Mikroekonomia - nauka zajmująca się badaniem pojedynczych podmiotów na pojedynczych rynkach ( pojedynczych dóbr i usług ). Zajmuje się odpowiedziami na pytania:
jak kształtuje się popyt i podaż i jakie czynniki na to wpływają
jakie czynniki wpływają na ceny i ich ruch
jakie reguły rządzą zachowaniami konsumentów
jak zakłócają zachowanie podmiotów agendy państwowe
jakie związki możemy wyróżnić między podmiotami
jakie czynniki kształtują poziom kosztów
w jaki sposób podmioty określają optymalne warunki działania
Gospodarowanie - proces decyzyjny polegający na najlepszym wykorzystaniu ograniczonych zasobów do jak najpełniejszego zaspokojenia potrzeb. Aby móc podejmować takie decyzje należy odpowiedzieć sobie na pytania:
jakie dobra i ile produkować
jak produkować
dla kogo produkować
Potrzeby - możemy je sklasyfikować wg Maslowa:
Podstawowe ( pierwotne ), bezpieczeństwa, kontaktów społecznych, uznania i akceptacji oraz samorealizacji.
Dobra - wyróżniamy:
ekonomiczne - po ingerencji człowieka
pierwotne - bez ingerencji człowieka
produkcyjne - podlegające procesowi produkcji
konsumpcyjne - przetworzone do bezpośredniej konsumpcji
Proces produkcji - proces polegający na bezpośrednim wykorzystaniu dóbr w odpowiedniej kolejności w celu wytworzenia dóbr konsumpcyjnych
Czynniki produkcji - dobra wykorzystywane w procesie produkcji np. surowce, praca, wiedza, maszyny i urządzenia
Źródła czynników produkcji - są to zasoby: ludzkie, naturalne, kapitałowe
Podmioty gospodarujące: - gospodarstwa domowe, przedsiębiorstwa i państwo
Działalność gospodarcza - charakteryzują ją z jednej strony nieograniczone potrzeby i rzadkość zasobów a z drugiej korzyści i koszty alternatywne.
Rzadkość - współczynnik określający obfitość występowania danego elementu
Korzyści - efekty produkcji
Koszt alternatywny - najlepsza niewykorzystana możliwość
Dedukcja - rozumowanie, którego kierunek jest zgodny z kierunkiem wynikania logicznego ( z prawdziwego zdania uznaje się jego następstwo )
Indukcja - dokonywanie obserwacji i eksperymentów i na ich podstawie wysuwanie ogólnych wniosków i hipotez obejmujących także przypadki nie zaobserwowane.
Redukcja - dobieranie do zdania prawdziwego takiego, z którego tamto logicznie wynika
Weryfikacja - rozstrzygnięcie zdań prawdziwych i nieprawdziwych przez wyprowadzenie zeń logicznych następstw
Falsyfikacja - wykazanie fałszywości danego zdania i odrzuceniu go.
Racjonalność - postępowanie rozsądne polegające na skutecznym działaniu. Wyróżniamy rzeczową ( zawsze skuteczną, gdyż wiedza odpowiada stanowi rzeczywistemu ) i metodologiczną ( nie zawsze skuteczną gdyż podmiot zachowuje się z punktu widzenia własnej wiedzy nie zawsze zgodnej z rzeczywistością )
Dany efekt przy minimum środków lub maksymalny efekt przy danych środkach
Rynek - ogół stosunków zachodzących pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w procesie wymiany, są to oferenci i nabywcy między którymi występują trzy rodzaje konkurencji: oferent - oferent, nabywca - nabywca, oferent - nabywca. Możemy go podzielić według 4 kryteriów :
ze względu na podmiot wymiany:
rynek dóbr konsumenckich
rynek dóbr produkcyjnych
rynek pracy, informacji, ziemi, finansowy, czynników naturalnych
ze względu na zakres przestrzenny
lokalny
regionalny
krajowy
międzynarodowy
światowy
ze względu na stopień legalności
legalny
półlegalny
nielegalny
ze względu na strukturę podmiotową i poziom konkurencji
konkurencji doskonałej
monopolistycznej
oligopolistycznej
duopolistycznej
monopolu pełnego
Jego elementy podstawowe to popyt, podaż i cena.
