Mgr inż. Tomasz Chlebus
tomasz.chlebus@pwr.wroc.pl
B-4 p.423
Zarządzanie produkcją I
Zadania
Zad. 1. Przedsiębiorstwo wytwarza dwa wyroby A i B przy koszcie stałym 50000 zł. Udział poszczególnych wyrobów w sprzedaży, ceny wyrobów oraz koszty zmienne Kzj wynoszą:
|
Wyrób A |
Wyrób B |
Udział wyrobu w sprzedaży |
30% |
70% |
Cena |
10 zł |
9 zł |
Kzj |
8 zł |
6 zł |
Ile co najmniej wyrobów musi przedsiębiorstwo sprzedać by osiągnąć zysk wysokości 20000 zł?
Jaki będzie zysk, jeżeli udział wyrobów w sprzedaży wyniesie A - 40%, B - 60%?
Zad. 2. Powierzchnia wydz. montażu wynosi 1000 m kw. Do zmontowania jednego wyrobu potrzebna jest pow. 10 m kw. Czas montażu wyrobu 16 godz.
Wyznaczyć roczną zdolność prod. Wydziału, jeżeli pracuje 250 dni w rokuw systemie jednozmianowym.
O ile sztuk wzrośnie roczna zdolność prod. wydzialu, jeżeli podejmie prod. przez 40 sobót w roku.
Zad. 3. Dla podanego procesu technologicznego:
Numer operacji |
1 |
2 |
3 |
4 |
Tj [min] |
8 |
2 |
8 |
4 |
Wielkość serii: 60szt.
Ilość pakietów: 3.
Określić graficznie cykl produkcyjny wytworzenia całej serii w przebiegu równoległym.
Określić czas wytworzenia dwóch pakietów (pierwszego i drugiego) przy przebiegu równoległym.
Czy i o ile zmieni się długość cyklu gdy ilość pakietów zwiększy się do dziesięciu.
Zad. 4. Proces technologiczny detalu x tworzą cztery operacje. Dotychczasowe czasy jednostkowe oraz ilość maszyn wykonujących poszczególne operacje obrazuje
tab.:
Operacja |
Tj[h] Czas jednoskowy |
Ilość maszyn |
1. cięcie |
2,0 (1,5) |
1 + 1 |
2. toczenie |
5,0 |
5 |
3. obróbka wykańczająca |
2,0 |
2 |
4. wiercenie otworu |
3,0 (2,5) |
2 |
O ile zmieni się sprzedaż detalu X, gdy:
zakupimy dodatkowa maszynę do cięcia (operacja1)
skróceniu ulegnie czas jednostkowy operacji pierwszej do 1,5 godz.(na każdej maszynie) oraz czas jednostkowy operacji czwartej do 2,5godz.(na każdej maszynie).
Przyjąć, ze zarówno w sytuacji dotychczasowej jak i po wprowadzeniu zmian sprzedaż w miesiącu stanowi 80% możliwości produkcyjnych. Praca odbywa się na 2 zmiany przez 25 dni w miesiącu.
ALGORYTM JOHNSONA
Ustalenie optymalnej kolejności obróbki n zleceń na dwóch maszynach A, B.
Kroki algorytmu:
Wybierz zlecenie o najkrótszym czasie. Jeżeli najkrótszy czas jest na pierwszej maszynie wykonuj to zlecenie jako pierwsze, jeżeli najkrótszy czas jest na drugiej maszynie wykonuj to zlecenie jako ostatnie.
Wykreśl to zlecenie z dalszych rozwiązań.
Powtórz kroki 1 i 2 dla wszystkich pozostałych zleceń, plasując je odpowiednio wewnątrz sekwencji numerów zleceń.
Przykład:
Zlecenie |
|
|
I |
Ti A |
Ti B |
1 |
8 |
7 |
2 |
4 |
1 |
3 |
9 |
5 |
4 |
6 |
10 |
5 |
2 |
3 |
Zad.5. Ustalić najkrótszy łączny czas realizacji (cykl produkcyjny) kompletu wyrobów -zleceń (ubrań) A, B, C, w ilości A=10szt. B= 10szt. C=10szt. Przy przebiegu szeregowym. Procesy technologiczne mają takie same marszruty (1 oper.-krojenie, 2-szycie) i wykonywane są na osobnych stanowiskach. Kolejność optymalną wyznaczyć algorytmem Johnsona. Narysować wykres Gantta i odczytać długość cyklu produkcyjnego.
