F I L O Z O F I A

wykłady

Termin FILOZOFIA - miłowanie mądrości, termin ten określił Pitagoras , składa się on dwóch słów greckich:

Filen - kochać, pożądać, dążyć

Sofia - mądrość

Wiedzę prawdziwą posiada Bóg człowiek może jedynie dążyć aby posiąść boską wiedzę i mądrość. Mądrość jest to znajomość prawdy we wszystkich sprawach

Obszar wiedzy która ma podstawy w starożytności VII , VIII w. p.n.e pierwszy filozof Tales z Miletu. Filozofią zajmują się miłośnicy mądrości, filozofia jest zawarta pomiędzy miłości, a głupotą.

Określenia miłości w języku greckim:

Agapen - miłować racjonalnie

Files - miłowanie o charakterze emocjonalnym

Eros - miłowanie zmysłowe

Pitagoras szukał prawdy w świecie, w liczbach, matematyce. Przeświadczenie że sens świata zawarty jest w liczbach 1+2+3+4= 10

1. punkt

2. zbiór punktów, odcinek

3. trójkąt

4. figura, płaszczyzna

Dziewiątym następcą Pitagorasa był Platon, a dziesiątym Arystoteles

Filozofia swoje szczyty osiągnęła za czasów Platona i Arystotelesa. Trzydzieści wieków rozważań humanistyczna albo antropocentryczna filozofii

Nie ważne jest poznanie przyrody ponieważ działa na zasadzie związków przyczynowych, na które człowiek nie ma wpływu ważne jest poznanie człowieka - Arystoteles

Człowiek jest wolny, powinien poznać samego siebie. Sens filozofowania polega na poznaniu swojej natury, duszy aby troszczyć się o siebie, aby kształtować swoją osobowość.

SOKRATES - pisali o jego życiu Platon i Arystoteles. , posiadamy 35 dialogów i 7 listów Platona oraz 6 tomów dzieł Arystotelesa.

Arystoteles określił, że każdy człowiek ze swej natury posiada cztery predyspozycje:

• do myślenia naukowego

• do myślenia teoretycznego

• do myślenia praktycznego

• do myślenia intuicyjnego

Owocem tego myślenia są cztery rodzaje wiedzy:

1 . wiedza naukowa

2. wiedza filozofii teoretycznej - filozofia pierwsza

3. filozofia praktyczna

4. znajomość najwyższych zasad

Przedział zainteresowania wiedzy:

Rzeczy ogólne i konieczne związki przyczynowo-skutkowe

Znajomość przyczyn i zasad /fizyka i matematyka/ jakie są pierwsze przyczyny

Uniwersalne cztery przyczyny , wszystko co istnieje ma przyczyny : budulcowe, sprawcze, formalne, celowe - filozofia teoretyczna “byt”

Filozofia praktyczna dotyczy rzeczy które mogą się mieć inaczej, tego na co człowiek ma wpływ filozofia spraw ludzkich

Myślenie intuicyjne określa jak funkcjonuje byt, wszelkie istnienie, podlega prawom życia i gnicia.

Rodzaje nauk wg Arystotelesa

Nauki teoretyczne

Nauki praktyczne - humanistyczne

Nauki pojedyncze - wytwórcze, techniczne

Obszary filozofii teoretycznej wg Arystotelesa

FILOZOFIA PIeRWSZA

1. TEOLOGIA -metafizyka , co ponad przyrodą

2. FIZYKA - natura przyrody

3. PSYCHOLOGIA - wiedza o duszy człowieka

4. MATEMATYKA - formy funkcjonowania natury

 

FILOZOFIA PRAKTYCZNA

1. POLITYKA - dzieło “Polityka” - polis - państwo doskonałość , umiejętność kierowania wspólnotą

2. ETYKA

3. ESTETYKA

4. EKONOMIA

“Polityka” - człowiek jest niedoskonały, jest zwierzęciem stadnym, stworzonym do życia we wspólnocie, mężczyźnie do realizacji jego potrzeb potrzebna jest kobieta, rodzinie dziecko podstawę komórki społecznej tworzy rodzina mąż, żona, dziecko + gospodarstwo domowe do realizacji swoich potrzeb tworzą gminy, wspólnoty, państwa. Państwo jest bytem doskonałym.Doskonałość jest to takie istnienie które do swego istnienia nie potrzebuje innych istnień, jest

samowystarczalne autarkiczne. Podstawową kategorią polityki jest doskonałość

Etyka - wiedza o zachowaniu się człowieka, postępowaniu człowieka, podstawową kategorią wiedzy jest dobro i zaprzeczenie zło. Dobro jest urzeczywistnieniem potrzeb, pragnień i zamiarów przez człowieka.

Estetyka -“Retoryka” “Poetyka” definiuje piękno jako podstawową kategorię estetyki.

