Istota, struktura i analiza systemów logistycznych
Logistyka jest procesem zarządzania całym łańcuchem dostaw, a więc logistyka jest to system steriowania i regulacji przepływu przedmiotów materialnych (dóbr ekonomicznych) i informacji w układzie dostawca- producent- odbiorca. Istotą logistyki są stany ruchu i spoczynku wszystkich form przedmiotów objętych przepływem .
Elementami składowymi przepływów są: transport, magazynowanie, manipulowanie, sortowania, kompletowanie, znakowanie, pakowanie (surowców, materiałów, półfabrykatów, odpadów, surowców wtórnych, wyrobów gotowych, towarów).
Sprawne sterowanie ruchem dóbr materialnych i informacji w przedsiębiorstwie umożliwił: postęp logistyki wojskowej, rozwój technik transportu, rozwój informatyki, konieczność synchronizacji dostaw.
Rodzaje logistyki:
1. Wg kryterium instytucjonalnego: makrologistyka (np. szef przewozów towarowych na PKP, cały kraj); mikrologistyka- organizowanie sprawnego ruchu dóbr i towarów w obrębie przedsiębiorstwa; metalogistyka , pośrednia między makro a mikro logistyką; 2. Wg kryterium funkcjonalnego: logistyka zaopatrzenia przedsiębiorstwa w dobra ekonomiczne; logistyka produkcji; logistyka dystrybucji.
W produkcji i dystrybucji ważne są kanały logistyczne. W kanałach tych najważniejsze są punkty graniczne, czyli punkty styku różnych systemów organizacyjnych przez które przepływają dobra materialne i informacja.
Kanały logistyczne: kanały rzeczowe (płyną w nich materiały, surowce i półfabrykaty); kanały informacyjne (informacja ekonomiczna, przemysłowa itp.).
W kanałach logistycznych dochodzi często do konfliktu, są to: konflikty celów, konflikty roli, konflikty władzy, konflikt komunikacyjny.
W działaniach logistycznych określa się: system sterowania zapasami; zakres kooperacji w kanałach logistycznych; dostawców i odbiorców; ustala się poziom obsługi odbiorców; sieć magazynową i sieć dystrybucyjną; systemy informatyczne służące obsłudze przepływu informacji; rodzaj środków transportu i jednostek ładunkowych.
Formalna strona logistyki obejmuje: określoną koncepcję ruchu towarów i informacji, zbiór wzorców postępowania, program działania w tym zakresie.
Główne reguły logistyczne:
1. Tworzenie właściwych stosunków ,między dostawcami a odbiorcami; stosunki te powinny wynikać z współdziałania i wzajemnego zaufania; 2. Starać się wykorzystać nowe możliwości, jakie pojawiają się w związku z rozwojem rynku zaopatrzenia; 3. Starać się tworzyć wspólną infrastrukturę informatyczną i wspólne tzn. przylegające do siebie i współpracujące ze sobą systemy informatyczne; 4. Dążyć do prowadzenia wspólnych rachunków ekonomicznych, nowych przedsięwzięć i starać się równo dzielić korzyści między partnerami; 5. Wykorzystywać możliwości doradztwa, technologii, i transferu technologii w obsłudze ruchu towarów i informacji.
