Mechanizmy regulacyjne w układzie krążenia
Ośrodek krążenia
Odpowiada za przyśpieszenie , zwolnienie rytmu serca
Znajdują się w tworze siatkowatym rdzenia przedłużonego i podwzgórzu
Regulują aktywność włókien dosercowych współczulnych, nerwu błędnego
Ośrodek naczynioruchowy
W tworze siatkowatym rdzenia przdłużonego
Dwie części:1.presyjna
2.depresyjna
Część presyjna
Poprzez neurony w zwojach współczulnych utrzymują stałe napięcie w naczyniach krwionośnych /włókna naczyniozwężające typu C/
Impulsacja w tych włóknach zależy od:
impulsacji efferentnej z wyższych ośrodków CUN /kora, układ limbiczny,FR śródmózgowia- emocje,wzrost temp./
impulsacji afferentnej z chemoreceptorów/kłębuszki szyjne, aortalne/
Część presyjna cd
Reaguje na zmiany prężności:
1.O2
2.CO2
we krwi tętniczej
Część depresyjna
Hamuje strefę presyjną - ↓ zmniejszenie impulsacji we włóknach naczyniozwężających
↓
rozszerzenie naczyń
↓
spadek oporu obwodowego
Część depresyjna cd
Pobudzenie - odbywa się poprzez ↑ impulsacji z barroreceptorów zatoki szyjnej, łuku aorty
Działa na układ krążenia przez strefę preryjną - działanie pośrednie
Odruchowa regulacja krążenia
Ośrodek krążenia reguluje przepływ krwi i ciśnienie tętnicze na drodze istniejących odruchów
1.Odruchy z mechanoreceptorów:
Odruch zatokowy Heringa
Odruch aortalny Cyona -Ludwiga
Odruch Bezolda- Jarischa
Odruch z mechanoreceptorów obszaru sercowo-płucnego
Odruch Aschnera
Oddruch Goltza
Odruch zatokowy Heringa -receptor - w zatoce szyjnej - droga dośrodkowa - nIX
Odruch aortalny Cyona -Ludwiga - receptor - łuk aorty - droga dośrodkowa - nX
Bodziec = odkształcenie mechaniczne naczyń pod wpływem ↑ RR
Dwie składowe odruchów:
1.Składowa sercowa -
↑ impulsacji n X
↓
Zwolnienie akcji serca, ujemne działanie tropowe w sercu
2.Składowa naczyniowa odruchów:
↓
Pobudzenie części depresyjnej ośrodka krążenia
↓
Zahamowanie części presyjnej
↓
Rozszerzenie naczyń, spadek oporu naczyniowego, zwiększenie przepływu
Odruch Bezolda-Jarischa
Z lewej komory
Po farmakologicznym działaniu /np.nikotyny, serotoniny, alkoloidów/ - zwiększona pobudliwość mechanoreceptorów
Efekt końcowy - identyczny jak w odruchu zatokowym
Odruch z mechanoreceptorów obszaru płucno-sercowego
Bodziec- rozciągnięcie ścian naczyń krwionośnych poprzez zwiększoną objętość krwi w sercu i naczyniach klatki piersiowej
Odpowiedź - identyczna jak w innych mechanoreceptorach
Odruch Bainbridgea
Pobudzenie receptorów typu B w prawym przedsionku
Pobudzane przez nagły zwiększony napływ krwi- zwiększony powrót żylny
Efekt końcowy- wzrost impulsacji współczulnej- przyśpieszenie akcji serca/składowa sercowa/
Zwężenie naczyń krwionośnych/składowa naczyniowa/
Odruch Aschnera
Ucisk na gałki oczne - pobudzenie jądra nerwu błędnego - zwolnienie akcji serca
Tylko część sercowa odruchu
Odruch Goltza
Ucisk na splot słoneczny
Zwolnienie- zahamowanie akcji serca
Pobudzenie nX
Bez komponenty naczyniowej
Regulacja autonomiczna ciśnienia tętniczego
