Brak osób postronnych - czyli nie związanych z sytuacją badania. Wyjątek - dziecko - czasami rodzic daje dziecku poczucie bezpieczeństwa.

3. Brak elementów zakłócających badanie ( hałas, oświetlenie)

4. Określenie zakresu i technik diagnostycznych; Co jest przedmiotem diagnozy - diagnoza dotyczy wycinku z życia, a nie całego życia.

5. Sprzęt dokumentujący przebieg - konieczne uzyskanie zgody

6. Samopoczucie badanego

Stan zdrowia somatycznego, Aktualnie silnie działające stresory niezwiązane z badaniem, Alkohol, inne środki odurzające

Zasady doboru technik diagnostycznych

Nie ma dobrej diagnozy bez obserwacji i wywiadu

Testy:

- tylko adaptowane do warunków polskich

- tylko z aktualną normalizacją

- tylko w całości

- tylko zgodnie z instrukcją

POMIAR TESTOWY jest NIEJEDNOZNACZNY

Społeczny odbiór

Niebezpieczeństwa związane ze społecznym odbiorem testów inteligencji

  1. Przekonanie, że test intel. jest główną cechą warunkującą powodzenie

    1. o powodzeniu decyduje intelekt

    2. inteligencja wyraża się w wyniku testu intel.

  2. Etykietowanie w zakresie statusu intelektualnego i przewidywanie przyszłego funkcjonowania badanego

  3. Społeczne wartościowanie

  4. Wpływ etykiety pochodzącej z potocznego języka na dostosowanie zachowania (np. down)

Psychologowie w roli kontrolerów i osób determinujących ludzkie losy (narzędzia psychologiczne nie są bezwarunkowo obiektywne, diagnoza zrobiona jest diagnozą tu i teraz, może na nią wpływać wiele czynników np. samopoczucie).

Społeczne niebezpieczeństwa

Prawa osób badanych testem

1. wyrażenie zgody na podstawie posiadanych informacji

2. informacja o wynikach testowych ( akceptacja informacji)

3. minimalizowanie skutków etykietowania

4. zachowanie tajemnicy o wynikach testowania ( zabezpieczenie danych)

Diagnoza psychologiczna jest procesem:

DIAGNOZA PSYCHOLOGICZNA JEST INDYWIDUALNA

Oczywiste zasady psychodiagnostyki

1. Nie wolno zmyślać wyników nieuzyskanych

2. Nie wolno zmieniać wyników ani odrzucać części - zgodnie z przyjętymi z góry tezami

3. Nie wolno zbierać danych wykraczających poza kontrakt

4. Nie wolno stosować nieuzasadnionych spekulacji interpretacyjnych

Obowiązki psychologa:
1. Wobec klienta

Układ odniesienia

Wysoki niski - narzędzie znormalizowane

W normie patologia - testy kliniczne, organiczne

Zadowalający niezadowalający - czy osoba funkcjonuje w danym obszarze zgodnie ze wzorem, na ile osoba spełnia warunek

Model statystyczny

Główne metody - testy

Pomiar testowy nie jest pomiarem jednoznacznym

Dostępność opinii psychologicznej

Badany - wyjątek to nieletni przestępcy

Informacje zwrotne

Pierwszemu przekazujemy badanemu - wyjątek - jeśli badany sobie tego nie życzy

Kidy? Bezpośrednio po badaniu - wyjątek - sprawy rodzinne

Rodzaje danych stanowiących dokumentację diagnozy

Pkt 2. notatki sporządzane przez psychologa w czasie całego badania - obserwacja, wywiad.

Udostępnianie danych zebranych w procesie diagnostycznym

Dane udostępniamy tylko

Zakończenie diagnozy

  1. Przekazanie informacji zwrotnych badanemu

2. Sformułowanie i wystawienie opinii

INFORMACJE ZWROTNE

Komu pierwszemu?

Informacje zwrotne a opinia

Kiedy?Bezpośrednio po badaniu

Rodzaje danych stanowiących dokumentację diagnozy

1. Pisemny raport zawierający podsumowanie historii badanego, podsumowanie wyników testowych i innych ważnych danych prowadzących do konkluzji - diagnoza, uzupełniana zaleceniami i przewidywaniami dotyczącymi funkcjonowania badanego w określonym zakresie

2. Notatki sporządzane przez psychologa w czasie całego badania - obserwacja, wywiad

3. Liczbowe wyniki badań konkretnymi technikami

4. Opis reakcji badanego na stosowane w diagnozie badania, pytania lub bodźce

5. Wytwory badanego (np. Rysunki dziecka)

Udostępnianie danych zebranych w procesie diagnostycznym

Dane udostępniamy tylko:

