Środki kontrastowe, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Radiologia


RADIOLOGIA

1. DEFINICJA ŚRODKA KONTRASTOWEGO I CEL JEGO STOSOWANIA:

ŚRODEK KONTRASTOWY ZWANY TAKŻE CIENIUJĄCYM JEST TO SUBSTANCJA POCHŁANIAJĄCA PROMIENIOWANIE RENTGENOWSKIE W WIĘKSZYM LUB MNIEJSZYM STOPNIU NIŻ OTACZAJĄCE TKANKI CIAŁA.
IDEALNY ŚRODEK KONTRASTOWY SPEŁNIA NASTĘPUJĄCE KRYTERIA:

CELE DLA KTÓRYCH STOSUJEMY ŚRODKI KONTRASTOWE:

A) ZOBRAZOWANIA NARZĄDÓW I NACZYŃ W ORGANIZMIE LUDZKIM, KTÓRE W PRAWIDŁOWYCH WARUNKACH NA ZDJĘCIU NIE UWIDACZNIAJĄ SIĘ ( NP. TĘTNICE )
B) ZOBRAZOWANIA NARZĄDÓW W ORGANIZMIE LUDZKIM, KTÓRE NA ZDJĘCIU PRZEGLĄDOWYM SĄ WIDOCZNE (NP. NERKI ), ALE WYMAGAJĄ DOKŁADNEGO ZDIAGNOZOWANIA

C) WZMOCNIENIA WIDOCZNOŚCI PATOLOGICZNYCH STRUKTUR (NP. GUZY)


2. OGÓLNY PODZIAŁ ŚRODKÓW KONTRASTOWYCH:

A) ŚRODKI KONTRASTOWE NEGATYWNE - CHARAKTERYZUJĄCE SIĘ NISKIM WSPÓŁCZYNNIKIEM POCHŁANIANIA PROMIENI X.
NP. POWIETRZE; TLEN; DWUTLENEK WĘGLA
OBECNIE SĄ RZADKO STOSOWANE.

B) ŚRODKI KONTRASTOWE POZYTYWNE - POCHŁANIJĄ PROMIENIOWANIE X ZNACZNIE LEPIEJ NIŻ TKANKI CIAŁA.
TWORZĄ JE ZWIĄZKI BARU, JODU, CZYLI PIERWIASTKI O WYSOKICH LICZBACH ATOMOWYCH.

JAKO SUBSTANCJE KONTRASTUJĄCE STOSOWANE SĄ M.IN.:



3. PODZIAŁY ŚRODKÓW KONTRASTOWYCH POZYTYWNYCH I ICH ZASTOSOWANIE:

A) NIEROZPUSZCZALNE W WODZIE:

NALEŻY DO NICH POPULARNY SIARCZAN BARU - BARIUM SULFURICUM (BARYT, PAPKA BARYTOWA) STOSOWANY DO BADANIA UKŁADU POKARMOWEGO W POSTACI ZAWIESINY.
BARYT NIE WCHŁANIA SIĘ ZE ŚWIATŁA PRZEWODU POKARMOWEGO I JEST CAŁKOWICIE BEZPIECZNY DLA PACJENTA.

B) ROZPUSZCZALNE W WODZIE:

- W ZALEŻNOSCI OD SPOSOSBU WYDZIELANIA DZIELI SIĘ JE NA:

HEPATROPOWE - DZIĘKI DUŻEMU POWINOWADZTWU DO TKANKI WĄTROBOWEJ PO PODANIU DOUSTNYM LUB DOŻYLNYM WYDZIELAJĄ SIĘ DO ŻÓŁCI.
OBECNIE SĄ BARDZO RZADKO STOSOWANE.

UROTROPOWE - PODAWANE ŚRÓDNACZYNIOWO, WYDALNE SA PRZEZ NERKI. STOSOWANE W UROGRAFII.
NATOMIAST PO PODANIU BEZPOŚREDNIM UŻYWANE SĄ W:
- URETEROPIELOGRAFII
- PIELOGRAFII ZSTEPUJĄCEJ
- CYSTOGRAFII
- HISTEROSALPINGOGRAFII
- FISTULOGRAFII
- CHOLANGIOPANKREATOGRAFII WSTECZNEJ
- CHOLANGIOGRAFII PRZESKÓRNEJ, ŚRÓDOPERACYJNEJ, POOPERACYJNEJ

4. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE ŚRODKÓW KONTRASTOWYCH:

SUBSTANCJE CIENUJĄCE MAJĄ BUDOWĘ OPARTĄ NA PIERŚCIENIU BEZNZENOWYM POŁĄCZONYM Z CZĄSTECZKAMI JODU.

