Metoda - czynności nauczyciela, dzięki którym wprowadza się do lekcji wiadomości i kieruje ich obiegiem. Najbardziej typowe wzorce tych czynności noszą nazwę metod nauczania.
Zmodyfikowany podział metod zaproponował F. Szlostek, rozszerzając grupę metod problemowych o metody aktywizujące.

Podające: wykład informacyjny prelekcja opowiadanie pogadanka anegdota opis odczyt objaśniania lub wyjaśnianie	Metody eksponujące: pokaz połączony z przeżyciem film sztuka teatralna ekspozycja	Metody programowe: z użyciem podręcznika programowego z użyciem komputera z użyciem maszyny dydaktycznej
Metody praktyczne: pokaz z objaśnieniem pokaz z instruktażem ćwiczenia laboratoryjne ćwiczenia przedmiotowe metoda projektów metoda przewodniego tekstu	Metody problemowe: wykład problemowy wykład konwersatoryjny klasyczna metoda problemowa metody aktywizujące:metoda przypadków, metoda sytuacyjna inscenizacja gry dydaktyczne: symulacyjne, decyzyjne, psychologiczne seminaria dyskusja dydaktyczna: związana z wykładem, okrągłego stołu, wielokrotna mutacja "A" i "B", burza mózgów, panelowa ,metaplan

Konspekt - od konspektów, niezależnie od ich zróżnicowania ze względu na poziom i przedmiot edukacji, a także styl nauczania, wymaga się, aby zawierały następujące elementy:

• informacje dotyczące klasy, przedmiotu, podziału uczniów na grupy, terminu i czasu trwania zajęć

• jasno i precyzyjnie sformułowane cele uczenia się (niewielka ich liczba)

• związki z programem państwowym,

• materiały edukacyjne - źródła,

• procedury ( wyraźne określenie poszczególnych form aktywności i struktury zajęć z zaznaczeniem w niej takich elementów, jak: wprowadzenie i konkluzja, naszkicowanie roli poszczególnych osób uczestniczących w zajęciach - nauczycieli wspomagających),

• zróżnicowanie zadań, materiałów oraz czasu pracy poszczególnych jednostek lub zespołów uczących się,

• wykorzystanie technologii informacyjnej ( zakres, miejsca i sposoby),

• przyjęte kryteria oceniania,

• wspomaganie ze strony innych osób dorosłych ( studentów, asystentów, nauczycieli stażystów, rodziców).

Scenariusz - jeśli nauczanie interdyscyplinarne jest realizowane nie tylko w ramach pojedynczych zajęć określonego przedmiotu nauczania, ale rozciąga się w czasie, integrując wiedzę i umiejętności, z różnych dziedzin edukacji, pisanie scenariusza bywa poprzedzone nieco innym opracowaniem materiału. Opracowanie to przebiega na kilku poziomach. Planuje się możliwości, a nie sztywny schemat. W nauczaniu interaktywnym nieodzowne wręcz staje się przyjęcie założenia, że uczniowie także odgrywają pewną rolę w planowaniu nauczania i własnego uczenia się.
W scenariuszu powinny znaleźć się:

• cele szczegółowe, wskazanie obszarów przedmiotowych celów w kategoriach osiągnięć określonych w podstawach programowych ( jeśli jest to możliwe) zasobów, jakie mają zostać wykorzystane

• czas trwania poszczególnych segmentów, zamierzonych rezultatów, sposobów organizacji zajęć ( kolejność wydarzeń, podział na grupy, przydzielone zadania …)

• warto też wskazać konkretne treści nauczania np. w formie podstawowych pojęć i postaw, podać konkretne czynności, ich rozłożenie w czasie oraz zastanowić się nad spodziewanymi trudnościami.