1. Innemu profesjonaliście - psychologowi, tzn. osobie, która zna teoretyczne podstawy zastosowanych metod, ich wartość psychometryczną oraz jest zobligowana do przestrzegania tajemnicy zawodowej

2. Klientowi przysługuje pełna informacja o wynikach oraz wgląd w materiały

Zasady udzielania informacji
zwrotnych

1. Zrozumiały język

2. Bez informacji destrukcyjnych

3. Nie podawać wyników liczbowych

4. Odpowiedzieć na pytania klienta

5. Nie stygmatyzować

6. „kanapkowa” konstrukcja informacji zwrotnych

PRAWO DO INFORMACJI O WYNIKACH

1. Informacja o wynikach jest integralna częścią diagnozy i elementem kontaktu psycholog-klient

2. Rzetelna informacja może przynieść pozytywny skutek terapeutyczny

3. Psycholog włącza swojego klienta w interpretowanie wyników diagnozy

4. Klient musi zaaprobować przedstawione mu informacje

Prawo do informacji o wynikach

5. Odrzucenie informacji przez klienta powoduje, że staje się ona bezużyteczna

6. Ważna jest zarówno informacja jak i wnioski z niej wynikające

Znaczenie informacji zwrotnych dla badanego

Zmniejszenie lęku i poczucia zagrożenia

Podmiotowe traktowanie badanego

Zmniejszenie poczucia winy oraz samooskarżania się

DYLEMATY PRZY PRZEKAZYWANIU INFORMACJI ZWROTNYCH

Zasady opracowywania ekspertyz i opinii

Podstawowe zasady opracowywania opinii

1. Opinia (ekspertyza) musi odpowiadać na wszystkie pytania zamawiającego, ale tylko na te pytania

2. Opinia powinna być napisana zrozumiale, bez epatowania terminami psychologicznymi

3. Opinia nie może zawierać liczbowych wyników testów

ZASADY PRZYGOTOWANIA OPINII

SELEKCJA INFORMACJI - tylko te które wiążą się z opiniowanym zakresem

Wpływ opinii wydawanych przez psychologów

Jawność opinii

Inne ważne zasady dotyczące opinii

Zasady udzielania informacji zwrotnych.

Techniki informowania o wynikach wybierane przez psychologów ( badania Berndta)

Rodzaj odpowiedzi

Średnia

1.

Odmawiam dyskutowania z nim o wynikach

1,84

2.

Pytam pacjenta, czy ma inne źródła informacji np. psychiatra

3,53

3.

Rozmawiam o wynikach tak niewiele, jak to jest możliwie, podając ogólne dane

2,0

4.

Omawiam tylko to, co pacjent może zrozumieć i użyć do poprawy funkcjonowania

3,86

5.

Daję opis, ale nie tego, co jest istotne

3,23

6.

Obcinam tak dużo, jak mi czas pozwala

3,47

7.

Zawsze mówię wszystko, bo mam do tego prawo

2,89

8.

Daję pisemną opinię, gdy pacjent prosi

2,67

9.

Daję wszystkim pisemną opinię, nawet, gdy nie proszą

1,29

Skala: 1 - nigdy, 5 - zawsze

Podstawowe zasady opracowywania opinii

4.Opinia zawiera informacje o przeprowadzonym badaniu i uzyskanych wynikach

  1. Opinia musi być sformułowana na podstawie różnorodnych metod badania

  2. Nie zawiera informacji naruszających prawa badanego do prywatności

  3. Nie cytujemy badanego -wypowiedzi są jego własnością

Orzeczenie - gdy jesteśmy obligatoryjnie skierowani np. przy badaniu kierowców nasza diagnoza jest: nadaje się lub nie nadaje się; do orzeczenia musi być uzasadnienie.

Pomoc psychologiczna

to szczególny rodzaj interakcji między osoba pomagającą a wspomaganą, w której osoba pomagająca:

Gotowość do działań prospołecznych

Różne rodzaje zachowań prospołecznych

Motywacje pomagania

Etyczne problemy pomagania

- psycholog wie lepiej

- pomaganie poprzez wymaganie posłuszeństwa - osoba ze strachu przed odrzuceniem przez psychologa czy zakończeniem przez niego współpracy robi to, co psycholog powie. Wyjątek to leczenie lęków

- tradycja medyczna - pacjent boi się zapytać, co mu jest, lekarz boi się powiedzieć o zaburzeniach