SUBSTANCJE ROZPUSZCZALNE W WODZIE DYSOCJUJĄ NA JONY DODATNIE I UJEMNE LUB ZACHOWUJĄ OBOJĘTNOŚĆ ELEKTRYCZNĄ.

WODNE JODOWE ŚRODKI CIENUJĄCE DZIELI SIĘ NA:
- JONOWE
- NIEJONOWE (DIMERY I MONOMERY)

TE WŁAŚCIWOŚCI POWODUJĄ ŻE ŚRODKI KONTRASTOWE CHARAKTERYZUJĄ SIE RÓŻNĄ TOKSYCZNOSCIĄ.
- DUŻA OSMOLARNOŚĆ, LEPKOŚĆ JEST TYPOWA DLA ŚRODKÓW JONOWYCH I MOŻE POWODOWAĆ REKACJE NIEPOŻĄDANE.
- NISKOOSMOLARNE KONTRASTY A ZWŁASZCZA TE BEZJONOWE, SĄ LEPIEJ TOLEROWANE PRZEZ ORGANIZM I RZADZIEJ POWODUJĄ POWIKŁANIA.

----------
CIŚNIENIE OSMOTYCZNE - SILA, Z JAKA CZASTECZKI ROZPUSZCZONE W ROZTWORZE PRZYCIAGAJA CZASTECZKI ROZPUSZCZALNIKA ZNAJDUJACE SIE PO DRUGIEJ STRONIE SELEKTYWNIE PRZEPUSZCZALNEJ BLONY.
----------

5. PRZECHOWYWANIE I CZAS UŻYCIA ŚRODKÓW KONTRASTOWYCH:

- WSKAZANE JEST PRZECHOWYWAĆ ŚRODKI KONTRASTOWE W CIEMNYM I ZABEZPIECZONYM PRZED PROMIENIOWANIEM X POMIESZCZENIU W WARUNKACH NORMALNYCH.
- ŚRODEK KONTRASTOWY NALEŻY ZUŻYĆ W CIĄGU 4 GODZIN OD MOMENTU OTWARCIA FLAKONU.

6. ŚRODKI KONTRASTOWE STOSOWANE W BADANIACH Z UŻYCIEM REZONANSU MAGNETYCZNEGO (MR):

- JAKO ŚRODKI KONTRASTOWE W BADANIACH MR UŻYWANE SĄ ZWIĄZKI O MAŁYM LOKALNYM POLU MAGNETYCZNYM, POWODUJĄCYM SKRÓCENIE CZASÓW RELAKSACJI T1 I T2

PODZIAŁ I WŁAŚCIWOŚCI:

A) POZYTYWNE ŚRODKI KONTRASTOWE:

- SĄ TO PARAMAGNETYKI KTÓRE SWOIMI WŁAŚCIWOŚCIAMI SKRACAJĄ CZAS RELAKSACJI T1.
- PODSTAWOWYM ICH SKŁADNIKIEM JEST GADOLIN - PIERWIASTEK ZIEM RZADKICH.
- SĄ ROZPUSZCZALNE W WODZIE
- WCHŁANIAJĄ SIĘ Z UKŁADÓW KRĄŻENIA I POKARMOWEGO I SĄ SZYBKO WYDALANE PRZEZ NERKI

ZASTOSOWANIE W DIAGNOSTYCE:

- M.IN. OŚRODKOWEGO UKŁADU NERWOWEGO (OUN); SERCA; NEREK; WĄTROBY
ORAZ W BADANIACH: ANGIOGRAFII REZONANSU MAGNETYCZNEGO POPRAWIAJĄC JAKOŚĆ W OBRAZOWANIU MAŁYCH NACZYŃ.

