STYL I STYLIZACJA

Styl - językowe ukształtowanie wypowiedzi

Stylizacja - zabieg językowy, którego celem jest upodobnienie tekstu do określonej formy wypowiedzi, np. archaizacja, dialektyzacja

Styl potoczny:

         Wypowiedzenia często błędne, tzw. anakoluty, elipsy, równoważniki zdań,

         Kolokwializmy, wulgaryzmy, słowa nacechowane emocjonalnie (np. zdrobnienia i zgrubienia), neologizmy,

         Neologizmy językowe (nowopowstałe słowa nie zawsze zgodne z normą gramatyczną i ortograficzną, np. matma, pozdro),

         Obecność związków frazeologicznych, np. prawda w oczy kole,

         Obecność zapożyczeń, przede wszystkim angielskich.

Cechy stylu potocznego:

         Zrozumiałość,

         Przystępność,

         Powszechność.

Niepoprawności stylistyczne wynikają z chęci szybkiego przekazu informacji:

         Przemilczenia,

         Niedopowiedzenia,

         Wykrzyknienia,

         Zdania pojedyncze.

 

Styl naukowy:

         Słownictwo specjalistyczne, tzw. profesjonalizmy znane wąskiej grupie odbiorców,

         Przewaga zdań złożonych,

         Dążenie do precyzji wypowiedzi,

         Przytaczanie opinii wg badaczy litratury,

         Wtrącenia (wypowiedzi ujęte w cudzysłowie, których celem jest doprecyzowanie danej myśli),

         Słownictwo neutralne.

 

 

Styl urzędowy:

         Konstrukcje bezosobowe,

         Obecność strony biernej,

         Specjalistyczne wyrażenia,

         Zdania wielokrotnie złożone,

         Brak emocji,

         Schematyzm wypowiedzi, stosowanie utartych formuł, które są trudne w zrozumieniu dla przeciętnego odbiorcy.

 

 

Archaizacja to odmiana stylizacji, takie ukształtowanie językowej strony wypowiedzi, aby przypominała ona styl i formę tekstów dawnych.

         Obecność archaizmów - fonetycznych, fleksyjnych, słowotwórczych, składniowych, słownikowych,

         Szyk przestawny wypowiedzi,

         Słownictwo swoiste, typowe dla szlachty, gminu,

         Wyrazy przestarzałe, które rzadko pojawiają się we współczesnej polszczyźnie.

Archaizacja ma na celu przywołanie kolorytów dawnych realiów minionych epok, stworzenie odpowiedniego klimatu.

---