- tradycja związana z systemem wychowawczym i oświatowym

Rodzaje pomocy psychologicznej

- Rehabilitacja - pomoc w przystosowaniu się do ograniczenia możliwości np. przy chorobie serca, utracie kończyny (akceptacja ograniczeń, otwarcie na nowe możliwości)

- Resocjalizacja - pomoc w tworzeniu programów oddziaływań indywidualnych dla osób, które popadły w konflikt z prawem, tworzenie warunków podjęcia odpowiedzialności za swoje działanie oraz zaakceptowanie norm stwarzanych przez społeczeństwo

- psychoterapia

Pdst. zasada - zawarcie kontraktu

Relacja pomagania

Ryzyko osoby wspomaganej

Zaufanie interpersonalne

Potrzebujący pomocy spostrzega psychologa jako autentycznego i godnego zaufania

POMAGAJĄCY:

Ma pozytywny stosunek do klienta, czuje do niego sympatię, przejawia troskę, zainteresowanie i szacunek , kieruje się bezinteresowną intencją działania na rzecz klienta

ALE:

Cechy osób, które nie nadają się do świadczenia pomocy ( Davies)

Cechy osób pomagających

Podstawowe problemy etyczne w psychoterapii

Niebezpieczeństwa związane ze specyficzną rolą psychoterapeuty

Manipulacja a wpływ społeczny

Manipulacja to planowane, celowe działanie, którego autor wykorzystując wiedzę o mechanizmach społecznego zachowania ludzi oddziaływuje na nich tak, by zachowywali się zgodnie z założonym przez niego celem nie mając świadomości, że podlegają jakimkolwiek oddziaływaniom

Problem świadomości sprawcy i ofiary

Zasady bezpiecznej relacji terapeutycznej

Zawieranie kontraktu

  1. Cel oddziaływania

- Co mogę zrobić a jakie są oczekiwania klienta (oczekiwania klienta a możliwości terapeuty)

2. Uzyskanie poinformowanej zgody

- Uzasadnienie proponowanej formy psychoterapii - informacje o innych kierunkach

- Zakres odpowiedzialności psychoterapeuty a zakres odpowiedzialności klienta

- Kwalifikacje psychoterapeuty

3. Warunki formalne

- Ogólny czas trwania terapii

- Zasady wynagradzania terapeuty- wszyscy pacjenci musza płacić za terapię, jak klient stracił pracę np. można rozłożyć spłatę na raty. Nie można umorzyć, bo taka informacja szybko się rozejdzie np. w poczekalni i inni pacjenci będą czuć się źle, co może mieć wpływ na dalszy przebieg ich terapii

Przebieg procesu terapeutycznego

  1. Zachowanie tajemnicy zawodowej

2. MINIMALIZACJA STRESU PRZEŻYWANEGO W CZASIE PSYCHOTERAPII

3. AUTONOMIA PACJENTA - PRAWO DO DOKONYWANIA WŁASNYCH WYBORÓW W CZASIE CAŁEGO PROCESU PSYCHOTERAPEUTYCZNEGO

Zasada poufności

Relacja pomagania

Zmiany, których nie brano pod uwagę przy rozpoczynaniu psychoterapii

Wpływ na klienta

Propozycje kryteriów oceny sytuacji

  1. Jakie zachowanie klienta podlega ocenie

  2. Czas zdarzenia - przeszłość czy teraźniejszość

  3. Ofiara - kto może być poszkodowany

  4. Rola psychologa- co on może naprawdę zrobić

Tematy podlegające superwizji

  1. Planowane leczenie

  2. Zrozumienie faktów

  3. Uzyskanie wsparcia

  4. Przeciwprzeniesienie

  5. Dylematy etyczne

Podstawowe problemy etyczne

Zakończenie psychoterapii

  1. ZERWANIE KONTRAKTU

- Rezygnacja pacjenta nie szukać pacjenta, chyba że wiemy, że związane to jest z sytuacją np. finansową.

  1. Poczucie braku kompetencji :

Wrażenie, że terapia nie posuwa się

Wrażenie, że pacjent potrzebuje innej pomocy np. farmakologicznej

  1. Nawiązanie nieprawidłowej relacji z pacjentem

Pacjent staje się przyjacielem, kochankiem, studentem, partnerem w interesach

ZAGWARANTOWANIE PACJENTOWI DALSZEJ POMOCY

2. Moment zakończenia psychoterapii:

Ważny etycznie cel ostatniej fazy psychoterapii

Osiągnięcia psychoterapii wprowadzić do realnego życia klienta

a) Dla klienta, b) dla jego otoczenia

W trakcie całej terapii - zagrożenie związane z tendencją do ingerowania w życie klienta poza sesjami