Układ współczulny
1.zwężenie ,rozszerzenie naczyń
2.serce- ↑ akcji serca, działanie tropowe +
Układ przywspółczulny:nX
↓ Akcji serca/ węzeł zatokowy, węzeł przedsionkowo-komorowy, hamowanie kurczliwości przedsionków
Regulacja objętości krwi
Regulacja objętości krwi
+
Regulacja ciśnienia tętniczego
⇓
Utrzymanie odpowiedniego przepływu w narządach
Regulacja objętości
1.Nerwowa
2.Regulacja hormonalna
Regulacja nerwowa- barroreceptory
Barroreceptory tętnicze - wysokociśnieniowe
Wykrywają wzrost ciśnienia tętniczego/aktywne 50- 160 mmHg
Położone w zatokach szyjnych, w łuku aorty
Pobudzane rozciągnięciem ściany naczynia
Informacja czuciowa przekazywana do OUN /nX, nIX/
Barroreceptory cd
Zatoka szyjna- najbardziej rozciągliwa część w układzie tętniczym- reakcja mechanoreceptorów na rozciąganie
Przenoszenie impulsacji do CUN - podwzgórze- zahamowanie wydzielania ADH → wzrost utraty H2O → zmniejszenie pragnienia
Barroreceptory cd
Nie wykrywają zmian przestrzeni pozanaczyniowej
Zmiana pozycji ciała pozioma -→ pionowa
↓
Przemieszczenie krwi z klatki piersiowej do kończyn dolnych
↓
Odbierane jako zmniejszenie objętości krwi krążącej
Mechanoreceptory
Tzw. niskociśnieniowe
Reagują na rozciąganie
W przedsionkach, przy ujściach żylnych
Regulacja hormonalna
1.↑ ADH - pobudzane ↑ osmolarności krwi docierającej do podwzgórza - ↑ absorbcji wody w nerkach - ↑ objętości śródnaczyniowej
2.Układ renina -angiotensyna- aldosteron
↓ RR- ↑ uwalniania reniny -
angiotensyny/ obkurczenie naczyń
aldostronu- ↑ resorbcji Na, H2O
Przedsionkowy peptyd natiuretyczny
Uwalniany z niektórych komórek przedsionków
Po rozciągnięciu zwiększoną objętością krwi
Działanie:
1.Natiuretyczne- ↑filtracji w nerkach, ↑wydzielania jonów Na,H2O,↓ objętości krwi, RR
ANP cd
2.Rozszerzenie naczyń krwionośnych ↓
hamowanie działania innych substancji naczyniozwężających
WSTRZĄS
TO STAN NIEDOSTATECZNEGO ZAOPATRZENIA TKANEK W TLEN
Rodzaje wstrząsu
Naczyniowy (nadmierne rozszerzenie naczyń powoduje ↓ RR i przepływu narządowego)
Hipowolemiczny (spadek objętości wewnątrznaczyniowej)
Kardiogenny (spadek objętości minutowej)
Wstrząs naczyniowy
Omdlenie naczynioruchowe (odruchowe rozszerzenie naczyń w odpowiedzi na ból, strach, stres, upał)
Wstrząs anafilaktyczny (gwałtowna reakcja antygen-przeciwciało)
Rozwinięty wstrząs septyczny (II faza)
Wstrząs oligowolemiczny
Wstrząs krwotoczny
Wstrząs z odwodnienia
- z przewodu pokarmowego
(biegunka, wymioty)
- przez nerki (cukrzyca, diuretyki)
- przez skórę (wysiłek, upał, oparzenie)
Wstrząs kardiogenny
Uszkodzenie mięśnia sercowego
(zawał, miopatie, mechaniczne)
Arytmie (brady- lub tachykardia)
Wstrząs w przebiegu upośledzenia wypełniania rozkurczowego
Zatorowość płucna
Odma prżna
Tamponada serca
Mechanizmy kompensacyjne
Przyspieszenie akcji serca
Centralizacja krążenia
- spadek przepływu przez skórę (bladość, zimne poty), trzewia, nerki, mięśnie szkieletowe
- w celu utrzymania przepływu wieńcowego, mózgowego
63