 | Pobierz cały dokument gf.w10.4.05.geologia.gzmiw.uam.2010.2013.i.rok.doc Rozmiar 55 KB |
Uskok kontynentalny transformacyjny - uskok na obszarze morza Martwego; zjawiska związane bądź z lokalnym fałdowaniem, bądź z tworzeniem się zapadlisk (pool apart). Basen M. Martwego - uskok transformacyjny, który łączy strefę spredingu M. Czerwonego ze strefa kolizji płyty arabskiej z płytą turecką. To uskok typu grzbiet - rów, przy czym rowu jako takiego nie mamy, ale są pozostałości strefy subdukcji odzwierciedlone pasmem gór fałdowych Taurus i Zagros. Długość uskoku przekracza tysiąc km., uskok sam w sobie stanowi granice pomiędzy płyta arabską na wschodzie, a fragmentem płyty afrykańskiej na zachodzie (Płw. Synaj). Mamy tu 3 zapadliska typu pool apart - Zat. Akaba, basen M. Martwego, obszar J. Galilejskiego. Płyta arabska jest odpychana na północny wschód, a afrykańska na południowy zachód. W uskoku mamy do czynienia z ruchem lewoskrętnym, płw. Synaj na południe a płw. arabski na północ. Ruch ten powoduje, że na północy istnieje uskok Anatolijski (poprzeczny poziomy), w wyniku którego kra, jaka jest płyta turecka jest spychana w kierunku zachodnim. Efektem tego ruchu na zachód jest drugi uskok - północno - anatolisjki, na którym położony jest Istambuł.. jest to obszar o dużej aktywności sejsmicznej.
Basem M. martwego - największa depresja na świecie, poziom lustra wody występuje na gł. 400 m.p.p.m., ale dno tego samego basenu jest kolejne 350 m. Pod tym dopiero pojawiają się osady, których miąższość sięga 1000 m.
Rozpad kontynentu afrykańskiego rozpoczął się 15 mln lat temu (miocen). Tempo przemieszczania płw. arabskiego względem płw. Synaj wynosi średnio 1,5 cm/rok, a skala przemieszczenia tych obu płyt wynosi ponad 100 km.
Spękaniom tym towarzyszy działalność wulkaniczna. Wzgórza Golan są zbudowane z bazaltów.
Hot spot
Jeżeli chodzi o działalność wulkaniczną, to większa część procesów wulkanicznych obserwowana jest na granicach płyt litosfery. W obrębie płyt można mieć do czynienia z obecnością wulkanów tam, gdzie mamy do czynienia z większymi dyslokacjami, pęknięciami. Najbliższy nas - uskok północno - sudecki, neogeńskie wulkany na Dolnym Śląsku (G. Św. Anny, G. Kaczawskie). Jednak największa ilość erupcji spotykana jest na krawędziach płyt. Znane są także inne przykłady działalności wulkanicznej obecnej w obrębie płyt, z dala od ich krawędzi. Przykładami najbardziej znamiennymi jest obszar hawajów czy też wulkany Yellowstone. Podobną genezę, jak wspomniane Hawaje mają skały wulkaniczne pokrywające olbrzymie powierzchnie kontynentów, np. Syberii. Skały wulkaniczne - przede wszystkim bazalty, które rozlewają się na dużych obszarach - platobazalty.
 | Pobierz cały dokument gf.w10.4.05.geologia.gzmiw.uam.2010.2013.i.rok.doc rozmiar 55 KB |