Psychoterapeuta a jego były klient

- przypadkowe - etycznie obojętne

- intencjonalne - etycznie wątpliwe

KTO RAZ BYŁ KLIENTEM PSYCHOLOGA POZOSTAJE NIM NA ZAWSZE

Wnioski

1. Psycholog nie jest odpowiedzialny za przypadkowe kontakty ze swoim byłym klientem, ale musi być świadomy konsekwencji i zagrożeń z nimi związanych

2, Motywacja byłych klientów do utrzymywania takich kontaktów to głównie nieświadoma potrzeba superwizji i wsparcia

Główne zagrożenia dla byłych klientów

Zasady świadczenia pomocy psychologicznej

  1. Ustal priorytety - kieruj się wskazaniami kodeksu etycznego

  2. Zawsze mów klientom, co możesz a czego nie możesz zrobić

  3. Przyznawaj się do swoich błędów

  4. Stwórz okazje klientowi do wyrażania własnych poglądów

  5. Proś superwizora o konsultacje, by zrozumieć własne uczucia

  6. Zapisuj co i dlaczego robisz oraz z kim konsultowałeś swoje posunięcia.

Udzielanie pomocy psychologicznej na odległość

Zasady:

Psycholog ma pozytywny stosunek do klienta, przejawia troskę, zainteresowanie i szacunek do klienta:

  1. zachowuje własną odrębność w kontakcie z klientem, niezależnie od uczuć empatycznych - podkreślenie, że występujemy jako profesjonaliści, wyraźne zaznaczenie granic, rozumienie uczuć z tym, że wyrażamy własne zdanie na temat tego, co przekazuje klient

  2. przyzwala na odrębność osobie , której pomaga - daje się różne rozwiązania, a klient sam wybiera, które chce

  3. jasno przekazuje wszystkie konieczne informacje dotyczące zasad udzielania pomocy oraz swoich intencji - ważne jest, aby zaznaczyć, ze nie jest to psychoterapia ani właściwa pomoc psychologiczna

  4. jest zdolny do plastycznej zmiany zachowania w zależności od potrzeb klienta.

Pytania, które należy stawiać

Ad. 5 - taśma może być ważna, gdy ktoś popełni samobójstwo (dla sądu, policji)

Pomoc psychologiczna przez telefon

Pytania, które należy stawiać w przypadku udzielania pomocy psychologicznej przez telefon

Pomoc przez Internet

Kontakt internetowy nie pozwala na zawarcie kontraktu ponieważ:

- każdy komunikat może zostać przeczytany przez wielu ludzi

- można zidentyfikować nazwisko i adres użytkowników tej usługi

- dane klienta mogą zostać wykorzystane wbrew jego woli.

Obowiązki psychologa udzielającego pomocy w Internecie

Granice kompetencji w trakcie kontaktu przez Internet

Zasady etyczne obowiązujące w przypadku usług psychologicznych w Internecie

Zasady etyczne odpowiadania na listy w prasie

1. Psycholog stara się zachować anonimowość klienta.

2. Psycholog nie ma podstaw do stawiania diagnozy - za mało danych.

3. Psycholog stara się aby żadna z jego opinii nie została potraktowana jako osąd. Nie oceniać osób ani ich zachowań.

4. Unikać kategorycznych twierdzeń

5. Psycholog przedstawia różne możliwości a nie jedno najlepsze rozwiązanie. Na tym polega porada.

6. Nie przypisywać żadnych etykiet

7. Zachować integralność i spójność w udzielanych poradach

Zasady udzielania porad w czasopismach

  1. Wypowiedzi muszą znajdować poparcie w teorii psychologicznej i danych empirycznych

  2. Wypowiedzi muszą być zgodne ze wszystkimi zasadami etyki zawodowej

  3. Nie tworzyć błędnych oczekiwań u czytelnika ( autora listu), że wytworzyła się indywidualna, profesjonalna relacja

Najczęściej popełniane błędy

Porównano sposób prezentowania psychologa i popełnione błędy w poradach w prasie

  1. imię i nazwisko

  2. imię i nazwisko i wskazanie - psycholog

  3. imię i nazwisko i wskazanie - psycholog i nazwa placówki

    4. Rodzaj błędu

    1.

    2.

    3.

