Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
FIZYKA (pojęcie podstawowe)
Koherencja fal (z łac. oznacza spójność, spoistość, łączność) (spójność fal) - właściwość kilku fal wiązana pierwotnie ze zjawiskiem interferencji fal. Uznawano, że fale są spójne, jeśli w wyniku superpozycji fal składowych powstawał stały w czasie obraz interferencyjny. Gdy opracowano metody generowania i detekcji fal o bardzo krótkim czasie trwania problem spójności zaczęto rozpatrywać jako problem statystyczny.
W ujęciu tradycyjnym spójność to miara stałości różnicy faz dwóch fal (zgodność fazowa). Gdy rozpatrywana jest dla dwóch punktów przestrzeni, jest to koherencja przestrzenna f(r,r+dr). Gdy dotyczy określonego punktu a analizowana jest zmienność w czasie, wówczas mówi się o koherencji czasowej f(t, t + τ).
Spójność czasowa - określa zdolność do interferencji dwóch promieni światła wychodzących z tego samego punktu źródła światła w różnych momentach. Promienie te nie muszą być zgodne w fazie, ale ich faza musi się zmieniać w przewidywalny (niechaotyczny) sposób. Jeżeli źródło emituje z jednego punktu fale spójną (o regularnie zmieniającej się fazie) przez czas Δt, to czas ten nazywamy czasem spójności. Wynosi on zazwyczaj ok. 10-8 s. Spójność czasowa umożliwia np. interferencję w cienkich warstwach.
Spójność przestrzenna - jest wielkością charakteryzującą zgodność między fazami fal emitowanych z różnych punktów rozciągłego źródła światła w danym momencie czasu. W przypadku większości źródeł światła obszar spójności przestrzennej nie przekracza rozmiarów pojedynczego atomu.
Zgodność fazowa jest warunkiem koniecznym ale niewystarczającym do interferencji.
Zgodność tę łatwo jest uzyskać dla fal o stosunkowo dużych długościach (fale dźwiękowe, radiowe, mikrofale). Przy małych długościach fali, gdy zaczyna ujawniać się jej kwantowa natura (dotyczy to głównie fal elektromagnetycznych), fala jest zazwyczaj strumieniem niespójnych kwantów.
PSYCHOLOGIA (pojęcie wtórne)
Poczucie koherencji (spójności) (ang. The sense of coherence) to konstrukt teoretyczny, wprowadzony przez Aarona Antonovskyego, który oznacza globalną orientację człowieka, wyrażającą stopień, w jakim ma on trwałe, choć dynamiczne poczucie pewności, że:
bodźce napływające w ciągu życia ze środowiska wewnętrznego i zewnętrznego mają charakter ustrukturowany, przewidywalny i wytłumaczalny (zrozumiałość);
dostępne są zasoby, które pozwolą mu sprostać wymaganiom stawianym przez bodźce (zaradność);
wymagania te są dla niego wyzwaniem wartym wysiłku i zaangażowania (sensowność).
Poczucie koherencji składa się ze zdolności zrozumienia wydarzeń (ang. comprehensibility), poczucia zaradności (ang. manageability) i poczucia sensowności (ang. meaningfulness) podejmowania zaangażowania i kreowania własnego życia.
Pojęcie poczucia koherencji jest stosowane przede wszystkim w psychologii zdrowia, jako nazwa czynnika prewencyjnego dla zachowania zdrowia.
Poczucie koherencji diagnozuje się na podstwaie testu SoC (Sense of Coherence Scale), czyli Kwestionariusza Orientacji Życiowej. Istnieje wersja dla dorosłych oraz dla młodzieży.
1