     Scenariusz można przedstawić w formie tabelarycznej, lub wykorzystać grafikę, także komputerową. Rozrysowanie scenariusza w sposób zbliżony do mapy mentalnej wydaje się szczególnie uzasadnione przy planowaniu zajęć w małych grupach.
     Na lekcji zorganizowanej według schematu pracy grupowej uczniowie zostają podzieleni na zespoły, z których każdy wykonuje zadania identyczne lub ma przypisane sobie zadania odmienne. Okresy pracy w grupach bywają przeplatane wspólną pracą całej klasy. W formie grupowej można organizować zajęcia pozalekcyjne i pracę domową uczniów. Praca grupowa może być jednolita ( wszystkie grupy pracują nad tymi samymi zadaniami) lub zróżnicowana ( każda grupa otrzymała inne zadanie). Zależy to od materiału nauczania. Jeśli temat ujęty jest w problem, do którego rozwiązania prowadzi wiele tropów, w zamiarze nauczyciela lub wiele podproblemów, wygodniejsza jest praca zróżnicowana.
     Trudna organizacyjnie, ale scalająca zalety uczenia się we współpracy jest praca grupowa zorganizowana według schematu:

• każda grupa w klasie otrzymuje takie samo zadanie

• każdy z członków grupy otrzymuje inne zadanie do wykonania inną partię materiału do nauczenia się),

• uczniowie, którzy otrzymali takie same zadania, opuszczają swoje grupy i zbierają się w celu wspólnej pracy nad zadaniem,

• po jej zakończeniu wracają do swoich grup i przekazują pozostałym członkom rezultaty własnej pracy.

Grupy liczą zwykle 4 - 6 uczniów.
Grupy mogą być:

Homogeniczne - wszyscy członkowie są na podobnym poziomie postępów i zdolności. Organizacja homogeniczna powiększa różnice miedzy uczniami w klasie, ale także umożliwia uczniom najlepszym wyjście poza program nauczania

Heterogeniczne - członkowie grupy różnią się poziomem uzdolnień i znajomością przedmiotu nauczania. W grupach heterogenicznych stosunki miedzy uczniami są bardziej naturalne. Uczniowie słabsi podciągają się, najlepsi mają okazje do pomocy innym w uczeniu się. Z pracy w takich grupach więcej korzystają słabsi uczniowie

     Grupy powołuje się do wykonania danego zadania, zmieniając ich skład w zależności od potrzeb. Nauczyciel może arbitralnie dokonywać podziału, uważając jedynie, by w jednej grupie nie znaleźli się uczniowie rywalizujący ze sobą. Niechętni sobie. Grupa ma swojego lidera, którego zdaniem może być organizowanie pracy grupy, kontakty z nauczycielem w imieniu całej grupy, referowanie wyników pracy grupy. Lider może być wybrany przez uczniów lub wyznaczony przez nauczyciela.

Szczegółowy plan lekcji - Szczegółowe plany lekcji mogą różnic się stopniem dokładności oraz formą. Tak jak nie istnieje jedna forma zajęć, tak nie istnieje jeden format pisanego planu zajęć. Zależy on zawsze od poziomu i obszaru edukacji, zwyczajów przyjętych w danej szkole, indywidualnych preferencji nauczyciela. Niektórzy nauczyciele, by móc myśleć kreatywnie, ograniczają zapis do minimum; inni są przekonani, że umieszczenie w scenariuszu czy konspekcie wielu szczegółów sprzyja koncentracji i kreatywnemu myśleniu czy działaniu.
     Niezależnie od stopnia uszczegółowienia planów lekcji, ich postać ( konspekt lub scenariusz) zależy od tego, czy realizowane jest nauczanie przedmiotowe, czy problemowe. W nauczaniu przedmiotowym raczej obowiązują konspekty.
Scenariusze stanowią materiał operacyjny projektów interdyscyplinarnych.

Standardy jakości pracy szkoły - to przyjęte przez społeczność szkolną oczekiwania względem pracy szkoły we wszystkich obszarach, istotne oraz ukierunkowane z punktu widzenia rozwoju ucznia i nauczyciela. Nie stanowią raz na zawsze przyjętych oczekiwań, tylko powinny podlegać weryfikacji i zmianom.
Standardy dzielimy na zewnętrzne - ustalone przez kuratora oświaty i wewnętrzne - ustalone przez dyrektora przy współpracy społeczności szkolnej. Ponadto standardy wewnętrzne dzielimy na standardy szkolne, które określają potrzeby, możliwości i aspiracje szkoły oraz lokalne - uwzględniające uwarunkowania środowiska lokalnego.
Przykłady standardów:

• Szkoła tworzy warunki umożliwiające uczniowi wszechstronny rozwój.

• Szkoła wypracowuje skuteczne formy i metody wychowania i opieki.

• Organizacja i zarządzanie szkołą są skuteczne.

