Pędy traw - odznaczają się charakterystyczną budową której nie spotyka się u innych roślin stąd też mają one nazwe swoistą mianowicie pęd nazywa się źdźbłem. Jest to zasadniczo obła łodyga zróżnicowane na węzły i międzywęźla, przy czym węzły są wypełnione natomiast międzywęźla u niektórych traw są puste np. zbóż podstawowych a u niektórych mogą być wypełnione kukurydza sorgo. Z węzłów łodygi wyrastają liście które w swojej dolnej części przybierają forme pochwy liściowej która otaczając węzeł tworzy charakterystyczne kolanko a w wyższej części stosunkowo ściśle przylega do międzywęźla, często w miejscu przejścia pochwy liściowej w blaszkę tworzą się charakterystyczne części zwane języczkiem albo ostrogami. Pędy traw a ogół rozgałęziają się u podstawy w tzw węzłach krzewienia. Krzewienie traw ma bardzo duże znaczenie ponieważ jest to zwiększanie liczby źdźbeł a także wytwarzanie systemu korzeni przybyszowych z tych węzłów.

Łodyga- to część pędu jest jego osią czyli jak gdyby rusztowaniem które podtrzymuje liście kwiaty a także owoce, a także łączy takie ważne części rośliny jak korzenie i liście. Może służyć także jako magazyn substancji zapasowych np. liście cebuli kapusty, jak również do rozmnażania wegetatywnego. Łodygi mają silnie rozwinięty system tkanek mechanicznych no i zdrewniałych tkanek przewodzących utrzymujących najczęściej w pozycij pionowej co zapewnia optymalny dostęp do światła odznaczają się wzrostem wierzchołkowym zasadniczo nie ograniczonym i warunkowany jest nie przerwanym działaniem merystemu stożka wzrostu, np. u traw i zbóż wzrost wierzchołkowy stosunkowo szybko ustaje a przyrost na długość zachodzi dzięki merystemą intelkalarnym. (tworzą się nad kałym węzłem tkanki stałej). Funkcjonuje on do czasu zakończenia wzrostu danego międzywęźla potem zanika i przechodzi znów w tkankę stałą. Przyrost rozpoczyna się równomiernie równolegle w kilku międzywęźlach, znacznie szybszy niż przyrost wierzchołkowy który rozpoczyna się tylko w jednym miejscu.

Morfologia łodygi- na przekroju poprzecznym najczęściej zaokrąglona czasem postać trójkąta (turzyce) czworokąta żeberkowana ( charakterystyczne dla wielu gatunków piace np. marchew zwyczajna ) bruzdowana . zasadniczą cechą morfologiczną każdej łodygi jest podział na węzły i międzywęźla w węzłach wyrastają liście w końcach których tworzą się pączki boczne natomiast miedzywięźla odznaczają się różną długością. Łodygi mogą być zielne i zdrewniałe sporadycznie na pół zdrewniałe.

Budowa anatomiczna łodygi w porównaniu z korzeniem łodyga budowe ma bardziej zróżnicowaną zależy ona od wieku rośliny a także od umiejscowienia w systematyce. Wyróżnia się różne typy budowy anatomicznej typ budowy łodygi roślin dwuliściennych - ma budowę pierwotną jak i wtórną. Pierwotna występuje u wszystkich roślin wtórna jednak u części gatunków tylko. U roślin o budowie wtórnej budowa pierwotna ogranicza się do najmłodszych szczytowych odcinków łodygi natomiast budowa wtórna występuje w odcinkach starszych . budowa pierwotna u roślin o budowie wtórnej u młodszych częściach łodygi natomiast wtórna u starszych. Tkanki pierwotne utworzone są przez merystem wierzchołkowy komórki które powstają w wyniku jego działania w miare oddalania się od niego osiągają swoje rozmiary i stopniowo przekształcają się w tkanki stałe. W tym odcinku łodyga podobnie jak korzeń różnicuje się na 3 strefy skórkę kore pierwotną i walec osiowy Tanaka okrywająca zabezpieczająca łodygę przed wpływem czynników zewnętrznych i nadmierną utratą wody jest to na ogół tkanka części młodych rośliny natomiast w częściach starszych przez tkankę okrywającą wtórną -korę , bezpośrednio pod skórką znajduje się kora pierwotna, utworzona najczęściej z skórek miękiszowych które w części zewnętrznej zawierają stosunkowo dużo chloroplastów nadając roślinie zabarwienie zielone, natomiast odcinki obwodowe kory pierwotnej zajmuje Tanaka mechaniczna która wzmacnia łodygę. Tkanki mechaniczne występują najczęściej jako kolenchyma a także sklerenchyma w formie wzmacniającej. W korze pierwotnej mogą znajdować się także kanały żywiczne lub zbiorniki olejków. Część najbardziej zewnętrzna korzy nosi nazwę endodermy jest to jednorodna pochwa graniczna która otacza całą łodygę oddzielając w ten sposób kore od walca osiowego. Endoderma zbudowana z komórek żywych często zawierających ziarna skrobi jednak nie u wszystkich roślin występuje np. u traw nie idzie tej granicy zauważyć. Walec osiowy częścią zewnętrzną stanowi perycykl zbudowany z jednej lub kilku warstw komórek jednakże u większości roślin w łodydze nie występuje z tąd też komórki walca osiowego bezpośrednio graniczą z korą pierwotną. Najważniejszą częścią walca osiowego są tkanki przewodzące wystędpuja w postaci rur tworzących na przekroju poprzecznym ciągły pierścień gdy wchodzą w poszczególne związki są poprzedzielane miękiszem, w wewnątrz pierścienia występuje rdzeń zbudowany z komórek miękiszowych

