KATEDRA I KLINIKA CHORÓB WEWNĘTRZNYCH ZWIERZĄT
AKADEMII ROLNICZEJ W LUBLINIE
Nr książki klinicznej:190 Ordynator: lek. wet. XYZ
Data przyjęcia:30.04.2002. Kurator: XYZ
Data wydania: 04.05.2002
HISTORIA CHOROBY
I. Opis zwierzęcia (Generalia).
Krowa, samica, NCB, czarno-biała, wiek 3 lata , waga ok. 450 kg, typ użytkowy: mleczny
II. Wywiad (Anamnesis).
1. Anamnesis Morbi.
Krowa choruje od pięciu dni. Wykazuje objawy spadku łaknienia, biegunki barwy brunatnej. Na błonie śluzowej jamy ustnej obecność nielicznych owrzodzeń. Zwierzę było wcześniej leczone przez miejscowego lekarza , właściciel nie pamięta nazwy stosowanych leków. W gospodarstwie są jeszcze dwie krowy tej samej rasy, u których występują podobne objawy. W sąsiedztwie chorowały inne krowy z objawami jak wyżej. Krowa jest 6 miesięcy po porodzie.
2. Anamnesis Vitae.
Krowa jest żywiona kiszonką z kukurydzy, wysłodkami buraczanymi i sianem. Ma stały dostęp do wody. Jest użytkowana mlecznie. Stan utrzymania jest dobry.
III. Stan obecny (Status praesens).
A. Przedmiotowe badanie ogólne.
1. Habitus.
Budowa prawidłowa, postawa stojąca prawidłowa, stan odżywienia dobry, stan pielęgnacji dobry, świadomość zachowana.
2. Błony śluzowe naturalnych otworów ciała.
Błony śluzowe worka spojówkowego, trzeciej powieki , przedsionka pochwy, odbytu: różowe, wilgotne, bez wykwitów. Błona śluzowa jamy ustnej przekrwiona z obecnością nielicznych owrzodzeń na policzkach i wargach.
3. Oczy.
Szerokość szpary powiekowej prawidłowa. Usadowienie i ustawienie gałek ocznych symetryczne i prawidłowe dla gatunku. Zachowana ruchomość gałek ocznych. Rogówka przejrzysta , białkówka jasno szara, tęczówka brązowa , żrenica kształtu prawidłowego dla gatunku, odruch źreniczny zachowany.
4. Węzły chłonne.
Węzły chłonne podżuchwowe położone w rozworze żuchwowym, wielkości jaja kurzego, kształtu owalnego, konsystencji jędrnej, gładkie, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek,niebolesne, przesuwalne względem podłoża i skóry. Węzły chłonne przedłopatkowe położone nieco nad stawem barkowym równolegle do przedniego brzegu łopatki wielkości ok. 10 cm., kształtu podłużnego, jędrne, gładkie, ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesne, przesuwalne względem podłoża i skóry. Węzły chłonne fałdu kolanowego położone po stronie brzusznej fałdu, wielkości i kształtu palca, jędrne, gładkie, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesne, przesuwalne względem podłoża i skóry. Węzły chłonne nadwymieniowe położone po zewnętrznej stronie górnej części tylnych ćwiartek wymienia, o średnicy 5 cm, okrągłe, o budowie zrazikowej, konsystencji jędrnej, niebolesne, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, przesuwalne względem podłoża i skóry.
5.
C - 40,0 °C T - 100/min. O - 40/min.
B. Przedmiotowe badanie szczegółowe.
1. Skóra i jej wytwory.
a)Włosy gęste, błyszczące, przylegające, barwy białej i czarnej, bez ubytków. Rogi długości 5 cm, kształtu stożka, czarne, błyszczące, pofałdowane, o ciepłocie niższej niż ciepłota okolicznych tkanek, niebolesne. Racice prawidłowo wykształcone, barwy jasnej, błyszczące, gładkie, o ciepłocie niższej niż ciepłota okolicznych tkanek, dobrze utrzymane. Szpara międzyraciczna prawidłowo wykształcona, bez zmian.
b) Naskórek pigmentowany o prawidłowej grubości, rogowaceniu i złuszczaniu.
c)Skóra właściwa pigmentowana, sucha, prawidłowo natłuszczona o swoistym zapachu i ciepłocie rozmieszczonej równomiernie. Elastyczność skóry zmniejszona - czas wyrównywania fałdu skóry 3 sekundy.
d) Małżowiny uszne prawidłowo wykształcone, symetryczne.