Jakość pracy szkoły - świadomy i zaplanowany proces ciągłego doskonalenia we wszystkich obszarach pracy placówki. Celem tego procesu jest zaspakajanie potrzeb i oczekiwań uczniów, ich rodziców, pracowników i oczekiwań społecznych (między innymi: prawo oświatowe, polityka organów prowadzących, rynek pracy).
Doskonalenie jakości pracy przebiega w następujących etapach:

• zaplanowanie działania;

• wdrożenie działania w szkole;

• badanie, jak przebiega proces wdrażania;

• wprowadzenia zmian wynikających z przeprowadzonych badań.

Jakość pracy szkoły określona jest poprzez szkolne standardy jakości i wskaźniki spełnienia.

Wskaźniki spełnienia (inaczej kryteria sukcesu) są dowodami realizacji przez szkołę wyznaczonych standardów wewnętrznych czy zewnętrznych.
Przykłady wskaźników spełnienia:

• Program rozwoju szkoły uwzględnia potrzeby i oczekiwania uczniów, nauczycieli i rodziców.

• Szkoła diagnozuje środowisko i rozpoznaje potrzeby uczniów z zakresie opieki i pomocy.

• Szkoła wypracowuje system wspomagania uczniów, tworząc warunki do osiągania sukcesów.

Wymagania edukacyjne - wynikają z niezbędnych celów kształcenia; jest to hierarchiczny wykaz spodziewanych osiągnięć ucznia powiązany z ze skalą stopni szkolnych, wyprowadzony z podstawy programowej oraz programu nauczania.
     Opis pożądanych ( z punktu widzenia nauczyciela) zmian w wiedzy, umiejętnościach i postawach ucznia. Takie spełnione wymagania nazywamy osiągnięciami. Najczęściej wymagania opisane są, jako czynności, za pomocą czasowników operacyjnych.
Najczęściej używane czasowniki operacyjne:

Uczeń: wie, zna, nazywa, definiuje, wymienia, identyfikuje, wylicza, rozumie, wyjaśnia, streszcza, ilustruje, rozróżnia, rozwiązuje, konstruuje, stosuje, określa, wyróżnia, posługuje się, uzasadnia, formułuje, tworzy, sporządza, wypowiada się, analizuje, porównuje, klasyfikuje, rysuje, charakteryzuje, mierzy, wybiera, projektuje, dowodzi, przewiduje, ocenia, proponuje, planuje.

     Tradycyjnie hierarchia wymagań wyróżniała tyle poziomów wymagań, ile jest pozytywnych stopni szkolnych (dla oceny: niedostateczny nie formułuje się wymagań, jest to niespełnienie najniższego poziomu wymagań).

• wymagania konieczne (K) - na ocenę: dopuszczający;

• wymagania podstawowe (P) - na ocenę: dostateczny;

• wymagania rozszerzające (R) - na ocenę: dobry;

• wymagania dopełniające (D) - na ocenę: bardzo dobry;

• wymagania wykraczające (W) - na ocenę: celujący.

     Jednak od kilku lat zaleca się budowanie wymagań na dwóch poziomach (J.Ochenduszko):

• wymagania podstawowe (P), w których zawarte są wymagania konieczne i podstawowe;

• wymagania ponadpodstawowe (pełne) (PP), odnoszące się do wymagań rozszerzających i dopełniających.

     Poziom wymagań podstawowych powinien zawierać te wiadomości i umiejętności uczniów, które są niezbędne do dalszego zdobywania wiedzy z danego przedmiotu, poza tym są możliwe do opanowania przez wszystkich uczniów w klasie.
     Poziom wymagań ponadpodstawowych (pełnych) zawiera te wiadomości i umiejętności, które potrzebne są do rozwijania zainteresowań i pogłębiania wiedzy uczniów, ale nie są konieczne do dalszego kształcenie; mogą się okazać za trudne dla niektórych uczniów.
     W podstawie programowej przewidywane osiągnięcia uczniów powinny być uwzględnione na poziomie wymagań podstawowych.

