Dyrektor generalny (naczelny)

Kod klasyfikacji: 121101

Rozdział klasyfikacji: Administracja, zarządzanie, business, praca urzędnicza

Klasa klasyfikacji: Dyrektorzy i kierownicy

Zadania i czynności

Dyrektor generalny zarządza całym przedsiębiorstwem, planuje i opracowuje strategie jego rozwoju. Nadzoruje realizację najważniejszych zadań firmy określonych przez organ nim zarządzający oraz koordynuje działania podległych mu działów: marketingu, produkcji, sprzedaży, logistyki, finansów, administracji, personalnego, technicznego, informatyki itp. To on wyznacza zadania swoim zastępcom i kontroluje ich realizację. Najważniejszymi zadaniami dyrektora generalnego są: zapewnienie zarządzanemu przez niego przedsiębiorstwu płynności finansowej, dążenie do osiągania przez firmę wysokich wyników finansowych oraz koncentracja na optymalnym rozwoju firmy. Odpowiada również za stworzenie i utrzymanie doskonałego zespołu pracowników. Warunkiem skutecznego, to znaczy gwarantującego sukces zarządzania firmą, jest szkolenie i odpowiednie motywowanie personelu. Ponadto dyrektor dba o elastyczne dostosowanie działalności jego formy do zmiennej sytuacji rynkowej. W sytuacjach kryzysowych to on obmyśla i - po zaakceptowaniu przez radę nadzorczą - realizuje plany poprawy kondycji firmy ( jej restrukturyzacji, zmiany statusu prawnego, zmiany profilu produkcji, wchodzenia na nowe rynki zbytu, wprowadzania zupełnie nowych rodzajów usług itp.). Zadaniem dyrektora naczelnego jest analizowanie elementów ryzyka i w miarę możliwości zapobieganie potencjalnym kryzysom. Dyrektor wspólnie z rada nadzorczą firmy decyduje o podjęciu ryzyka, ma ważny głos w wyborze partnerów strategicznych, zwiększaniu lub zmniejszaniu zasobów przedsiębiorstwa ( inwestycje lub sprzedaż części majątku). Istotnym elementem jego pracy jest też ścisła współpraca i realizacja uchwał rady nadzorczej spółki, właściciela firmy lub innej organizacji nadzorującej zarządzanie firmą. W przypadku przedsiębiorstwa należącego do międzynarodowego koncernu takim organem nadrzędnym jest kierownictwo centrali koncernu, przed którym dyrektor generalny odpowiada za wyniki pracy przedsiębiorstwa. W kierowaniu firmą, wyznaczaniu i realizowaniu planów jej rozwoju pomagają mu dyrektorzy działów pełniący niekiedy funkcje jego zastępców. Dobry dyrektor generalny musi umieć wyznaczać innym działania - nie może wszystkiego nadzorować bezpośrednio. Zasadniczo nie ma wielkich różnic pomiędzy obowiązkami i zakresami odpowiedzialności dyrektorów generalnych zarządzającymi przedsiębiorstwami różnych branż. Powinni oni jednak być fachowcami nie tylko w dziedzinie zarządzania, ale też znać się na specyfice rynku na którym przedsiębiorstwa ich działają.

Środowisko pracy

materialne środowisko pracy

Dyrektor generalny pracuje głównie we własnym biurze i innych pomieszczeniach, w których odbywa spotkania z przedstawicielami instytucji rządowych, samorządów terytorialnych oraz kontrahentów. Dużo czasu spędza również w samochodach i samolotach, ponieważ często podróżuje w sprawach służbowych zarówno po kraju jak i poza jego granicami. W pracy posługuje się urządzeniami biurowymi, takimi jak: komputer ( odpowiednio oprogramowany i z dostępem do internetu ), telefon, faks itp.

warunki społeczne

Praca na tym stanowisku polega przede wszystkim na intensywnych kontaktach z innymi ludźmi. Dyrektor generalny reprezentuje swą firmę na zewnątrz, w kontaktach z innymi instytucjami i przedsiębiorstwami, agendami rządowymi i władzami lokalnymi. Komunikuje się z nimi bezpośrednio na spotkaniach, podczas prowadzenia rozmów i negocjacji, i pośrednio, prowadząc np. oficjalną korespondencję. Ważnym elementem jego pracy jest umiejętne i skuteczne negocjowanie.

