Zdrowie publiczne semestr II
Temat 1: Choroby cywilizacyjne i profilaktyka
Choroby cywilizacyjne - to szeroko rozpowszechnione w społeczeństwie, spowodowane rozwojem cywilizacji i zmianą stylu życia choroby.
Czynniki przyczyniające się do powstania chorób cywilizacyjnych:
- stałe napięcie układu nerwowego, stresy
- siedzący tryb życia
- niewłaściwe odżywianie
- wzrastająca konsumpcja używek, leków i narkotyków
- zniszczenie środowiska naturalnego
- szkodliwe warunki pracy
Do chorób cywilizacyjnych zaliczamy:
1. Choroby układu krążenia - miażdżyca, choroba niedokrwienna serca, udary mózgowe, nadciśnienie tętnicze
2. Nowotwory złośliwe
3. Przewlekłe choroby układu oddechowego - POChP, astma oskrzelowa
4. Choroby przemiany materii - cukrzyca, otyłość
5. Przewlekłe choroby układu kostno - stawowego
6. Zaburzenia psychiczne - zaburzenia psychosomatyczne, nerwice, depresje, uzależnienia
Wyżej wymienione to główne przyczyny zgonów i niezdolności do pracy w krajach rozwiniętych. Całe społeczeństwo ponosi koszty leczenia, rent inwalidzkich, sierocych, usprawniania inwalidów.
Profilaktyka - różnorodne działania, których celem jest zapobieganie chorobom, zaburzeniom oraz ich skutkom.
Pierwotna (pierwszorzędowa) - dotyczy ludzi zdrowych, całej populacji, to zapobieganie występowaniu chorób. Obejmuje promowanie postaw prozdrowotnych, szczepienia zdrowotne, profilaktykę próchnicy, ochronę środowiska, nadzór nad żywnością, odpowiednią higienę osobistą itd.
Wtórna (drugorzędowa) - dotyczy ludzi ze zwiększonym ryzykiem występowania chorób w odwracalnym okresie, to zapobieganie rozwojowi choroby. Obejmuje profilaktykę w miejscu pracy, profilaktykę p/nowotworową, badania przesiewowe, czynne poradnictwo itd.
Trzeciorzędowa - dotyczy ludzi chorych i niepełnosprawnych. To zapobieganie skutkom choroby (fizycznym i psychospołecznym), przywracanie aktywności życiowej.
1