Analiza przypadku- inaczej studium przypadku to metoda polegająca na przedstawieniu konkretnego wydarzenia, sytuacji, którego analiza pozwala na wyciągniecie wniosków i wykorzystanie ich do rozwiązywania nowych problemów.
Opis i analiza co najmniej dwóch przypadków rozpoznania i rozwiązania problemów edukacyjnych, wychowawczych lub innych z uwzględnieniem specyfiki, typu i rodzaju szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony obowiązuje nauczyciela mianowanego ubiegającego się stopień nauczyciela dyplomowanego.
     Nauczyciel może, a raczej powinien przedstawić własne rozwiązania, Przedstawienie problemu powinno uwzględniać sposób postrzegania przez nauczyciela sytuacji problemowej, interpretację, planowanie i podejmowanie działań prowadzących do jej rozwiązania

   Oto schemat opisu i analizy przypadku rozpoznawania i rozwiązywania problemu edukacyjnego, wychowawczego lub innego z uwzględnieniem specyfiki i rodzaju szkoły.

1. Identyfikacja problemu.

1. Krótko nazwij zjawisko (problem), którym się zająłeś.

2. Podaj podstawowe informacje nt. ucznia (grupy, zdarzenia), którego dotyczy analiza.

3. Wymień główne objawy, wskazujące na istnienie problemu.

4. Uzasadnij dlaczego zwróciłeś uwagę na to zjawisko (problem) i danego ucznia (grupę, zdarzenie).

2. Geneza i dynamika zjawiska.

1. Opisz historię powstania zjawiska (problemu) powołując się na dane z:

• obserwacji,

• wywiadu,

• analizy dokumentów,

• informacji od osób trzecich,

• innych źródeł.

2. Przedstaw wnioski dotyczące powstania problemu.

3. Opisz rozwój zjawiska (problemu) w czasie:

• Kiedy się zaczęło?

• Jak długo trwa?

• Jak przebiegało/ zmieniało się (nasilenie, osłabienie)?

Znaczenie problemu. Odwołując się do wybranej teorii (ewentualnie także do własnych doświadczeń) opisz znaczenie jakie ma dane zjawisko (problem) dla funkcjonowania ucznia (grupy, szkoły).

Prognoza. Przedstaw na podstawie własnych doświadczeń i literatury, przewidywania co do skuteczności swoich oddziaływań:

• prognoza negatywna: spodziewany stan w przypadku zaniechania oddziaływań,

• prognoza pozytywna : stan, którego spodziewasz się po wdrożeniu oddziaływań.

• Propozycje rozwiązania.

1. Sformułuj cele

2. Przedstaw zadania, jakie sobie postawiłeś:

• zadania naprawcze (terapeutyczne, korekcyjne),

• zadania profilaktyczne (zapobiegawcze).

3. Przedstaw plan oddziaływań (Kto? Co? Jak? Kiedy?)

Uwaga: Analiza przypadku może kończyć się na tym etapie, jeśli pełni rolę diagnostyczną.
Wdrażanie oddziaływań. Opisz ramowo przebieg stosowanych oddziaływań i ich skutki. Przedstaw bardziej szczegółowo przykład, ilustrujący wybrane oddziaływania.

2. Efekty oddziaływań. Przedstaw zamierzone i niezamierzone skutki oddziaływań. Porównaj prognozę pozytywną z uzyskanymi efektami.

    Przykładów możliwych przypadków jest bardzo dużo. Mogą to być między innymi:

• indywidualne problemy wychowawcze np. uczeń słaby, uczeń zdolny, nowy uczeń, dziecko krzywdzone, dziecko z rodziny patologicznej czy dysfunkcyjnej;

• problemy edukacyjne np. nowe - niekonwencjonalne metody nauczania (ich wprowadzenie, uzyskane efekty);

• problemy wychowawcze w klasie np. zmiana wychowawcy, integracja zespołu klasowego, organizowanie przedsięwzięć klasowych, narkotyki w szkole, niska frekwencja i barak motywacji do nauki, współpraca z rodzicami.

    Opis przypadków musi mieć charakter zwięzły i rzeczowy. Należy zrezygnować z wszystkich informacji, które nie wnoszą nic do wątku głównego. Język powinien być zrozumiały i precyzyjny. Nie wolno podawać prawdziwych nazwisk, ani ujawniać poufnych informacji.

