26. Urazy głowy - epidemiologia, konsekwencje zdrowotne, społeczne i ekonomiczne
Wiodąca przyczyna zgonów i inwalidztwa wśród dzieci i młodych dorosłych
Przyczyna około 50% zgonów spowodowanych urazem
„cicha epidemia” wypadków drogowych
W 2020roku wypadki komunikacyjne zajmą trzecią pozycję w światowym rankingu obciążenia chorobą, a w krajach rozwijających się 0 nawet drugą (obecnie pozycja dziewiąta)
Klasyfikacja urazów głowy
Lekkie (ok.90%) - pacjent przytomny, ale w wywiadzie może być przebyta utrata przytomności i/lub krótkotrwała niepamięć (amnezja)
Umiarkowane (5%)
Ciężkie (3%) - pacjent nieprzytomny w momencie przyjęcia do szpitala
Zejście urazu głowy (śmiertelność, inwalidztwo)
Stan sprzed urazu: wiek, ogólny stan zdrowia, funkcjonowanie psychospołeczne
Stan kliniczny bezpośrednio po urazie
Leczenie w ostrej fazie (przedszpitalne i szpitalne)
Powikłania i wtórne uszkodzenie mózgu
Rehabilitacja
Śmiertelność:
Lekkie urazy głowy <1%
Umiarkowanie ciężkie =2-5%
Ciężkie urazy głowy = 20-50%
Zachorowalność
Europa: 150-300 / 100tys rocznie
Szwecja: 546 / 100tys rocznie
Hiszpania: 91 / 100tys rocznie
Różne kryteria przyjęć do szpitala
Dzieci, młodzi dorośli, ludzie starsi - chorują najczęściej
Mężczyźni 2-3 razy częściej niż kobiety
Chorobowość:
Szacuje się, że w USA 1-2% mieszkańców (ok. 5mln) żyje z inwalidztwem spowodowanym urazem głowy. Wielu z nich ma zaburzenia neurobehawioralne
Jest to poważny problem zdrowia publicznego
Śmiertelność:
W Europie śmiertelność przedszpitalna - 8%, wewnątrzszpitalna =3%, czyli łącznie 11 zgonów na 100 chorych z urazem (wszystkich stopni ciężkich)
Śmiertelność wewnątrzszpitalna: 2,4% Australia, 6,2% USA, 11% Tajwan
1/3 spośród chorych z urazem głowy którzy zmarli przez jakiś czas mówiła po urazie, co sugeruje że przynajmniej część z nich można było uratować.
Umieralność:
Europa - średnia umieralność 15 /100tys rocznie
Kraje skandynawskie: 10 /100tys
Indie: 20 /100tys
USA: 30 /100tys
RPA: 81 /100tys
Kolumbia: 120 /100tys