B) NEGATYWNE ŚRODKI KONTRASTOWE:

- SŁUŻĄ SKRÓCENIU CZASU RELAKSACJI T2 PRZEZ CO OBNIŻAJĄ INTENSYWNOSĆ SYGNAŁU W TKANCE WZMOCNIONEJ PREPARATEM; JEJ OBRAZ JEST WTEDY CIEMNIEJSZY OD TKANKI POZBAWIONEJ WZMOCNIENIA

7. ŚRODKI KONTRASTOWE STOSOWANE W BADANIACH ULTRASONOGRAFICZNYCH (USG):

- SĄ TO ECHOWZMACNIACZE POPRAWIAJACE JAKOŚĆ OBRAZU USG.

PODZIAŁ, WŁAŚCIWOŚCI I ZASTOSOWANIE:

A) ZMIENIAJACE ECHOGENICZNOSĆ KRWI

- SĄ STOSOWANE GŁÓWNIE W ECHOKARDIOGRAFII.
- SĄ TO MIKROPĘCHERZYKI POWIETRZA ZAWIESZONE W LUDZKIEJ ALBUMIENIE LUB ROZTWORZE GALAKTOZY WZMACNIAJĄCE CZAS ECHA DO KILKU MINUT.

- JEŚLI CHODZI O STOSOWANIE TYCH KONTRASTÓW W BADANIACH JAMY BRZUSZNEJ TO DOTYCHCZAS ZNALAZŁY ONE ZASTOSOWANIE W DIAGNOSTYCE ZMIAN OGNISKOWYCH WĄTROBY. POZOSTAŁE ZASTOSOWANIA NIE SA JESZCZE OKREŚLONE.
SĄ TAKŻE PRÓBY ZASTOSOWANIA POKRYTEJ SIMETIKONEM CELULOZY, KTÓREJ DOUSTNE PODANIE POPRAWIA ULTRASONOGRAFICZNĄ OCENĘ GÓRNEGO ODCINKA PRZEWODU POKARMOWEGO.

B) ORGANOSPECYFICZNE

----------
SIMETIKON - SUBSTANCJA UŁATWIAJĄCA USÓWANIE GAZÓW.
----------

TABELA 1: KLASYFIKACJA WCZESNYCH DZIAŁAŃ NIEPOŻĄDANYCH PO PODANIU JODOWYCH ŚRODKÓW KONTRASTOWYCH 1

LEKKIE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

UMIARKOWANE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

CIĘŻKIE DZIAŁANIA NIEPOŻĄDANE

NUDNOŚCI

WYMIOTY

POKRZYWKA

ŚWIĄD SKÓRY

CHRYPKA

KASZEL

KICHANIE

OBFITE POCENIE SIĘ

UCZUCIE CIEPŁA

OMDLENIE

CIĘŻKIE WYMIOTY

ROZLEGŁA POKRZYWKA

OBRZĘK TWARZY

OBRZĘK KRTANI

SKURCZ OSKRZELI

 

DRGAWKI

OBRZĘK PŁUC

WSTRZĄS

ZATRZYMANIE ODDECHU

ZATRZYMANIE KRĄŻENIA

 

TABELA 2: KLASYFIKACJA OPÓŹNIONYCH DZIAŁAŃ NIEPOŻĄDANYCH PO PODANIU ŚRODKÓW KONTRASTOWYCH 

REAKCJE SKÓRNE

REAKCJE OGÓLNOUSTROJOWE

 