Diagnoza - termin pochodzi z języka greckiego "diagnosis" (rozróżnianie, osądzanie).
     Diagnoza - poznanie i określenie stanu fizycznego i psychicznego jednostki w aspekcie anamnestycznym i prognostycznym (J.Sowa).
     Diagnoza jest to rozpoznanie badanego stanu rzeczy przez zaliczenie go do znanego typu, albo gatunku, przez przyczynowe i celowościowe wyjaśnienie tego stanu rzeczy; określenie jego fazy obecnej oraz przewidywanie dalszego rozwoju (S.Ziemski).
     Pełna, rozwinięta diagnoza powinna dawać podstawy do zaprojektowania zmian niepożądanych stanów rzeczy już istniejących lub takich, które dopiero mogą wystąpić oraz sposobu realizacji tych projektów. Wynikające z diagnozy sposoby oddziaływania powinny być w różnych fazach weryfikowane, zarówno pod względem trafności wybranej diagnozy, jak i skuteczności obranych działań.

Ewaluacja - ustalanie wartości i ceny czegoś, ocenianie, oszacowanie.
(Słownik języka polskiego)
    Ewaluacji można poddać program, projekt, innowację itp.
Typy ewaluacji:

• kształtująca - dokonywana w toku realizacji programu;

• podsumowująca - odnosi się do efektów zrealizowanego programu;

• nieoficjalna - dokonywana na własny użytek;

• oficjalna - dokonywana przez osoby z zewnątrz;

• procesu realizacji programu - ujawnia wewnętrzne wartości programu;

• efektów kształcenia opartego na założeniach programu;

• opisowa - gromadząca dane, informacje;

• oceniająca - oceniamy program na podstawie zebranych danych.

Hospitacja diagnozująca - jest sposobem obserwacji uczniów w konkretnych sytuacjach dydaktycznych i wychowawczych (diagnozowanie umiejętności uczniów), czyli jej celem jest pozyskanie informacji o poziomie opanowania przez uczniów umiejętności, ze szczególnym zwrócenie uwagi na poziom opanowania umiejętności sprawdzanych sprawdzianem i egzaminami zewnętrznymi.
     Hospitacja diagnozująca nie ma bezpośredniego związku z oceną pracy nauczyciela.
Etapy postępowania przy hospitacji diagnozującej

• Nauczyciele określają sprawności uczniów, które w bieżącym roku szkolnym będą przedmiotem diagnozy.

• Dyrektor ustala harmonogram hospitacji diagnozującej na rok szkolny - bez podania terminów.

• Nauczyciele w zespołach opracowują diagnostyczny arkusz hospitacyjny. Dyrektor może opracować arkusz obserwacji (a nawet kilka arkuszy).

• Nauczyciele indywidualnie ustalają z dyrektorem termin hospitacji; opracowują oczekiwania pohospitacyjne, które winny wystąpić na lekcji. Cele odnoszące się do ucznia powinny być jednoznaczne i mierzalne.

• Dyrektor szkoły zaprasza na lekcję gości.

• Po lekcji nie odbywa się rozmowa pohospitacyjna tylko wymiana refleksji - może być poprzedzona samooceną uczniów. Udział w niej biorą wszyscy zaproszeni goście. Nauczyciel przedstawia słabe i mocne strony uczniów.

Wszyscy uczestnicy maja prawo wyrażania opinii, refleksji. Jeżeli lekcja miała nieprawidłowy przebieg - nie ma wspólnego spotkania, a rozmowa odbywa się miedzy dyrektorem a nauczycielem prowadzącym.

• Nauczyciel sam dokonuje diagnozy i wypełnia arkusz diagnostyczny.

• Dyrektor opiniuje arkusz wypełniony przez nauczyciela.

• Diagnoza nauczyciela prowadzącego zajęcia jest wykorzystana do diagnozy zespołowej, potem - do diagnozy szkolnej i programu naprawy.

• Arkusz hospitacyjny i diagnostyczny może być włożony do teczki akt osobowych nauczyciela, jeżeli lekcja była sukcesem.

Program nauczania (nie mylić z p. własny)- jest to opis sposobu realizacji zadań edukacyjnych ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego; obejmuje co najmniej jeden etap edukacyjny i dotyczy kształcenia zintegrowanego, przedmiotu, ścieżki edukacyjnej, bloku przedmiotowego lub ich części. Szczegółowe zasady tworzenia i warunki wdrożenia określa ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ I SPORTU z dnia 5 lutego 2004 r. w sprawie dopuszczania do użytku szkolnego programów wychowania przedszkolnego, programów nauczania i podręczników oraz cofania dopuszczenia (Dz. U. Nr 25, poz. 220)obowiązuje od dnia 2 marca 2004 r.
Program nauczania ogólnego zawiera:

1. szczegółowe cele edukacyjne - kształcenia i wychowania;