Wyrób/zlecenie |
Maszyna 1, T1 [h] |
Maszyna 2, T2 [h] |
A |
0,15 |
0,1 |
B |
0,15 |
0,3 |
C |
0,1 |
0,2 |
Zad.6. Masz wykonać 50 wałków. Na proces technologiczny walka składają się dwie operacje: cięcie i toczenie wykonywane na pile i tokarce. Czas jednostkowy operacji cięcia wynosi 0,5h a operacja toczenia 1h.
Ustal długość cyklu technologicznego przy szeregowym przebiegu partii.
Ustal długość cyklu technologicznego, gdy wałki są transportowane między maszynami w pakietach po 10 szt. Każdy.
Ile zmieni się długość cyklu technologicznego, jeżeli wielkość pakietu transportowego wzrośnie do 25szt.
Narysować wykres Gantt'a przebiegu produkcji na pile i tokarce.(p=10szt).
Zad.7. Określić najkrótszy czas realizacji dwóch detali A i B w ilościach:
A - 10 szt.
B - 15 szt.
Proces technologiczny tworzą, dwie operacie:
|
T1[h] |
T2[h] |
Detal A |
0,3 |
0,25 |
Detal B |
0,1 |
0,4 |
Zadanie rozwiązać graficznie.
Zad.8. Czy firma może przyjąć zlecenie na wykonanie 100 szt. Detali, których proces produkcyjny jest następujący:
Nr operacji |
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
Tj [h] |
0,3 |
0,2 |
0,9 |
1,2 |
0,3 |
Warunkiem przyjęcia zlecenia jest jego realizacja w 1 tygodniu. Zakład pracuje w systemie dwuzmianowym i do wykonania poszczególnych operacji zakład dysponuje 1 maszyną (5 rożnych zlokalizowanych w jednej komórce).
Decyzje uzasadnić.
Zad.9. Ustalić optymalną ze względu na łączną długość cyklu produkcyjnego 4 zleceń kolejność ich wykonania na dwóch maszynach, narysować wykres Gantt'a dla kolejności 1,2,3,4 oraz przy optymalnej kolejności, a także wyznaczyć długość cyklu produkcyjnego dla dwóch przypadków. Czasy jednostkowe operacji są następujące:
Zlecenie |
Tj1 (maszyna 1) [h] |
Tj2 (maszyna 2) [h] |
1 |
4 |
1 |
2 |
5 |
2 |
3 |
1 |
3 |
4 |
2 |
5 |
Zad.10. Cykl dostawy = 2 tygodnie. Popyt (D) = 50000sztJrok. Konsumpcja w roku przez 50 tygodni. Liczba zamówień w roku =10. Zapas bezpieczeństwa = 1,5 tygodnia konsumpcji.
Wyznaczyć poziom zapasu, przy którym należy złożyć zamówienie (punkt ponawiania zamówienia PPZ = …..?)
Wyznaczyć wielkość zamówienia (Q=……) i średni poziom zapasu ( Zśr = Q/2+Zb, Zśr =…..)
Narysować wykres zapasów.
Obliczyć roczne koszty utrzymania Ku, jeżeli koszt jednostkowy utrz. Kuj = 2z1/szt./rok (Ku = ………).
Zad.11. Wyznaczyć optymalną kolejność pięciu zleceń produkcyjnych na dwóch maszynach A i B ze względu na łączny czas realizacji. Każde zlecenie ma ten sam proces technologiczny, ale różni się czasem operacji technologicznych. Wyznaczyć cykle produkcyjne przed i po zmianie kolejności wykreślając wykres Gantta.
Zlecenie |
Operacja 1 tjA [h] |
Operacja 2 tjB [h] |
1 |
2 |
1 |
2 |
3 |
2 |
3 |
2 |
5 |
4 |
1 |
3 |
5 |
4 |
2 |
Zad.12. Firma wytwarza dwa wyroby A i B przy koszcie stałym 5000zl. Ceny i koszty zmienne Kzj wynoszą:
Wyrób A Wyrób B
Cena 11zl 10z1
Kzj 8zl 6zl
Ile wyrobów A musi wyprodukować i sprzedać przy zerowej sprzedaży B, aby pokryć koszty?
Ile wyrobów B musi wyprodukować i sprzedać przy zerowej sprzedaży A, aby pokryć koszty?
Jaki będzie zysk, jeżeli udział wyrobów w sprzedaży wyniesie 30% A i 70% B, a łączna sprzedaż wyniesie 6000szt. ?