WYSYPKA

ŚWIĄD

OBRZĘK

BÓLE, ZAWROTY GŁOWY

NUDNOŚCI, BIEGUNKA

DRESZCZE, SKURCZE MIĘŚNI

OBJAWY GRYPOPODOBNE

OPÓŹNIONE BÓLE RĄK

INNE REAKCJE

USG
JEST JEDNĄ Z NIEINWAZYJNYCH, NIEBOLESNYCH METOD OBRAZOWANIA NARZĄDÓW
I TKANEK USTROJU LUDZKIEGO PRZY POMOCY FALI ULTRADŹWIĘKOWEJ. SPOSÓB TEN POZWALA NA OCENĘ KSZTAŁTU, WIELKOŚCI I POŁOŻENIA NARZĄDU, A TAKŻE POWIERZCHNI I WNĘTRZA TYCH NARZĄDÓW. Z OCENY ECHOSTRUKTURY BADANEGO NARZĄDU MOŻNA WYSNUĆ NIEKTÓRE WNIOSKI DIAGNOSTYCZNE DOTYCZĄCE CHARAKTERU ZMIANY - ZAPALNEJ, ZANIKOWEJ, ZWYRODNIENIOWEJ CZY NOWOTWOROWEJ. TO SAMO ODNOSI SIĘ DO TWORÓW PATOLOGICZNYCH POŁOŻONYCH WEWNĄTRZ NARZĄDÓW, KTÓRE NAJCZĘŚCIEJ INACZEJ ODBIJAJĄ ULTRADŹWIĘKI NIŻ OTOCZENIE. TKANKA KOSTNA ORAZ POWIETRZE W PRZEWODZIE POKARMOWYM I PŁUCACH ODBIJAJĄ FALE ULTRADŹWIĘKOWE CAŁKOWICIE, DLATEGO NIEMOŻLIWA JEST OCENA WNĘTRZA KOŚCI I NARZĄDÓW LEŻĄCYCH WEWNĄTRZCZASZKOWO ORAZ ŻOŁĄDKA CZY JELIT (SĄ WYPEŁNIONE POWIETRZEM).

USG JAMY BRZUSZNEJ
WYKONUJE SIĘ NAJCZĘŚCIEJ W POZYCJI LEŻĄCEJ CHOREGO NA PLECACH. LEKARZ POKRYWA SKÓRĘ SPECJALNYM ŻELEM W CELU UZYSKANIA PEŁNEGO KONTAKTU GŁOWICY APARATU ZE SKÓRĄ
I WYELIMINOWANIA PĘCHERZYKÓW POWIETRZA. SUBSTANCJA TA JEST OBOJĘTNA DLA SKÓRY I ŁATWO SIĘ ZMYWA WODA Z MYDŁEM. PRZESUWAJĄC GŁOWICĘ APARATU UZYSKUJE SIE OBRAZY CAŁEGO BADANEGO NARZĄDU, KTÓRE WIDOCZNE SĄ NA EKRANIE MONITORA.

DO USG JAMY BRZUSZNEJ NALEŻY SIĘ ODPOWIEDNIO PRZYGOTOWAĆ

DZIEŃ PRZED BADANIEM

6 GODZIN PRZED BADANIEM

USG DRÓG MOCZOWYCH, GRUCZOŁU KROKOWEGO ORAZ NARZĄDÓW RODNYCH KOBIETY
WARUNKIEM PRAWIDŁOWEGO OBRAZOWANIA ULTRASONOGRAFICZNEGO PRZEZ POWŁOKI BRZUSZNE NARZĄDÓW MAŁEJ MIEDNICY JEST WYPEŁNIENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO. PĘCHERZ MOCZOWY WYPEŁNIONY MOCZEM WYPYCHA PĘTLE JELITOWE Z MIEDNICY MAŁEJ I STANOWI SWOISTE „OKNO ULTRASONOGRAFICZNE” UMOŻLIWIAJĄCE OBSERWACJĘ NARZĄDÓW RODNYCH KOBIETY, GRUCZOŁU KROKOWEGO MĘŻCZYZNY ORAZ PĘCHERZA MOCZOWEGO.

SPOSÓB PRZYGOTOWANIA DO BADANIA

DZIEŃ PRZED BADANIEM

6 GODZIN PRZED BADANIEM

2 GODZINY PRZED BADANIEM

USG GINEKOLOGICZNE (TRANSVAGINALNE)
BADANIE WYKONUJE SIĘ PRZY UŻYCIU SONDY PRZEZPOCHWOWEJ ZABEZPIECZANEJ KAŻDORAZOWO PREZERWATYWĄ. NIE MA KONIECZNOŚCI WYPEŁNIANIA PĘCHERZA MOCZOWEGO.

USG PIERSI
JEST JEDNYM Z NAJWAŻNIEJSZYCH BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH, KTÓRE WYKRYWA ZMIANY ŁAGODNE I NOWOTWOROWE. USG MA WIELE ZALET: JEST BADANIEM NIEINWAZYJNYM I BEZPIECZNYM.
W PRZECIWIEŃSTWIE DO MAMMOGRAFII MOŻNA JE WIELOKROTNIE POWTARZAĆ.