Cena - pieniężny ekwiwalent jednostki towaru, nominalny lub relatywny ( cena towaru względem drugiego ) jest ona podstawą kalkulacji
Popyt - zgłaszane przez nabywców zapotrzebowanie na dany produkt przy określonej cenie lub przy różnych cenach w określonym czasie, zapotrzebowanie to zmniejsza się przy wzroście ceny i zwiększa przy jej spadku.
Czynniki określające popyt:
cena
cena dóbr komplementarnych i substytucyjnych
dochody konsumentów
gusta, preferencje, tradycja, zwyczaje, przyzwyczajenia
liczba konsumentów i ich struktura demograficzna
oczekiwania konsumentów dotyczące kształtowania się cen w przyszłości
efekty zewnętrzne ( naśladownictwa, snobizmu, Veblena, owczego pędu )
Podaż - ilość dobra, którego oferent może wyprodukować przy różnych cenach w danym czasie. Każdy oferent może wyprodukować więcej dobra po wyższej cenie i mniej po niższej.
Czynniki kształtujące podaż:
cena
ceny surowców
technologia i technika wytwarzania
działalność państwa
przewidywanie przyszłej koniunktury
zmiana liczby producentów
czynniki niespodziewane
Q |
FC |
VC |
TC |
AFC |
AVC |
ATC |
MC |
0 |
300 |
- |
300 |
- |
- |
- |
|
1 |
300 |
100 |
400 |
300 |
100 |
400 |
100 |
2 |
300 |
150 |
450 |
150 |
75 |
225 |
50 |
3 |
300 |
210 |
510 |
100 |
70 |
170 |
60 |
4 |
300 |
290 |
590 |
75 |
72,5 |
147,5 |
80 |
5 |
300 |
400 |
700 |
60 |
80 |
140 |
110 |
6 |
300 |
540 |
840 |
50 |
90 |
140 |
140 |
7 |
300 |
720 |
1020 |
42,86 |
102,85 |
145,71 |
180 |
8 |
300 |
950 |
1250 |
37,5 |
118,75 |
156,25 |
230 |
9 |
300 |
1240 |
1540 |
33,33 |
137,78 |
171,11 |
290 |
10 |
300 |
1600 |
1900 |
30 |
160 |
190 |
360 |
Q |
P= 55zł |
P = 120 zł |
P = 200 zł |
|||
|
TR |
PROFIT |
TR |
PROFIT |
TR |
PROFIT |
0 |
55 |
-300 |
120 |
-300 |
200 |
-300 |
1 |
55 |
-345 |
120 |
-280 |
200 |
-200 |
2 |
110 |
-340 |
240 |
-210 |
400 |
-50 |
3 |
165 |
-285 |
360 |
-150 |
600 |
90 |
4 |
220 |
-370 |
480 |
-110 |
800 |
210 |
5 |
275 |
-425 |
600 |
-100 |
1000 |
300 |
6 |
330 |
-510 |
720 |
-120 |
1200 |
360 |
7 |
385 |
-635 |
840 |
-180 |
1400 |
380 |
8 |
440 |
-810 |
960 |
-290 |
1600 |
350 |
9 |
495 |
-1045 |
1080 |
-460 |
1800 |
260 |
10 |
550 |
-1350 |
1200 |
-700 |
2000 |
100 |
P |
Q |
TR |
AR |
MR |
50 |
0 |
0 |
0 |
0 |
50 |
1 |
50 |
50 |
50 |
50 |
2 |
100 |
50 |
50 |
50 |
3 |
150 |
50 |
50 |
50 |
4 |
200 |
50 |
50 |
50 |
5 |
250 |
50 |
50 |
50 |
6 |
300 |
50 |
50 |
50 |
7 |
350 |
50 |
50 |
50 |
8 |
400 |
50 |
50 |
E = (d Q / Q) / (d P / P) = (2/1) / (50/50) = 2 / 1 = 2 czyli Es > 1 czyli podaż jest bardzo elastyczna, a sprzedawcy mocno reagują na cenę i zmiana podaży jest większa od zmiany ceny.
Q d |
P |
Q s |
400 |
360 |
|
500 |
290 |
|
600 |
230 |
|
700 |
180 |
|
800 |
140 |
|
900 |
110 |
|
1000 |
80 |
|
1
1