2. Układ oddechowy.
A)Górne drogi oddechowe
-brak wypływu z nosa , powietrze wydychane jest równomiernie z obu otworów nosowych , o ciepłocie zbliżonej do ciepłoty wewnętrznej i swoistym zapachu
-nozdrza kształtu charakterystycznego dla gatunku , symetryczne
-zatoka czołowa i szczękowe prawidłowo zbudowane , symetryczne o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesne , niepodatne na ucisk. Odgłos opukowy pudełkowy.
-krtań kształtu i wielkości prawidłowej, symetryczna, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niewrażliwa i nie podatna na ucisk Słyszalny fizjologiczny szmer krtaniowy.
-tchawica kształtu prawidłowego,położona pośrodkowo, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesna. Słyszalny fizjologiczny szmer tchawiczy.
B)Klatka piersiowa
Prawidłowej budowy, kształtu i symetrii. Ruchy oddechowe przyspieszone,miarowe, średnio głębokie . Typ oddychania żebrowo - brzuszny. Klatka piersiowa o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesna,brak wyczuwalnych drżeń.
Granica płuc w linii opukowej:
I 11 przestrzeń międzyżebrowa
II 8 przestrzeń miedzyżebrowa
Odgłos opukowy nad płucami jawny.Osłuchiwaniem stwierdzono szmer oskrzelowo-pęcherzykowy w polu załopatkowym i szmer pęcherzykowy okolicy płatów przeponowych.
3.Układ krążenia
Uderzenia boczne serca zlokalizowane w 4 przestrzeni międzyżebrowej, po lewej stronie w linii połowiącej 1/3 dolną klatki piersiowej. Okolica serca o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesna. Pole stłumienia sercowego zlokalizowane w 1/3 dolnej klatki piersiowej, po stronie lewej 3 - 5 przestrzeni międzyżebrowej. Odgłos opukowy nad sercem stłumiony. Tony sercowe dobrze słyszalne w punktach głównych, przyspieszone, silne, nie pokryte szmerami, rytmiczne.
Osłuchiwaniem w punktach głównych:
Strona lewa
w 4 p.mż.- punkt główny zastawki dwudzielnej poniżej punktu głównego aorty
w 4 p.mż.- punkt główny aorty poniżej linii stawu barkowego
w 3 p.mż.- punkt główny tętnicy płucnej na linii połowiącej 1/3 dolnej klatki piersiowej
strona prawa
w 3 p.mż.- punkt główny zastawki trójdzielnej na linii połowiącej 1/3 dolna klatki piersiowej
Tętno na tętnicy udowej przyspieszone, miernie wypełnione, dobrze napięte, średnio silne, równe, regularne, jednakowe.
4. Układ pokarmowy.
Apetyt i pragnienie osłabione. Sposób pobierania pokarmu i wody utrudniony.Żucie utrudnione, połykanie, odłykanie oraz odbijanie prawidłowe. Szpara jamy ustnej prawidłowo wykształcona. Błona śluzowa policzków i warg przekrwiona z obecnością owrzodzeń. Zęby stałe prawidłowo wykształcone. Język wielkości i kształtu prawidłowego dla gatunku,konsystencji mięsistej,barwy żyworóżowej, o zachowanej ruchomości. Ślinianki prawidłowej wielkości, zwiększona ilość wydzielanej śliny o nieprzyjemnym zapachu. Okolica gardła o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek, niebolesna.
Przełyk położony i ukształtowany prawidłowo ,o ciepłocie zbliżonej do ciepłoty okolicznych tkanek.,niewrażliwy i drożny. Powłoki brzuszne symetryczne, kształtu i wielkości prawidłowej dla gatunku, prawidłowo napięte, niebolesne..
Opukiwaniem stwierdzono prawidłowe stosunki topograficzne narządów jamy brzusznej.
Szmery perystaltyczne zachowane.
Lewy dół głodowy lekko zagłębiony. Żwacz prawidłowo napięty, ciastowaty. Częstotliwość skurczów żwacza 2/min. odgłos opukowy w górnej części żwacza bębenkowy, w środkowej przytłumiony, w dolnej stłumiony. Częstotliwość szmerów żwacza 2/min.
Czepiec niewrażliwy, pole stłumienia czepcowego zlokalizowane po lewej stronie w 6-8 p.m.ż. tuż przy mostku. Próby bólowe: próba Kalschmidta, chwyt grzbietowy, opukiwanie 9 żebra, omacywanie głębokie pięścią, ujemne.
Księgi niewrażliwe. Opukiwaniem stwierdzono przytłumienie odgłosu opukowego w 7 - 9 p.m.ż. po prawej stronie poniżej pola stłumienia wątrobowego. Osłuchiwaniem stwierdzono charakterystyczne suche trzeszczenia.