    Diagnoza na odległość

    100%

    20%

    25%

    Etykietowanie

    25%

    60%

    25%

    Ocenianie

    75%

    80%

    50%

    Porada tylko jedno wyjście

    25%

    80%

    25%

    Kategoryczność

    75%

    20%

    25%

    Etyka biznesu

    Etyka biznesmenów

    Połowa akceptowała następujące zachowania:

    1. podawanie nieprawdziwych informacji o produkcie

    2. Niedotrzymywanie terminów płatności

    3. Wycofywanie się z uzgodnień kontraktowych

    4. Pospolite oszustwa

    80% uznała za dopuszczalne wręczanie prezentów w czasie negocjacji

    Poglądy studentów ekonomii (jedni pracowali, inni nie)

    1. 98% studentów pracujących uważa, że nie istnieją inne zasady poza zasadą zysku

    2. 60% studentów niepracujących uważa, że menadżer powinien ignorować potrzeby pracowników a dbać tylko o interesy firmy

    3. 80% studentów pracujących uważa, że dopuszczalne jest omijanie przepisów prawnych i norm społecznych

    4. 70% studentów pracujących w firmach państwowych uważa, że zabieranie do domu drobnych przedmiotów to legalne korzyści pozafinansowe

    Biznes a etyka

    sprawne działanie w godziwym celu

    dobra, rzetelna praca

    Cel biznesu

    Maksymalizacja wartości jaką rezultaty tej działalności (sprzedaż towarów lub usług ) przedstawiają dla właściciela )

    ETYKA BIZNESU TO:

    Zasady współżycia

    INSTYTUCJE WYMIANY - wolny rynek

    INSTYTUCJE ŻYCIA PAŃSTWOWEGO (prawo, gdy a. niespójne - przestępczość, gdy b. niejasne - nieuczciwość)

    INSTYTUCJE INTEGRUJĄCE - system wartości ( rodzina, szkoła, kościół )

    Konieczna równowaga tych trzech systemów

    Zasady funkcjonowania organizacji gospodarczych

    Mobbing

    Bezpodstawne, ciągłe i długotrwałe dręczenie, zastraszanie ,prześladowanie szykanowanie człowieka w pracy nie tylko przez przełożonego, ale czasem także przez współpracowników, powodujące poczucie bezsilności, upokorzenia i krzywdy prowadzące w konsekwencji do ogólnego złego samopoczucia i pogorszenia stanu zdrowia ofiary.

    bullying

    Osoba mająca psychiczną lub fizyczna przewagę nad inną osobą wykorzystuje ją znęcając się nad nią w formie agresji werbalnej lub fizycznej. Ta forma destrukcyjnego zachowania polega na zastraszaniu ofiary poprzez zachowania agresywne. Forma ta prowadzi do zagrożenia ludzkiej godności, podważenia kompetencji zawodowych , bezradności.

    Cechy sprawców

    Miejsce psychologa

    Oczekiwania wobec kandydata

    1. Stanowiska kierownicze
      - umiejętność kierowania zespołem

    - poczucie odpowiedzialności

    - silna osobowość ( ambicja, pewność siebie, zdecydowanie, dynamizm, kreatywność , samodzielność, wiara w sukces i zaufanie do własnych kompetencji profesjonalnych)

    - umiejętność negocjacji

    - skuteczne promowanie towarów i usług

    II. Stanowiska wykonawcze

    Selekcja

    Psycholog - selekcjoner powinien być niezależny od instytucji

    Psycholog wobec kandydata

    1. DORADCA - aspiracje rozmijają się z możliwościami

    2. Dawanie komfortu psychicznego

    a. atmosfera badania,

    b. zmniejszenie stresu przy informacji o odrzuceniu

    1. przewaga, której nie wolno wykorzystać

    a. odporność na stres

    b. narzucanie terminów

    4. Podmiotowe traktowanie kandydata - informacja zwrotna

    WARTOŚĆ : zadowolenie z pracy

    dopasowanie do organizacji

    Pozycja psychologa-selekcjonera

    POSTAWA NEUTRALNA wobec pracodawcy

    1. Ustalanie zasad współpracy

    Pozycja wobec klienta

    2). Zdobywanie informacji o stanowisku pracy

    3). Zapewnienie poufności danych o kandydatach

    Psycholog - selekcjoner powinien być niezależny od instytucji

    DYLEMATY ETYCZNE

    1. KOGO REPREZENTUJE ( właściciel firmy a indywidualny pracownik- podmiot diagnozy)

    2. WYNIKI FIRMY CZY ZADOWOLONY PRACOWNIK?

    3. JAKIM KOSZTEM SELEKCJA?

    „prześwietlenie kandydata na wylot”

    Prywatność pracowników

    Zasady funkcjonowania organizacji gospod.

