I prawo termodynamiki - W zamkniętym cyklu przemian suma wszystkich zmian energii=0.
II prawo termodynamiki - określane jako zasada dążności układu do sta równ. W układzie izolowanym mogą przebiegać samorzutnie tylko te procesy, które prowadzą od stanów mniej prawdopodobny do stanów bardziej prawdopod. (zmiana entropii>0)
III prawo termodynamiki - entropia substancji tworzących doskonałe kryształy dąży do 0 gdy temperatura dąży do 0 K.
Anoda - elektroda przez która ładunek ujemny opuszcza ukł el lub do układu jest dostarcz ładunek dodatni, zachodzi na niej r.utlenian
Asfalty - skomplikowane układy koloidalne miceli asfaltenowo-maltenowych stabilizowanych żywicami asfaltow. Faza rozproszona (asfalteny), koloid ochronny (żywica) i faza rozpraszająca (malteny).
Bufory - roztwory, pH po dodaniu niewielkich ilości mocnych kwasów/zasad jak i po rozcieńczeniu wodą, prawie się nie zmienia
Elektroda- końcowy element niektórych układów lub urządzeń elektrycznych, przewodnik elektryczny wysyłający ładunek elektryczny lub przyjmujący go z otoczenia, albo kształtujący pole elektrostatyczne w swoim otoczeniu;
Elektrolity - (kwasy, zasady, sole), które rozpuszczone w rozpuszczalnikach polarnych rozpadają się na jony, czyli ulęgają dysocjacji elektrolitycznej dzięki czemu mogą przewodzić prąd
Elektroujemność - umowna miara skłonności atomu do przyciągania elektronów podczas tworzenia wiązania chemicznego(rośnie w okresie dla rodzin głównych). Decyduje o charakterze wiązań chemicznych.
Emulsja - układ koloidalny, termodynamicznie nietrwały, złożony z dwóch nierozpuszczających się wzajemnie cieczy, wielkość fazy rozproszonej do 10-3 cm. Tworzenie emulsji ułatwia emulgator.
Entalpia-zawartość ciepła, suma energii wewnętrznej i pracy objętości H=U+p*V
Entropia - miara odstępstwa układu od stanu doskonałego uporządkowania S = k*lnP, [k=st. Boltzmana,P-prawd.realiz układu]
Energia jonizacji - energia potrzebna do oderwania elektronu najsłabiej związanego z atomem i przeniesienie go poza sferę oddziaływania atomu, zależy ona od wielkości atomu, ładunku jądra, skuteczności ekranowania tego ładunku przez pozostałe elektrony, od budowy powłoki elektronowej z której elektron jest usuwany
Fala de Broglie - λ=h/p=h/m*v. Jeżeli cząst. o masie „m” porusza się z prędk. v to z ruchem tym związana jest fala o dł λ.
Faza - jednolita część układu o jednakowych właściwościach fiz. W całej masie oddzielona od reszty układu wyraźną granicą.
Faza szklista- której przykładem jest szkło, jest cieczą o tak wielkiej lepkości, że praktycznie nie płynie.
Funkcja stanu to w termodynamice funkcja zależna wyłącznie od stanu układu, czyli od masy, liczności materii, temperatury, ciśnienia, objętości itp. Zmiana wartości funkcji stanu zależy tylko od stanu początkowego i końcowego układu, a nie od zmiany.
Hydroliza - reakcja chemiczna polegająca na rozpadzie cząstek związku chemicznego na dwa lub więcej fragmentów w reakcji z wodą lub parą wodną. Ulegają jej jony które w reakcji z wodą tworzą słabe kwasy i jony OH- lub słabe zasady i jony H+.
Iloczyn jonowy wody(IH2O) - uproszczone wyrażenie opisujące równowagę dynamiczną określoną przez prawo działania mas. IH2O=[H+]*[OH]=KH2O*[H2O], w 0C=10-14 . W czystej wodzie [H+]=[OH-]=1,0* 10-7
Iloczyn rozpuszczalności (L) - iloczyn stężeń jonów mało rozp. elektrolitu w roztworze nasyconym, w stałej temp wartość stała.