Żeby opracować określoną koncepcję logistyczną trzeba:
1. Badać bazę materialną ruchu towarów i informacji; 2. Badać kwalifikacje kadry kierowniczej i pracowników służby logistycznej; 3. Badać wszystkie możliwe rozwiązania organizacyjne i informatyczne w zakresie sterowania zaopatrzeniem , produkcja i zbytem w powiązaniu z dostawcami i odbiorcami; 4. Szczegółowo zanalizować otoczenie przedsiębiorstwa zwracając uwagę na następujące kwestie: pozycję firmy na rynku zaopatrzeniowym, dokładną charakterystykę dostawców, dokonać oceny możliwości zaopatrzenia konkurencji, oszacować ryzyko związane z określonymi koncepcjami logistycznymi, zmiany w otoczeniu kanałów logistycznych (w systemach podatkowych, kursach walut, systemach celnych, kredytowych), analizować tendencje na rynku usług transportowych i spedycyjnych; 5. Badać postęp techniczny w dziedzinach logistycznych
Wdrożenie określonej koncepcji logistycznej wymaga z reguły korzystania także z obcych koncepcji logistycznych. Trzeba więc kooperować z innymi podmiotami. Takie kooperowania może dotyczyć: uzgodnienia technologii przewozu; uzgodnienia rodzaju opakowań; uzgodnienia jednostek ładunkowych; uzgodnienia dokumentacji przewozowych ładunków; wspólnego wykorzystania określonych funkcji logistycznych; zlecenia pewnych funkcji innym jednostkom; korzystania z pakietów usług przedsiębiorstw które zajmują się projektowaniem i wdrażaniem systemów logistycznych.
Controlling
Controlling jest elementem zintegrowanego i elastycznego systemu zarządzania przedsiębiorstwem. Controlling to proces sterowania określonymi procesami w przedsiębiorstwie nastawiony na dobry wynik przedsiębiorstwa poprzez właściwe planowanie informacji, właściwe zasilanie w informacje i właściwą kontrolę informacji, która pozwala diagnozować operatywnie stan przedsiębiorstwa i na tej podstawie uruchamiać środki uzdrawiające przedsiębiorstwo. Controlling w przedsiębiorstwie spełnia funkcję nawigacyjną.
Rozróżniamy controlling:
1. Strategiczny - ma zabezpieczyć długookresowe potencjały przedsiębiorstwa, orientuje się przede wszystkim na zewnętrznym środowisku przedsiębiorstwa, zadania mają charakter bardziej jakościowy niż ilościowy, przedmiotem badań są szansę i ryzyko otoczenia oraz mocne i słabe strony przedsiębiorstwa; horyzont czasu jest długi; 2. Operacyjny - cele mają charakter konkretny np. rentowność, zysk brutto i netto; orientacja na wewnętrzne środowisko przedsiębiorstwa; zadania precyzyjnie ustalone, przedmiotem zadań są koszty, przychody i zyski; horyzont czasu krótki, co najwyżej średni.
Zadania controlling'u: ustalenie potrzeb informacyjnych dla potrzeb systemu decyzyjnego w przedsiębiorstwie; wybór źródeł informacji; uzgodnienie powiązań między przedsiębiorstwem a otoczeniem.
Controlling jest niezbędny do wdrażania, wspierania i realizacji strategii przedsiębiorstwa.
Służby controllingu: biorą bezpośredni udział w sporządzaniu planów operatywnych przedsiębiorstwa; przekładają plany na budżety kosztowo- wynikowe dla ośrodków odpowiedzialności ekonomicznej w przedsiębiorstwie; kontrolują operatywnie ( na bieżąco) wykonywanie zadań planu, na bieżąco je korygują i sterują procesem wykonywania zadań; zapewniają udział wszystkich grup pracowniczych przedsiębiorstwa w wykonywaniu jego zadań.
Controlling zdaje egzamin bardzo dobrze w zdecentralizowanych systemach zarządzania przedsiębiorstwem, tzn. w takim przedsiębiorstwie, gdzie istnieją autonomiczne jednostki i samodzielne ośrodki odpowiedzialności ekonomicznej. Controlling jest bardzo dobrym systemem sterowania przedsiębiorstwa gdyż prowadzi on do samodzielności, samosterowania i samo odpowiedzialności za wyniki.
Biznes plan
Biznes plan ma służyć przezwyciężaniu fikcji planowania, pasywnego charakteru planowania, ma być podstawą do wzmożenia określonych przedsięwzięć i działań mających na celu poprawę kondycji ekonomicznej przedsiębiorstwa. Biznes plan jest potrzebny przed założeniem nowego przedsiębiorstwa, przed połączeniem kapitału z innym przedsiębiorstwem, przed sprzedażą określonej części przedsiębiorstwa, przed zaciągnięciem kredytu.