    Reklama

    Badania naukowe

    PLANOWANIE BADAŃ

    OCENA POTENCJALNYCH ZYSKÓW I KOSZTÓW

    KOSZTY BADANYCH

    OCENA POTENCJALNYCH ZYSKÓW I KOSZTÓW

    KORZYŚCI SPOŁECZNE

    KORZYŚCI BADACZA

    Zyski badanego

    Koszty badanych

    Kategorie osób uczestniczących w badaniu

    Podstawowe rodzaje informacji o celu badania

    I. Zgoda poinformowana ( pozorna)

    Badany wyraża zgodę na udział w różnych badaniach i nie wie, w którym eksperymencie aktualnie uczestniczy

    II. Zgoda na okłamywanie

    Badani są uprzedzani, że będą okłamywani . Informacja o tym, jakich doświadczeń mogą się spodziewać, i że zakończonym badaniu będzie pełna informacja o celu badania

    III. Zrzeczenie się prawa do bycia poinformowanym

    Nie oznacza to zgody na oszukiwanie

    IV. Zgoda i fałszywe informacje

    Osoby badane wierzą, że uczestniczą w procedurze, na którą wyrazili zgodę, są jednocześnie dezinformowani o niektórych aspektach badania

    V. Brak informacji, brak zgody

    Badani nie wiedzą, że uczestniczą w badaniu

    VI. Oszukiwanie

    Cel badania jest całkowicie różny od tego, czego spodziewa się badany, co mu powiedziano.

    VII. Oszukiwanie przez osobę trzecią

    PROBLEMY ETYCZNE

    WPROWADZENIE INSTRUKCJI MASKUJĄCEJ POWODUJE:

    Wprowadzanie instrukcji maskujących

    Procedura maskująca

    Nie każda procedura maskująca jest nieetyczna czy przynosząca cierpienie badanym.

    Np.. Telewizyjna zabawa „ukryta kamera” zawiera większość omówionych wcześniej procedur oszukiwania a nikt nie uzna , że jest nieetyczna.

    Stosowanie maskowania staje się nieetyczne w kontekście konkretnych badań i tego co po ich zakończeniu

    ZGODA na podstawie posiadanych informacji

    1. zgoda formalna instytucji

    2. KONTRAKT Z BADANYM

    ZAKOŃCZENIE BADANIA

    1.Procedura odkłamująca

    2.Odreagowanie

    3.Informacje zwrotne

    Ingerencja w prywatność badanych

    1. Zakres w jaki zbierane informacje maja charakter prywatny lub potencjalnie zagrażający badanemu

    -preferencje religijne

    - praktyki seksualne

    - dochody

    - uprzedzenia rasowe

    - inteligencja, odwaga itp..

    2. Otoczenie w jakim przeprowadza się badanie

    Od całkowicie prywatnego do publicznego

    3. Informacje przy publikacjach

    identyfikacja badanych

    ( problem studium przypadku)

    Anonimowość badanych - ochrona danych

    Anonimowe to takie, gdy nie można powiązać informacji z konkretną osobą

    Publikowanie wyników

    1. Zasady cytowania

    2. Powoływanie się na cudze przemyślenia

    3. Ryciny i tabele

    4. Cytowanie własnych tekstów

    5. Bibliografia z drugiej ręki

    6. współautorstwo

    Cechy relacji badacz - uczestnik badania

    Możliwe konsekwencje relacji badacz - uczestnik badania

    Zagrożenia dla uczestników badania

    2. Koncepcja Rosenberga

    Efekt Rosenthala

    Wprowadzanie wyników badań do świadomości społecznej

    Obowiązki formalne badacza

    Kształcenie

    KOGO KSZTACIMY NA STUDIACH PSYCHOLOGICZNYCH

    1. osoby, które po studiach będą pracować w zawodzie psychologa - 71% deklaruje taką chęć

    2. Osoby, które wykonując inne zawody będzie wykorzystywać zdobytą wiedzę psychologiczną ( nauczyciele, menadżerowie ,dziennikarze itp..)

    3. Osoby, dla których istotne jest zdobycie wyższego wykształcenia ,a nie zdobycie wiedzy psychologicznej

    Jakie musi być niezbędne przygotowanie psychologa?

    1. Psycholog wykonuje przede wszystkim diagnozę psychologiczną

    2. Psycholog diagnozując musi wykluczyć patologię - znajomość psychopatologii jest niezbędna

    3. Psycholog jest odpowiedzialny za dalsze losy badanego- musi mieć świadomość konsekwencji zaniedbań

    4. Psycholog musi współpracować z innymi profesjonalistami - musi uzupełniać swoja wiedzę z biologii, medycyny, prawa itp..

