2. Ochrona praw osobistych i majątkowych twórcy, prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania.
Autorskie prawa osobiste - połączenie twórcy ze swoim dziełem nie podlega zrzeczeniu, bądź zbyciu. Prawa te są nieograniczone w czasie. Jeżeli przy naruszeniu dóbr osobistych doszło do wyrządzenia szkody majątkowej poszkodowany może zażądać jej naprawienia. Autorskie prawa osobiste chronią więź twórcy z utworem ze skutecznością wszystko przeciw wszystkim. Nie można ich dziedziczyć. Przysługują tylko osobie fizycznej. Gwarantują autorowi swobodę w tworzeniu i wykorzystaniu utworu.
Najważniejsze z nich to:
prawo do autorstwa utworu
do oznaczenia utworu swoim nazwiskiem, pseudonimem lub anonimem
nienaruszanie treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania
decydowanie o pierwszym udostępnieniu utworu publicznie
nadzór nad sposobem korzystania z utworu
prawo do tajemnicy źródeł informacji
prawo do odstąpienia lub wypowiedzenia umowy przez twórcę ze względu na jego interesy twórcze
prawo żądania przez twórcę od właściciela oryginalnego egzemplarza utworu plastycznego oraz odsprzedaży tego utworu w razie pojęcia decyzji o jego zniszczeniu.,
Autorskie prawa majątkowe - jeśli ustawa nie stanowi inaczej twórcy przysługuje wyłączne i bezwzględne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji, a także prawo do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Wynagrodzenie jest regułą. Jeśli nie ma mowy o tym w umowie to i tak wynagrodzenie się należy. Jeśli się nie należy musi być to w umowie. Autor ma prawo wyrażania zgody na każdorazową eksploatację utworu osobno w różny sposób (pola eksploatacji), na wykorzystanie utworu (przeniesienie na papier, wprowadzenie do internetu, publiczne czytanie). W umowie musi być podane pole eksploatacji, jak utwór ma być przedstawiony. Sprzedanie autorskich praw majątkowych do poszczególnych pół eksploatacji (np. Prawo do ekranizacji filmu, do gadżetów reklamowych). Każde pole eksploatacji liczy się osobno.
Wynagrodzenie może być określone w ustawie (np. 5% od sprzedaży obrazu). Producenci i importerzy magnetofonów i magnetowidów, kserokopiarek i podobnych urządzeń reprograficznych, skanerów i czystych nośników są zobowiązani do opłat na rzecz twórców w wysokości nie przekraczającej 3% zysku z tytułów sprzedaży tych urządzeń na rzecz twórców, artystów wykonawców poprzez organizacje zbiorowego zarządzania (np. ZAIKS).
Podstawowy obrót regulowany jest przez umowy cywilno-prawne. Twórca zazwyczaj reprezentowany jest przez menadżera, agencję. Istnieją minimalne stawki użytkowania danego utworu. Wszystkie niższe stawki są automatycznie podnoszone do poziomu minimum. Do małych praw zalicza się krótkie utwory muzyczne, 13 wierszy (linii) utworu poetyckiego. Do wielkich praw zalicza się np. Operę, dłuższe utwory - decyduje sam twórca o wielkości stawek. Minister ds. Kultury i ochrony dziedzictwa narodowego określa w drodze rozporządzenia kategorie urządzeń i nośników oraz wysokości opłat. Organizacjom radiowym i Tv wolno nadawać opublikowane drobne utwory muzyczne, słowne, słowno-muzyczne wyłącznie na podstawie umowy zawartej z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Chyba, że nadawanie tych utworów przysługuje organizacji na podstawie odrębnej umowy.
Twórca może w umowie z organizacją radiową i TV zrzec się pośrednictwa organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi. Zrzeczenie to wymaga formy pisemnej. Operatorem sieci kablowych wolno emitować w sieciach kablowych utwory nadawane w programach organizacji radiowych i telewizyjnych wyłącznie na podstawie umowy zawartej z organizacją zbiorowego zarządzania.
Uprawnienia wynikające z autorskich praw majątkowych - zapewniają wyłączność twórcy w zakresie ekonomicznej eksploatacji utworu. Są przedmiotem dziedziczenia, można je sprzedawać. Twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszystkich polach eksploatacji oraz do wynagrodzenia za korzystanie z utworu. Prawa majątkowe nie podlegają egzekucji. Za korzystanie z każdego pola eksploatacji należy się osobne wynagrodzenie.
Prawo do nienaruszalności treści i formy utworu oraz jego rzetelnego wykorzystania - łączy się z prawem do wyrażania zgody na zmiany w utworze dokonywane przez następcę prawnego. Dalej wiąże się to z prawem do odstąpienia od umowy lub jej wypowiedzenia ze względu na udostępnienie utworu w nieodpowiedniej formie bądź ze zmianami, którym twórca mógł się sprzeciwić. Prawo do nienaruszalności mówi o tym, że tylko autor ma prawo do dokonywania zmian a drugim aspektem jest zakaz wykonywania tych zmian przez innych. Opatrzenie jakiegoś utworu niezgodnymi z treścią bądź przekonaniami autora zdjęciami także narusza integralność jego utworu.
Rzetelne wykonanie - w momencie gdy relacjonujemy bądź skracamy czyjś utwór, dodajemy zdjęcia aby wzbogacić ten utwór będziemy fałszywie przedstawiać ten utwór, co jest niezgodne z zamierzeniem autora i będzie to nierzetelne wykorzystanie danego utworu.