PROFILAKTYCZNIE USG PIERSI NALEŻY ROBIĆ RAZ W ROKU. USG PIERSI ZALECA SIĘ WYKONYWAĆ U KOBIET PONIŻEJ 35 - 40 ROKU ŻYCIA JAKO ELEMENT DIAGNOSTYKI UZUPEŁNIAJĄCEJ BADANIE PIERSI PRZEZ LEKARZA. TAKŻE U STARSZYCH KOBIET, KTÓRYCH PIERSI ZAWIERAJĄ DUŻO TKANKI GRUCZOŁOWEJ LUB WŁÓKNISTEJ ULTRASONOGRAFIA POWINNA BYĆ WYKONANA JAKO BADANIE UZUPEŁNIAJĄCE DO MAMMOGRAFII.

WSKAZANIEM DO BADANIA MOGĄ BYĆ RÓŻNEGO RODZAJU STWARDNIENIA, KTÓRYCH WCZEŚNIEJ NIE BYŁO - NP. GUZKI, CZY TZW. ZACIĄGNIĘCIE SKÓRY, NIETYPOWY WYCIEK Z SUTKA U KOBIET, KTÓRE NIE SĄ W CIĄŻY ANI NIE KARMIĄ, ZMIANY W BRODAWCE LUB GUZKI W DOŁACH PACHOWYCH.

BADANIE NIE WYMAGA SPECJALNEGO PRZYGOTOWANIA, NAJLEPIEJ WYKONAĆ JE W PIERWSZEJ POŁOWIE CYKLU MIESIĄCZKOWEGO.

USG NACZYNIOWE METODĄ DOPPLERA
JEST BADANIEM ULTRASONOGRAFICZNYM POZWALAJĄCYM OCENIĆ PRZEPŁYW KRWI W NACZYNIACH KRWIONOŚNYCH I SERCU. MOŻNA OCENIĆ ZMIANY PRĘDKOŚCI PRZEPŁYWU KRWI W MIEJSCU PRZESZKODY WEWNĄTRZNACZYNIOWEJ CZY PRZEWĘŻENIA CAŁEGO NACZYNIA, PRZEDSTAWIĆ UNACZYNIENIE PATOLOGICZNEGO GUZA ORAZ OBLICZYĆ ILOŚCIOWE PARAMETRY PRZEPŁYWU KRWI.

WSKAZANIA DO WYKONANIA BADANIA

BADANIE WYKONYWANE JEST NA ZLECENIE LEKARZA. NIE POTRZEBA SPECJALNEGO PRZYGOTOWANIA PACJENTA. WYJĄTEK STANOWIĄ BADANIA WYKONYWANE PRZEZ POWŁOKI BRZUSZNE: BADANIE TT. NERKOWYCH, AORTY BRZUSZNEJ, TT. TRZEWNYCH (PNIA TRZEWNEGO I TT. KREZKOWYCH), UKŁADU WROTNEGO, ŻYŁY GŁÓWNEJ DOLNEJ, ŻYŁ BIODROWYCH - TUTAJ OBOWIĄZUJE PRZYGOTOWANIE JAK DO BADANIA USG JAMY BRZUSZNEJ.

   KREATYNINA JEST BEZWODNIKIEM KREATYNY, WYSTĘPUJĄCYM W KRWI ORAZ MOCZU, Z KTÓRYM JEST WYDALANA STANOWIĄC OPRÓCZ MOCZNIKA JEDEN Z GŁÓWNYCH ZWIĄZKÓW AZOTOWYCH. KREATYNINA TO PRODUKT UBOCZNY DLA MIĘŚNIA, KTÓRY POWSTAJE W WYNIKU NIECHCIANEJ KONWERSACJI KREATYNY DAWKOWANEJ Z ZEWNĄTRZ W POSTACI PREPARATÓW KREATYNOWYCH.

    KREATYNINA, KTÓRA ZNAJDUJE SIĘ W KRWIOOBIEGU MUSI ZOSTAĆ USUNIĘTA PRZEZ NERKI. NADMIERNE OBCIĄŻENIE NEREK NA SKUTEK ZBYT DUŻEJ KONWERSACJI KREATYNY DO KREATYNINY MOŻE PROWADZIĆ DO UPOŚLEDZENIA MOŻLIWOŚCI FILTRACYJNYCH NEREK. PRODUKT UBOCZNY, JAKIM JEST KREATYNINA NIE MA ŻADNEGO POZYTYWNEGO ZNACZENIA DLA MIĘŚNI.