    5. Udzielanie pomocy psychologicznej wymaga odrębnego, długotrwałego , praktycznego kształcenia po studiach

    6. Absolwenci psychologii nie są i nie powinni być przygotowani do wykonywania konkretnej praktyki psychologicznej

    Psychologia na studiach wyższych

    Miejsce etyki w programach nauczania

    1. Zagadnienia etyki zawodowej powinny się znaleźć we wszystkich programach zajęć, od pierwszego roku -

    Etyka w programach zajęć

    2. Szczególne miejsce zagadnienia etyki powinny znajdować w programach:

    Uczenie umiejętności psychologicznych

    Problem wglądu we własne problemy emocjonalne - art..47

    Zajęcia treningowe

    Kształtowanie osobistych kompetencji uczestników

    Np.. Trening asertywności, trening umiejętności interpersonalnych, itp..

    Kiedy? na starszych latach studiów

    W jakich grupach? treningowe a nie ćwiczeniowe

    2. Zajęcia warsztatowe

    aktywne kształcenie umiejętności istotnych ze względu na przyszłe zadania zawodowe ( np.. wywiad psychologiczny, kliniczne studium przypadku itp.).

    Doświadczenia studentów wyłącznie związane z wykonywaniem ćwiczeń

    W trakcie zajęć warsztatowych przedmiotem zainteresowania nie są doświadczenia życiowe uczestników.

    Zaliczanie

    Zajęcia warsztatowe - obligatoryjne, zaliczane na podstawie wytworu

    Zajęcia treningowe - fakultatywne, zaliczane bez stopnia na podstawie obecności.

    Zajęcia treningowe prowadzone prze osoby, które nie oceniają postępów studentów ( problem konfliktu ról)

    Modelowanie postaw

    Sylabus to kontrakt prowadzącego ze studentami

    Sylabus -= kontrakt ze studentami (cel, charakter, treść zajęć, kryteria zaliczania, oceny).

    Cel, charakter i treści zajęć

    Kryteria zaliczania i oceny

    SZCZEGÓLNE ZNACZENIE SYLABUSA W PRZYPADKU ZAJĘĆ WARSZTATOWYCH I TRENINGOWYCH

    ZAWIERANIE KONTRAKTU Z GRUPĄ

    Dziedziny, w których najczęściej występują naruszenia

    1. Uzyskiwanie zgody - szczególnie w przypadku niepełnoletnich

    2. Udzielanie informacji zwrotnej

    3. Przewidywanie skutków podejmowanych badań

    4. Badanie krewnych i znajomych

    5. Nieprawidłowe stosowanie testów

    6. Powielanie cudzych tekstów

    Psychologia na innych kierunkach studiów

    Podstawowe problemy psychologii dla nie-psychologów

    1. Nadużywanie psychologii w nazwach z przyczyn marketingowych

    2. Brak ostrzeżeń, że kursy z „psychologią” w nazwie nie dają żadnych uprawnień

    3. Zachowanie szczególnej ostrożności w upowszechnianiu metod

    4. Zachowanie szczególnej ostrożności w nauczaniu specyficznych umiejętności psychologicznych, spostrzeganych jako manipulacje

    ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZAWODOWA PSYCHOLOGA

    OCZEKIWANIA WOBEC PSYCHOLOGÓW

    Źródła społecznych oczekiwań:

    OCZEKIWANIA

    ZWIĘKSZENIE BEZPIECZEŃSTWA

    ZWIĘKSZENIE BEZPIECZEŃSTWA

    POMOC W SYTUACJACH TRUDNYCH

    POMOC W SYTUACJACH TRUDNYCH

    PSYCHOLOG

    osoba, która ukończyła studia , uzyskała dyplom magisterski z psychologii i wykonuje czynności psychologa

    Działalność zawodowa psychologa obejmuje czynności, które mogą być oceniane z punktu widzenia prawa. Dobrami chronionymi przez prawo są życie i zdrowie, wolność, obyczajność, cześć i nietykalność cielesna, rodzina, młodzież, dokumenty itp

    Rodzaje odpowiedzialności

    ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA

    „przestępstwem jest każdy czyn bezprawny w wyższym stopniu niebezpieczny, zawiniony, skierowany przeciwko dobru pozostającemu pod ochroną prawa i zagrożony karą”

    Aby sprawcę ukarać trzeba wykazać, że czyn ten jest zawiniony.