Izotopy- odmiany pierwiastka różniące się liczba neutronów w jadrze, tzn. liczbą masowa. Liczba protonów w jądrze jest stała.
Katoda- elektroda z której do układu dostaje się ładunek ujemny, lub jest absorbowany ładunek dodatni. Zachodzi na niej r. redukcji.
Liczba masowa-A- to wartość opisująca liczbę nukleonów (proton ów i neutronów) w jądrze danego izotopu atomu danego pierwiastka
Liczba atomowa (Z)-określa ile protonów znajduje się w jądrze danego atomu. Jest także równa liczbie elektronów wolnego atomu.
Lepkość - tarcie wewnętrzne; właściwość płynów i ciał plastycznych charakteryzująca ich opór wewn. przeciw „płynięciu” w nich ciała; Miarą lepkości (η [Pa*s]) jest siła potrzebna do utrzymania w ruchu jednostajnym o prędkości u=1m/s warstawy cieczy o powierzchi A=1m2 w stosunku do drugiej powierzchni oddalonej o y=1m.
Minerał ilasty - główny składnik skał ilastych, niewielka twardość (do 2.5 w skali Mohsa), głównie są to zasadowe krzemiany i glinokrzemiany magnezu i żelaza
Masa molowa- masa jednego mola materii [kg/mol, g/mol], liczbowo równa masie atomowej (cząsteczkowej) substancji
Mol- jednostka liczności materii, zawierająca liczbę cząst. (atomów, jonów), ile jest zawarte w 12g izotopu węgla 12C. Liczba elementów zawartych w jednym molu jest nazywana Liczb Avogadra (6,02*1023)
Minerał ilasty - główny składnik skał ilastych, niewielka twardość (do 2.5 w skali Mohsa), głównie są to zasadowe krzemiany i glinokrzemiany glinu magnezu i żelaza
Napięcie powierzchniowe - zjawisko fizyczne, występujące na styku powierzchni cieczy z ciałem stałym, gazem lub inna cieczą -dodatkowe siły działające na powierzchnie cieczy kurczą ją
Ogniwo elektrochemiczne - ogniwo, w którym źródłem prądu są reakcje chemiczne zachodzące między elektrodą, a elektrolitem.
pH - pH= - lg[H+] , pH= - lg[OH-] , pH + pOH = 14 , jeżeli [H+]>[OH-] - roztwór kwaśny ( 0>pH>7) , alkaliczny jeżeli [H+]<[OH-] ( 7<pH<14), obojetny dla pH=7. Wykładnik stężenia jonów H+ w roztworze wodnym.
Potencjał termodyn-część entalpii związana z budową wewnętrzną układu, która może być zamieniona na prace użyteczną G = H - TS
Prawo Raoulta - ciśnienie (prężność pary) składnika mieszaniny nad roztworem wieloskładnik jest propor. do ułamka molów tego składnika w roztworze : PA=PoA*XA. PA- ciśnienie pary składnika A nad roztworem, PoA- ciśnienie pary składnika A nad czystą cieczą, XA - ułamek molowy składnika A w roztworze
Prawo wymiernych wskaźników - Jeżeli wybierzemy w krysztale płaszczyznę jednostkowa, odcinającą na 3 osiach krystalograficznych odcinki a,b,c i jeśli jakakolwiek inna ściana, występująca w danym krysztale , odcina na tych osiach odcinki a',b',c' to zawsze spełniony jest warunek a/a' =b/b' =c/c' = h:k:l
Reguła faz Gibbsa - suma liczby stopni swobody układu i pozostających w równowadze faz równa się liczbie niezależnych składników + 2……………..S+f = n+2
Reguła Hunda - w każdej podpowłoce kolejne elektrony obsadzają pojedynczo poszczególne orbitale, a następnie na orbitalach tych są umieszczane drugie elektrony o przeciwnych liczbach spinowych
Reguła przekory Le Chateliera-Brauna -Jeżeli układ znajdujący się w równowadze zostanie poddany działaniu zewn., tzn. zmieni się któryś z parametrów warunkujących jego równowagę, to układ będzie zdążał do zmniejszenia skutków tego działania
Prawo Einsteina-ΔE=Δm *c2 . Niewielkiej zmianie masy odpowiada ogromna zmiana energii.
