|
|
|
|
|
|
|
|
V-XIV w. Europa
X-XV w. Polska
|
Bóg jest w centrum Teocentryzm
-Tonizm
-Augustynizm
-Franciszkanizm
|
|
-rycerz
-władca
-asceta (święty)
-dama
|
-misterium
-moralitet
-dramat liturgiczny
-legenda
|
-Pieśń o Rolandzie
Kroniki Gala Anonima, Rycerze okrągłego stołu
-Kwiatki św. Franciszka, Legenda o św. Aleksym
-Tristan i Izolda
-Bogurodzica
-„Posłuchajcie Bracia miła..” Lament Świętokrzyski
|
Renesans Odrodzenie „Złoty wiek” „Czasy Zygmuntowskie”
|
Włochy XIV- XVI
Polska XV-XVI poł. XVII
|
Humanizm Reformacja Antropocentryzm
|
|
-szlachcic
-ziemianin
-patriota
-humanista człowiek wykształcony
|
-pieśń
-fraszka
-treny
-epigramat
-elegie
|
-Żywot człowieka poczciwego
-Odprawa posłów Greckich
-Pieśń o spustoszeniu Podola
-Pieśni i fraszki i treny Kochanowskiego
-Kazania sejmowe (P.Skargi)
-Andrzej Frycz- Modrzewski
|
Barok (sztuka barok i rokoko)
|
Europa poł. XVI-XVII
Polska XVI-XVII po poł. XVIII w.
|
-poglądy Pascala „Człowiek jest tylko trzciną ale trzciną myślącą”
|
-konceptyzm
-marinizm
-klasycyzm
|
|
-sielanka
-sonet
-pamiętnik
-pieśń
|
Jan Andrzej Morsztyn
Daniel Naborowski to kult. dworska
Jan Chryzostom Pasek Wacław Potocki kult. ziemiańska
|
|
Europa Kon.XVII pocz.XIX Polska poł. XVIII pocz. XIX
|
-krytycyzm
-empiryzm
-racjonalizm
-sensualizm
Postawy światopoglądowe
-Deizm
- libertynizm
|
-klasycyzm
- sentymentalizm (F.Korpiński)
-rokoko
|
-człowiek wykształcony
-obywatel patriota
-człowiek wrażliwy
|
-bajka
-satyra
-komedia
-poemat heroikomiczny
-sielanka
|
Ignacy Krasicki „Bajki” Satyry: „Do króla” „Żona Modna” „Pijaństwo” pierwsza polska powieść „Mikołaja Doświadczalskiego przypadki”
Franciszek Karpiński „sielanki” pieśń poranna i wieczorna, Kolenda „Bóg się rodzi” pieśni patriotyczne
|
|
Europa lata 90 XVIII w. do poł. XIX w. Polska 1822 -wyd. ”Ballad i romansów” A. Mickiewicza 1863 powst. styczniowe
|
-idealizm
-spirytualizm
-mistycyzm romantyczny
|
|
-poeta artysta
-nieszczęśliwy kochanek
-konspirator
-przedst. ludu
- szlachcic
|
-ballada
-powieść poetycka
-dramat romantyczny
-poemat dygresyjny =>typowo romantyczne
- sonet
-epopeja
-powieść historyczna
komedia
|
Adam Mickiewicz ballady Romantyczność, Lilie, Świteź, Oda do młodości, Konrad Wallenrod, Dziady, Pan Tadeusz, liryki lozańskie, sonety krymskie
Juliusz Słowacki liryki: Testament mój, Hymn :Smutno mi Boże, „Grób Agamemnona” (fragm.), Kordian, Balladyna
Zygmunt Krasiński: Nie-boska komedia
Cyprian Kamil Norwid liryka: Moja piosenka, Pielgrzym, Fortepian Szopena, Bema żałosny rapsod, oś ty Ateno zrobił Sokratesie”
Józef- Ignacy Kraszewski autor powieści historycznych
Aleksander Fredro autor komedii Zemsta, Śluby Panieńskie
Goethe- Niemiec cierpienia młodego Wertera Bajron- anglik Puszkin- Rosjanin
|
Pozytywizm
hasła: -praca u podstaw
-praca organiczna
-emancypacja kobiet
-asymilacja Żydów
|
Europa - 1850-1880