2. materiał nauczania związany ze szczegółowymi celami edukacyjnymi, uwzględniający treści nauczania określone w podstawie programowej kształcenia ogólnego;

3. procedury osiągania szczegółowych celów edukacyjnych;

4. opis założonych osiągnięć ucznia i propozycje metod ich oceny, z uwzględnieniem standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów;

5. omówienie założeń dydaktycznych i wychowawczych, na jakich została oparta koncepcja programu, relacji do zakresu podstawy programowej kształcenia ogólnego, a także ewentualnych specjalnych warunków dotyczących realizacji programu;

6. w przypadku publikacji programu - nazwiska rzeczoznawców

Plan wynikowy - jest dokumentem opracowanym przez nauczyciela. Zawiera uporządkowany wykaz zamierzonych przez niego efektów kształcenia, które są nadrzędne wobec materiału nauczania, środków dydaktycznych i metod pracy.
     Plan wynikowy jest podrzędny względem wewnątrzszkolnego systemu oceniania oraz przedmiotowego systemu oceniania (wspólnego dla nauczycieli tego samego przedmiotu); uwzględnia wybrany program nauczania, specyfikę klasy, preferencje i możliwości dydaktyczne nauczyciela. Należy zwrócić uwagę, by był spójny z innymi planami szkolnymi wchodzącymi w skład szkolnego systemu zapewnienia jakości. Powinien uwzględniać specyfikę szkoły (plan wynikowy nie może być uniwersalny, czyli możliwy do wykorzystania w każdej szkole); dlatego nauczyciel musi opracować go sam dla konkretnej klasy.
    Pojęcie planu wynikowego wprowadził B.Niemierko: "planowanie wynikowe w dydaktyce opiera się na jasno i realistycznie określonych wymaganiach programowych. Nie może to być jeden zbiór wymagań: "gdyż uzdolnienia uczniów są nazbyt zróżnicowane; niezbędna jest pewna hierarchia wymagań".
     W planie wynikowym zakres materiału został podporządkowany opisowi wyników uczenia się (umiejętności, jakie zdobyli uczniowie).
Czynności konieczne przy budowaniu planu wynikowego:

• wybór zakresu treści nauczania,

• określenie celów nauczania,

• opisanie wymagań edukacyjnych,

• zróżnicowanie czyli hierarchizacja wymagań edukacyjnych (np. podział na wymagania podstawowe i ponadpodstawowe),

• opracowanie schematu planu wynikowego.

Program profilaktyczny - opiera się na:

• szkolnym   programie   wychowawczym,   który   stanowi  podstawę określenia celów i zasad szkolnego programu profilaktycznego;

• szkolnym programie nauczania - umożliwiającym określenie struktury i treści;

• szkolnym systemie oceniania, istotnym dla planowanie metod i form realizacji.

Etapy konstruowania programu profilaktycznego:

• wstępna identyfikacja: ustalenie listy niepokojących objawów, nazwanie ich, określenie kontekstu teoretycznego, co ułatwi zrozumienie dysfunkcji, jej etiologii oraz znalezienie możliwości rozwiązania,

• diagnoza: ustalenie kogo badać, czym i jak badać; analiza wyników i opracowanie zaleceń do programu;

• konstrukcja programu: określenie celu, zadań, struktury, zawartości, sposobu realizacji, sposobu ewaluacji;

• ewaluacja programu.

Realizację programu profilaktycznego przeprowadzamy na następujących poziomach:
Pedagodzy szkolni:

• diagnoza problemów wychowawczych,

• monitoring i koordynowanie przebiegu realizacji projektu;

Rady pedagogiczne:

• sprawozdanie i analiza ilościowa i jakościowa wyników badań ankietowych,

• warsztaty doskonalące - WDN;

Wychowawcy klas:

• warsztaty dla klas I-III,

• zajęcia otwarte w klasie III,

• warsztaty dla nauczycieli;

Uczniowie:

• badanie ankietowe,

• programy profilaktyczne dla całych zespołów klasowych,

• praca z liderami młodzieżowymi,

• interwencja kryzysowa,

• grupy terapii społecznej;

Rodzice:

• przygotowanie wychowawców do prowadzenia spotkań z rodzicami w zakresie profilaktyki domowej,

• dyżury dla rodziców, konsultacje, poradnictwo,

• grupy wsparcia, kluby szkoły dla rodziców;

Administracja i personel obsługi:

• spotkania szkoleniowe.