Roztwór koloidalny-niejednorodna mieszanina, dyspersja substan rozproszonej jest tak duża, że fizycznie mieszanina sprawia wrażenie substancji jednorodn, jednak nie jest to wymieszanie na poziomie pojedynczych cząsteczek. Wielkość cząstek 1-200 nm
Roztwór rzeczywisty - roztwór w którym substancja rozpuszczona występuje w postaci pojedynczych atomów, jonów lub cząstek <1nm
Sieć jonowa: zasada koordynacji - liczba koordynacyjna kationu to liczba anionów skoordynowanych z kationem określana przez dążność do tego, aby kation stykał się bezpośrednio z wszystkimi otaczającymi go anionami stykającymi się wzajemnie(promień kationu/ promien anionu), zależy od polaryzacji wiązania i temperatu
Skalenie - glinokrzemiany przestrzenne potasu, sodu i wapnia, dość duża twardość (6-6.5 w skali Mohsa)
Stała dysocjacji-stała rozpadu związków chemicz na poszczególne jony pod wpływem rozpuszczalnika lub np. silnego pola elektryczneg
Stała ebulioskopowa - wartość określająca, o ile zwiększa się, w stosunku do czystego rozpuszczalnika temperatura wrzenia roztworu zawierającego 1 mol substancji rozpuszczanej w 1kg rozpuszczalnika
Stała krioskopowa - wartość określająca o ile obniża się, w stosunku do czystego rozpuszczalnika, temperatura krzepnięcia roztworu zaw. 1 mol substancji rozpuszczanej i 1kg rozpuszczalnika
Stała równowagi reakcji chem. - w stanie równowagi r. chem. stosunek iloczynu stężeń produktów reakcji do iloczynu tych stężeń substratów ma wartość stałą,charakt.dla danej reakcji w określonejT
Stan szklisty-stan skupienia,w którym materia nieposiada uporząd- kow dalekiego zasięgu, a jedynie grupy lokalne zagęszczenia materii
Stopień dysocjacji α - stosunek liczby cząstek zdysocjowanych do liczby cząstek wprowadz. do roztworu (c/co). Zależy od: rodzaju elektrolitu, rodzaju rozpuszczalnika, temperatury i stężenia.
Szereg napięciowy metali to zestawienie pierwiastków chemiczn o własnościach metalicznych, według ich potencjału standardowego E0.Punktem odniesienia dla tego zestawienia jest elektroda wodorowa,której potencjał standardowy przyjmuje się umownie za 0
Teoria kwantowa Plancka- E=h*v , ( E-energia, v- częstość promieniowania, h-stała Plancka). Emisja lub absorpcja promieniowania może zachodzić tylko ściśle określonymi porcjami o wielkości energii =h*v . Promieniowanie elektromagn. dowolnej długości fali składa się ze strumienia kwantów promieniowania (fotonów),z których każdy ma energie = h*v.
Tworzywa sztuczne - materiały oparte na polimerach syntetycznych lub zmodyfikowanych naturalnie
Węglowodory - organiczne związki chemiczne zawierające w swojej strukturze tylko atomu węgla i wodoru
Zakaz Pauliego- w atomie nie może być 2 elektr. w jednakowym stanie kwantowo-mechanicznym, tzn. takich, które miałyby te same wartości wszystkich 4 liczb kwantowych
Zasada nieoznaczoności Heisenberga - Δp*Δl≥h , ΔE*Δt≥h (Δp- zmiana pędu cząstki, Δl- zmiana położenia cząstki, ΔE- zmiana energii cząstki, Δt- zmiana czasu) . W przypadku cząstek element dokładne oznacz ich położenia i pędu jest niemożliwe.
Zawiesina - układ dyspersyjny w którym ziarna fazy rozproszonej sa większe od 200 nm
Zwilżalność - zdolność do pokrywania powierzchni ciała stałego przez ciecz, miara jest kat zwilżenia który tworzy się na brzegu swobodnej kropli na powierzchni ciała stałego