Zad.13.Przedsiębiorstwo wytwarza trzy wyroby: A, B, C, których udział w ofercie asortymentowej firmy w roku 1999 wynosił:
|
A |
B |
C |
Ui |
30% |
50% |
20% |
Cena |
10zł |
20zł |
30zł |
Kzj |
8zł |
16zł |
28zł |
Jak wynika z badań rynku w roku następnym wzrośnie sprzedaż wyrobu C do 50%, zmaleje sprzedaż wyrobu B do 20%, zaś sprzedaż wyrobu A pozostanie bez zmian.
Określić o ile zmieni się w latach 99-00 zysk, wskutek zmiany struktury sprzedaży poszczególnych wyrobów, przy założeniu, ze łączna sprzedaż nie zmieni się i wynosić będzie 1.000.000szt.
Ile co najmniej wyrobów musi przedsiębiorstwo sprzedać w 2000r. by osiągnąć zysk 3 500 000zł
Która z zaproponowanych struktur asortymentowych jest bardziej opłacalna i ile wyniesie wówczas zysk przy rocznej sprzedaży 1 000 000szt.
Koszty stale przedsiębiorstwa wynoszą rocznie Ks= 100 000zl.
Zad.14. Firma produkuje 1000 szt./tydzień samochodów osobowych. Samochód jest składany z następujących elementów:
-koła - 4 szt.
-karoseria z silnikiem - 1 szt.
-szyby - 6 szt.
-siedzenia - 2 szt.
Jaka powinna być zdolność produkcyjna każdego wydziału?
Jak zmieni się zdolność produkcyjna systemu, jeśli zdolność produkcyjna każdej komórki wzrośnie o 10%?
Po zwiększeniu zdolności produkcyjnej o 10% dostawcy nie dostarczyli kolejnej partii produktów (po 100szt. każdego z elementów). Która z komórek stanie się wąskim gardłem?
O ile musi wzrosnąć zdolność produkcyjna wąskiego gardła, aby firma mogła wyprodukować 1000szt./tydzień?
Zad.15. Ustalić optymalną ze względu na zysk strukturę u producenta trzech wyrobów A, B, C, na które roczne zapotrzebowanie na rynku wynosi odpowiednio:
A -10000 szt.
B -10000 szt.
C -14000 szt.
Realizację tego zapotrzebowania określają możliwości produkcyjne jednej z faz procesu wytwarzania. Możliwości te wynoszą w roku 20 000 h. i stanowią wąskie gardło w procesie produkcyjnym rozważanych detali. Cenę koszt zmienny na jednostkę oraz czas wykonania poszczególnych produktów w wąskim gardle zawiera tabela.
Zad.16. Powierzchnia wydziału montażu silnika wynosi 500 m2, w tym 270 m2 stanowi powierzchnia produkcyjna przeznaczona na stanowiska montażowe. Pozostała powierzchnia przypada na magazyn, drogi, administrację i narzędziownię. Wyznaczyć roczną produkcję wydziału, jeżeli jeden silnik zajmuje powierzchnię 6 m2. Powierzchnia potrzebna do montażu tego silnika jest większa o 50 % od powierzchni, jaką on zajmuje. Przyjąć 300 dni roboczych w roku. Wydział montażu pracuje w systemie dwuzmianowym. Montaż jednego silnika trwa 1/2 zmiany.
Zad.17. Zakład otrzymał zamówienie na wykonanie 300 walk6w w tygodniu 10. Na proces technologiczny- walka składają się dwie operacje: cięcie i toczenie.
Operacja |
Czas jednost. tj [godz] |
Czas tpz |
Maszyna |
Cięcie |
0,20 |
2 |
Piła (liczba 2) |
Toczenie |
0,30 |
1 |
Tokarka (liczba 3) |
Ustalić, czy zakład może zrealizować zamówienie posiadając 3 tokarki. Wskaźnik braków wynosi 5%, a w tygodniu 10 został zaplanowany remont tokarki przez 10 godz. Zakład pracuje na jedną zmianę. Tydzień ma 5 dni roboczych a efektywny czas pracy tokarza wynosi 7 godz.
Jakie będzie łączne obciążenie tokarek?
Czy kierownik zakładu powinien zaplanowa6 remont tokarki w innym tygodniu?
Zad.18. Wyznaczyć optymalną ko1ejnosc wykonania 5 zleceń produkcyjnych na dwóch maszynach A i B ze względu na łączny cykl produkcyjny. Każde zlecenie ma ten sam proces technologiczny, ale różni się czasem operacji technologicznych. Narysować cyklogram przebiegu produkcji na dwóch maszynach, przed i po zmianie kolejności. Wyznaczyć cykle produkcyjne przed i po zmianie kolejności.
