Zakażenie-wniknięcie i namnażanie się drobnoustrojów w organizmie gospodarza.

Choroba zakażna-zakażenie w którym występuje zaburzenie czynnościowe lub strukturalne organizmu gospodarza i któremu towarzyszą objawy chorobowe.

Choroba zarażliwa-choroba zakażna która może przenosić się bezpośrednio lub pośrednio z osobnika zakażonego na zdrowego.

Chorobotwórczość drobnoustroju-zdolność do wywoływania pewnych zmian patologicznych lub określonej choroby u osoby zakażonej. miarą chorobotwórczośći jest zjadliwość(wirulencja).

Zjadliwość-jest pojęciem złożonym z 3 czunników takich jak:zakaźność, toksyczność i inwazyjność. Służy do ilościowego charakteryzowania chorobotwórczośći drobnoustroju. Dla określenia chorobotwórczości drobnoustroju wprowadzono termin wyznaczniki zjadliwości drobnoustrojów.

Zakaźność zdolność drobnoustroju:

-do wniknięcia w tkanki gospodarza

-zapoczątkowania zakażenia

-utrzymania się w nich

Inwazyjność warunkowana właściwościami morfologicznymi i metabolizmem drobnoustrojów zdolność:

-do przenikania przez banery obronne ustroju

-rozprzestrzeniania się i rozmnażania w organizmie

Toksyczność to zdolność do wytwarzania toksyn powodjących uszkodzenie tkanek i wystąpienie objawów chorobowych. Działanie toksyczne mogą wywołać również produkty pochodzące z metabolizmu lub rozpadu drobnoustrojów.

Toksyny bakteryjne powodują:

-zaburzenia w przesyłaniu sygnałow wewnątrzkomórkowych

-niszczą integralnośc struktór komórkowych.

Układ odpornościowy-chroni przed atakiem bakterii i pasożytów.

Prawidłowe funkcjonowanie układ odpornościowy zawdzięcza ścisłej współpracy mechanizmów odporności wrodzonej i nabytej.

Odporność wrodzona i nabyta współpracują ze sobą w drodze bezposredniego kontaktu między komórkami oraz przez interakcje, w których uczestniczą mediarory chemiczne:cytokiny i chemiokiny.

Antygen-substancja z regóły obca, wprowadzona do organizmu, wywołuje odpowiedz immunologiczną

Immunologenność-zdolność indukcji specyficznej odpowiedzi immunologicznej

Antygenowość-zdolność do reakcji z produktami swoistej odpowiedzi immunologicznej

Hapten-antygen niepełnowartościowy, niekompletny, substancja nieimmunogenna, ale zdolna do reakcji z produktami swoistej odpowiedzi immunologicznej. Małe cząsteczki nie będące same w stanie zaindukować odpowiedzi immunologicznej po połączeniu z nośnikiem.

Odporność wrodzona

Części składowe odporności wrodzonej stanowią pierwszą linię obrony przeciwko zakażeniom. Mechanizmy odporności wrodzonej:

-działają bardzo szybko

-są mniej precyzyjne

-prowadzą do ostrej odpowiedzi zapalnej

-wykazują pewną specyficzność wobec bakterii

Odporność nabyta

Mechanizmy odporności nabytej

-rozwijają się wolniej

-są wysoce specyficzne wobec antygenów

-charakteryzuje się zdolnością wytwarzania komórek pamięci-komórek zdolnych do natychmiastowej odpowiedzi podczas powtórnego spotkania z danym patogenem.

Celem szczepień jest

-działanie profilaktyczne

-działanie terapeutyczne (np. wścieklizna)

szczepionki terapeutyczne powinny:

-zwiększać poziom i równowagę odpowiedzi immunologicznej

-kontrolować chroniczne i nawracające choroby takie jak AIDS, zakażenia herpeswirusowe, nowotwory i alergie.

Szczepionki żywe

-najbardziej efektywne

-jednokrotne podanie

-stymulacja odpowiedzi immunologicznej porównywalna odpowiedzią indukowaną w trakcie zakażenia

-bezpieczeństwo???

*rewersja do szczepów dzikich

*osoby z niedoborami odpornościowymi

*rodzina osób szczepionych z nniedoborami immunologicznymi

Szczepionki inaktywowane

-mniej efektywne

-wymagają wielokrotnego podania

-nie stymulują odporności typu komórkowego

-nie stymulują odporności śluzówkowej

-są bezpieczne

-tanie

-łatwe do przechowywania i transportu

Idealna szczepionka

-nie wywołuje reakcji ubocznych

-łatwa w podawaniu

-wysoce immunologiczna

-stymuluje ochronną odpowiedz ze strony układu immunologicznego jednocześnie stymulując powstanie pamięci immunologicznej

Grzyby są organizmami:

-eukariotycznymi

-odżywiającymi się heterotroficznie

-nie fotosyntetyzującymi

-najczęściej nieruchliwymi

-tlenowymi

-wytwarzającymi egzoenzymy

-preferującymi środowisko kwasne(pH ok. 5-6)

-saproficznymi, pasożytującymi lub komensalicznymi

-które można namnażać in vitro na pożywkach mikrobiologicznych

Grzyby rozmnażją się tworząc zarodniki:

*plciowe-powstają w wyniku połączenia jąder komórek(mejoza)

*bezpłciowe-powstają z komórek w procesie mitozy

Zarodniki bezpłciowe

*artrokonidia-powstają na skutek fragmentacji strzępek. Występują u dermatofitów.