Polska 1864- 1890/91
|
-pozytywizm August Comte
-ewolucjonizm Herbert Spencer
-determinizm Hipolit Taine
-utylitaryzm Stuart Mill
|
|
-społecznik
-dziecko
-chłop
-Żyd
|
-powieść
-opowiadania
-nowela
-publicystyka (felieton, reportaż)
|
Adam Asnyk poezje: liryka miłosna, programowa, filozoficzna
Maria Konopnicka poezja: *nurt społeczny „A jak poszedł król” *nurt patriotyczny „Rota” *liryka osobista miłosna Mendel Gdański
Eliza Orzeszkowa: Gloria Victis, Nad Niemnem, ABC- dobra pani
Henryk Sienkiewicz Potop, Quo Vadis, Krzyżacy, Latarnik, Janko Muzykant, Szkice Węglem
Bolesław Prus Lalka, Kamizelka, Katarynka
Fiodor Dostojewski Zbrodnia i Kara
|
|
Europa 1880-1918
Polska 1891-1918
|
-dekadentyzm
-filozofia:
*Nietzsche *Schopenhauer *Bergson *Marks i Engels
|
-naturalizm
-realizm
-symbolizm
-impresjonizm
-ekspresjonizm
-secesja
|
-dekadent (pesymizm)
-kobieta fatalna (Femme Fatale)
-artysta, artysta cygan
-filister (mieszczanin)
-społecznik
-lud
|
-różne odmiany liryki (sonet, pieśń, hymn)
-powieść
-nowela
-dramat
|
Kazimierz Przerwa- Tetmajer dekadentyzm „Koniec XIX w.” schopenhaueryzm -erotyki „Ja, kiedy usta” Hymn, do nirwany, „Evita Orte” impresjonizm- liryka tatrzańska symbolizm: Na Anioł Pański
Kasprowicz : naturalizm „Sonety z chałupy dekadentyzm Deszcz jesienny symbolizm i impresjonizm Krzak dzikiej róży katastrofizm Die are pochwała prostego życia wierne owsi Franciszkanizm hymny
Leopold Staff(poeta 3 pokoleń)
nietzscheanizm Kowal chrześcijański humanizm Przedśpiew pochwała natury Wysokie drzewa
St. Wyspiański Wesele-dramat
Wł. Reymont chłopi tom I powieść realistyczna , naturalistyczna
Stefan Żeromski Ludzie bezdomni
Bolesław Leśmian nurt filozoficzny bergsonizm bajki, ludowe powieści
Joseff Konard Jądro ciemności
|
|
|
-ekspresjonizm
-futuryzm
-dadaizm
-surrealizm (nadrealizm)
-fonizm
filozofia:
-egzystencjalizm
|
Powstają grupy literackie:
-Skamander -Tuwim, Wierzyński, Iwaszkiewicz, Lechoń, Słowiński +Maria Pawlikowska -Jasnożewicz
-Awangarda Krakowska -Przyboś, Jan Kurek, Pauper
-Futuryści-Józef Czechowicz, Bruno Jasieński, Konstanty Ildefons Gałczyński
|
-nie da się go ujednolicić
tematy:
-sagi rodzinne
-problematyka polityczno-społeczna
-problematyka historyczna
|
-powieść
-powieść awangardowa
-dramat groteskowy
-różne odmiany liryk
|
St. Żeromski Przedwiośnie
Z. Nałkowska Granica
W. Gombrowicz Ferdydurke
Frans Kafka Proces
|
|
|
Brak jednoznaczności
egzystencjalizm
|
Socrealizm (Brandys, Konwicki)
turpizm Zalewski (Grochowiak, Bryll)
Lingwizm Białoszewski (Barańczak)
neoklasycyzm (Aerbest, Sczymb) eklektyzm
|
Młody człowiek który musi walczyć (Kolumb)
robotnik
|
-literatura faktu
-pamiętniki
- wspomnienia
-wywiady
-reportaże
-opowiadania
-powieść
-dramat bardzo nowatorski
|
Miłosz Baczyński Broniewski Różewicz Borowski Tuwim Białoszewski Gombrowicz Grudziński Mrożek Głowacki Tylman
|