Zad.19. Określić terminy rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych operacji na detalach A, B, C wykonywanych na trzech maszynach M1, M2, M3. Czas operacji (w min) podaje macierz:
Zad.20. Daną operację technologiczną w określonej partii części można wykonać na trzech maszynach A, B, C. Jednakże jest to powiązane z różnymi czasami i kosztami wykonania, które przedstawia tabela
Wyszczególnienie |
Maszyna |
||
|
A |
B |
C |
Koszty stałe (tys. zł) Koszty zmienne(tys. zł/szt.) Czas jednostkowy (h) Czas Tpz (h) |
20 0,4 0,04 1 |
30 0,3 0,03 2 |
50 0,1 0,02 8 |
Którą z maszyn należy wybrać do wykonania partii 500 szt., przyjmując za kryterium doboru:
łączny czas wykonania,
koszt wykonania.
Zad.21. Zapotrzebowanie na detale produkowane przez wydział obróbki przedstawia tabela:
Odcinek planistyczny |
Zapotrzebowanie (szt.) |
Godziny robocze (h) |
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII |
450 350 200 250 350 400 50 450 300 200 150 100 |
22 18 21 22 20 21 22 21 21 22 22 18 |
Zawiera ona również liczbę godzin roboczych w danym okresie planistycznym. Odcinek planistyczny jest dwudobowy, a liczba dni roboczych w miesiącu wynosi 24. Określ przeciętne zapotrzebowanie na detale. Zastosuj metodę regulacji produkcji przez kompensację wahań zapotrzebowania zapasami detali w magazynie międzywydziałowym przy zapasie początkowym 495 i zapasie bezpieczeństwa równym 0.
Zad.22. Dla danych z zadania poprzedniego określ, które ze sposobów regulowania produkcji jest efektywniejszy, a mianowicie: zaspokajanie zapotrzebowania przez:
a) utrzymywanie zapasu (przykład poprzedni) czy przez
b) okresową zmianę poziomu zatrudnienia gdy:
-wartość jednostki produkcji wynosi 1 mln zł,
-koszty utrzymywania zapasu w całym okresie stanowi4 25% wartości przeciętnego zapasu,
-koszty magazynowania dla maksymalnego poziomu zapasu wynoszą 20 tys. zł,
-koszty zmian poziomu zatrudnienia w skali całego okresu ocenia się
na 250 mln zł.
Zad.23. Dla danych z poprzednich zadań rozważ sposób regulowania polegający na utrzymywaniu stałej wielkości produkcji miesięcznej w wysokości 10 szt. i pokrywaniu różnic w zapotrzebowaniu przez:
- zlecanie produkcji nadwyżek kooperantom,
-uruchamianie pracy w godzinach nadliczbowych.
Wariant pierwszy wymaga ponoszenia następujących kosztów:
-koszt jednostki wyrobu u kooperanta wynosi 1,5 min zł,
-koszty utrzymywania zapasów wynoszą 25% wartości zapasu,
-koszty magazynowania są nieznaczne.
Wariant drugi z kolei pociąga za sobą następujące koszty:
-koszt jednostki wyrobu wytworzonego w godzinach nadliczbowych wzrasta
do 1,2 mln zł,
-koszty utrzymywania zapasów wynoszą 25% wartości zapasu,
-koszty magazynowania Są również nieznaczne, można je, więc pominąć w obliczeniach.
Zad.24. Tygodniowe prognozy popytu i już złożone zamówienia na pewien produkt przedstawiono w poniższej tabeli:
Źródło zapotrzebowania |
Tydzień |
||||||||
|
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
Prognozy |
30 |
35 |
40 |
50 |
50 |
50 |
45 |
30 |
25 |
Zamówienia |
50 |
70 |
60 |
50 |
20 |
30 |
0 |
10 |
0 |
Zapas początkowy wynosi 150 sztuk. Opracuj operatywny plan produkcji, stosując metodę planowania według stanu zapasu. Punkt zleceń wynosi 50 szt., a wielkość serii 200 szt.
Wyrób |
C [zł] |
Kzj[zł] |
tj[h] |
A |
110 |
90 |
1,2 |
B |
92 |
80 |
0,7 |
C |
95 |
80 |
0,8 |
Zlecenie |
Operacja 1 tjA [h] |
Operacja 2 tjB [h] |
1 |
3 |
2 |
2 |
4 |
1 |
3 |
2 |
4 |
4 |
3 |
4 |
5 |
1 |
3 |
Optymalna kolejność zleceń ze względu na łączny czas wykonania:
5 4 1 3 2