Piękno jest to umiejętność naśladowania natury tam gdzie jest ona dokonała albo poprawianie tam gdzie jest niedoskonała

Ekonomia - Podstawową kategorią jest sprawiedliwość wyznawanie zasady funkcjonowania w życiu społecznym sprawiedliwości

sprawiedliwość legalna -dawanie przez każdego obywatela tego co się państwu należy

(świadczenie na rzecz państwa - podatki)

sprawiedliwość dystrybutywna -rozdzielna , dawanie przez państwo tego co się obywatelowi należy

sprawiedliwość ekwiwalentna - równoważna, polega na wymianie dóbr i usług między obywatelami bez strat i zysków.

sprawiedliwość społeczna- międzynarodowa dawanie przez grupę społeczną innej grupie tego co jej się należy

Filozofia współczesna uprawiana jest w czterech działach podstawowych:

1. Historia filozofii, analizowanie, opisywanie i syntezowanie poglądów filozoficznych.

żywotami i poglądami filozofów .

Diogene Leoartio - “Żywoty i poglądy filozofów”

2. Ontologia - metafizyka, onto - byt, nauka o bycie, funkcjonowaniu bytu -struktury

Dziedziczny obszar filozofii teoretycznej Arystotelesa

3. Epistemologia - gnoseologia , gnos - poznanie, episteme - wiedza - nauka o wiedzy

Gnosteologia - nauka o poznaniu

4. Aksjologia - aksis - wartość, coś godnego wyboru przez człowieka, nauka o wartościach

Rozpatruje rzeczy w perspektywie prawdy, dobra , piękna i sprawiedliwości

Badeńska szkoła filozoficzna

Filozofia jest w obszarze licznych trudnych do określenia działach szczegółowych nazwanych działami przedmiotowymi filozofii np. filozofia człowieka, społeczna, przyrody, techniki sukcesu itp. - zajmuje się jednostkowym bytem.

Rudolf Carnap powiedział ,że filozofia jest czynnością znajdowania znaczeń, głównym zadaniem filozofii jest krytyczna spekulacja na temat wszechświata.

Arystoteles ` “Metafizyce” napisał, że filozofia nie jest nauką ale jest królową wszystkich nauk tak jak królowa panuje nad poddanymi ale sama nie jest poddana.

Filozofia jest najogólniejszą wiedzą o przyrodzie, społeczeństwie

oraz człowieku ,zasadach jego myślenia - Pitagoras

Historia filozofii”

1. filozofia starożytna , okres VIII w p.n.e do IV w n.e dokumentowana jest na filozofii

Grecji i starożytnej filozofii rzymskiej.

2.od V w do XIV w okres filozofii średniowiecznej,

3.od XV w rozpoczyna się epoka filozofii nowożytnej

4.od lat '30 XIX w epoka filozofii współczesnej , od nurtu zwanego pozytywizmem

Ad.1 Trzy wielkie etapy rozwoju filozofii starożytnej -( punktem odniesienia jest Sokrates)

• szkoły przed sokratyczne- presokratyzm

• szkoła sokratyczna

• szkoła po sokratyczna -postsokratyzm

Sofiści - za twórcę szkoły sofistycznej uważa się Protagorasa (dobrze!), traktowana jest krytycznie przez filozofów , jest nazwą negatywną- sofista do mędrek, to ten któremu się zdaje że zna prawdę

Protagoras powiadał - miarą wszechwiedzy jest człowiek istniejący że istnieje, nieistniejący, że nie istnieje - nie ma prawdy, prawda nie istnieje, są tyko sądy o rzeczach, o każdej rzeczy są co najmniej dwa sądy sprzeczne, wykluczające się nie rzecz w znalezieniu sądu prawdziwego ale w przekonaniu do dowolnego sądu

Rozwinęła się erystyka - sztuka przekonywania i retoryka - sztuka przemawiania

Nauczycielem Sokratesa był sofista .Sokrates ciągle szukał prawdy i nie mógł jej znaleźć. Platon uczeń Sokratesa - pseudonim Arystotelesa.

Platon - szeroki

Szkoła Platońska została nazwana Akademią. (miejsce gdzie odbywały się spotkania filozofów gaj na gruntach Akademosa)

“WIEM, ŻE NIC NIEWIEM” - Sokrates

Wiem, że nie posiadam tej prawdy

Szkoły postsokratyczne - szkoły etyczne, sztuki życia, stoicyzm, hedonizm - hedone - przyjemność podstawową potrzebą człowieka jest doznanie przyjemności, zwłaszcza zmysłowej.

Ad.2 Szkoły średniowieczne:

- neoplatońska nawiązywała do Św. Augustyna - augustianizm

- arystotelesowska nawiązywała do Św. Tomasza z Akvinu - tomizm

Ad.3 Szkoły nowożytne:

• racjonalizm - Kartezjusza w XVII w

• empiryzm - J.Locke w XVI w.

Ad.4 Pozytywizm w latach ` 30 XIX w stworzył myśliciel francuski August Comte- występował z ideą fizyki społecznej- należy usprawnić społeczeństwo, zaproponował termin socjologia - nauka pozytywna o społeczeństwie. Rodzaj ludzki rozwija się analogicznie jak rozwija się osobowość każdego człowieka od dzieciństwa poprzez młodość do dojrzałości.