Trawieniec niewrażliwy na ucisk.
Badaniem przez prostnicę nie stwierdzono zmian w obrębie przewodu pokarmowego.
Kał wydalany ze zwiększoną częstotliwością, o konsystencji papkowatej, kształtu nieupostaciowanego, barwy, brunatnej , bez domieszek.
Pole stłumienia wątrobowego szerokości dłoni, zlokalizowane z prawej strony w pierwszej linii opukowej.
5. Układ moczowy.
Okolica nerek niebolesna, o ciepłocie równej ciepłocie okolicznych tkanek
Omacywaniem wewnętrznym dostępny tylny biegun lewej nerki, o powierzchni pobrużdżonej, opornej konsystencji, niebolesny. Moczowody niewyczuwalne.
Pęcherz moczowy położony na dnie jamy miednicznej, słabo wypełniony, ciastowaty, niebolesny.
Cewka moczowa drożna.
Mocz wydalany w postawie fizjologicznej w fizjologicznej częstości i ilości.
6. Układ płciowy.
Wymię zawieszone sromowo - brzusznie, duże, półkoliste, jędrne, niewrażliwe. Strzyki cylindryczne, drożne. Skóra na strzykach bez zmian.
7. Układ ruchu.
Postawa stojąca i leżąca prawidłowa.
Mięśnie symetryczne, dobrze wykształcone, niebolesne, konsystencji jędrnej. Fizjologiczny stan napięcia mięśni zachowany. Skóra nad mięśniami przesuwalna.
Kościec dobrze wykształcony, brak wrażliwości przy omacywaniu i opukiwaniu.Linia kręgosłupa charakterystyczna dla gatunku, ruchomość bierna kręgosłupa zachowana.
Stawy kształtu i wielkości charakterystycznej dla gatunku, niebolesne,ruchomość zachowana,o ciepłocie zbliżonej do ciepłoty okolicznych tkanek.
8. Układ nerwowy.
Zachowanie się zwierzęcia typowe dla gatunku. Świadomość zachowana.
Czaszka wielkości i kształtu typowego dla gatunku, symetryczna, niewrażliwa na ucisk.
Kręgosłup niewrażliwy na ucisk.
Odruchy skórne i z błon śluzowych ( powierzchowne ) zachowane. Czucie głębokie, z pni nerwowych i wyższego rzędu zachowane. Stan napięcia mięśni w normie, sprawność ruchowa prawidłowa.
IV. Rozpoznanie
Choroba błon śluzowych i biegunka wirusowa bydła.
(Bovine virus diarrhea-mucosal disease)
V. Rokowanie.
Pomyślne ze względu na wiek zwierzęcia i dobry stan ogólny.
VI.Leczenie.
-Biovetalgin 20 ml i.v.
-Biotyl 200 2-5ml/100kg m.c. i.m.
-Rehydrat 28g na 1 l. wody do picia 3 razy dziennie łącznie z korą dębu i wierzby
-Kora dębu, kora wierzby-napar do picia 3 razy dziennie po 5-10 litrów.
VII. Zalecenia dla właściciela.
Podawać lekko strawną paszę. Okres karencji na mleko-4 dni. Okres karencji na mięso-5 dni.
VIII. Zejście choroby.
Objawy choroby ustąpiły. Stan zdrowia wrócił do normy.
IX. Rozpoznanie różnicowe.
Pryszczyca.
Pryszczyca jest wirusową najczęściej ostrą i gorączkową, bardzo zaraźliwą chorobą bydła i innych zwierząt racicowych, przebiegającą jako posocznica z tworzeniem się w jamie ustnej, skórze wymienia i okolicy racic charakterystycznych pęcherzy, a po ich pęknięciu, także owrzodzeń gojących się bez tworzenia blizn. Okres inkubacji choroby wynosi od 2-8 dni. Choroba rozpoczyna się gorączką (40,5-42oC) oraz objawami ogólnymi. Równocześnie zaznacza się ślinienie, niechęć do ruchu, sztywny chód lub nawet kulawizna. 2-3 dnia po zakażeniu pojawiają się w jamie ustnej pęcherze wtórne wielkości grochu do jaja gołębiego, które po 1-3 dniach pękają, tworząc czerwone wilgotne erozje otoczone resztkami białego pęcherza. Pęcherze mogą się ze sobą zlewać, a po ich pęknięciu powstają znaczne obszary błony śluzowej języka, przedsionka jamy ustnej, dziąseł i podniebienia pozbawione nabłonka. Język może być wtedy obrzękły i wystaje z jamy ustnej. Równocześnie pojawiają także pęcherze w skórze wymienia i strzyków oraz w okolicy racic. W przypadkach cięższych rozwija się obraz uszkodzenia mięśni szkieletowych oraz mięśnia sercowego. Zachorowalność wynosi na ogół 80-100% stada, śmiertelność 2-3%.