*blastokonidia-powstaja przez pączkowanie komorki macierzystej A, strzępek B lub pseudostrzępek C. Występują u Candida.

*chlamydokonidia-powstaja w niekorzystnych warunkach środowiskowych. Mają grubą ścianę, wewnątrz substancje zapasowe. Są to formy przetrwalne. Występuja u Candida sp.

*makrokonidia-duże wielokomórkowe konidia tworzone przez dermatofity w hodowli in vitro.

*mikrokonidia-małe konidia, powstające jako wypustki strzępek. Tworzone przez niektóre dermatofity.

*fialokonidia-powstaja w fialidach, które tworzą się na szczycie pęcherzyka. Występują u Aspergillus sp.

*sporangiospory-powstaja w sporangium tworzącym się na szczycie sopangioforu. Występują u Rhizopus sp.

Grzyby mogą wywoływać:

-zakażenia grzybicze-grzybice(mycosis)

-grzyby inwazyjne

-zatrucia toksynami grzybiczymi

-grzyby toksynotwórcze

Wyróżnia się grzybice:

-systemowe-wywoływane przez pleśnie, drożdzaki lub grzyby dimorficzne

-powierzchowne(dotyczą skóry, włosów, paznokci, rogów)-wywoływane są przez dermatofity i grzyby drożdżopodobne.

Grzybice systemowe

Wywoływane przez:

-drożdżaki (candida albicans, cryptococcus neoformans)

-grzyby dimorficzne(blastomyces dermatitidis, histoplasma capsulatum, coccidioides immitis)

-pleśnie(aspergillus fumigatus)

Grzybice powierzchowne

Wywoływzne przez:

-dermatofity (microsporum spp., trichophyton spp., epidermophyton spp)

-drożdżaki(malassezia pachydermatis, candida albicans)

Dermatofity

Jest to grupa grzybów plechowych, które wytwarzają keratynazę. Enzym ten hydrolizując keratynę umożliwia grzybom wykorzystanie jej do wzrostu praz penetrację włosów, warstwy rogowej skóry, paznokci.

Dermatofity powodują najczęściej strzygące, plackowate zmiany miejscowe. Są chorobotwórcze dla zwierząt i człowieka.

Wyróżnia się dermatofity:

-geofilne-bytują w ziemi jako wolnożyjące saprofity, wykorzystujące keratynęze złuszczonego naskórka i włosów.(microsporum gypseum, M.nanum)

-zoofilne-bezwględnie chorobotwórcze grzyby dla zwierząt. Mogą przenosić się na człowieka.(M.canis, M.gallinae, Trychophyton equinum, T.mentagrophytes)

-antropofilne-chorobotwórcze dla ludzi(Epidermophyton floccosum, Trichophyton rubrum)

Czynnikami predysponującymi do zakażeń grzybiczych są:

-stany immunosupresji o różnym podłożu

-długotrwała antybiotykoterapia

-zmiany hormonalne

-choroby nowotworowe

-przeszczepy

-cukrzyca

-zmiany pokarmu

-choroby pasożytnicze i wirusowe

Mykotoksyny

-wtórne metabolity grzybów toksycznych

-aktywne nawet w małej koncentracji

-w większości są termostabilne

-nie powodują powstawania swoistych przeciwciał

-wykazują tropizm tkankowy i narządowy

Aflatoksyny-często stwierdza się je w takich produktach jak orzeszki ziemne, kukurydza, ryż. W przypadku zatrucia u przeżuwaczy dochodzi do wydalania toksyny z mlekiem.

Ochratoksyny-najczęściej występuje ochratoksyna A. Stwierdza się ją z zborzu.(uszkadza nerki)

Trichoteceny-są to m.in. niwalenol, deoksyniwalenol. Występuje w zborzu. Na zatrucia najbardziej wrażliwe są świnie i drób.

Zearalenon-powszechnie występuje w zborzu i kukurydzy. Powoduje duszność i bezdech. Drób jest oporny na zatrucia.

Fumonizyny-znajduje się w ziarnach zbóż. Najbardziej wrażliwe są konie, u których zatrucie powoduje rozmiękczenie mózgu.

---