warunki organizacyjne

W pracy dyrektor spędza przeciętnie od 9 do 12 godzin dziennie, jeśli istnieje taka potrzeba również w weekendy i dni ustawowo wolne od pracy. Czas pracy ustala samodzielnie. Jego codzienne czynności nie są zrutynizowane, ma także dużą swobodę w wyborze metod i doborze środków zarządzania przedsiębiorstwem. Tylko bardzo ważne decyzje musi konsultować z radą nadzorczą firmy, jej właścicielem lub innym organem założycielskim. Ponosi odpowiedzialność za funkcjonowanie całego zarządzanego przez siebie przedsiębiorstwa lub instytucji. Praca na tym stanowisku wymaga częstych podróży służbowych, także wyjazdów zagranicznych. Najczęściej strojem dyrektora generalnego jest garnitur.

Wymagania psychologiczne

Sprostaniu obowiązkom zawodowym dyrektora generalnego służy przede wszystkim profesjonalna wiedza z zakresu ekonomii i zarządzania. Oprócz tego osoby na tym stanowisku powinna cechować duża odporność emocjonalna, odporność na zmęczenie i stres oraz ogólnie dobry stan zdrowia. Na tym stanowisku niezbędna jest także umiejętność samokontroli oraz podejmowanie szybkich i trafnych decyzji nawet w sytuacji, gdy brak jest pełnych przesłanek do ich podjęcia, a ponadto zdolność przekonywania do swoich racji. Ważne jest też umiejętne nawiązywanie kontaktów z ludźmi i sprawne organizowanie oraz planowanie pracy podwładnych. Dyrektor generalny musi wykazywać się niezależnością własnych opinii i sądów, a jednocześnie powinien umieć współpracować z grupą. Ponieważ znaczną część zadań wyznacza sobie sam, musi umieć samodzielnie zorganizować sobie plan działań. Powinien też cierpliwie i konsekwentnie dążyć do osiągania zamierzonych celów.

Wymagania fizyczne i zdrowotne

Nie ma wyraźnych przeciwwskazań do pracy w tym zawodzie, nie powinni jednak pracować w nim ludzie niezrównoważeni i mało odporni psychicznie oraz osoby z zaawansowanymi chorobami układu krążenia.

Ponieważ dyrektor generalny jest „wizytówką” firmy, większość pracodawców zwraca uwagę na jego prezencję.

Warunki podjęcia pracy w zawodzie

Odpowiednie przygotowanie do pracy na stanowisku dyrektora generalnego zapewniają wyższe studia na akademiach ekonomicznych, uniwersytetach, politechnikach lub w wyższych szkołach biznesu i administracji (zarówno placówki publiczne jak i niepubliczne).

Większe szanse na zatrudnienie i awans mają osoby, które ukończyły dodatkowo podyplomowe studia z zakresu zarządzania ( w tym również studia Master of Business Administration - MBA ). Niezbędna jest znajomość języków obcych. Szczególnie ważna jest znajomość języka angielskiego.

Możliwości awansu w hierarchii zawodowej

Możliwości awansu w tradycyjnym rozumieniu są ograniczone, gdyż dyrektor generalny jest menedżerem najwyższego szczebla w swojej firmie. Może tylko zostać dyrektorem generalnym innego, większego przedsiębiorstwa. Może także stać się jego współwłaścicielem przez wykup akcji lub udziałów, zostać prezesem zarządu w spółce będącej organem założycielskim prowadzonej przez niego firmy. Tym samym powiększyć swój wpływ na kształtowanie polityki i głównych celów przedsiębiorstwa. Może też założyć własną, prywatną firmę.

Możliwości podjęcia pracy przez dorosłych

Pracodawcy zazwyczaj wymagają od dyrektora generalnego odpowiedniego przygotowania merytorycznego do kierowania przedsiębiorstwem oraz doświadczenia w pracy na podobnym stanowisku. Preferują ludzi wykształconych i zarazem doświadczonych.

Polecana literatura

Armstrong Michael „ Jak być lepszym menedżerem”

Drucker Peter „ Praktyka zarządzania”

Koźmiński Andrzej (red) „ Zarządzanie, teoria i praktyka”

Kuc Bolesław „ Zarządzanie doskonałe”

Piasecki Bogdan (red) „ Ekonomika i zarządzanie małą firmą”

Smoleński Stanisław „ Menedżer przełomu wieku”

Sternberg Elaine „ Czysty biznes, etyka biznesu w działaniu”

Stewart Dorothy M. (red) „ Praktyka kierowania”

Źródło danych: Przewodnik Po Zawodach, wyd. II, MPiPS

1

---