Charakterystyka porównawcza Antygony i Edypa
Antygona i Edyp to bohaterowie dramatu Sofoklesa pt. „Antygona”
Rodzicami tytułowej bohaterki byli Edyp i Jokasta. Jest ona starszą siostrą Jsmeny a zarazem młodszą od swych dwóch braci, narzeczoną Aimona.
Edyp to syn króla Teb Lajosa i królowej Jokasty. Był bardzo dobrym człowiekiem, jednak nad jego życiem panowała klątwa, już od momentu jego narodzin. Tak naprawdę to w ogóle nie miał się urodzić. Jego biologiczni rodzice wiedzieli o tym, a jednak dali mu życie i przez to przyczynili się do jego tragedii. Kochał ludzi, którzy kochali go jak własne dziecko do tego stopnia, że gdy dowiedział się od wyroczni dlaczego nazwano go podrzutkiem, już nie wrócił do nich ponieważ bał się, że może zrobić im krzywdę. W podświadomości wiedział, że niedługo popełni dwa bardzo straszne grzechy - kazirodztwo i ojcobójstwo, jednak chciał być w porządku i tego uniknąć. Nie miał zamiaru robić komukolwiek krzywdy, więc starał się przed tym uciec. Jednak cokolwiek by nie robił, to każdy jego krok coraz bardziej zbliżał go do katastrofy. Może i by nie doszło do śmierci jego ojca, gdyby nie to, że Edyp miał go zabić, bo tak mówiła przepowiednia.
Antygona jest dobrą siostrą, kochała brata i nie mogła się zgodzić na to, aby dusza jego nie zaznała spokoju po śmierci, dlatego złamała zakaz władcy i wbrew jego woli pogrzebała Polinejka. Tym samym popadła w konflikt z Kreonem. Przestrzegała praw bożych i im pragnęła być wierna. Sądziła, że władca ziemski nie miał prawa decydować o pośmiertnym losie człowieka. Jej miłość braterska jest tak silna, że w walce o prawdę uczuciową i obrzędowe pochowanie ciała brata, by jego dusza mogła dostać się do krainy bóstw podziemnych, zdolna jest ponieść najwyższą ofiarę, oddać życie. Antygona była dumna, odważna, religijna, zaborcza, wierna niepisanym prawom tradycji.
Edypa cechuje porywczość i zapalczywość. Dała o sobie znać wtedy, gdy jakiś człowiek go zdenerwował. Nie wytrzymał nerwowo, więc zabił tego człowieka i wszystkich jego towarzyszy, a pomogła mu w tym jego wielka siła którą, niestety, wykorzystał w złym celu. Troszczył się o swoich poddanych, zawsze ich wysłuchiwał i starał się im pomóc jak najlepiej. Chciał być znakomitym władcą, jednak ciążyła nad nim klątwa, która dała się wszystkim mieszkańcom Teb we znaki. Rozpoczął dochodzenie. Za wszelką cenę chciał znaleźć sprawcę tragedii. Wyznaczył nagrodę dla tego, kto wyda osobę, która jest za to wszystko odpowiedzialna. Zjawił się Terezjasz - jasnowidz, który początkowo nie chciał powiedzieć, kto za tym stoi. W dociekliwym Edypie rósł coraz większy gniew. W końcu, gdy Terezjasz powiedział, iż to Edyp jest sprawcą wszystkich nieszczęść, to oskarżył Terezjasza o spisek i stwierdził, że się sprzymierzył z Kreonem. Prawda wyszła na jaw i gdy „dotarła” do Edypa uświadomił sobie, że pomimo tego, iż żył zgodnie ze swoim sumieniem - doszło do tragedii i to on jest jej głównym sprawcą. Bardzo martwił się o dzieci, co z nimi będzie i jak ludzie będę je postrzegać. W końcu są to dzieci z kazirodczego związku. Ponadto samobójstwo jego żony doprowadziło go do takiego żalu, poczucia winy i rozpaczy, że wydłubał sobie oczy. Odszedł z miasta, co było oznaką jego konsekwencji oraz sprawiedliwości.
Nieszczęsny był los Edypa. Tragedia jego polegała na tym, że nieskuteczna jest walka człowieka z losem. Człowiek jest igraszką w rękach bogów. Co by nie robił, im bardzie stara się uciec , tym bardziej nieszczęścia się do niego zbliżają. On nie może nic zrobić, mimo że bardzo tego pragnie.
Antygona wyznaje zasadę: „mój los - współkochać nie współnienawidzić”, i to ona była wyznacznikiem jej zachowań i posunięć życiowych. Mimo że popadła w konflikt z władcą, budzi sympatię czytelnika. Działała dla wyższych celów.
Zestawienie obydwu postaci utworu obrazuje konflikt tragiczny, polegający na istnieniu przeciwstawnych, równorzędnych racji, pomiędzy którymi nie sposób dokonać wyboru; każde posunięcie bohatera zbliża go do katastrofy. Samobójstwo Antygony doprowadziło Edypa do takiego żalu, poczucia winy i rozpaczy, że wydłubał sobie oczy. Odszedł z miasta, co było oznaką jego konsekwencji oraz sprawiedliwości.