Funkcje biznes planu:
1. Funkcja zewnętrzna - polegają na tym ,żeby przy pomocy biznes planu publicznie zaprezentować przedsiębiorstwo i pozyskać dla niego nową klientelę; 2. Funkcja wewnętrzna - organizowanie przedsięwzięć w obrębie przedsiębiorstwa w celu poprawienia kondycji ekonomicznej przedsiębiorstwa.
Zakres merytoryczny biznes planu:
1. Streszczenie biznes planu; 2. Charakterystyka przedsiębiorstwa, podaje się w niej życiorys przedsiębiorstwa tzn. Status prawny, formę prawno-organizacyjną, stosunki własnościowe, wielkość przedsiębiorstwa, majątek i strukturę przedsiębiorstwa, kondycję finansową, dobrą historię; 3. Opis produktów, technologii, cechy wyróżniające na rynku, koszty, rentowność, atrakcyjność jakościowa, zgodność z normami jakościowymi, opis sfery według B+R (badań i rozwoju); 4. Opis procesu technologicznego ( majątek produkcyjny, zdolności produkcyjne, system organizacji produkcji, luka technologiczna, uzbrojenie edukacyjne, poziom zapasów); 5. Sprzedaż i marketing; segment rynku opanowany przez przedsiębiorstwo, lokalizacja klienteli, sposoby sprzedaży, formy promocji, reklamy i konkurowania na rynku; 6. Zarządzanie i potencjał kadrowy; struktura i organizacyjna przedsiębiorstwa, system decyzyjny, postawy pracowników, kwalifikacje i system oceniania pracowników, systemy motywacyjne; 7. Analiza finansowa; stan zadłużenia, potrzeby finansowe, podstawowe wskaźniki finansowe szczególnie wskaźnik rentowności; 8. Ryzyko i opłacalność przedsięwzięć; 9. Szczegółowy harmonogram działań, gdzie są sprecyzowane zadania, środki, sposoby, terminy i osoby odpowiedzialne.
Typowa struktura biznes planu:
5% krótka prezentacja przedsiębiorstwa
15% analiza otoczenia przedsiębiorstwa
15% analiza organizacyjna i finansowa przedsiębiorstwa
30% zamierzenia strategiczne
30% plan działania
5% konkluzje końcowe
Przedsiębiorstwo musi stosować marketing.
Marketing to działalność przedsiębiorstwa mająca na celu poznanie przyszłej struktury popytu, zaspokajanie go poprzez kreowanie przez przedsiębiorstwo podaży, dokładne informowanie nabywców o produktach, dostarczanie produktów i usług o odpowiedniej jakości, w odpowiednim miejscu i czasie.
Marketing to działalność przedsiębiorstwa w układzie przedsiębiorstwo- konsument, przedsiębiorstwo- nabywca. Punktem wyjścia marketingu jest klient i jego potrzeby.
Marketing wymaga:
1. Stosowania określonych technik i sposobów zbierania informacji o towarze, rynku, stosunku klienta do towaru; 2. Stosowania technik analitycznych, które służą do oceny informacji o klienteli i rynku; 3. Konieczność stosowania odpowiednich technik i sposobów oddziaływania przedsiębiorstwa na rynek i klientelę.
Typowe grupy czynności działań marketingowych:
1. Analiza rynku czyli studia nad rozmiarami rynku, lokalizacją i jego cechami; 2. Analiza sprzedaży, trendy sprzedaży, kanały dystrybucji, rentowność sprzedaży; 3. Analiza szczegółowa konsumentów- postawy, reakcje, preferencje; 4. Badanie reklamy, jak reklamować, jak zapewnić racjonalność decyzji w reklamie, jakie formy reklamy stosować.
Marketing obejmuje nastepujące fazy działalności: dokładna analiza otoczenia; identyfikacja celów strategicznych poprzez dokładne rozeznanie cech klienteli (płeć, wiek, dochód, stan rodzinny, pochodzenie, wykształcenie, zawód); segmentacja rynku; formułowanie marketingu mix - obejmuje on 4 elementy (produkt, miejsce, promocja, cena).