|
|
|
|
|
|
|
|
V-XIV w. Europa
X-XV w. Polska
|
Bóg jest w centrum Teocentryzm
-Tonizm
-Augustynizm
-Franciszkanizm
|
|
-rycerz
-władca
-asceta (święty)
-dama
|
-misterium
-moralitet
-dramat liturgiczny
-legenda
|
-Pieśń o Rolandzie
Kroniki Gala Anonima, Rycerze okrągłego stołu
-Kwiatki św. Franciszka, Legenda o św. Aleksym
-Tristan i Izolda
-Bogurodzica
-„Posłuchajcie Bracia miła..” Lament Świętokrzyski
|
Renesans Odrodzenie „Złoty wiek” „Czasy Zygmuntowskie”
|
Włochy XIV- XVI
Polska XV-XVI poł. XVII
|
Humanizm Reformacja Antropocentryzm
|
|
-szlachcic
-ziemianin
-patriota
-humanista człowiek wykształcony
|
-pieśń
-fraszka
-treny
-epigramat
-elegie
|
-Żywot człowieka poczciwego
-Odprawa posłów Greckich
-Pieśń o spustoszeniu Podola
-Pieśni i fraszki i treny Kochanowskiego
-Kazania sejmowe (P.Skargi)
-Andrzej Frycz- Modrzewski
|
Barok (sztuka barok i rokoko)
|
Europa poł. XVI-XVII
Polska XVI-XVII po poł. XVIII w.
|
-poglądy Pascala „Człowiek jest tylko trzciną ale trzciną myślącą”
|
-konceptyzm
-marinizm
-klasycyzm
|
|
-sielanka
-sonet
-pamiętnik
-pieśń
|
Jan Andrzej Morsztyn
Daniel Naborowski to kult. dworska
Jan Chryzostom Pasek Wacław Potocki kult. ziemiańska
|
|
Europa Kon.XVII pocz.XIX Polska poł. XVIII pocz. XIX
|
-krytycyzm
-empiryzm
-racjonalizm
-sensualizm
Postawy światopoglądowe
-Deizm
- libertynizm
|
-klasycyzm
- sentymentalizm (F.Korpiński)
-rokoko
|
-człowiek wykształcony
-obywatel patriota
-człowiek wrażliwy
|
-bajka
-satyra
-komedia
-poemat heroikomiczny
-sielanka
|
Ignacy Krasicki „Bajki” Satyry: „Do króla” „Żona Modna” „Pijaństwo” pierwsza polska powieść „Mikołaja Doświadczalskiego przypadki”
Franciszek Karpiński „sielanki” pieśń poranna i wieczorna, Kolenda „Bóg się rodzi” pieśni patriotyczne
|
|
Europa lata 90 XVIII w. do poł. XIX w. Polska 1822 -wyd. ”Ballad i romansów” A. Mickiewicza 1863 powst. styczniowe
|
-idealizm
-spirytualizm
-mistycyzm romantyczny
|
|
-poeta artysta
-nieszczęśliwy kochanek
-konspirator
-przedst. ludu
- szlachcic
|
-ballada
-powieść poetycka
-dramat romantyczny
-poemat dygresyjny =>typowo romantyczne
- sonet
-epopeja
-powieść historyczna
komedia
|
Adam Mickiewicz ballady Romantyczność, Lilie, Świteź, Oda do młodości, Konrad Wallenrod, Dziady, Pan Tadeusz, liryki lozańskie, sonety krymskie
Juliusz Słowacki liryki: Testament mój, Hymn :Smutno mi Boże, „Grób Agamemnona” (fragm.), Kordian, Balladyna
Zygmunt Krasiński: Nie-boska komedia
Cyprian Kamil Norwid liryka: Moja piosenka, Pielgrzym, Fortepian Szopena, Bema żałosny rapsod, oś ty Ateno zrobił Sokratesie”
Józef- Ignacy Kraszewski autor powieści historycznych
Aleksander Fredro autor komedii Zemsta, Śluby Panieńskie
Goethe- Niemiec cierpienia młodego Wertera Bajron- anglik Puszkin- Rosjanin
|
Pozytywizm
hasła: -praca u podstaw
-praca organiczna
-emancypacja kobiet
-asymilacja Żydów
|
Europa - 1850-1880