Dzieciństwo - etap teologiczny , związki z bogami

Młodość - etap metafizyczny, związki z czymś ponad przyrodą

Dojrzałość - etap pozytywny - dzięki postępowi nauki , przyczyny widać w faktach

Pozytywizm zajmuje się tym co konkretne, co rzeczywiste.

Pierwszy pozytywizm - nawiązywał do spraw o uniwersaliach , do średniowiecza, czy istnieją

uniwersalia czyli byty ogólne tak samo jak byty konkretne- realizm , nominalizmu - stanowiska.

Realizm -byty ogólne istnieją tak samo jak byty jednostkowe.

Nominalizm -byty ogólne nie istnieją, istnieją tylko nazwy konkretne, nazwy ogólne są

Nazwami których nie ma.

Pod koniec XIX w. - drugi pozytywizm - empiriokrytycyzm tworzony przez Awenariusa Macha

XX w. trzeci pozytywizm - Koło wiedeńskie Moric Schlicke.

Pod koniec XIX w. wysnuto teorię, że fakty trzeba poddać krytycznej analizie, my poznajemy fakty za pomocą języka dlatego trzeba skupić fakty na analizie języka. Nie możemy rozstrzygać o prawdzie i fałszu na podstawie zdań ogólnych, nie możemy rozstrzygać w stosunku do wartości.

Neopozytywizm - powiada, że jedynie epistemologia jest potrzebna w filozofii .Redukując filozofie do epistemologii posługiwał się neoklasycyzm definicją prawdy- zgodność sądu myśli z rzeczywistością.

Prawda zdania konkretnego z faktem, prawda absolutna nie istnieje, wiedza ludzka ma charakter hipotetyczny

wiedza ludzka ulega zmianie poprzez proces konfirmacji, weryfikacji hipotez, popr5zez dyskonfirmację i falsyfikację hipotez. Wiedza jest relatywna, wiedza się zmienia, ludzie posługują się sądami o realnym stopniu prawdopodobieństwa.

Egzystencjonalizm - filozofia współczesna jest rozwijana w konwencji

teistycznej (Bóg) - uczony niemiecki K. Jaspers

ateistycznej - J.P..Saitre

Wychodzi z przeświadczenia, że człowiek jest “ pęknięciem w bycie”, funkcjonuje w oparciu o związki przyczynowo-skutkowe człowiek jest wolny jest niezdeterminowany (“Byt i Nicość ` - Saitre) poprzez swoje wybory, kształtuje swoje wybory. człowiek jest bezwzględnie odpowiedzialny za swoje czyny, co stwarza poczucie lęku i beznadziejności, prowadzi do skrajnego pesymizmu.

SENS EGZYSTENCJONALIZMU

“egzystencja poprzez esencję” - człowiek poprzez swoje wybory kształtuje swoją egzystencję

 

Człowiek jest wolny ale wolność negatywna, człowiek nie wie co wybierać, nie wie jak żyć.

K.Jaspers - w młodości ludzie dążą do piękna, do doznawania przyjemności

ludzie dojrzali wybierają model życia etycznego

ludzie w wieku starczym - model religijny mając nadzieje, że istnieje Bóg

Egzystencjalista ateista -nie odwołuje się do zasad moralnych , “wolność ma gorzki smak” - Saitre.

Filozofia dialogu -spotkania inkontrologia - spotkanie

W latach '20 XX w. Martin Buber uczony żydowski piszący po niemiecku twierdzi, że prawda o świecie,

Mądrość rozrzucona jest po wszystkich ludziach, nikt nie ma patentu naprawdę, aby tę prawdę zgrupować to trzeba aby ludzie wymieniali między sobą prawdy, muszą się spotykać.

Sens ludzkiego życia polega na spotykaniu się aby rozmawiać, dyskutować. Spotkania ludzi bywają o maksymalnym lub minimalnym sensie - teolog z teologiem prowadza monolog “0” przyrostu wiedzy ateista - teolog -=tak

postmodernizm - lata '80 i ` 90 XX w. -J.Derrid - algierczyk- treścią kluczową dla postmodernizmu jest działanie, aktywność, nawiązuje do filozofii F.Nietzchego- że świat jest stawaniem się, aby się doskonalić trzeba niszczyć., dokonuję tego ludzie mocni /nadludzie/, sens ludzkiego życia polega na niszczeniu

Postmodernizm łamie konstrukcje- trzeba niszczyć i budować nowy świat, wojny które niosą zniszczenie ocenia się jako dobre.

Uniwersalizm - metafilozofia - Janusz Krawczyński “Uniwersalizm jako metafilozofia”

Prawda ożyciu i śmierci jest rozrzucona .trzeba zbierać prawdę żeby posiąść mądrość

Postawa i pogląd uznający dominacje człowieka nad częściami, ogółu nad jednostkami.

Szukasz gotowej pracy ?

To pewna droga do poważnych kłopotów.

Plagiat jest przestępstwem !

Nie ryzykuj ! Nie warto !

Powierz swoje sprawy profesjonalistom.

---