POLSKA MYŚL PEDAGOGICZNA XVI W.
Polska myśl pedagogiczna ukształtowała się pod wpływem kultury humanistycznej(II połowa XV w.)
Pierwsze utwory miały charakter naśladowczy czyli były to reprodukcje obcych poglądów i dotyczą problematyki wychowania książąt
Napisano dwa dzieła, traktaty: „ O wychowaniu księcia” i „Wychowaniu królewicza”.
W tym pierwszym zwracano na równomierne kształcenie ciała i umysłu
Dopiero w II połowie XVI w. spotykamy się z samodzielnym krytycznym ujeciem ważnych zagadnień wychowawczych, u Szymona Mayckiego i Andrzeja Frycza Modrzewia, którzy swoimi publikacjami rozpoczynają właściwą polską literature pedagogiczną.
Andrzej Frycz z Modrzewia
Szkoła powinna być publiczna i państwowa
Nauczyciel powinien być moralny, przygotowany i opłacony przez państwo.
Religia i moralność fundamentem wychowania
Wychowanie ma charakter obywatelski a nie prawny
Krytykuje karę fizyczna
Uważał, że należy uczyć rzemiosła, chciał żeby w Polsce powstały szkoły zawodowe: rolnicze, wojskowe, prawnicze
Chciał opodatkować duchowieństwo i szlachtę i część pieniędzy przeznaczyć na szkołę
Uważał, że dzieciństwo to wiek zabaw i kształtowanie się charakteru
Był zwolennikiem nauczania wszystkiego co przynosi korzyści dla państwa( w tym języki nowożytne oprócz łaciny i sztuki wyzwolone),
Szymon Marycki z Pilzna
Uważał , że potęga, bezpieczeństwo i pomyślny rozwój każdego państwa zależą od poziomu umysłowego i doświadczenia politycznego rządzących.
Szkoła powinna dostarczać państwu kandydatów do wszystkich urzędów.
Domagał się również opieki państwa nad wychowaniem młodzieży.
Szkoły średnie te przy kościele jak i utrzymywane przez miasto powinny kształcić młodzież w siedmiu sztukach wyzwolonych, ale zmodernizowanych tak by przygotować młodzież do zadań świeckich czekający je w zyciu.
Obsadzajac stanowiska nauczycielskie nie należy kierować się protekcjami ale zwracać na ich wykształcenie i stosunek do dzieci, by nie cechowała ich zbytnia surowość, by znali psychologię młodego wieku, jej indywidualne zainteresowania, skłoności oraz wady i zalety.
Najwięcej uwagi poświecił szkolnictwu wyższemu, głownie sytuacji materialnej i poziomowi naukowemu profesorów.
Znaczenie i wartość każdego uniwersytetu zależy od wiedzy profesorów
Domagał się usunięcia z Akademii Krakowskiej jak i całego szkolnictwa , scholastyki, przeciwny był także wybujałej retoryce.
Erazm Gliczner
Napiszą swoje dzieło w formie poradnika dla rodziców, nie tylko szlachty ale i miesczan
Podzielił ja na 20 rozdziałów.
Rozpoczął od przekonywania rodziców, że dzieci powinny się rodzić tylko z legalnych związków małżeńskich
Matki mają obowiązek karmić swoje osobiście swoje niemowlęta
Rodzice winni się troszczyć o fizyczny i moralny rozwój swoich dzieci
Powinno się je ubierać schludnie i prosto i wychowywać surowo. Każde przewinienie powinno być karane.
Wychowanie w rezydencjach magnackich jest szkodliwe, bo wypacza charaktery chłopców, demoralizuje, uczy zuchwalstwa, rozpusty, przewrotności i łotrostwa.
Uważał iż synowie szlacheccy powinni na początku swej edukacji oddawać do szkół by zdobyli wykształcenie i poznali zdrowe zasady moralne.
Zdobyta w szkole wiedza będzie tarcza obronna przed atakami demoralizacji dworskiej , na niedoświadczonych chłopców.
Mikołaj Rej
Postulował on powrót do dawnych cnót moralnych, szczególnie uczciwości i sprawiedliwości
Uważał iż na pierwszym miejscu powinno być wychowanie , potem nauczanie
Nauka powinna być o tyle istotna, ile jest potrzebna
Szlachcic powinien mieć wiedzę geograficzną i prawną
Powinien pracować codziennie- co zapewni mu spokojne Zycie
Ponadto powinien się przygotować do stanu wojny od początku.