Polska 1864- 1890/91
|
-pozytywizm August Comte
-ewolucjonizm Herbert Spencer
-determinizm Hipolit Taine
-utylitaryzm Stuart Mill
|
|
-społecznik
-dziecko
-chłop
-Żyd
|
-powieść
-opowiadania
-nowela
-publicystyka (felieton, reportaż)
|
Adam Asnyk poezje: liryka miłosna, programowa, filozoficzna
Maria Konopnicka poezja: *nurt społeczny „A jak poszedł król” *nurt patriotyczny „Rota” *liryka osobista miłosna Mendel Gdański
Eliza Orzeszkowa: Gloria Victis, Nad Niemnem, ABC- dobra pani
Henryk Sienkiewicz Potop, Quo Vadis, Krzyżacy, Latarnik, Janko Muzykant, Szkice Węglem
Bolesław Prus Lalka, Kamizelka, Katarynka
Fiodor Dostojewski Zbrodnia i Kara
|
|
Europa 1880-1918
Polska 1891-1918
|
-dekadentyzm
-filozofia:
*Nietzsche *Schopenhauer *Bergson *Marks i Engels
|
-naturalizm
-realizm
-symbolizm
-impresjonizm
-ekspresjonizm
-secesja
|
-dekadent (pesymizm)
-kobieta fatalna (Femme Fatale)
-artysta, artysta cygan
-filister (mieszczanin)
-społecznik
-lud
|
-różne odmiany liryki (sonet, pieśń, hymn)
-powieść
-nowela
-dramat
|
Kazimierz Przerwa- Tetmajer dekadentyzm „Koniec XIX w.” schopenhaueryzm -erotyki „Ja, kiedy usta” Hymn, do nirwany, „Evita Orte” impresjonizm- liryka tatrzańska symbolizm: Na Anioł Pański
Kasprowicz : naturalizm „Sonety z chałupy dekadentyzm Deszcz jesienny symbolizm i impresjonizm Krzak dzikiej róży katastrofizm Die are pochwała prostego życia wierne owsi Franciszkanizm hymny
Leopold Staff(poeta 3 pokoleń)
nietzscheanizm Kowal chrześcijański humanizm Przedśpiew pochwała natury Wysokie drzewa
St. Wyspiański Wesele-dramat
Wł. Reymont chłopi tom I powieść realistyczna , naturalistyczna
Stefan Żeromski Ludzie bezdomni
Bolesław Leśmian nurt filozoficzny bergsonizm bajki, ludowe powieści
Joseff Konard Jądro ciemności
|
|
|
-ekspresjonizm
-futuryzm
-dadaizm
-surrealizm (nadrealizm)
-fonizm
filozofia:
-egzystencjalizm
|
Powstają grupy literackie:
-Skamander -Tuwim, Wierzyński, Iwaszkiewicz, Lechoń, Słowiński +Maria Pawlikowska -Jasnożewicz
-Awangarda Krakowska -Przyboś, Jan Kurek, Pauper
-Futuryści-Józef Czechowicz, Bruno Jasieński, Konstanty Ildefons Gałczyński
|
-nie da się go ujednolicić
tematy:
-sagi rodzinne
-problematyka polityczno-społeczna
-problematyka historyczna
|
-powieść
-powieść awangardowa
-dramat groteskowy
-różne odmiany liryk
|
St. Żeromski Przedwiośnie
Z. Nałkowska Granica
W. Gombrowicz Ferdydurke
Frans Kafka Proces
|
|
|
Brak jednoznaczności
egzystencjalizm
|
Socrealizm (Brandys, Konwicki)
turpizm Zalewski (Grochowiak, Bryll)
Lingwizm Białoszewski (Barańczak)
neoklasycyzm (Aerbest, Sczymb) eklektyzm
|
Młody człowiek który musi walczyć (Kolumb)
robotnik
|
-literatura faktu
-pamiętniki
- wspomnienia
-wywiady
-reportaże
-opowiadania
-powieść
-dramat bardzo nowatorski
|
Miłosz Baczyński Broniewski Różewicz Borowski Tuwim Białoszewski Gombrowicz Grudziński Mrożek Głowacki Tylman
|