CHOROBA WRZODOWA ŻOŁĄDKA

I DWUNASNICY

MORBUS ULCEROSUS VENTRICULI ET DUODENII

• A.Wojtczak „Choroby wewnętrzne - tom2”

EPIDEMIOLOGIA:

• co 10 dorosły człowiek ma w swym życiu okres w którym cierpi na tę chorobę

• mężczyźni 3x częsciej

• największa liczba zachorowań przypada na okres produkcyjny

• w Polsce wrzody dwunastnicy 3x częsciej niż wrzody żoładka

ETIOLOGIA:

• etiologia jest wieloczynnikowa i często niejednolita

• czynniki genetyczne:

• jeżeli oboje rodzice mieli ch. wrzodową to dziecko jest 10x bardziej obciążone

• związek z chorobą substancji grupowych krwi:

→ substancje grupowe wydzielane do soku żołądkowego mają charakter

mukoproteidów (rola ochronna)

→ częściej u chorych z grupą krwi 0 - nie wydzielają substancji grupowych

do soku żołądkowego (niewydzielacze)

• Helicobacter pylori:

• ponad 90% chorych z wrzodem dwunastnicy i ok. 70% z wrzodem żołądka

ma infekcję H. Pylori

- wybitne zmniejszenie częstości wrzodów po likwidacji H. pylori

PATOGENEZA:

• wrzód trawienny - wszelki ubytek tkanki w ścianie żołądka, lub dwunastnicy

zajmujący co najmniej błonę śluzową i podśluzową (sięga

poza muscularis mucosae)

• lokalizacja :

• 3x czesciej w dwunastnicy niżw żołądku

• w dwunasnicy zwykle w opuszce

• w żołądku :

• najczęściej w częsci przedodżwiernikowej, zwł. od strony krzywizny mniejszej

• rzadziej w trzonie (częściej ściana tylna)

• inne lokalizacje są nietypowe, choć nie wykluczone

OBRAZ KLINICZNY:

- choroba ma charakter przewlekły z okresami zaostrzeń i remisji

OBJAWY PODMIOTOWE :

• dolegliwości bólowe:

• zlokalizowane w nadbrzuszu (w dołku sercowym)

• mają charakter ciężkiego ucisku, lub są palące,drążące w głąb, kurczowe

• stosunek do posiłków:

→ przy lokalizacji żołądkowej ból pojawia się wkrótce po, a nawet podczas

spożywania posiłku

→ we wrzodach dwunastnicy ból występuje na czczo, nad ranem budząc

chorego ze snu, ustępuje po jedzeniu na kilka godzin, by potem znów

powrócić (tak też przy wrzodach okol. odźwiernika)

• bóle wrzodowe trwają zwykle wiele tygodni, po czym następuje remisja, nawet

bez rzadnego leczenia

• wznowy, lub zaostrzenie objawów występują najczęsciej wiosna i jesienią

• niekiedy chory odczuwa ból w nietypowych miejscach np. we wrzodach

wpustu ból promieniuje do klatki piersiowej

• często towarzyszą odbijanie (kwaśne, gorzkie, piekące) i zgaga

• inne dolegliwości :

• utrata apetytu

• częste obstrukcje

• ↓ m.c.

• niedokrwistość

OBJAWY PRZEDMIOTOWE :

• badanie palpacyjne :

• ograniczona, punktowa bolesność uciskowa :

→ we wrzodach żołądka w dołku sercowym

→ we wrzodach dwunastnicy w punkcie położonym na 1 - 2 cm.

w prawo od pępka

BADANIA DODATKOWE :

• RTG z podwójnym kontrastem:

• obarczone dużym błędem 50% przy wrzodach dwunastnicy i 30%

przy wrzodach żoładka (fałszywie (+) i fałszywie (-))

• oraz niszy wrzodowej

• gastroduodenoskopia :

• oglądanie śluzówki + endoskopowa biopsja celowana

• pozwala śledzić i stwierdzić zagojenie się wrzodu

• badanie kału na krew utajoną

• badanie wydzielania żoładkowego:

• ma znaczenie uzupełniające

• niezwykle wysokie wydzielanie podstawowe w zespole Zollingera - Ellisona

(norma do 5 mmol/h). Pobudzenie pentagastryną, lub histaminą niewiele

może je stymulować

ROZPOZNANIE:

A

RÓŻNICOWANIE:

• rak żoładka :

• wczesny rak żołądka występuje zwykle jako postać zapadnięta

• rozstrzyga badanie hist - pat.

LECZENIE:

A

POWIKŁANIA:

• krwotok :

• objawy :

→ fusowate wymioty

→ smoliste stolce

→ często poprzedzone omdleniem

→ niepokój, tachykardia, zimne poty, ↓RR

• krwawienie :

• owrzodzenie jest najczęstszą przyczyną krwawień z przewodu pokarmowego

• drobne przewlekłe krwawienia objawiają się osłabieniem, niedokrwistością,

↓ stęż. Fe w surowicy

• potwierdzeniem jest badanie kału na krew utajoną po 3-dniowej diecie bezmięsnej

• zwężenie odźwiernika :

• może być bliznowate trwałe, ale może być też przejściowe wywołane silnym

obrzękiem zapalnie zmienionej błony śluzowej.

• objawy :

• obfite wymioty sokim żołądkowym często z resztkami pokarmowymi

występujące po posiłku

• stawianie się żołądka widoczne przez powłoki brzuszne

• objaw pluskania

• potwierdzenie na drodze radiologicznej i endoskopowej

• perforacja wrzodu :

• częściej dwunastnica

ROKOWANIE:

A

PROFILAKTYKA:

A

PATRZ TEŻ:

A

---