    Czynem w rozumieniu prawa jest zarówno działanie jak i zaniechanie

    Przestępstwa związane z działalnością zawodową psychologa

    ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA

    1. USZCZERBEK NIEMAJĄTKOWY - KRZYWDA LUB SZKODA NIEMATERIALNA TO naruszenie dóbr osobistych, niemajątkowych tzn. czci, sumienia, wolności ( obraźliwa diagnoza )

    2. USZCZERBEK MAJĄTKOWY - np. utrata zarobku, wydatki na leczenie itp..

    O.C. ZWIĄZANA Z :

    Wadliwe postępowanie psychologa

    obiektywne - niezgodne z prawem

    Subiektywne - przewidywanie i wola sprawcy

    O.C. NAPRAWIENIE SZKODY:

    O.C. Łączne przesłanki żądania odszkodowania:

    Okoliczności, za które psycholog ponosi odpowiedzialność - np.. dobór metody

    ODPOWIEDZIALNOŚĆ DYSCYPLINARNA

    ustawa o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów

    Członkowie samorządu psychologów podlegają odpowiedzialności dyscyplinarnej za:

    1. Zawinione naruszenie obowiązków zawodowych

    2. Czyny sprzeczne z zasadami etyki określonymi w Kodeksie Etyki Zawodowej …..

    3.Uporczywe uchylanie się od płacenia składek członkowskich

    Karami dyscyplinarnymi są:

    1)Upomnienie

    2) Nagana z ostrzeżeniem

    3) Zawieszenie w prawie do wykonywania zawodu na czas od 3 do 12 miesięcy

    4) Skreślenie z listy psychologów z pozbawieniem prawa wykonywania zawodu.

    Postępowanie dyscyplinarne toczy się przed Regionalną komisją Dyscyplinarną

    Rzecznik odpowiedzialności dyscyplinarnej

    Postępowanie dyscyplinarne zawodowe jest niezależne od postępowania dyscyplinarnego w zakładzie pracy

    Niezbędne przygotowanie psychologa

    1. Psycholog wykonuje przede wszystkim diagnozę psychologiczną

    2. Psycholog diagnozując musi wykluczyć patologię - znajomość psychopatologii jest niezbędna

    3. Psycholog jest odpowiedzialny za dalsze losy badanego - musi być świadomy konsekwencji zaniedbań

    4. Psycholog musi współpracować z innymi profesjonalistami - musi mieć wiedzę z biologii, medycyny, prawa itp.

    5. Udzielanie pomocy psychologicznej wymaga odrębnego, długotrwałego praktycznego kształcenia po studiach

    6. Absolwenci psychologii nie są przygotowani do wykonywania konkretnej praktyki psychologicznej

    Wartości ważne dla zwodu psychologa

    Przebadano studentów V roku,

    173 kobiety, z czego 73% chce pracować w zawodzie psychologa,

    24 mężczyzn, z czego 58% chce pracować w zawodzie psychologa

    Wskazano od 10(mężczyźni) do 21 wartości

    1. dobro

    2. Uczciwość

    3. Zachowanie tajemnicy

    .........................................................................................................................................

    Kompetencje na 5 miejscu, na ostatnim lub w ogóle brak.

    Nie wykazano różnic między tymi, którzy chcą wykonywać zawód psychologa po skończeniu studiów, a tymi, którzy nie mają takich planów.

    Opieka nad pracami empirycznymi

    Badania R. Goodyear, C. Crego, M. Johnston - opis 114 przypadków

    1. niekompetentna opieka ⇒ prowadzący nie zna się na danej dziedzinie, problem ze statystyką

    2. Nieadekwatna opieka ⇒ brak opieki nad pracami, pisanie prac za studenta, kupowanie prac

    3. Porzucenie opieki ⇒ student powinien być na początku poinformowany o takiej możliwości

    4. Wpływ systemu wartości promotora

    5. Opieka wymuszająca ⇒ wymuszanie prac nie mających związku z główną pracą

    6. Opieka eksploatująca ⇒ student musi prowadzić zajęcia za prowadzącego

    7. Podwójne relacje (konflikt ról) ⇒ np. związek uczuciowy

    8. Zachęcanie studenta do oszustwa

    9. Problemy z prawami autorskimi ⇒ plagiat, brak uznania, nienależne uznanie.

    Zgoda a rozumienie eksperymentu

    Badania Traci Mann

    Badani:

    1. Zwięzły opis eksperymentu

    2. Szczegółowy opis eksperymentu

    3. Ustna zgoda na udział

    4. Zgoda na piśmie na udział

    Konkluzje:

    Publikowanie wyników

    1. zasady cytowania

    2. Powoływanie się na cudze przemyślenia

    3. Ryciny i tabele

    4. Cytowanie własnych tekstów

    5. Bibliografia z drugiej ręki

    6. Współautorstwo

    Raporty z badań

    10


    Wyszukiwarka