Przyrost łodygi na grubość - przy przyroście na długość następuje wzrost tego organu na grubość, wzrost na grubość następuje jako pierwotny i wtórny. Pierwotny zachodzi w następstwie rozrastania się tkanek pierwotnych na grubość. Pogrubianie łodygi następuje jako wynik przyrostu wtórnego występuje on u większości roślin nago nasiennych(np. drzewa iglaste) i okrytonasiennych (rośliny dwuliścienne). Przyrost wtórny na grubość polega na wytworzeniu przez tkanki twórcze wtórnych tkanek stałych. Które łączą się z tkankami pierwotnymi spełniają określone funkcje. W ten sposób powstaje tzw budowa wtórna jednakże pojawia się ona w określonej odległości od wierzchołka. Przyrost łodygi na grubość warunkuje tkanka twórcza nazywana kambium które powstaje w pewnej odległości od wierzchołka wzrostu. Kambium pierwotne tworzy się z komórek które zachowały charakter embrionalny, natomiast kambium wtórne tworzy się u roślin u których wiązki przewodzące wykształcone są w postaci pojedynczych pasm oddzielonych miękiszem w promieniu rdzeniowym. Kambium to powstaje z komórek tkanek stałych. Te odcinki kambium które znajdują się wodrębie wiązki przewodzącej zwiemy kambium wiązkowym, natomiast odcinki które leżą międzywiązkami nazywamy kambium międzyzwiązkowym. Kambium odkłada do wnętrza łodygi drewno wtórne nazywane ksylenem wtórnym, niezależnie od tego czy komórki są zdrewniałe czy nie a na zewnątrz odkładane jest łyko wtórne nazywane jako floem wtórny albo inaczej kora wtórna, zarówno drewno jak i łyko wtórne nie różnią się znacząco w budowie od tych tkanek pierwotnych. U większości roślin zarówno kambium wiązkowe jak i międzyzwiązkowe odkłada wtórne łyko i drewno powstaje w ten czas niewielki jednolity pierścień łyka i drewna.

Budowa łodygi roślin jednoliściennych - większość tych roślin nie ma kambium w związku z tym rośliny te zachowują budowę pierwotną przez całe życie. Większość roślin jednoliściennych nie ma także fellogenu a ich wiązki przewodzące rozmieszczone są nieregularnie i mają postać wiązek zamkniętych.

Budowa łodygi wtórna roślin drzewiastych od zewnątrz warstwa perydermy składająca się z korka (komórki martwe o ścianach skorkowaciałych ) fellogen i peryderma z komórek żywych cieńkościennych, endoderma i perycykl nie wyodrębniają się nie ma granicy rozróżniającej. W walcu osiowym występuje jednolity pierścień łyka i drewna jedynie środkową część zajmuje rdzeń a łyko znajduje się z rurek sitowych z komórkami towarzyszącymi włókien łykowych i miękiszu łykowego. Graniczy on bezpośrednio z ciękościennymi komórkami kambium po zewnętrznej stronie którego leży drewno zbudowane z naczyń cewek miękiszu drzewnego i włókien czepnych. Zarówno drewno jak i łyko przecinają liczne promienie rdzeniowe

2

---