Wykluczono ze względu na brak sztywnego chodu, kulawizny, brak pęcherzy w skórze wymienia i strzyków oraz w okolicy racic.
Głowica.
Jest zakaźną, wirusową, mało zaraźliwą ale wysoce śmiertelną chorobą bydła domowego i bawołów, przebiegającą z posocznicą, wysoką gorączką, objawami ogólnymi, ostrym krupowym zapaleniem błon śluzowych głowy, zapaleniem gałek ocznych, a także OUN oraz krwotocznego zapalenia jelit. Okres wylęgania choroby może być długi i wynosić od kilku tygodni do dziesięciu miesięcy. W obrazie klinicznym występują cztery postacie: nadostra, jelitowa, głowowo-oczna, lekka. Postać głowowo-oczna jest najczęstsza; pojawia się ona nagle wśród ciężkich objawów ogólnych, w szczegółowym obrazie klinicznym na plan pierwszy wysuwają się objawy ze strony błon śluzowych oraz gałek ocznych. Błona śluzowa jamy ustnej, jam nosowych, śluzawicy i spojówek jest początkowo mocno przekrwiona, a potem ulega zapaleniu dyfteroidalnemu z powstawaniem martwicy powierzchownej i owrzodzeń. Zmianom tym towarzyszy ślinienie, wyciek z nosa i worka spojówkowego początkowo surowiczo-śluzowy, potem obfity i ropny, występuje przykry zapach z nosa i jamy ustnej. Często tęczówka ulega zapaleniu, przednia komora oka zawiera mętny płyn, na rogówce pojawia się zmętnienie, często formuje się wrzód który pęka i powoduje ślepotę. Postaci glowowo-ocznej towarzyszą objawy cuchnącej biegunki, która poprzedza często zatwardzenie. Krowa chora nie je, wykazuje natomiast wzmożone pragnienie (odwodnienie). Na ogół 80-90% zwierząt chorych pada w ciągu 10 dni, a te które przeżywają powoli wracają do zdrowia, jednak z trwałym uszkodzeniem gałek ocznych. Wykluczono ze względu na brak dyfteroidalnego zapalenia oraz martwicy błony śluzowej jamy ustnej, śluzawicy i spojówek oraz trwałego uszkodzenia gałek ocznych.
Niestrawność kwaśna.
Laktoacidoza jest chorobą przeżuwaczy występującą po przekarmieniu lub przypadkowym zjedzeniu dużych ilości pasz bogatych w łatwo strawne węglowodany. Szczególnie często obserwuje się zachorowania po nagłym przejściu w żywieniu z paszy objętościowej bogatej w celulozę na paszę o dużej zawartości prostych węglowodanów. Objawy choroby pojawiają się już w kilka godzin po przekarmieniu. Występują różnego stopnia zaburzenia świadomości, od apatii do śpiączki. Zwierze zgrzyta zębami, pozostaje w pozycji leżącej, którą nawet pod przymusem niechętnie zmienia. W pozycji stojącej można stwierdzić drżenie mięśni, zataczanie się. Niekiedy w średnio ciężkich przypadkach występują objawy morzyskowe o różnym nasileniu. Ciepłota wewnętrzna i liczba oddechów nie są zmienione lub nieznacznie podwyższone. Tętno przekracza górną granicę normy. Od drugiego dnia choroby występuje odwodnienie, niekiedy poprzedzone potami. W ciężkim przebiegu stwierdzono objawy duszności mieszanej i zmiany wielkości tętna (tętno małe i leniwe). Tony serca zaakcentowane. Obserwuje się zahamowanie przeżuwania i motoryki przedżołądków, a także utratę apetytu pragnienia. Zwykle po przejściowym zaparciu występuje biegunka niekiedy z domieszką krwi. Żwacz przy omacywaniu jest mniej lub bardziej bolesny. Dodatnio wypadają również próby bólowe. Pole stłumienia wątrobowego może ulec powiększeniu i wówczas przy opukiwaniu stwierdza się bolesność. Wykluczono ze względu na brak zaburzeń świadomości, drżenia mięśni, zataczania, zahamowania przeżuwania i motoryki przedżołądków oraz ze względu na ujemny wynik prób bólowych.