     Szkolny program profilaktyczny to program profilaktyki środowiskowej (obiektem działań jest całe środowisko szkolne). Zakłada realizację celów poprzez wykorzystanie strategii: informacyjnych, edukacyjnych, działań alternatywnych, wczesnej interwencji, zmian przepisów, zmian środowiskowych.

Technologia komunikacyjna - TK - swoim zakresem obejmuje komunikację, informację, komputer, informatykę.

Technologia rozumiana jako ogół procesów a komunikacja jako łączność, rozmowa, przekazywanie myśli, udzielanie wiadomości wszelka forma wymiany informacji za pomocą znaków - jednym słowem jest to proces przekazywania informacji.

Technologia informacyjna zawiera w sobie technologię komunikacyjną, stąd jest mowa o technologii informacyjnej i komunikacyjnej.

Technologia informacyjna - TI (ang. information technology) - swoim zakresem obejmuje: informację, komputery, informatykę i komunikację. Jest to połączenie zastosowań informatyki z technikami komunikacji.
     Pod pojęciem technologia rozumiemy proces korzystania z informacji. Jednym z ogólnych zadań szkoły wymienionych w podstawie programowej jest wykorzystywanie TI w nauczaniu:

" Nauczyciele stwarzają uczniom warunki do nabywania następujących umiejętności: (...)
poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł oraz efektywnego posługiwania się technologią informacyjną".

     Aby sprostać temu wymogowi nauczyciel powinien:

• stosować TI we własnym warsztacie pracy

• wykorzystywać TI w nauczanej dziedzinie

• stosować TI jako pomoc dydaktyczną

W jaki sposób wykorzystujemy TI na co dzień?

• prowadzenie dokumentacji w formie elektronicznej

• wykorzystywanie i przygotowywanie prezentacji multimedialnych

• prowadzenie lekcji z wykorzystaniem komputera i Internetu

• wykorzystywanie programów multimedialnych

• opracowywanie ankiet, kart pracy ucznia, foliogramów, scenariuszy itp.

• prowadzenie strony internetowej

• wymiana doświadczeń za pomocą forum, grupy dyskusyjnej

• podnoszenie swoich kwalifikacji poprzez udział w szkoleniach z zakresu TI

• prowadzenie szkoleń na temat wykorzystywania TI w pracy zawodowej nauczyciela

• redagowanie elektronicznego pisma szkolnego

• współpraca poprzez Internet z zagranicznymi szkołami

Umiejętności kluczowe - (inaczej: umiejętności uniwersalne lub umiejętności ponadprzedmiotowe) to takie, które są niezbędne do skutecznego wypełnienia zadań związanych z nauką, pracą i powinnościami społecznymi. Składają się na nie umiejętności intelektualne i społeczne oraz biegłość praktyczna. Charakteryzują się dużym stopniem uniwersalności, mogą być wykorzystywane w wielu różnych sytuacjach życiowych, np. w samokształceniu, w pracy zawodowej, w życiu społecznym.
     W ogłoszonych przez Ministerstwo Edukacji Narodowej w dniu 15 maja 1997 roku podstawach programowych obowiązkowych przedmiotów ogólnokształcących, znalazło się osiem takich umiejętności; są to umiejętności:

1. planowania, organizowania i oceniania własnej nauki, przyjmowania za nią odpowiedzialności,

2. skutecznego porozumiewania się w różnych sytuacjach, prezentacji własnego punktu widzenia i uwzględniania poglądów innych ludzi, poprawnego posługiwania się językiem ojczystym, przygotowywania się do publicznych wystąpień,

3. efektywnego współdziałania w zespole, budowania więzi międzyludzkich, podejmowania indywidualnych i grupowych decyzji, skutecznego działania na gruncie zachowania obowiązujących norm,

4. rozwiązywania problemów w twórczy sposób,

5. poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł, efektywnego posługiwania się technologiami informacyjnymi i komunikacyjnymi,

6. odnoszenia do praktyki zdobytej wiedzy oraz tworzenia potrzebnych doświadczeń i nawyków,

7. rozwijania sprawności umysłowej oraz osobistych zainteresowań,

8. przyswajania sobie metod i technik negocjacyjnego rozwiązywania konfliktów i problemów społecznych.

---