    WYTWORZENIE KREATYNINY JEST UZALEŻNIONE OD MASY MIĘŚNIOWEJ I WIEKU. PRZY PRAWIDŁOWEJ FUNKCJI NEREK KREATYNINA PRAWIE W CAŁOŚCI JEST FILTROWANA PRZEZ KŁĘBUSZKI. STĘŻENIE KREATYNINY W OSOCZU KRWI JEST WYPADKOWĄ PRODUKCJI I WYDALANIA, ZALEŻY BEZPOŚREDNIO OD MASY MIĘŚNI I OD SPRAWNOŚCI WYDALNICZEJ NEREK.

    ZWIĘKSZONĄ PRODUKCJĘ POWODUJE:

ZBYT WYSOKI POZIOM ŚWIADCZY O NIEWYDOLNOŚCI NEREK, CO MOŻE SIĘ PRZYCZYNIĆ DO NIEWŁAŚCIWEGO USUWANIA ŚRODKA KONTRASTOWEGO Z ORGANIZMU PRZEZ NERKI!!!


WARTOŚCI PODWYŻSZONE MOGĄ WSKAZYWAĆ NA:

 OSTRĄ NIEWYDOLNOŚĆ NEREK:
   - PRZEDNERKOWĄ: WE WSTRZĄSIE HIPOWOLEMICZNYM, WE WSTRZĄSIE SEPTYCZNYM;
   - NERKOWĄ: PRZEZ TOKSYCZNE LUB ALERGICZNE DZIAŁANIE LEKÓW;
   - POZANERKOWĄ: PRZY ZATRZYMANIU MOCZU.

 PRZEWLEKŁĄ NIEWYDOLNOŚĆ NEREK:
   - PRZY KŁĘBUSZKOWYM ZAPALENIE NEREK

 PRAWIDŁOWĄ FUNKCJĘ NEREK:
   - PRZY ODWODNIENIEU.

POZIOM KREATYNINY U ZDROWYCH LUDZI:

 MĘŻCZYŹNI 0,97 DO 1,37 MG/DL (97-137 ML/MIN.)

 KOBIETY 0,88 DO 1,28 MG/DL (88-128 ML/MIN)

PACJENT Z NIEWYDOLNOŚCIĄ NEREK

ZE WZGLĘDU NA DONIESIENIA NA TEMAT WYSTĘPOWANIA NERKOPOCHODNEGO ZWŁÓKNIENIA UKŁADOWEGO (NSF, ANG. NEPHROGENIC SYSTEMIE FIBROSIS) ZWIĄZANEGO ZE STOSOWANIEM ŚRODKÓW ZAWIERAJĄCYCH PREPARATY GADOLINY, U PACJENTÓW Z CIĘŻKĄ NIEWYDOLNOŚCIĄ NEREK (GFR <30 ML/MIN/1,73 M2 PC) - NIE NALEŻY STOSOWAĆ ŚRODKÓW KONTRASTOWYCH PARAMAGNETYCZNYCH OPARTYCH O POCHODNE GADOLINY U PACJENTÓW Z TYM ROZPOZNANIEM

Ryzyko wystąpienia ostrej niewydolności nerek wzrasta przy podawaniu środków kontrastowych metodą podwójnej dawki



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Tomografia magnetyczno- rezonansowa, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Radiologia
Klasyczne metody rentgenowskie, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Radiologia
Układ mięśniowo- szkieletowy - radiologia, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Radiologia
FIZJOLOGIA1111 (2), Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Fizjologia egzamin cm umk giełdy
Aseptyka - antyseptyka, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Podstawy pielęgniarstwa
pytania na egz.z anatomii, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Anatomia giełdy egzamin cm umk
3 test motywacyjny, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Promocja zdrowia
Fizjologia oddychania, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Fizjologia
Podstawowa opieka zdrowotna- egzamin (2), Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, POZ pielęgniarstwo
Fizjologia-sciaga (fizjologia krwi) cz3, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Fizjologia egzamin
22 promocja zdrowia licencjat, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Promocja zdrowia
Pytania z Egzaminu z Anatomii, Pielęgniarstwo licencjat cm umk, I rok, Anatomia giełdy egzamin cm um

więcej podobnych podstron